Hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Lâm Đồng: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Nguyễn Văn Hoàng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VĂN HOÀNG

HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TÍN DỤNG

TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ

VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VĂN HOÀNG

HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TÍN DỤNG

TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ

VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng

Mã số: 60 34 02 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:TS. NGÔ VĂN TUẤN

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2016

TÓM TẮT

Nghiên cứu đề tài: “Hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại ngân hàng

thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Lâm Đồng”

được thực hiện nhằm mục tiêu: (1) Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về hoạt

động kinh doanh thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại; (2) Phân tích, đánh giá

thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại BIDV chi nhánh Lâm Đồng giai

đoạn 2013 – 2015; (3) Từ đó đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm phát triển hoạt động

kinh doanh thẻ tín dụng tại BIDV chi nhánh Lâm Đồng trong thời gian tới.

Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn như: Phương

pháp thu thập số liệu căn cứ từ các báo cáo tổng kết công tác chuyên môn ở các bộ

phận của BIDV chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2013 - 2015; Phương pháp tổng hợp

và phân tích số liệu qua các phương pháp: thống kê mô tả, so sánh đối chiếu, tổng

hợp và phân tích tư liệu khoa học nhằm giải quyết nhiệm vụ của đề tài đặt ra. Qua

phương pháp này phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại BIDV

chi nhánh Lâm Đồng.

Kết quả phân tích cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được về hoạt động

kinh doanh thẻ tín dụng, vẫn còn những hạn chế cần quan tâm như danh mục sản

phẩm thẻ tín dụng chưa đa dạng, tính năng sản phẩm, đặc biệt các tính năng giá trị

gia tăng đã triển khai nhưng chưa phong phú và mới dừng ở những tính năng cơ

bản. Những sản phẩm thẻ có hiệu quả kinh doanh cao như thẻ tín dụng quốc tế MU

mới phát triển năm 2013 và số lượng còn khiêm tốn. Ngoài ra, BIDV hiện chưa

phát triển được những sản phẩm thẻ tín dụng mang tính nổi trội, đột phá. Tư duy

kinh doanh thẻ; Công tác bán hàng; Hoạt động truyền thông và quảng cáo…

Với mong muốn hoạt động kinh doanh thẻ tín của BIDV chi nhánh Lâm

Đồng ngày càng phát triển bền vững, có thể cạnh tranh được với những NHTM

khác, luận văn đã đề xuất 4 nhóm giải pháp nhằm phát triển hoạt động kinh doanh

thẻ tín dụng tại BIDV chi nhánh Lâm Đồng và những hạn chế cần khắc phục, hy

vọng góp phần đẩy mạnh phát triển hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng.

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một

trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả

nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước

đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn

nguồn đầy đủ trong luận văn.

Học viên

Nguyễn Văn Hoàng

ii

LỜI CẢM ƠN

Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn tới

tất cả các cơ quan và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong quá trình học

tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể Quý thầy, cô giáo và các cán bộ công

chức Phòng Sau đại học Trường Đại học Ngân hàng TP HCM đã giúp đỡ tôi về mọi

mặt trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến TS Ngô Văn

Tuấn người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình tôi trong suốt thời gian nghiên

cứu để hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo và các phòng ban của Ngân hàng

Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Lâm Đồng (Hội Sở), Các Phòng Giao

dịch trực thuộc đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành chương trình học

cũng như quá trình thu thập dữ liệu cho luận văn này.

Xin cảm ơn người vợ thân yêu của tôi đã gánh vác công việc gia đình, tạo

điều kiện để tôi đủ thời gian và yên tâm lo hoàn tất chương trình học.

Cuối cùng, xin cảm ơn các bạn cùng lớp đã góp ý giúp tôi trong quá trình

thực hiện luận văn này.

Học viên

Nguyễn Văn Hoàng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT....................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................... viii

DANH MỤC CÁC HÌNH....................................................................................... ix

PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................1

1 Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1

2 Tổng quan nghiên cứu có liên quan .........................................................................2

3 Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................................4

3.1 Mục tiêu nghiên cứu tổng quát .........................................................................4

3.2 Mục tiêu nghiên cứu cụ thể...............................................................................4

4 Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................................4

5 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................................5

5.1 Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................5

5.2 Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................5

6 Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................5

6.1 Phương pháp thu thập số liệu............................................................................5

6.2 Phương pháp phân tích số liệu..........................................................................5

7 Đóng góp của đề tài..................................................................................................7

8 Kết cấu đề tài............................................................................................................7

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG THẺ...........................................8

1.1 Tổng quan về thẻ tín dụng.....................................................................................8

1.1.1 Khái niệm thẻ tín dụng ..................................................................................8

1.1.2 Đặc điểm cấu tạo của thẻ tín dụng.................................................................8

1.1.3 Lợi ích của thẻ tín dụng .................................................................................9

1.2 Hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng của ngân hàng thương mại .........................10

1.2.1 Nghiệp vụ phát hành thẻ ..............................................................................10

iv

1.2.2 Nghiệp vụ thanh toán thẻ .............................................................................12

1.2.3 Hoạt động quản lý rủi ro ..............................................................................14

1.2.4 Marketing và dịch vụ khách hàng................................................................15

1.2.5 Hệ thống công nghệ .....................................................................................16

1.3 Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng...................................17

1.3.1 Số lượng thẻ phát hành và thị phần .............................................................17

1.3.2 Sự đa dạng về sản phẩm thẻ và tiện ích của thẻ tín dụng ............................18

1.3.3 Mạng lưới ATM, đơn vị chấp nhận thẻ .......................................................18

1.3.4 Doanh số thanh toán thẻ tín dụng ................................................................18

1.3.5 Thu nhập từ hoạt động cung cấp dịch vụ thẻ...............................................19

1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng.........................19

1.4.1 Nhân tố từ phía ngân hàng...........................................................................19

1.4.2 Nhân tố từ bên ngoài....................................................................................20

1.5 Kinh nghiệm về hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng và bài học kinh nghiệm đối

với BIDV chi nhánh Lâm Đồng................................................................................22

1.5.1 Kinh nghiệm trên thế giới............................................................................22

1.5.2 Kinh nghiệm tại Việt Nam...........................................................................23

1.5.3 Bài học kinh nghiệm cho BIDV chi nhánh Lâm Đồng ...............................25

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................26

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TÍN DỤNG

TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN

VIỆT NAM CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG...............................................................27

2.1 Tổng quan về Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển Việt nam chi

nhánh Lâm Đồng.......................................................................................................27

2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ..................................................................27

2.1.2 Tình hình lao động của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển - chi nhánh

Lâm Đồng..................................................................................................................28

2.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển -

chi nhánh Lâm Đồng.................................................................................................30

v

2.1.4 Các đặc điểm của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển - chi nhánh Lâm

Đồng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng .........................................33

2.2 Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại Ngân hàng TMCP

Đầu tư và Phát triển - chi nhánh Lâm Đồng .............................................................35

2.2.1 Cơ sở pháp lý cho hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng ................................35

2.2.2 Quá trình hình thành và phát triển trung tâm thẻ BIDV..............................36

2.2.3 Mối liên hệ giữa các phòng ban trong hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng .36

2.2.4 Danh mục sản phẩm thẻ tín dụng ................................................................38

2.2.5 Thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư

và Phát triển - chi nhánh Lâm Đồng .........................................................................43

2.2.5.1 Số lượng thẻ tín dụng phát hành và thị phần....................................................44

2.2.5.2 Sự đa dạng về sản phẩm thẻ và tiện ích của dịch vụ thẻ.................................47

2.2.5.3 Mạng lưới ATM, đơn vị chấp nhận thẻ............................................................47

2.2.5.4 Doanh số thanh toán thẻ tín dụng......................................................................50

2.2.5.5 Thu nhập từ hoạt động cung cấp dịch vụ thẻ tín dụng ....................................50

2.3 Đánh giá chung về hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng của Ngân hàng TMCP

Đầu tư và Phát triển - chi nhánh Lâm Đồng .............................................................52

2.3.1 Kết quả đạt được..........................................................................................52

2.3.2 Tồn tại, hạn chế............................................................................................53

2.3.3 Nguyên nhân ................................................................................................56

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2........................................................................................62

CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ

TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ

PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG.....................................63

3.1 Định hướng phát triển hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng đến năm 2020 .........63

3.1.1. Định hướng phát triển đến năm 2020 .........................................................63

3.1.2. Phương hướng phát triển ............................................................................63

3.1.3. Định hướng phát triển về thẻ tín dụng........................................................64

vi

3.2 Giải pháp phát triển hoạt động kinh doanh thẻ tín dụng Ngân hàng thương mại

cổ phần đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Lâm Đồng ..................................65

3.2.1 Nhóm giải pháp về phía ngân hàng .............................................................65

3.2.1.1 Giải pháp tăng cường năng 1ực quản trị điều hành, tư duy kinh doanh........65

3.2.1.2 Giải pháp tăng cường hiệu quả công tác bán hàng..........................................66

3.2.1.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác truyền thông và quảng cáo................69

3.2.1.4 Giải pháp phát triển, nâng cao hiệu quả mạng 1ưới........................................70

3.2.1.5 Giải pháp tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý rủi ro..................71

3.2.1.6 Giải pháp nâng cấp hệ thống công nghệ hiện đại............................................71

3.2.1.7 Giải pháp đẩy mạnh công tác phát triển sản phẩm và dịch vụ gia tăng........73

3.2.2 Nhóm giải pháp đối với người sử dụng thẻ tín dụng...................................75

3.2.3 Nhóm giải pháp đối với những đơn vị chấp nhận thanh toán......................78

3.2.4 Nhóm giải pháp có tính chất kiến nghị........................................................78

3.2.4.1 Đối với Chính phủ ..............................................................................................78

3.2.4.2 Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.........................................................80

3.2.4.3 Đối với Hiệp hội thẻ ...........................................................................................83

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................................83

KẾT LUẬN CHUNG ..............................................................................................85

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................86

PHỤ LỤC

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Giải nghĩa

BIDV Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam

CBCNV Cán bộ công nhân viên

CMND Chứng minh nhân dân

CSCNT Cơ sở chấp nhận thẻ

ĐVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ

ĐVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ

ĐVLK Đơn vị liên kết

KH Khách hàng

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHPHT Ngân hàng phát hành thẻ

NHTM Ngân hàng Thương mại

NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần

NHTT Ngân hàng thanh toán

NHTW Ngân hàng trung ương

PIN Mật mã cá nhân (Personal Identification Number)

POS Point of Sale (Máy chấp nhận thanh toán thẻ)

TCTQT Tổ chức thẻ quốc tế

TTT Trung tâm thẻ

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tình hình lao động qua 3 năm 2013 - 2015..............................................29

Bảng 2.2. Tình hình huy động vốn qua 3 năm 2013-2015........................................31

Bảng 2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh qua 3 năm 2013-2015..............................32

Bảng 2.4. So sánh các loại thẻ tín dụng BIDV .........................................................43

Bảng 2.5. Số lượng thẻ tín dụng phát hành qua 3 năm 2013 - 2015.........................44

Bảng 2.6. Cơ cấu thẻ tín dụng phát hành qua 3 năm 2013 - 2015 ............................44

Bảng 2.7. Thị phần thẻ tín dụng đến 31/12/2015......................................................46

Bảng 2.8. Số lượng máy ATM, POS của BIDV chi nhánh Lâm Đồng ....................48

Bảng 2.9. Thị phần máy ATM trên địa bàn đến 31/12/2015 ....................................48

Bảng 2.10. Thị phần máy POS các ngân hàng trên địa bàn đến 31/12/2015............49

Bảng 2.11. Doanh số thanh toán thẻ tín dụng qua 3 năm 2013-2015 .......................50

Bảng 2.12. Doanh thu dịch vụ thẻ tín dụng qua 3 năm 2013-2015 ..........................51