Hoàn thiện hạch toán nguyên vật liệu tại Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Châu.doc

Lêi nãi ®Çu

§Êt níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi c¸c níc trong khu vùc vµ

trªn thÕ giíi. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam cµng ph¶i nç

lùc h¬n n÷a trong cuéc chiÕn t×m kiÕm thÞ trêng cho m×nh. C¸c doanh nghiÖp

cÇn ph¶i n¾m râ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp m×nh nh thÕ nµo ®Ó ®a ra

ph¬ng híng ph¸t triÓn thÝch hîp nhÊt.

§Ó cã thÓ n¾m b¾t t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th× kÕ to¸n C«ng

ty lµ c«ng cô ®¾c lùc nhÊt trong c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý . KÕ to¸n gi÷ vai trß

quan träng cã thÓ cho c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®îc c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ ®Çu vµo

cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh kÕt qu¶ ®Çu ra. Trong c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ

Nguyªn vËt liÖu (NVL), C«ng cô dông cô (CCDC) lµ th«ng tin quan träng

kh«ng thÓ thiÕu ®îc. Muèn cã th«ng tin vÒ chi phÝ NVL ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c th×

qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶i hoµn thiÖn ®Ó cã thÓ tæng hîp th«ng tin cung

cÊp cho nhµ qu¶n lý.

C«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n NVL lµ cÇn thiÕt trong mét doanh nghiÖp.

Cã tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n th× míi gióp cho qu¸ tr×nh qu¶n lý NVL ®îc tèt

h¬n. NVL ®îc qu¶n lý tèt, x©y dùng ®îc c¸c ®Þnh møc vÒ cung cÊp, dù tr÷ vµ sö

dông NVL mét c¸ch hîp lý nhÊt, gãp phÇn tiÕt kiÖm vËt t tr¸nh l·ng phÝ, mÊt

m¸t, gãp phÇn gi¶m chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.

Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u

cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c«, chó t¹i phßng Tµi vô cña C«ng ty, vµ Th.S

NguyÔn ThÞ Hång Thuý em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n

nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u".

Ngoµi phÇn më bµi vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò thùc tËp cña em gåm 2 ch¬ng

Ch¬ng I: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n NVL t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i

Ch©u.

Ch¬ng II: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n NVL t¹i C«ng ty Cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i

Ch©u.

1

Do tr×nh ®é hiÓu biÕt cã h¹n nªn chuyªn ®Ò cña em kh«ng tr¸nh khái thiÕu

sãt, em mong sù chØ b¶o cña thÇy c« trong khoa, ®Æc biÖt lµ Th.S NguyÔn ThÞ

Hång Thuý cïng toµn thÓ c¸c c«, chó t¹i Phßng tµi vô C«ng ty Cæ phÇn B¸nh

kÑo H¶i Ch©u.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

2

Ch¬ng I

Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu

trong c¸c doanh nghiÖp.

I. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong

doanh nghiÖp s¶n xuÊt

1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu

VËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng, lµ mét trong 3 yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

vµ lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ vµ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh tham

gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, vËt liÖu bÞ tiªu hao

toµn bé vµ kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt liÖu ban ®Çu, chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ

mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ lo¹i tµi s¶n lu ®éng thuéc

nhãm tµi s¶n dù tr÷. Nã lµ c¬ së vËt chÊt h×nh thµnh nªn s¶n phÈm, vËt liÖu rÊt

phong phó vÒ chñng lo¹i, phøc t¹p vÒ kü thuËt, vÒ ®Æc tÝnh lý ho¸, nã tån t¹i díi

nhiÒu tr¹ng th¸i kh¸c nhau. Bëi vËy, viÖc cung cÊp vËt liÖu cã kÞp thêi hay

kh«ng, sè lîng chñng lo¹i cã phï hîp kh«ng cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn t×nh h×nh

thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n phÈm cña doanh nghiÖp chÊt lîng cña s¶n phÈm phô

thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt lîng cña vËt liÖu.

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt b¸nh kÑo, chi phÝ vËt liÖu thêng chiÕm tû

träng lín trong tæng sè tµi s¶n lu déng, trong tæng sè chi phÝ t¹o ra s¶n phÈm.

XÐt vÒ hiÖn vËt th× vËt liÖu chØ tham gia mét lÇn vµo chu kú s¶n xuÊt kh«ng gi÷

nguyªn h×nh th¸i ban ®Çu: xÐt vÒ vèn, vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng trong

tæng sè vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp. Do vËy, ®Ó t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vÒ

vèn lu ®éng, cÇn ph¶i qu¶n lý, sö dông vËt liÖu hîp lý vµ tiÕt kiÖm.

2. TÇm quan träng cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn

vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt

* TÇm quan träng cña nguyªn vËt liÖu

3

§ãng vai trß lµ yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nguyªn

vËt liÖu lµ thµnh phÇn chÝnh ®Ó cÊu t¹o nªn s¶n phÈm. Nguyªn vËt liÖu ®îc nhËn

diÖn dÔ dµng trong s¶n phÈm v× nã tîng trng cho ®Æc tÝnh dÔ thÊy lín nhÊt cña

c¸i g× ®· ®îc s¶n xuÊt. Do vËy muèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c

doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®îc ®Òu ®Æn, liªn tôc ph¶i thêng xuyªn ®¶m b¶o cho nã

c¸c lo¹i nguyªn liÖu ph¶i ®ñ vÒ sè liÖu, kÞp thêi gian, ®óng vÒ quy c¸ch, phÈm

chÊt. §©y lµ mét vÊn ®Ò b¾t béc mµ nÕu thiÕu th× kh«ng thÓ cã qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt s¶n phÈm ®îc.

Doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i cã nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng míi tån t¹i

®îc. V× vËy ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng cho s¶n xuÊt lµ mét tÊt yÕu

kh¸ch quan, mét ®iÒu kiÖn chung cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn sÏ lµ

mét thiÕu sãt nÕu chØ nh¾c tíi nguyªn vËt liÖu mµ kh«ng nh¾c tíi tÇm quan

träng cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. Nguyªn nh©n cã thÓ tãm t¾t nh sau:

+ Chi phÝ nguyªn vËt liªu chiÕm tû träng lín nhÊt trong mét ®¬n vÞ s¶n

phÈm so víi c¸c kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c (lao ®éng trùc tiÕp vµ s¶n

xuÊt chung).

+ Sè liÖu chÝnh x¸c vÒ nguyªn vËt liÖu cã trong tay ph¶i thêng xuyªn

ph¶n ¸nh ®Ó x¸c ®Þnh khi nµo cÇn mua cÇn ®Æt trùc tiÕp v× kh«ng sÏ lµm gi¸n

®o¹n s¶n xuÊt.

+ Mét sè s¶n phÈm cÇn nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt. §iÒu nµy

®ßi hái rÊt nhiÒu chøng tõ gèc vµ c¸c thñ tôc kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o viÖc cung cÊp

nhÞp nhµng vµ ®ång bé c¸c lo¹i nguyªn liÖu s¶n xuÊt.

TÊt c¶ c¸c lý do nµy ®ßi hái sæ s¸ch ph¶i ®îc lËp mét c¸ch chÝnh x¸c v×

nÕu kh«ng c«ng ty sÏ rÊt khã mµ x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu cÇn mua vµ lóc

nµo mua. Sæ s¸ch chÝnh x¸c vµ kiÓm tra néi bé tèt còng ®¶m b¶o tÊt c¶ c¸c

nguyªn vËt liÖu ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ ®óng cho ph©n xëng s¶n xuÊt khi cÇn

thiÕt.

3. C«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt

ViÖc qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u nh thu mua, b¶o qu¶n dù

tr÷ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh …

4

s¶n phÈm. XÐt vÒ mÆt tµi chÝnh, vËt liÖu lµ thµnh phÇn vèn lu déng n»m däng ë

c¸c kh©u s¶n xuÊt ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p thu mua, b¶o qu¶n dù

tr÷, sö dông vËt liÖu mét c¸ch cã khoa häc ®Ó tr¸nh ¶nh hëng ®Õn tèc ®é chu

chuyÓn vèn, g©y thiÖt h¹i cho s¶n xuÊt. §Ó tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu, ®ßi

hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu sau:

Ph¶i cã kÕ ho¹ch møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu c¸c lo¹i vËt liÖu cho s¶n xuÊt

lËp ®îc c¸c ®Þnh møc tiªu hao trong kh©u sö dông còng nh trong c¸c kh©u thu

mua, vËn chuyÓn dù tr÷ vµ b¶o qu¶n.

- HÖ thèng kho tµng ph¶i ®Çy ®ñ, ph¶i ®îc trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖ b¶o

qu¶n, c©n ®ong ®o ®Õm cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ viÖc hao hôt, mÊt m¸t vËt liÖu.

- Trong kho vËt liÖu ph¶i ®îc s¾p xÕp trËt tù, gän gµng cã khoa häc ®Ó

thuËn tiÖn cho viÖc nhËp xuÊt vµ theo dâi tån kho ®îc dÔ dµng.

- Ph¶i quy ®Þnh chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cho viÖc qu¶n lý vËt liÖu

trong toµn doanh nghiÖp.

4. Yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu

KÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n vËt liÖu nãi riªng lµ c«ng cô ®¾c lùc ®Ó

qu¶n lý vËt liÖu. KÕ to¸n vËt liÖu cung cÊp kÞp thêi, chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh mua

b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu cã t¸c dông cho viÖc tËp hîp chi phÝ, tÝnh

gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n vËt liÖu cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ vµ t×nh

h×nh qu¶n lý cña doanh nghiÖp. V× thÕ ®ßi hái kh«ng ngõng t¨ng cêng c«ng t¸c

qu¶n lý cña doanh nghiÖp. V× thÕ ph¶i ®ßi hái kh«ng ngõng t¨ng cêng c«ng t¸c

qu¶n lý vËt liÖu, ph¶i lu«n lu«n c¶i tiÕn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu.

Nh vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt, lµ yÕu tè tÊt yÕu

®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt cø mét doanh

nghiÖp nµo.

C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu cña qu¶n lý vËt liÖu trong c¸c doanh

nghiÖp c«ng t¸c vËt liÖu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:

Tæ chøc chøng tõ tµi kho¶n, c¸c lo¹i sæ s¸ch ®Ó ghi chÐp cho phï hîp víi

ph¬ng thøc kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông t¹i doanh nghiÖp. Ph©n lo¹i tæng hîp

sè liÖu vÒ t×nh h×nh t¨ng, gi¶m hiÖn cã vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh

5

doanh cña doanh nghiÖp, ®Ó cã sè hiÖu tËp hîp chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

kÞp thêi.

Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷

vµ sö dông vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

II. Ph©n lo¹i vµ tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu

1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu

TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n cña nguyªn vËt

liÖu. Theo qui ®Þnh chung cña chuÈn mùc quèc tÕ, kÕ to¸n nhËp, xuÊt, tån kho

nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh theo ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ. §©y chÝnh lµ chi phÝ

thùuc tÕ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®îc nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn trong thùc tÕ

®Ó ®¬n gi¶n, vµ gi¶m bít khèi lîng ghi chÐp, tÝnh to¸n hµng ngµy cã thÓ sö

dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu nhng cuèi

th¸ng ph¶i ®îc tæng hîp vµ ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo gi¸

thùc tÕ.

Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu lµ lo¹i gi¸ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c

chøng tõ hîp lÖ chøng minh c¸c kho¶n chi hîp ph¸p cña doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra

nguyªn vËt liÖu. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo

tõng nguån nhËp.

1.1. Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®îc nhËp tõ nhiÒu nguån

kh¸c nhau, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu trong c¸c trêng hîp ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

- §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi:

Gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n

(bao gåm c¸c kho¶n thuÕ nhËp khÈu, thuÕ kh¸c (nÕu cã) céng (+) víi c¸c chi

phÝ thu mua thùc tÕ nh chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, ph©n lo¹i, b¶o

hiÓm, chi phÝ thuª kho, thuª b·i, tiÒn ph¹t, tiÒn båi thêng trõ (-) ®i c¸c kho¶n …

gi¶m gi¸ (nÕu cã).

Trong ®ã gi¸ mua trªn ho¸ ®¬n ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

6

+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng

ph¸p khÊu trõ th× gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua vµo lµ gi¸ mua thùc tÕ kh«ng cã

GTGT ®Çu vµo.

+ §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng

ph¸p trùc tiÕp vµ c¬ së kinh doanh kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT th× gi¸

trÞ nguyªn vËt liÖu mua ngoµi lµ tæng gi¸ thanh to¸n ph¶i tr¶ ngêi b¸n (bao gåm

c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo nÕu cã).

Chi phÝ thu mua còng ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ

GTGT mµ doanh nghiÖp lùa chän.

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ vèn

thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt gia

c«ng chÕ biÕn (+) víi c¸c chi phÝ gia c«ng chÕ biÕn.

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ vèn thùc tÕ

cña nguyªn vËt liÖu lµ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt thuª ngoµi gia c«ng

chÕ biÕn (+) víi c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì ®Õn n¬i nhËn thuª gia c«ng vµ

tõ n¬i ®ã vÒ doanh nghiÖp céng (+) víi chi phÝ phaitrar cho ngêi nhËn gia c«ng

chÕ biÕn. Riªng chi phÝ ph¶i tr¶ cho ngêi nhËn gia c«ng chÕ biÕn tÝnh vµo trÞ gi¸

vèn thùc tÕ nguyªn vËt liÖu gia c«ng chÕ biÕn ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

+ Nguyªn vËt liÖu gia c«ng chÕ biÕn thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph-

¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ thi chi phÝ gia c«ng ph¶i tr¶ kh«ng bao gåm thuÕ GTGT

®Çu vµo.

+ Nguyªn vËt liÖu gia c«ng chÕ biÕn thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph-

¬ng ph¸p trùc tiÕp th× chi phÝ gia c«ng ph¶i tr¶ lµ tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n

cho bªn nhËn gia c«ng chÕ biÕn (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo).

- §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn tõ ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh, gãp cæ

phÇn: gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ do c¸c bªn tham gia gãp vèn ®¸nh gi¸.

1.2. Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho

Do nguyªn vËt liÖu nhËp kho tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, gi¸ thùc tÕ nhËp

kho còng kh¸c nhau, v× vËy khi xuÊt kho ph¶i tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc

tÕ xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu vµ ®èi tîng sö dông kh¸c nhau. §Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ

7