Hoàn tthiện tổ chức công tác kế toán tại trung tâm y tế huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

PHẠM THỊ THU THUYỀN

HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN

TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC,

TỈNH BÌNH ĐỊNH

Chuyên ngành: Kế toán

Mã số: 8.34.03.01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Ngọc Tiến

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi dƣới sự

hƣớng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Ngọc Tiến.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai

công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận văn

Phạm Thị Thu Thuyền

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành bản luận văn này, tác giả xin chân thành cảm ơn sự hƣớng

dẫn tận tình của PGS.TS. Nguyễn Ngọc Tiến trong suốt quá trình viết và hoàn thành

luận văn.

Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới quý thầy/cô giáo trong Hội đồng khoa học

Trƣờng Đại học Quy Nhơn; Khoa Kinh tế và Kế toán, Phòng Sau đại học, Trƣờng

Đại học Quy Nhơn và các bộ phận chức năng của Trung tâm Y tế huyện Tuy

Phƣớc, tỉnh Bình Định đã tạo điều kiện và hỗ trợ về dữ liệu, thời gian, tham gia

phỏng vấn để em hoàn thành luận văn này.

Tác giả luận văn

Phạm Thị Thu Thuyền

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ......................................................... 1

2. Tổng quan các nghiên cứu có liên quan đến đề tài................................... 2

3. Mục tiêu nghiên cứu đề tài........................................................................ 5

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề tài................................................... 5

5. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài................................................................. 6

6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài....................................................................... 6

7. Kết cấu của đề tài nghiên cứu ................................................................... 7

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN

TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU.......................... 8

1.1. TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU............ 8

1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập có thu ...................................... 8

1.1.2. Đặc điểm và phân loại đơn vị sự nghiệp công lập có thu................... 9

1.1.3. Vai trò của đơn vị sự nghiệp công lập có thu ................................... 14

1.2. YÊU CẦU, NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN VÀ NHIỆM VỤ TỔ CHỨC

CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG

LẬP CÓ THU.................................................................................................. 15

1.2.1. Yêu cầu.............................................................................................. 15

1.2.2. Nguyên tắc kế toán............................................................................ 16

1.2.3. Nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán................................................... 17

1.3. NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC ĐƠN

VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU.......................................................... 17

1.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán.................................................................... 17

1.3.2. Tổ chức thực hiện chứng từ kế toán.................................................. 21

1.3.3. Tổ chức thực hiện hệ thống tài khoản kế toán.................................. 24

1.3.4. Tổ chức thực hiện chế độ sổ sách kế toán......................................... 25

1.3.5. Tổ chức thực hiện chế độ báo cáo tài chính và báo cáo quản trị...... 29

1.3.6. Tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra công tác kế toán ........................ 31

1.3.7. Tổ chức thực hiện chế độ kiểm kê tài sản......................................... 32

1.3.8. Tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kế toán .......... 33

1.4. ẢNH HƢỞNG CỦA CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH ĐẾN CÔNG

TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ

THU................................................................................................................. 35

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................ 39

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI

TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC................................................ 40

2.1. GIỚI THIỆU VỀ TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC,

TỈNH BÌNH ĐỊNH ......................................................................................... 40

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển........................................................ 40

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động................................... 43

2.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý và bộ máy kế toán ..................................... 44

2.1.4. Ảnh hƣởng của cơ chế tài chính và phân cấp quản lý của ngành y

tế đến tổ chức công tác kế toán ................................................................... 47

2.2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG

TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC, TỈNH BÌNH ĐỊNH. ............................ 48

2.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán.................................................................... 48

2.2.2. Tổ chức thực hiện chứng từ kế toán.................................................. 51

2.2.3. Tổ chức thực hiện hệ thống tài khoản kế toán.................................. 57

2.2.4. Tổ chức thực hiện chế độ sổ sách kế toán......................................... 58

2.2.5. Tổ chức thực hiện chế độ báo cáo tài chính và báo cáo quản trị...... 61

2.2.6. Tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra công tác kế toán ........................ 63

2.2.7. Tổ chức thực hiện chế độ kiểm kê tài sản......................................... 64

2.2.8. Tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác kế toán .......... 65

2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN

TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC, TỈNH BÌNH ĐỊNH....... 66

2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc.................................................................... 66

2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân........................................................ 70

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................ 76

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ

TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC, TỈNH

BÌNH ĐỊNH .................................................................................................... 77

3.1. PHƢƠNG HƢỚNG, QUAN ĐIỂM VÀ NGUYÊN TẮC HOÀN

THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI TRUNG TÂM Y TẾ

HUYỆN TUY PHƢỚC, TỈNH BÌNH ĐỊNH ................................................. 77

3.1.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện ................................................................. 77

3.1.2. Quan điểm và nguyên tắc hoàn thiện................................................ 78

3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI

TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN TUY PHƢỚC, TỈNH BÌNH ĐỊNH............... 79

3.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán .................................................. 79

3.2.2. Hoàn thiện tổ chức thực hiện chứng từ kế toán ................................ 80

3.2.3. Hoàn thiện tổ chức thực hiện hệ thống tài khoản kế toán................. 81

3.2.4. Hoàn thiện tổ chức thực hiện chế độ sổ sách kế toán ....................... 83

3.2.5. Hoàn thiện tổ chức thực hiện chế độ báo cáo tài chính và báo cáo

quản trị......................................................................................................... 84

3.2.6. Hoàn thiện tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra kế toán...................... 85

3.2.7. Hoàn thiện tổ chức ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác

kế toán ......................................................................................................... 86

3.2.8. Hoàn thiện tổ chức thực hiện chế độ kiểm kê, bảo quản, lƣu trữ

tài liệu kế toán ............................................................................................. 87

3.3. ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP................................... 88

3.3.1. Đối với Trung tâm y tế huyện Tuy Phƣớc, tỉnh Bình Định.............. 88

3.3.2. Đối với Sở Y tế tỉnh Bình Định ........................................................ 89

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3................................................................................ 90

KẾT LUẬN CHUNG...................................................................................... 91

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................ 93

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO)

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TỪ VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ

KCB Khám chữa bệnh

BCTC Báo cáo tài chính

BHXH Bảo hiểm xã hội

BHYT Bảo hiểm y tế

CNTT Công nghệ thông tin

SNCL Sự nghiệp công lập

HCSN Hành chính sự nghiệp

KBNN Kho bạc Nhà nƣớc

KPCĐ Kinh phí công đoàn

NĐ- CP Nghị định, Chính phủ

NSNN Ngân sách nhà nƣớc

TCKT Tài chính kế toán

TK Tài khoản

TSCĐ Tài sản cố định

UBND Ủy ban nhân dân

XHH ã hội hóa

TTYT Trung tâm Y tế

KTQT Kế toán quản trị

KTTC Kế toán tài chính

DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG BIỂU

* Hình

Hình 1.1: Tổ chức bộ máy kế toán tập trung .................................................. 18

Hình 1.2: Tổ chức bộ máy kế toán tập trung .................................................. 19

Hình 1.2: Tổ chức bộ máy kế toán vừa tập trung vừa phân tán...................... 20

Hình 2.1: Tổ chức bộ máy quản lý của Trung tâm y tế huyện Tuy Phƣớc..... 45

Hình 2.2: Bộ máy kế toán tại Trung tâm Y tế huyện Tuy Phƣớc ................... 48

Hình 2.3: Quy trình luân chuyển chứng từ kế toán tại Trung tâm.................. 52

Hình 2.4: Quy trình kiểm tra ký chứng từ kế toán thu tiền tại Trung tâm...... 55

Hình 2.5: Quy trình kiểm tra ký chứng từ kế toán chi tiền tại Trung tâm...... 55

Hình 2.6: Quy trình kế toán trên phần mềm kế toán tại Trung tâm................ 60

* Bảng biểu

Bảng 2.1: Hệ thống sổ sách của Trung tâm .................................................... 59

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Con ngƣời là nhân tố quan trọng nhất quyết định trực tiếp đến sự phát

triển của xã hội. Vì vậy, muốn có một xã hội phát triển, đòi hỏi chúng ta phải

phát triển nguồn nhân lực, trong đó có việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho

ngƣời dân. Để bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho ngƣời dân, ngành y tế luôn

luôn phấn đấu đảm bảo công bằng, không ngừng nâng cao chất lƣợng và hiệu

quả hoạt động. Các cơ sở y tế trong khu vực dân cƣ mà chủ yếu là Trung tâm

Y tế, bệnh viện, phòng khám đơn vị trực tiếp thực hiện việc chăm sóc, cung

cấp các dịch vụ y tế cho ngƣời dân với số lƣợng giƣờng bệnh đƣợc giao và

đội ngũ cán bộ có trình độ kỹ thuật chuyên môn đƣợc thành lập thành các

khoa, phòng để sử dụng các trang thiết bị y tế và cơ sở hạ tầng phù hợp. Nhƣ

vậy, việc phát triển và hoạt động có hiệu quả đối với các Trung tâm Y tế đặc

biệt là hệ thống các Trung tâm Y tế công lập đã và đang là một vấn đề đƣợc

quan tâm đặc biệt của ngành y tế.

Với sự ra đời và thay đổi khá nhiều trong các chính sách kinh tế xã hội,

đặc biệt là những chính sách có liên quan trực tiếp đến ngành y tế đã có sự tác

động mạnh mẽ đến cơ chế quản lý tài chính tại các Trung tâm Y tế công lập,

buộc các Trung tâm Y tế công lập phải chủ động hơn trong các hoạt động

hạch toán kế toán, quản lý tài chính và sử dụng các nguồn lực tài chính, tài

sản, đảm bảo mục tiêu hoạt động có hiệu quả và thực hiện chủ trƣơng xã hội

hóa trong việc cung cấp các dịch vụ y tế cho xã hội.

Nằm trong hệ thống Trung tâm Y tế công lập của cả nƣớc, trong những

năm qua Trung tâm Y tế huyện Tuy Phƣớc, tỉnh Bình Định đã có những bƣớc

phát triển và nhiều thay đổi trong mô hình quản lý cũng nhƣ các hoạt động của

Trung tâm Y tế. Trung tâm Y tế huyện Tuy Phƣớc đã chủ động cơ cấu lại bộ

máy tổ chức, tăng cƣờng công tác điều hành, quản lý, trong đó chú trọng đến

2

nâng cao vai trò của thông tin kế toán. Tuy nhiên, thực tế quá trình công tác tại

Trung tâm cho thấy, tổ chức kế toán ở đơn vị còn nhiều bất cập khi chuyển đổi

sang cơ chế tài chính mới hƣớng đến tự chủ. Thông tin do kế toán cung cấp chƣa

đáp ứng tốt các nhu cầu thông tin cho quản lý. Vẫn còn hiện tƣợng, một số cán

bộ kế toán chịu trách nhiệm quá nhiều các mảng công việc nhƣ kế toán mảng thu

– chi ngân sách nhà nƣớc phải kiêm kế toán mua sắm, kế toán TSCĐ hay kế toán

vật tƣ công cụ, dụng cụ kiêm kế toán tiền lƣơng và bảo hiểm,…. Đồng thời,

Trung tâm chỉ mới chú trọng đến công tác kế toán tài chính chƣa chú trọng đến

tổ chức công tác kế toán quản trị để đánh giá tình hình sử dụng ngân sách của

đơn vị một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, một số nhiệm vụ chi mua sắm hàng hóa,

dịch vụ thủ tục chứng từ còn phức tạp gây hạn chế nhất định trong công tác lập

chứng từ gốc phục vụ thanh toán; hay việc đăng ký mua sắm tập trung về Sở Y

tế, Sở Tài chính theo danh sách quy định gây khó khăn nhất định cho công tác

hạch toán tại của Trung tâm; hoặc việc kiểm tra kế toán còn buông lỏng, không

mang tính thƣờng xuyên và đồng bộ,…

Xuất phát từ các lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Hoàn thiện tổ chức

công tác kế toán tại Trung tâm Y tế huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định” làm đề

tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình với mục đích tìm hiểu thực trạng

tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm; nhận diện các hạn chế còn tồn tại để

đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Trung

tâm cho thời gian tới, gắn với tiến trình tự hƣớng đến tự chủ tài chính của

Trung tâm.

2. Tổng quan các nghiên cứu có liên quan đến đề tài

Qua nghiên cứu tổng quan tài liệu của các nghiên cứu có liên quan đến

đề tài cho thấy, có rất nhiều nghiên cứu về công tác kế toán, tổ chức công tác

kế toán trong các cơ sở y tế. Mỗi nghiên cứu, đứng trên các khía cạnh khác

nhau đã tiếp cận thực trạng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện về kế toán, tổ

chức công tác kế toán có sự khác nhau tại từng cơ sở y tế, cụ thể: