Ho van DMC.doc

Hë van ®éng m¹ch chñ

Hë van ®éng m¹ch chñ (HoC) cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i: cÊp

tÝnh vµ m¹n tÝnh. HoC m¹n thêng do van ®ãng kh«ng kÝn v× bê

cña l¸ van bÞ dÇy lªn vµ cuén l¹i, do gi·n vßng van-gèc ®éng

m¹ch chñ (§MC) hoÆc c¶ hai. HoC cÊp thêng do chÊn th¬ng

ngùc, viªm néi t©m m¹c, t¸ch thµnh ®éng m¹ch chñ g©y thñng,

sa l¸ van hoÆc gi·n cÊp tÝnh vßng van vµ gÇn nh lu«n ph¶i mæ

cÊp cøu.

I. TriÖu chøng l©m sµng

A. TriÖu chøng c¬ n¨ng

1. NÕu HoC cÊp do viªm néi t©m m¹c nhiÔm khuÈn,

møc ®é hë ban ®Çu cã thÓ kh«ng lín, song cã thÓ tiÕn

triÓn rÊt nhanh chãng vÒ møc ®é HoC vµ suy tim, cÇn

theo dâi s¸t.

2. HoC m¹n tÝnh thêng kh«ng biÓu hiÖn g× trong nhiÒu

n¨m. TriÖu chøng c¬ n¨ng khi xuÊt hiÖn thêng liªn

quan ®Õn ø huyÕt phæi nh khã thë khi g¾ng søc, sau

®ã dÇn dÇn xuÊt hiÖn khã thë khi n»m, c¬n khã thë

kÞch ph¸t vÒ ®ªm, cuèi cïng lµ c¸c dÊu hiÖu cña suy

tim toµn bé.

3. §au th¾t ngùc xuÊt hiÖn ë nh÷ng bÖnh nh©n HoC

nÆng (do gi¶m tíi m¸u m¹ch vµnh trong thêi kú t©m

tr¬ng vµ gi¶m chªnh ¸p qua líi m¹ch vµnh khi ®·

t¨ng ¸p lùc cuèi t©m tr¬ng thÊt tr¸i v× suy tim).

B. TriÖu chøng thùc thÓ

1. HoC cÊp, møc ®é nÆng thêng cã bÖnh c¶nh cÊp tÝnh.

CÇn nghÜ tíi t¸ch thµnh ®éng m¹ch chñ ë bÖnh nh©n

HoC cÊp cã kÌm ®au ngùc. Còng cÇn x¸c ®Þnh bÖnh

sö vµ c¸c yÕu tè nguy c¬ cña viªm néi t©m m¹c

nhiÔm khuÈn. TriÖu chøng suy tim ø huyÕt (phï

phæi...) b¸o hiÖu tiªn lîng xÊu trong bÖnh HoC cÊp.

11

2. HoC m¹n tÝnh thêng kh«ng biÓu hiÖn triÖu chøng g×

trong mét thêi gian dµi ngoµi mét tiÕng thæi t©m tr-

¬ng ë bê tr¸i x¬ng øc. CÇn t×m biÓu hiÖn HoC ë

nh÷ng bÖnh nh©n cã héi chøng Marfan hoÆc ph×nh

gi·n ®éng m¹ch chñ lªn.

3. C¸c triÖu chøng bªn ngoµi cã thÓ gÆp trong HoC m¹n

tÝnh lµ:

a. KiÓu h×nh Marfan: thêng ë ngêi trÎ, cã dÞ tËt

nhiÒu c¬ quan: nèt ruåi son, bµn ch©n - tay vµ c¸c

ngãn dµi nh ch©n tay nhÖn, ngùc h×nh phÔu...

b. Cã thÓ kÌm triÖu chøng cña viªm néi t©m m¹c

nhiÔm khuÈn.

c. Nh×n thÊy vïng ®Ëp réng tríc tim hoÆc mám tim

lÖch tr¸i do thÊt tr¸i gi·n.

d. Sè ®o huyÕt ¸p vÉn b×nh thêng nÕu HoC nhÑ. Khi

HoC nÆng, buång thÊt tr¸i gi·n, con sè huyÕt ¸p

t©m thu t¨ng cao, huyÕt ¸p t©m tr¬ng gi¶m nhiÒu,

t¹o ra chªnh lÖch vÒ sè ®o huyÕt ¸p lín. T×nh

tr¹ng t¨ng ®éng tuÇn hoµn nµy cã thÓ g©y ra mét

lo¹t c¸c dÊu hiÖu nh:

• DÊu hiÖu Musset: ®Çu gËt gï theo nhÞp ®Ëp

cña tim.

• DÊu hiÖu Müller: lìi gµ ®Ëp theo nhÞp tim.

• DÊu hiÖu Hill: huyÕt ¸p ë ch©n lín h¬n ë c¸nh

tay > 60 mmHg.

• M¹ch Corrigan: m¹ch ®Ëp nÈy nhanh m¹nh,

ch×m s©u.

• M¹ch Quincke: hiÖn tîng “nhÊp nh¸y” cña líi

mao m¹ch ë mãng tay, m«i.

• DÊu hiÖu Duroziez: tiÕng thæi ®«i ë ®éng

m¹ch ®ïi khi Ðp èng nghe vµo.

• DÊu hiÖu Trobe: tiÕng t©m thu vµ t©m tr¬ng

næi bËt ë ®éng m¹ch ®ïi

Khi suy tim tiÕn triÓn, co m¹ch ngo¹i vi sÏ lµm

t¨ng con sè huyÕt ¸p tèi thiÓu, huyÕt ¸p tèi ®a

12