Hoàn thiện hạch toán tài sản cố định tại công ty nguyên vạt liệu nổ HN.doc

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Lêi nãi ®Çu

Trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm bao giê còng cÇn ba yÕu

tè: t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. TSC§ lµ mét trong ba yÕu tè

c¬ b¶n vµ ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c TSC§

®Òu cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông l©u dµi, tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh

doanh, cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶

kinh doanh cña doanh nghiÖp.

§èi víi mçi doanh nghiÖp, TSC§ lµ yÕu tè c¬ b¶n - thÓ hiÖn c¬ së vËt chÊt kü

thuËt, tr×nh ®é c«ng nghÖ, thÕ m¹nh cña doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh

®ång thêi lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕt kiÖm søc lao ®éng. H¬n thÕ n÷a, mét thùc tÕ

®Æt ra cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ muèn tån t¹i, ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng

trªn thÞ trêng th× ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt tæ chøc tèt c¸c nguån lùc s¶n

xuÊt cña m×nh. Doanh nghiÖp ph¶i biÕt chÊn chØnh c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mµ tríc

hÕt lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n ®Ó qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt. H¹ch to¸n kÕ

to¸n cã chøc n¨ng nhiÖm vô lµ c«ng cô ®¾c lùc cho qu¶n lý, cung cÊp th«ng tin chÝnh

x¸c kÞp thêi cho qu¶n lý. Tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ lµ mét kh©u quan träng cña h¹ch

to¸n kÕ to¸n TSC§.

C«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp lµ mét doanh nghiÖp lín, dÉn ®Çu c¶ níc vÒ

s¶n xuÊt vµ cung øng vËt liÖu næ c«ng nghiÖp, dÞch vô næ cho nh÷ng ngµnh c«ng

nghiÖp quan träng cña ®Êt níc nh ngµnh than, ®iÖn, xi m¨ng, dÇu khÝ.... nªn c«ng ty

cã khèi lîng TSC§ rÊt lín, ®ång thêi c«ng ty cã 24 ®¬n vÞ trùc thuéc n»m ph©n t¸n

trªn ba miÒn ®Êt níc nªn yªu cÇu ®Æt ra cho c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n TSC§ t¹i

c«ng ty ngµy cµng cao h¬n.

XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ quan träng cña h¹ch to¸n TSC§ còng nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ

to¸n phÇn hµnh nµy t¹i c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp vµ trªn c¬ së nh÷ng kiÕn

thøc tÝch luü trong qu¸ tr×nh häc tËp cïng sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña c« Ph¹m BÝch

Chi, c¸c c¸n bé phßng Thèng kª - KÕ to¸n - Tµi chÝnh c«ng ty, t«i ®· chän ®Ò tµi

"Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh t¹i c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp" lµm

chuyªn ®Ò tèt nghiÖp.

1

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Chuyªn ®Ò nµy gåm 3 ch¬ng:

Ch¬ng1: Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh

nghiÖp.

Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh t¹i c«ng ty VËt liÖu næ c«ng

nghiÖp.

Ch¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh t¹i

c«ng ty VËt liÖu næ c«ng nghiÖp.

2

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Ch¬ng 1:

Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong c¸c doanh

nghiÖp

Tµi s¶n cè ®Þnh ®· ®îc ®Ò cËp trong ChuÈn mùc sè 3 "TSC§ h÷u h×nh", ChuÈn

mùc sè 4 "TSC§ v« h×nh", ChuÈn mùc sè 6 " Thuª tµi s¶n" cïng c¸c Th«ng t híng

dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn c¸c ChuÈn mùc kÕ to¸n trªn vµ ®Õn ngµy 12/12/2003 Bé tµi

chÝnh ban hµnh QuyÕt ®Þnh 206/2003/Q§-BTC vÒ chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch

khÊu hao TSC§. ChÝnh v× kÕ to¸n TSC§ kh¸ réng vµ phøc t¹p nh vËy nªn trong

chuyªn ®Ò nµy t¸c gi¶ chØ xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n

TSC§.

I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp

1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm tµi s¶n cè ®Þnh

Trong mçi giai ®o¹n lÞch sö, con ngêi së dÜ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc lµ do kÕt

hîp hµi hoµ c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng kh¸c nhau. Ho¹t ®éng c¬ b¶n, cÇn thiÕt kh«ng

thÓ thiÕu ®îc cña con ngêi ®ã chÝnh lµ lao ®éng s¶n xuÊt. §Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng

s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã c¶ ba yÕu tè: søc lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng

vµ t liÖu lao ®éng. Trong c¸c yÕu tè hîp thµnh t liÖu lao ®éng th× TSC§ lµ yÕu tè c¬

b¶n nhÊt. §ã lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu, cÇn thiÕt, ®îc sö dông trùc tiÕp hoÆc

gi¸n tiÕp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ xëng, ph¬ng

tiÖn vËn t¶i, c¸c kho¶n chi phÝ ®Çu t mua s¾m TSC§ v« h×nh...

Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam th× t liÖu lao ®éng ®îc

ghi nhËn lµ TSC§ ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¶ bèn tiªu chuÈn sau:

• Ch¾c ch¾n thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n

®ã;

• Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch tin cËy;

• Cã thêi gian sö dông tõ 1n¨m trë lªn;

• Cã gi¸ trÞ tõ 10.000.000 ®ång (mêi triÖu ®ång) trë lªn.

Theo ®ã, TSC§ cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

- TSC§ lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng cã gi¸ trÞ lín, thêi gian sö dông dµi vµ tham

gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. TSC§ kh«ng thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt

ban ®Çu trong suèt qu¸ tr×nh sö dông cho tíi khi h háng.

- Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ bÞ hao mßn dÇn vµ gi¸

trÞ cña nã ®îc chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm t¹o ra vµ ®îc gäi lµ

chi phÝ khÊu hao TSC§. Khi s¶n phÈm ®îc tiªu thô th× bé phËn nµy sÏ chuyÓn ho¸

thµnh tiÒn.

- TSC§ kh«ng nh÷ng cã gi¸ trÞ sö dông mµ cßn cã gi¸ trÞ. TSC§ còng nh hµng

ho¸ th«ng thêng kh¸c, th«ng qua h×nh thøc mua b¸n, trao ®æi nã ®îc chuyÓn quyÒn

së h÷u, quyÒn sö dông tõ chñ nµy sang chñ kh¸c trªn thÞ trêng t liÖu s¶n xuÊt.

2. Vai trß cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh

2.1. Vai trß cña tµi s¶n cè ®Þnh

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¹nh tranh gay g¾t víi nhau

®Ó t¹o dùng cho doanh nghiÖp m×nh mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn th¬ng trêng ®îc

kh¼ng ®Þnh th«ng qua chÊt lîng s¶n phÈm do doanh nghiÖp t¹o ra. Muèn ®¹t ®îc ®iÒu

nµy doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã c¸c m¸y mãc trang thiÕt bÞ phï hîp, quy tr×nh c«ng

nghÖ s¶n xuÊt chÕ biÕn ph¶i ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña s¶n xuÊt. Trong ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh cña toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña tõng doanh nghiÖp nãi

riªng, TSC§ lµ c¬ së vËt chÊt cã ý nghÜa quan träng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t

triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ ®¹t môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña mçi

doanh nghiÖp nãi riªng. Bªn c¹nh ®ã TSC§ cßn thÓ hiÖn chÝnh x¸c nhÊt n¨ng lùc vµ

tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mçi doanh nghiÖp. ChÝnh v× thÕ cÇn ph¶i

chó träng qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ TSC§.

2.2. Yªu cÇu qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh

ChÝnh v× vai trß quan träng cña TSC§ nh vËy nªn nÕu doanh nghiÖp tæ chøc

qu¶n lý vµ sö dông TSC§ cã hiÖu qu¶ sÏ mang l¹i nguån lîi lín cho doanh nghiÖp,

ngîc l¹i sÏ g©y thÊt tho¸t, l·ng phÝ vµ gi¶m n¨ng lùc s¶n xuÊt. Do vËy:

- Ph¶i qu¶n lý TSC§ nh lµ mét yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n

ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ sè lîng TSC§ hiÖn cã cña doanh nghiÖp cïng

víi t×nh h×nh biÕn ®éng cña TSC§ trong doanh nghiÖp m×nh.

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

- Ph¶i qu¶n lý TSC§ ®· ®îc ®a vµo sö dông nh lµ mét bé phËn cña chi phÝ s¶n

xuÊt kinh doanh. KÕ to¸n ph¶i tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ møc khÊu hao nh»m môc ®Ých ®¶m

b¶o kh¶ n¨ng bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ thu håi ®îc vèn ®Çu t hîp lý.

- KÕ to¸n ph¶i cung cÊp ®îc nh÷ng th«ng tin TSC§ ®· ®îc ®Çu t b»ng c¸c

nguån vèn nµo vµ ph¶i chi tiÕt vèn ®Çu t cho chñ së h÷u, ph¶i biÕt ®îc nhu cÇu vèn

cÇn thiÕt ®Ó ®Çu t míi nh ®Ó söa ch÷a TSC§.

- C¸c nghiÖp vô vÒ TSC§ rÊt nhiÒu vµ thêng cã quy m« lín, thêi gian ph¸t sinh

kh¸ dµi v× vËy kÕ to¸n TSC§ lµ kh¸ phøc t¹p trong khi ®ã yªu cÇu qu¶n lý TSC§ l¹i

rÊt cao. V× thÕ ®Ó ®¶m b¶o ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t

sinh vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin cã gi¸ trÞ cho nhµ qu¶n lý th× kÕ to¸n TSC§ ph¶i

qu¶n lý tèt TSC§ trªn hÖ thèng sæ s¸ch.

3. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh

3.1. Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh

3.1.1. Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh theo h×nh th¸i biÓu hiÖn

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ ®îc chia thµnh 2 lo¹i: TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§

v« h×nh.

- TSC§ h÷u h×nh: lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu cã h×nh th¸i vËt chÊt tho¶

m·n c¸c tiªu chuÈn cña TSC§ h÷u h×nh, tham gia vµo nhiÒu chu kú kinh doanh nhng

vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. Cô thÓ TSC§ h÷u h×nh gåm:

+ Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc.

+ M¸y mãc, thiÕt bÞ.

+ Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn.

+ ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý.

+ Vên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm..

+ TSC§ h÷u h×nh kh¸c.

- TSC§ v« h×nh: lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt, thÓ hiÖn mét lîng

gi¸ trÞ ®· ®îc ®Çu t tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn cña TSC§ v« h×nh, tham gia vµo nhiÒu

chu kú kinh doanh. Cô thÓ TSC§ v« h×nh gåm:

+ QuyÒn sö dông ®Êt.

+ QuyÒn ph¸t hµnh.

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

+ B¶n quyÒn, s¸ng chÕ.

+ Nh·n hiÖu hµng ho¸.

+ PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh.

+ GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nhîng quyÒn.

+ TSC§ v« h×nh kh¸c.

3.1.2. Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ ®îc chia thµnh 2 lo¹i: TSC§ tù cã vµ TSC§ ®i

thuª.

- TSC§ tù cã: lµ nh÷ng TSC§ ®îc x©y dùng, mua s¾m hoÆc chÕ t¹o b»ng nguån

vèn cña doanh nghiÖp do ng©n s¸ch cÊp, do ®i vay, b»ng nguån vèn tù bæ sung,

nguån vèn liªn doanh, liªn kÕt.... §èi víi TSC§ nµy, doanh nghiÖp cã quyÒn së h÷u,

quyÒn sö dông vµ quyÒn ®Þnh ®o¹t nh nhîng b¸n, thanh lý...

- TSC§ ®i thuª: lµ nh÷ng TSC§ mµ doanh nghiÖp ®îc chñ së h÷u tµi s¶n nhîng

quyÒn sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®îc ghi râ trªn hîp ®ång thuª. Víi

nh÷ng TSC§ nµy doanh nghiÖp chØ cã quyÒn sö dông mµ kh«ng cã quyÒn së h÷u hay

quyÒn ®Þnh ®o¹t trong suèt thêi gian ®i thuª. TSC§ ®i thuª ®îc chia lµm 2 lo¹i:

+ TSC§ thuª tµi chÝnh: lµ nh÷ng TSC§ mµ doanh nghiÖp thuª cña c«ng ty cho

thuª tµi chÝnh nÕu hîp ®ång thuª tho¶ m·n Ýt nhÊt mét trong ba trêng hîp sau:

• NÕu bªn thuª huû hîp ®ång vµ ®Òn bï tæn thÊt ph¸t sinh liªn quan ®Õn

viÖc huû hîp ®ång cho bªn cho thuª.

• Thu nhËp hoÆc tæn thÊt do sù thay ®æi gi¸ trÞ hîp lý cña gi¸ trÞ cßn l¹i

cña tµi s¶n thuª g¾n víi bªn thuª.

• Bªn thuª cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc thuª l¹i tµi s¶n sau hÕt h¹n hîp ®ång thuª

víi tiÒn thuª thÊp h¬n gi¸ thuª thÞ trêng.

Ngoµi ra, c¸c trêng hîp sau còng thêng dÉn ®Õn hîp ®ång thuª tµi chÝnh:

• T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, bªn thuª cã quyÒn lùa chän mua l¹i

tµi s¶n thuª víi møc gi¸ íc tÝnh thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý vµo cuèi thêi h¹n

thuª.

• Bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª khi hÕt

thêi h¹n thuª.

6

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

• Thêi h¹n thuª tµi s¶n chiÕm phÇn lín thêi gian sö dông kinh tÕ cña tµi

s¶n cho dï kh«ng cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u.

• T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n

tiÒn thuª tèi thiÓu chiÕm phÇn lín (t¬ng ®¬ng) gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n thuª.

• Tµi s¶n thuª thuéc lo¹i chuyªn dïng mµ chØ cã bªn thuª cã kh¶ n¨ng sö

dông kh«ng cÇn cã sù thay ®æi, söa ch÷a lín nµo.

+ TSC§ thuª ho¹t ®éng: lµ nh÷ng TSC§ doanh nghiÖp thuª mµ néi dung cña

hîp ®ång thuª tµi s¶n kh«ng cã sù chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi

quyÒn së h÷u tµi s¶n.

3.1.3. Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ ®îc chia thµnh 4 lo¹i:

- TSC§ do vèn ng©n s¸ch hoÆc cÊp trªn cÊp.

TSC§ thuéc nguån vèn tù bæ sung: lµ nh÷ng TSC§ ®îc mua s¾m, x©y dùng

b»ng c¸c quü cña doanh nghiÖp nh quü phóc lîi, quü ®Çu t ph¸t triÓn...

- TSC§ thuéc nguån vèn vay.

- TSC§ thuéc nguån vèn kh¸c: nh nhËn gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt cu¶ c¸c

®¬n vÞ kh¸c...

3.1.4. Ph©n lo¹i TSC§ theo c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ ®îc chia thµnh:

- TSC§ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh.

- TSC§ hµnh chÝnh sù nghiÖp: lµ nh÷ng TSC§ cña ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù

nghiÖp.

TSC§ sö dông cho môc ®Ých phóc lîi.

- TSC§ chê xö lý: lµ nh÷ng TSC§ cha cÇn dïng, bÞ háng chê thanh lý, hoÆc

®ang tranh chÊp chê gi¶i quyÕt....

3.2. §¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh

§¸nh gi¸ TSC§ lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ cña TSC§, TSC§ ®îc ®¸nh gi¸

lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ l¹i trong qu¸ tr×nh sö dông. TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ theo

nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.

3.2.1. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh.

7