Hạch toán và tiêu thụ thành phẩm tại cty rau quả VN

Lêi më ®Çu

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh

nghiÖp lµ ®¸p øng tèt nhu cÇu thÞ trêng vµ giµnh lîi nhuËn cao nhÊt. Nãi mét c¸ch

kh¸c,c¸c doanh nghiÖp cÇn gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo,gi÷a s¶n

xuÊt vµ tiªu thô muèn thùc hiÖn tèt ®iÒu ®ã, doanh nghiªp ph¶i ho¹ch to¸n chÝnh x¸c, ®Çy

®ñ vµ kÞp thêi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®· bá ra, trªn c¬ së ®ã t×m ra c¸c gi¶i ph¸p h¹ gi¸

thµnh s¶n phÈm gióp cho c«ng t¸c tiªu thô tèt h¬n vµ kÞp thêi h¬n, nhiÖm vô ®ã ®ßi hái

c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ ®Çu t s¶n xuÊt nh»m cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng

tèt, ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng mµ cßn cã nhiÖm vô tæ chøc tiªu thô sè s¶n phÈm

®ã .

Thµnh phÈm lµ mét bé phËn quan träng thuéc tµi s¶n lu ®éng, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh

s¶n xuÊt do vËy yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ thµnh phÈm,tæ chøc tèt c«ng t¸c

tiªu thô ®ång thêi tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm, tiªu thô mét c¸ch kÞp thêi, còng nh

nh÷ng c«ng ty kh¸c tæng c«ng ty rau qu¶ chiÕm mét tû träng lín phôc vô cho nhu cÇu

c¶u ngêi tiªu dïng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn , em nhËn thÊy tÇm quan cña thµnh

phÈm ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ sù c©n thiÕt ph¶i tæ chøc chÆt chÏ , tæ chøc

h¹ch to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi qu¸ tr×nh nhËp xuÊt- tån kho thµnh phÈm. Em ®·

chän ®Ò tµi “Tæ chøc h¹ch to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm ë c«ng ty rau qu¶ viÖt

nam” nh»m ®i s©u vµo t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô ë c«ng ty ®Ó t×m

nh÷ng u, nhîc ®iÓm cña c«ng ty vµ rót ra kinh nhiÖm cho b¶n th©n.

KÕt cÊu ,néi dïng bao gåm:

PhÇnI: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh

kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp.

PhÇn II:Thùc tr¹ng kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c dÞnh kÕt qu¶ tiªu thô

thµnh phÈm ë tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam.

PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn kÕ to¸n thµnh phÈm ,tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ ë tæng c«ng ty.

V× kh¶ n¨ng vµ thêi gian cã h¹n,nªn ch¾c ch¾n sÏ cã nhiÒu thiÕu xãt, kÝnh mong

nhËn dîc sù gãp ý cña c¸c quý thÇy c« vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng kÕ to¸n cña

tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh t«t bµi nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n th©ú-ts §inh ThÕ Hïng, cïng c¸c thÇy c« gi¸o trong tæ

kÕ to¸n cña trêng Kinh TÕ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban l·nh ®¹o cïng c¸c anh chÞ

trong phßng kÕ to¸n cña tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh

tèt ®Ò tµi nµy.

Hµ néi ngµy 5 thµng 6 n¨m 2005.

Sinh viªn:

L¬ng ThÞ Thanh Hêng

PhÇn I: LÝ luËn chung vÒ thµnh phÈm,tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu

thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp.

1.1 -LÝ luËn chung vÒ thµnh phÈm.

1.1.1 -§Æc ®iÓm cña thµnh phÈm

*VÞ trÝ cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng:

Thùc hiÖn chñ tr¬ng cña ®¶ng vµ nhµ níc trong nh÷ng n¨m võa qua,nÒn kinh tÕ níc

ta ®· tõng bíc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu chØnh vÜ m« cña nhµ níc.Trong

m«i trêng kinh tÕ ®ã, doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ sö dông c¸c ph¬ng tiÖn thÞ trêng víi

môa ®Ých thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a.hay nãi c¸ch kh¸c, doanh nghiÖp lµ cç m¸y ®Î ra gi¸ trÞ

gia t¨ng(®Çu ra, ®Çu vµo).trong c¬ chÕ hiÖn nay,cã nhiÒu doanh nghiªp kh¸c nhau cïng

s¶n xuÊt mét mÆt hµng, c¸c doanh ghiÖp nµy cïng tån t¹i , c¹nh tranh b×nh ®¼ng tríc

ph¸p luËt.do®ã,c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh, ph¸ bá ®éc quyÒn chuiyÓn

h¼n sang h¹ch to¸n kinh doanh vµ ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ quèc doanh ®èi

víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau trong nÒ kinh tÕ hµng ho¸.

*§Æc ®iÓm:

S¶n phÈm hµng ho¸ cña c¸ c doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm thµnh phÈm, nöa thµnh

phÈm vµ lao vô mµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt ra ®ñ cung cÊp cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi,

trong ®ã thµnh phÈm chiÕm ®¹i bé phËn.

Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n ®· ®îc gia c«ng chÕ biÕn ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng cña

quy tr×nh c«ng nghÖ kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã ®· ®îc kiÓm tra kÜ thuËt nhËp kho vµ

chuÈn bÞ ®a vµo qu¸ tr×nh lu th«ng.nöa thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ch÷ qua giai ®o¹n

chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ kÜ thuËt s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng do yªu cÇu

cña s¶n xuÊt tiªu thô mµ nã ®îc nhËp kho thµnh phÈn vµ khi ®ã b¸n cho kh¸ch hµng, nöa

thµnh phÈm còng cã ý nghÜa nh thµnh phÈm.

ViÖc ph©n ®Þnh chÝnh x¸c hai kh¸i niÖm trªn cã ý nghÜa rÊt quan träng gióp doanh

nghiÖp trong c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng gi¸ thµnh, tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®îc

møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ còng nh x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c kÕt qu¶ tiªu thô

cña doanh nghiÖp.

BÊt cø lo¹i thµnh phÈm nµo còng ®îc biÓu hiÖn trªn 2 mÆt.®ã lµ sè lîng vµ chÊt lîng

-Sè lîng cña thµnh phÈm ph¶n ¸nh quy m« cña thµnh phÈmmµ doanh nghiÖp t¹o ra vµ nã

®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®¬n vÞ ®o lêng kg,lit,met,bé, c¸i..

-ChÊt lîngcña thµnh ph¶n ¸nh gi¸ trÞ sö dông cña thµnh phÈmvµ ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ

% tèt,xÊu hoÆc phÈm chÊt cÊp(lo¹i I, lo¹i II..)cña s¶n phÈm.

§©y lµ hai mÆt ®éc lËp cña mét thÓ thèng nhÊt vµ liªn hÖ víi nhau mét c¸ch biÖn

chøng.Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp võa ph¶i chó ý t¨ng nhanh sè lîng s¶n

phÈm s¶n xuÊt ra, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm,cã nh vËy thµnh phÈm cña doanh nghiÖp míi ®-

îc thÞ trêng chÊp nhËn,cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh,gãp phÇn ®Èy nhanh doanh thu tiªu thô s¶n

phÈm v× vËy trong qu¶n lý vµ h¹ch to¸n thµnh phÈm ph¶i ®Ò cËp tíi c¶ 2 mÆt sè lîng vµ

chÊt lîng.

ThËt vËy,trong ph¹m vi doanh nghiÖp , khèi l¬ng thµnh phÈm hoµn thµnh tõng thêi

k× lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ quy m« cña doanh nghiÖp, tû träng cung øng cña doanh nghiÖp,vÒ

s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ.®ång thêi còng qua ®ã mµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña

doanh nghiÖp.quyªt ®Þnh ®Õn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong néi bé doanh nghiÖp còng

nh víi c¸c ®èi tùng liªn quan.

§èi víi nhµ níc khèi lîng hoµn thµnh cña c¸c doanh nghiÖp sÏ lµ c¨n cø ®Ó nhµ n￾íc tÝnh thuÕ, tõ ®ã t¹o nguån thuÕ cho ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó bï ®¾p phÇn chi cña ng©n

s¸ch.

ChÝnh v× vËy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i b¶o qu¶n chÆt chÏ thµnh phÈm, cô thÓ lµ:

-VÒ mÆt sè lîng:Ph¶i qu¶n lý.gi¸m ®èc thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh thùc hiÖn khèi

lîng s¶n xuÊt, t×nh h×nh xuÊt- nhËp, tån, kho thµnh phÈm, ph¸t hiÖn kÞp thêi thõa thiÕu

s¶n phÈm, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p sö lý thÝch hîp, ph©n biÖt gi÷a lîng tån kho cÇn thiÕt

vµ trêng hîp hµng ho¸ tån ®äng n»m trong kho kh«ng tiªu thô ®îc tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn

ph¸p gi¶i quyÕt thÝch hîp.

-VÒ mÆt chÊt lîng:Ph¶i lµm t«t c«ng t¸c kiÓm tra, ph©n cÊp s¶n phÈm vµ cã chÕ ®é

b¶o qu¶n riªng ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm,®Æc biÖt lµ nh÷ng lo¹i s¶n phÈm quý hiÕm,dÔ

h háng.KÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c mÆt hµng kÐm phÈm chÊt.cã ®îc nh vËy míi gi÷ ®îc uy tÝn

cñ doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.ngoµi ra,doanh nghiÖp cßn ph¶i thêng xuyªn thay ®æi mÉu

m·, kiªu d¸ng, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lù¬ng ®Ó kÝch thÝch nhu cÇu tiªu dïng cña x·

héi.

1.1.2 -TÝnh gi¸ thµnh

+Thµnh phÈm nhËp kho ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ.

Gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm ®îc x¸c ®Þnh víi tõng nguån nhËp,gi¸ thùc tÕ cña thµnh

phÈm nhËp kho bao gåm toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn

quÊ tr×nh s¶n xuÊt thµnh phÈm:

*Thµnh phÈm doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ t¹o ra ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh c«ng x￾ëng thùc tÕ(gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ) bao gåm:chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ

NCTT,chi phÝ s¶n xuÊt chung.

*Thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thµnh thùc tÕ gia

c«ng gåm: chi phÝ NVLTT(®em gia c«ng), chi phÝ gia c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn

quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh gia c«ng.

*Hµng ho¸ mua vµo ®îc ®¸nh gÝa theo trÞ gi¸ mua(gi¸ vèn) thùc tÕ bao gåm:gi¸ mua

vµ chi phÝ mua.nÕu hµng ho¸ mua vµo ph¶i s¬ qua chÕ ®Ó b¸n th× tÝnh gi¸ vèn thùc

tõ(gåm c¶ chi phÝ gia c«ng, s¬ chÕ).

Do thµnh phÈm nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nªn gi¸ thùc tÕ

cña tõng lÇn hËp,tõng ®ît nhËp kh«ng hoµn toµn gièng nhau ë tõng thêi ®iÓm trong k×

h¹ch to¸n.§Ó tÝnh to¸n to¸n chÝnh x¸c gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho cã thÓ ¸p dông

c¸c ph¬ng ph¸p sau:

(a)-Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn.

Theo ph¬ng ph¸p nµy ,gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho

trong k× vµ ®¬n gi¸ thù tÕ b×nh qu©n.

Gi¸ thùc tÕ thµnh Sè lîng thµnh phÈm §¬n gi¸ thùc tÕ

PhÈm xuÊt kho = phÈm xuÊt kho * b×nh qu©n

trong k× trong k×

Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm

tån kho ®Çu k× + xuÊt kho trong k×

§¬n gi¸ thùc tÕ =

Sè lîng thµnh phÈm + Sè lîng thµnh phÈm

tån kho ®Çu k× nhËp kho trong k×

(b)-Ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tr – íc.

Theo ph¬ng ph¸p nµy, tríc hÕt ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®on gi¸ thù tÕ nhËp kho cña tõng

lÇn nhËp vµ gi¶ thiªt r»ng hµng nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng xuÊt

kho ®Ó tÝnh gÝa thù tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c:

TÝnh theo ®on gi¸ thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè

cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp sau.nh vËy gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho

cuèi k× ch×nh lµ gi¸ thù tÕ cña sè thµnh phÈm nhËp kho thuéc lÇn nhËp sau cïng.

(c)-Ph¬ng ph¸p nhËp sau-xuÊt tríc

Theo ph¬ng ph¸p nµy,hµng nµo nhËp kho sau th× xuÊt tríc.sau ®ã c¨n cø vµo sè lîng

xuÊt kho thuéc lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®on gi¸ thùc tÕ cña c¸c lÇn

nhËp tríc ®ã. Nh vËy,gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho cuèi k× lµ gÝa thùc tÕ thµnh phÈm

thuéc c¸c lÇn nhËp ®Çu k×.

(d)-ph¬ng ph¸p ®Ých danh.

Theo ph¬ng ph¸p nµy, doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý theo tõng l« hµng, doanh nghiÖp

c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ nhËp kho cña l« hµng xuÊt kho ®Ó tÝnh.

+§¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n.

Doanh ngiÖp cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng

hµng ngµy cña thµnh phÈm mét c¸ch æn ®Þnh. Gi¸ cã thÓ chän lµm gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸

thµnh kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ nhËp kho thèng nhÊt quy ®Þnh.cuèi k× x¸c ®Þnh gÝa thùc tÕ thµnh

phÈm nhËp kho.

Gi¸ thùc tÕ = Gi¸ h¹ch to¸n TP trong k× *HÖ sè gi¸ TP xuÊt kho

Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm

tån kho ®Çu k× + nhËp kho trong k×

§¬n gi¸ thùc tÕ =

Gi¸ h¹ch to¸n thµnh phÈm + GÝa h¹ch to¸n thµnh

tån ®Çu k× phÈm nhËp trong k×

Thµnh phÈm trong kho cña doanh nghiÖp lu«n lu«n biÕn ®éng do nhiÒu nguyªn

nh©n.v× vËy,kÕ to¸n thµnh phÈm ph¶i theo dâi ,t×m hiÓu nguyªn nh©n lµm biÕn ®éng sè

thµnh phÈm trong kho tíi tõng lo¹i, tõng thø thµnh phÈm, ®ång thêi ph¶i lËp ®Çy ®ñ, kÞp

thêi,chÝnh x¸c c¸c chøng tõ nhËp-xuÊt kho thµnh phÈm ®óng nh quy ®Þnh.

C¸c chøng tõ nhËp- xuÊt kho thµnh phÈm lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh nhËp –xuÊt

kho thµnh phÈm ë kho vµ ë bé phËn KTTP ë phßng kÕ to¸n. bëi vËy,viÖc lu©n chuyÓn

chøng tõ nhËp xuÊt kho thµnh phÈm tõ khi ph¸t sinh qua thñ kho ®Õn phßng kÕ to¸n theo

mét tr×nh tù khoa häc.trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i thµnh phÈm, tæng hîp sè

liÖu ®ã ghi chÐp vµo sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp

1.1.3 -KÕ to¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn

Lµ ph¬ng ph¸p theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m vËt t, hµng ho¸ mét

c¸ch thêng xuyªn liªn tôc, ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong c¸c doanh nghÞªp kinh

doanh s¶n xuÊt hay kinh doanh th¬ng m¹i,kinh doanh c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt kh¸c cã gi¸

trÞ lín, kÜ thuËt cao.