Hoạt động kinh tế của người Hoa ở Hội An thời kỳ các chúa Nguyễn

^* HOAT DOI\G KJC^IH TE CUA I\GlTOl HOA

d HOI A]\ THdl KY CAC CHIJA ]\G1JY£]^

DUONG VAN HUY*

Ngudi Hoa di tru den Viet Nam tfl

r i t sdm trong lich sfl, va chung ta

cung chUa du tU lieu de chflng minh duge

nhflng 16p cU dan ngUdi Hoa dl u tien den

Vigt Nam la tfl khi nao. NhUng chi den khi

chua Nguyin md mang "vung da't Dang

Trong phat trien kinh te, thu hut lUu dan

de cd the chong lai hg Trinh d Dang Ngoai.

Ddng thdi, cung la thdi diem ma ngUdi Hoa

di cU ra hai ngoai vdi quy md ldn va cd td

chflc hdn trUdc. Do vay, thUdng cang Hgi

An cua Dang Trong la mgt trong nhflng dia

diem ly tfldng cho sfl liia chgn cua nhflng

ngUdi Hoa di cU xay diing pho' ngUdi Hoa

dlu tien, va khi so' lUdng ngay cang tang

len thi hg da phat trien thanh cgng ddng cU

dan cd td chflc vdi nhieu hinh thflg lien ket

chat che nhfl Minh HUdng xa. Bang, Hgi

ngUdi Hoa,... Xdt ve nhieu mat thi cgng

ddng ngUdi Hoa d Hgi An dUdc hinh thanh

sdm va tieu bieu nhi t d Viet Nam. Cflng

chfnh •vi vay, ngUdi Hoa d day cung da gifl

vai trd quan trgng trong •viec md mang,

phat trien kinh te, nhi t la kinh te thUdng

mai cua thUdng cang Hgi An ndi rieng va

Dang Trong ndi chung.

Sii hiin g thin h cu a Hoi An v a hin h

than h cgn g don g ngiidfi Ho a

Khi chua Nguyen tien hanh khai pha

Dang Trong di dan, lap i p thi tat ca mgi thfl

deu thieu, thieu ve nhan lUc, tien bac, trang

thiet hi vu khf,... De bfl lap vao nhflng thieu

hut dd, chfnh quyen Dang Trong da chieu

mg cU dan khi p ndi trong dd cd ca nhflng

lUu dan ngUdi Hda den de khai pha dit dai,

md rgng cUdng •viic. Ddng thdi, de tang cUdng

tiem liic kinh te, chfnh quyen da md cfla

thdng thUdng vdi hai ngoai, de thu thue tang

ngudn thu ngan sach cho minh. Chfnh vi

vay, ngoai thUdng da trd thanh nhan to'

quan trgng cho sU tdn vong va phat trien

cua Dang Trong. Cung vdi sU md rgng ngoai

thUdng, cac thUdng cang ii n lUdt dUde ra

ddi, nhUng vdi vi tri thuEln lgi ve mat thUdng

mai, Hgi An sdm trd thanh thUdng cang 16n

nhi t Dang Trong va la tram trung chuyen

quan trgng trong tuyen thUdng mai khu vflc

va qud'c te. Va, day cung la ndi tap trung

nhieu nhi t cac thUdng nhan ngoai kieu den

cU tru va thUdng mai, trong dd di u tien phai

ke den thUdng nhan ngUdi Nhat, va sau dd

la Hoa thUdng, den khoang nfla sau the ky

XVII thi Hoa thUdng da trd thanh lUc lUdng

chii dao d thUdng cang Hgi An.

N im tren con dudng thUdng mai quoc te

Dong - Tay, dac biet la "con dUdng td lua

* Th.S. Vign Nghien cflu Dong Nam A