Hạn chế rủi ro cho vay tại ngân hàng thương mại cổ phần Tiên Phong - Chi nhánh Hồ Chí Minh - Phòng giao dịch Cộng hòa: Khóa luận tốt nghiệp Đại học / Nguyễn Xuân Đạt

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN XUÂN ĐẠT

HẠN CHẾ RỦI RO CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG –

CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH – PHÒNG GIAO DỊCH

CỘNG HÒA

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ : 7340201

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN XUÂN ĐẠT

HẠN CHẾ RỦI RO CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG –

CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH – PHÒNG GIAO DỊCH

CỘNG HÒA

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ : 7340201

GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN

TS. BÙI QUANG TÍN

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

i

TÓM TẮT KHÓA LUẬN

Nhu cầu vay tín dụng của người dân Việt Nam hiện nay đang ngày tăng

trưởng mạnh qua các năm. Tuy nhiên, song song với tiềm năng lớn đó thì vẫn tồn

tại nhiều rủi ro không dễ dàng kiểm soát đối với các tổ chức cho vay. Như vây, vấn

đề đặt ra là các ngân hàng cần phải có những giải pháp cấp thiết nhằm hạn chế,

kiểm soát những rủi ro cho vay, đảm bảo an toàn vốn vay cũng như quyền lợi của cả

khách hàng lẫn ngân hàng.

Rủi ro và phòng ngừa rủi ro trong hoạt động kinh doanh tín dụng của ngân

hàng luôn luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu vì nó liên quan và tác động trực

tiếp đến sự sống còn của các ngân hàng. Vì thế, ngân hàng TMCP Tiên Phong – Chi

nhánh TPHCM – PGD Cộng Hòa đang tích cực hướng tới các chuẩn mực quốc tế

cũng như triển khai các chính sách về kiểm soát, hạn chế những rủi ro trong hoạt

động cho vay tại ngân hàng.

Khóa luận đã nêu đƣợc một số nội dung:

Về mặt cơ sở lý luận: khóa luận làm rõ các vấn đề liên quan đến ngân hàng

thương mại, hoạt động cho vay, rủi ro cho vay, một số giải pháp chung hạn chế rủi

ro và kinh nghiệm của một số ngân hàng trên thế giới.

Về mặt thực tiễn: khóa luận đánh giá thực trạng rủi ro và các biện pháp

hạn chế rủi ro cho vay của ngân hàng TMCP Tiên Phong – Chi nhánh TPHCM –

PGD Cộng Hòa. Từ đó, nêu lên được những thành công cũng như những hạn chế

còn tồn tại trong quá trình kiểm soát rủi ro cho vay của ngân hàng. Dựa trên cơ sở

đó, khóa luận đề xuất những giải pháp và kiến nghị đối với các cơ quan quản lý cấp

cao nhằm đóng góp một số ý kiến trong công tác hạn chế rủi ro cho vay của ngân

hàng.

Thông qua nội dung khóa luận, tác giả mong muốn khóa luận sẽ mang lại

ý nghĩa thực tiễn đối với hoạt động cho vay tại ngân hàng TMCP Tiên Phong – Chi

nhánh TPHCM – PGD Cộng Hòa. Bên cạnh đó, những giải pháp và kiến nghị của

khóa luận có thể góp phần hoàn thiện hơn nữa những chính sách hạn chế rủi ro cho

vay tại ngân hàng, đảm bảo an toàn vốn và thúc đẩy phát triển hoạt động cho vay tại

ii

ngân hàng trong thời gian tới.

ABSTRACT

Demand for credit loans of Vietnamese people is growing strongly over the

years. However, along with the great potential there are still many risks not easily

controlled for the lending institutions. So, the problem is that banks need to have the

urgent solution to limit, control the loan risks, ensure the safety of loans as well as

the interests of both customers and banks.

Risk and risk prevention in the bank's credit business is always a matter of

primary concern as it relates to and directly affects the survival of banks. Therefore,

Tien Phong Commercial Joint Stock Bank - Ho Chi Minh City Branch - Cong Hoa

Transaction Office is actively pursuing international standards as well as

implementing policies on controlling and limiting risks in lending activities at

banks.

The lecture has some contents:

On rationale: the thesis clarifies the issues related to commercial banks,

lending activities, loan risks, some common solutions that limit the risks and

experience of some banks in the world.

On practice: thesis evaluates risk assessment and risk mitigation measures of

Tien Phong Commercial Joint Stock Bank - Ho Chi Minh City Branch - Cong Hoa

Transaction office. Since then, the successes and limitations of the Bank's risk

control process have been raised. Based on that, the thesis proposed solutions and

recommendations to senior management agencies to contribute some ideas in

limiting banks' lending risks.

Throughout the content of the thesis, the author wishes to give the thesis will

bring practical meaning to lending activities at Tien Phong Commercial Joint Stock

Bank - Ho Chi Minh City Branch - Cong Hoa Transaction office. In addition, the

solutions and recommendations of the thesis can contribute to further improve the

iii

bank's risk mitigation policies, ensure capital adequacy and promote the

development of bank lending in the near future.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Nguyễn Xuân Đạt, sinh viên lớp HQ02 – GE01 thuộc khoa Tài chính

– Ngân hàng trường Đại học Ngân hàng TP.HCM. Tôi xin cam đoan khóa luận này

là công trình nghiên cứu riêng của tôi, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó

không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác

thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong khóa luận.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 05 năm 2018

Tác giả

Nguyễn Xuân Đạt

iv

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến tới các thầy, cô giáo

của trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã dạy cho tác giả những

kiến thức, nền tảng và kiến thức chuyên môn để tác giả có thể hoàn thành khóa luận

này. Cùng với thầy TS. Bùi Quang Tín đã giúp đỡ, trau dồi thêm kiến thức, chỉ ra

những thiếu sót và giúp tác giả có những định hướng tốt hơn trong suốt thời gian tác

giả làm khóa luận.

Bên cạnh đó là, tác giả cũng chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các cô chú,

anh chị công tác tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong – Chi nhánh Hồ

Chí Minh – Phòng giao dịch Cộng Hòa đã nhiệt tình giúp đỡ tác giả trong việc cung

cấp các số liệu và thông tin thực tế để chứng minh cho các kết luận trong khóa luận

tốt nghiệp của tác giả.

Do giới hạn về kiến thức và khả năng lý luận của bản thân còn thiếu sót, tác

giả kính mong được sự chỉ dẫn và đóng góp của các thầy cô giáo để khóa luận của

tác giả hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn tất cả!

TP.HCM, ngày 29 tháng 5 năm 2018

Tác giả

Nguyễn Xuân Đạt

v

MỤC LỤC

TÓM TẮT KHÓA LUẬN ........................................................................................ i

ABSTRACT.............................................................................................................. ii

LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................... iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................ viii

DANH MỤC BẢNG, BIỂU VÀ HÌNH.................................................................. ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................x

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO CHO VAY TẠI NGÂN

HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................................................1

1.1. L LU N CHUNG VỀ NG N H NG TH NG M I.........................1

1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại ..................................................1

1.1.2. Các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại..............................2

1.2. TỔNG QUAN CHO VAY T I NG N H NG TH NG M I. ............6

1.2.1. Khái niệm về phương thức cho vay ....................................................7

1.2.2. Các bên tham gia .................................................................................7

1.2.3. Các bước trong quy trình xét duyệt cho vay tại Ngân hàng thương

mại ...........................................................................................................10

1.3. MỘT SỐ RỦI RO CHỦ YẾU T I NG N H NG TH NG M I......15

1.3.1. Khái niệm về rủi ro............................................................................15

1.3.2. Nhận dạng rủi ro tín dụng..................................................................16

1.3.3. Nhận dạng rủi ro lãi suất ...................................................................17

1.3.4. Nhận dạng rủi ro tỷ giá......................................................................17

1.4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHUNG TRONG VIỆC H N CHẾ RỦI RO

CHO VAY. ...........................................................................................................18

1.5. CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HO T ĐỘNG KINH DOANH V RỦI

RO TÍN DỤNG CỦA NG N H NG TH NG M I.......................................21

1.5.1. Phân loại nợ theo quy định của pháp luật .........................................21

1.5.2. Nợ quá hạn ........................................................................................23

1.5.3. Nợ xấu ...............................................................................................23

1.5.4. Trích lập dự phòng rủi ro cho vay.....................................................24

1.6. B I HỌC KINH NGHIỆM VIỆC H N CHẾ RỦI RO TRONG CHO

VAY T I MỘT SỐ NG N H NG TRÊN THẾ GIỚI .......................................24

1.6.1. Các khuyến nghị của Ủy Ban Basel về quản trị rủi ro tín dụng........24

1.6.2. Kinh nghiệm của ngân hàng tại Thái Lan .........................................26

1.6.3. Kinh nghiệm của ngân hàng tại Hàn Quốc .......................................27

1.6.4. Bài học rút ra .....................................................................................27

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................29

vi

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CỦA VIỆC CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH –

PHÒNG GIAO DỊCH CỘNG HÒA......................................................................30

2.1. TỔNG QUAN VỀ NG N H NG TH NG M I CỔ PHẦN TIÊN

PHONG– CHI NHÁNH TH NH PHỐ HỒ CHÍ MINH – PHÒNG GIAO DỊCH

CỘNG HÒA .........................................................................................................30

2.1.1. Vài nét về Ngân hàng Tiên Phong – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí

Minh – Phòng giao dịch Cộng Hòa ..................................................................30

2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng tại Phòng Giao Dịch Cộng Hòa .........32

2.1.3. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần Tiên

Phong – Chi nhánh Hồ Chí Minh – Phòng giao dịch Cộng Hòa trong những

năm gần đây......................................................................................................34

2.2. THỰC TR NG HO T ĐỘNG CHO VAY T I NG N H NG

TH NG M I CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH –

PHÒNG GIAO DỊCH CỘNG HÒA.....................................................................36

2.2.1. Quy trình cho vay tại TPBank - Phòng giao dịch Cộng Hòa ............36

2.2.2. Tình hình số lượng khách hàng vay tại TPBank – Phòng giao dịch

Cộng Hòa..........................................................................................................37

2.2.3. Doanh số cho vay và dư nợ tại TPBank – Phòng giao dịch Cộng Hòa.

...........................................................................................................38

2.3. THỰC TR NG H N CHẾ RỦI RO TRONG VIỆC CHO VAY T I

NG N H NG CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH -

PHÒNG GIAO DỊCH CỘNG HÒA.....................................................................41

2.4. THỰC TR NG VỀ BIỆN PHÁP H N CHẾ RỦI RO TRONG HO T

ĐỘNG CHO VAY T I NG N H NG CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI

NHÁNH HỒ CHÍ MINH - PHÒNG GIAO DỊCH CỘNG HÒA TỪ NĂM 2014

– 2017 ..................................................................................................................46

2.4.1. Nâng cao chất lượng cán bộ và thẩm định khách hàng của Phòng

giao dịch ...........................................................................................................46

2.4.2. Bảo đảm tín dụng bằng tài sản thế chấp, cầm cố, bảo lãnh và bảo

hiểm tín dụng....................................................................................................48

2.4.3. Điều chỉnh phương hướng đầu tư hợp lý và tạo điều kiện, giúp đỡ

khách hàng, từ vốn cho khách hàng trong hoạt động kinh doanh....................49

2.4.4. Mở rộng cạnh tranh ...........................................................................50

2.5. ĐÁNH GIÁ VỀ THỰC TR NG H N CHẾ RỦI RO TRONG VIỆC

CHO VAY T I NG N H NG. ..........................................................................51

2.5.1. Những thành công .............................................................................51

2.5.2. Những tồn tại.....................................................................................54

2.5.3. Nguyên nhân tồn tại ..........................................................................55

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2........................................................................................58

vii

CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ CHO VAY CỦA NGÂN

HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ

MINH – PHÒNG GIAO DỊCH CỘNG HÒA. .....................................................59

3.1. PH NG H ỚNG HO T ĐỘNG CHO VAY CỦA NG N H NG

TH NG M I CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH –

PHÒNG GIAO DỊCH CỘNG HÒA.....................................................................59

3.1.1. Định hướng chung hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TPBank..59

3.1.2. Định hướng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng thương mại cổ

phần Tiên Phong – Chi nhánh Hồ Chí Minh – PGD Cộng Hòa. .....................61

3.2. GIẢI PHÁP NHẰM H N CHẾ RỦI RO CHO VAY T I NG N H NG

TH NG M I CỔ PHẦN TIÊN PHONG – CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH –

PGD CỘNG HÒA. ...............................................................................................62

3.2.1. Thực hiện phân tán rủi ro ..................................................................62

3.2.2. Xây dựng một cơ chế lãi suất hợp lý và linh hoạt trong hoạt động cho

vay. ...........................................................................................................63

3.2.3. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro cho

vay, tăng cường kiểm tra và giám sát sau vay..................................................64

3.2.4. Tuân thủ, hoàn thiện và cải tiến quy trình cho vay. ..........................66

3.2.5. Tăng cường kênh thông tin giữa ngân hàng và khách hàng..............67

3.2.6. Một số giải pháp khác .......................................................................68

3.3. KIẾN NGHỊ .............................................................................................69

3.3.1. Kiến nghị với chính phủ và các cơ quan có chức năng.....................70

3.3.2. Kiến nghị với ngân hàng nhà nước ...................................................71

3.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng thương mại cổ phần Tiên Phong – Chi

nhánh Hồ Chí Minh – Phòng giao dịch Cộng Hòa ..........................................72

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................................74

KẾT LUẬN..............................................................................................................75

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................76