Hạch toán và tiêu thụ thành phẩm tại cty DV nuôi trồng thuỷ sản TW

Lêi më ®Çu

Tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng ®ã lµ mét con ®êng gian tru©n, mét bµi to¸n hãc bóa

cho c¸c doanh nghiÖp. §Æc biÖt hiÖn nay, khi mµ níc ta ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ

thÞ trêng cã sù c¹nh tranh gay g¾t vÊn ®Ò sèng cßn cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt

chÊt g¾n liÒn víi viÖc tr¶ lêi c©u hái s¶n phÈm s¶n xuÊt ra b¸n cho ai vµ b¸n nh thÕ

nµo? Bëi vËy, bªn c¹nh viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i ®¶m b¶o vÒ

chÊt lîng th× thÞ trêng ®Ó b¸n s¶n phÈm cã ý nghÜa v« cïng to lín. §iÒu nµy chøng tá

mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Òu g¾n liÒn víi thÞ trêng. §i ®«i víi sù ®æi míi

trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, sù ®æi míi vÒ hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp ®· t¹o cho

kÕ to¸n mét bé mÆt míi, kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña kÕ to¸n trong c¸c c«ng cô qu¶n lý.

§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hiÖn nay viÖc tæ chøc qu¶n lý thµnh phÈm tiªu thô

thµnh phÈm lµ kh©u quan träng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o qu¶n lý

c¸c lo¹i thµnh phÈm, hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu kh¸c cña kh©u b¸n hµng, lµm

c¬ së x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp.

NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô

thµnh phÈm, em ®· lùa chän ®Ò tµi “Tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh

phÈm t¹i C«ng ty dÞch vô nu«i trång thuû s¶n TW” ®Ó hoµn thµnh ®Ò tµi cña m×nh.

1

phÇn I :

lý do nghiªn cøu ®Ò tµi

1) Thµnh phÈm , tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý :

a) Vai trß , vÞ trÝ cña thµnh phÈm :

Theo ®Þnh nghÜa chung th× thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· kÕt thóc quy

tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt do doanh nghiÖp thùc hiÖn hoÆc thuª ngoµi gia c«ng chÕ

biÕn ®· ®îc kiÓm nghiÖm phï hîp víi tiªu chuÈn kÜ thuËt quy ®Þnh vµ nhËp kho thµnh

phÈm hoÆc giao trùc tiÕp cho kh¸ch hµng.

Tuy nhiªn, s¶n phÈm hµng ho¸ do doanh nghiÖp hoµn thµnh cung cÊp cho x·

héi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ thµnh phÈm mµ cßn lµ nöa thµnh phÈm, lao vô ®îc hoµn

thµnh. Nöa thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm cha qua giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña

quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng do yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ tiªu thô mµ ®îc kiÓm

tra kÜ thuËt vµ còng cã thÓ ®îc nhËp kho. Khi b¸n, nöa thµnh phÈm nµy còng cã ý

nghÜa nh thµnh phÈm.

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, c¨n cø vµo khèi lîng thµnh phÈm mµ doanh

nghiÖp cung øng trong mét thêi kú, trong tõng c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ quy m«, ®¸nh gi¸ tû

träng cung øng cña doanh nghiÖp vÒ s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, x¸c ®Þnh

vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Tuy nhiªn, ®Ó ®îc thÞ trêng chÊp nhËn th×

doanh nghiÖp ph¶i lu«n chó ý ®Õn viÖc t¨ng nhanh sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, ®a

d¹ng ho¸ chñng lo¹i trªn c¬ së vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Mäi

sù tæn thÊt cña thµnh phÈm ®Òu ¶nh hëng ®Õn kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy,

trong viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n thµnh phÈm ph¶i lu«n ®ång thêi n¾m ch¾c sù vËn

®éng cña tõng lo¹i thµnh phÈm trong qóa tr×nh nhËp -xuÊt -tån vÒ c¶ ba mÆt sè lîng,

chÊt lîng vµ gi¸ trÞ.

b) Tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý.

2

Tiªu thô thµnh phÈm lµ qóa tr×nh thùc hiÖn quan hÖ trao ®æi th«ng qua c¸c ph-

¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, hµng ho¸. Trong qu¸ tr×nh ®ã, doanh

nghiÖp sÏ chuyÓn giao s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cho kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng

trao cho doanh nghiÖp kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ trÞ sè hµng ®· giao.

Sè tiÒn mµ ngêi mua ph¶i tr¶ t¬ng øng víi sè hµng nhËn ®îc gäi lµ doanh thu

b¸n hµng, hay doanh thu b¸n hµng lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp thu ®îc ë kh¸ch hµng

t¬ng øng víi sè hµng ®· giao.

Qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc b¾t ®Çu tõ khi doanh nghiÖp giao hµng cho kh¸ch hµng

vµ kÕt thóc khi kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn ®Çy ®ñ. Tuy nhiªn hµng ®îc x¸c ®Þnh lµ ®·

tiªu thô khi kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn . XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng

cña b¸n hµng, c¸c doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn tèt yªu cÇu vÒ qu¶n lý b¸n hµng.

2) NhiÖm vô kÕ to¸n vµ néi dung tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh

phÈm ë C«ng ty dÞch vô nu«i trång thuû s¶n TW.

a) NhiÖm vô kÕ to¸n :

Thµnh phÈm lµ môc tiªu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

Qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc s¶n xuÊt ra thµnh phÈm mµ

cßn ph¶i tiªu thô chóng mét c¸ch kÞp thêi, hîp lý. Th«ng qua sè liÖu mµ kÕ to¸n

thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm cung cÊp gióp cho doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc t×nh

h×nh vÒ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh, lîi nhuËn ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi.

Tõ sè liÖu do kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm cung cÊp, nhµ níc

n¾m ®îc t×nh h×nh kinh doanh, viÖc chÊp hµnh nghÜa vô ®èi víi nhµ níc ®Ó thùc hiÖn

chøc n¨ng qu¶n lý vµ kiÓm so¸t vÜ m« nÒn kinh tÕ. §ång thêi ®èi víi c¸c b¹n hµng

cña doanh nghiÖp biÕt ®îc kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®Ó cã quyÕt ®Þnh ®Çu t cho

vay hoÆc cã quan hÖ lµm ¨n...

Do vËy, ®ßi hái c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý trong kh©u tiªu thô ph¶i thùc sù khoa

häc. Lµm tèt c¸c kh©u nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c bé phËn kÕ to¸n kh¸c

thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh, t¹o ra hÖ thèng qu¶n lý chÆt chÏ, logic, cã hiÖu qu¶ cao.

b) Néi dung tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm :

3

 Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ thµnh phÈm :

* Ph©n lo¹i :

C«ng ty dÞch vô nu«i trång thuû s¶n TW trong thêi kú më cöa bíc sang nÒn

kinh tÕ thÞ trêng kh«ng nh÷ng ®· theo kÞp thÞ trêng mµ cßn ph¸t triÓn kh«ng ngõng.

Do ®Æc ®iÓm cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng thuû s¶n nªn s¶n phÈm

cña c«ng ty ®a d¹ng.

S¶n phÈm cña c«ng ty hiÖn nay chñ yÕu lµ lo¹i thuèc kÝch thÝch c¸ ®Î (HCG)

®Ó phôc vô cho ngµnh thuû s¶n nu«i c¸c loµi c¸ níc ngät vµ c¸ biÓn cã gi¸ trÞ kinh tÕ

vµ c¸c loµi thuû s¶n kh¸c, kh«ng chØ ®ßi hái cã ®ñ gièng mµ cßn cho gièng cã chÊt l￾îng. Nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu trªn ®Ó s¶n xuÊt gièng, cã nhiÒu loµi kh«ng thÓ sinh s¶n

tù nhiªn mµ ph¶i kÝch dôc. Thuèc kÝch thÝch sinh s¶n víi chøc n¨ng nhiÖm vô ®îc

nhµ níc giao cho nh÷ng n¨m qua, xëng s¶n xuÊt HCG thuéc c«ng ty dÞch vô nu«i

trång thuû s¶n trung ¬ng ®· s¶n xuÊt vµ cung cÊp cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt lu tr÷ nhãm

gièng gèc , nhãm gièng quý hiÕm vµ gièng c¸ cã chÊt lîng cao trong ph¹m vÞ c¶ níc.

Cho ®Õn nay ngµnh thuû s¶n cha cã mét xëng s¶n xuÊt nµo ngoµi xëng s¶n xuÊt HCG

cña c«ng ty dÞch vô nu«i trång thuû s¶n trung ¬ng, ®©y lµ c¬ së s¶n xuÊt ®Æc thï

ngµnh.

S¶n phÈm cña c«ng ty ®Òu lµ nh÷ng thµnh phÈm v× chóng ®Òu hoµn thµnh ë b￾íc c«ng nghÖ cuèi cïng cña quy tr×nh s¶n xuÊt, sau khi ®îc kiÓm tra ®¶m b¶o chÊt l￾îng míi ®îc nhËp kho.

* §¸nh gi¸ thµnh phÈm.

- §èi víi thµnh phÈm nhËp kho: HiÖn nay thµnh phÈm cña c«ng ty ®îc ®¸nh

gi¸ theo gi¸ thùc tÕ.

- §èi víi thµnh phÈm xuÊt kho: KÕ to¸n tÝnh trÞ gi¸ thµnh phÈm xuÊt kho theo

ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn .

* C¸c qui ®Þnh vÒ qu¶n lý thµnh phÈm:

- S¶n phÈm cña c«ng ty ®îc ®a vµo kho sau khi hoµn thµnh ë bíc c«ng nghÖ

cuèi cïng.

4

- S¶n phÈm cña c«ng ty lu«n ®îc KCS kiÓm tra chÆt chÏ, chÊt lîng s¶n phÈm

lu«n ®¶m b¶o vµ ngµy cµng ®îc n©ng cao.

- Phßng KÕ to¸n chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho, dù

tr÷ thµnh phÈm vÒ mÆt hiÖn vËt.

 KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm :

KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ph¶i ®îc thùc hiÖn theo tõng kho , tõng lo¹i ,

nhãm , thø thµnh phÈm vµ ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi ë kho thµnh phÈm vµ ë phßng kÕ

to¸n theo mét trong 3 ph¬ng ph¸p : ghi thÎ song song , sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn vµ

sæ sè d . C¨n cø ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm lµ c¸c chøng tõ :

PhiÕu nhËp kho , PhiÕu xuÊt kho , ThÎ kho , biªn b¶n kuÓm kª..

 KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm :

KÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau : TK 155 - Thµnh phÈm, TK 157-

Hµng göi b¸n , TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n vµ mét sè TK liªn quan kh¸c .

• Néi dung kÕt cÊu cña TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n

Bªn Nî : + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm , hµng hãa xuÊt kho ®· ®îc x¸c

®Þnh lµ b¸n .

+TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån ®Çu kú (Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh

kú ë DNSX ) .

+TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm s¶n xuÊt trong nhËp kho vµ lao

vô , dÞch vô ®· hoµn thµnh ( Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ë DNSX ).

+ ThuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®îc khÊu trõ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn

hµng b¸n .

Bªn Cã : + KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm , hµng ho¸ lao vô,

dich vô hoµn thµnh ghi vµo bªn Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh .

+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho cuèi kú vµo bªn

Nî TK 155 - Thµnh phÈm ( Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ë DNSX).

TK nµy kh«ng cã sè d.

5

• Néi dung kÕt cÊu TK 157 - hµng göi ®i b¸n

Bªn Nî : + TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm , hµng ho¸ göi b¸n , ký göi.

+ TrÞ gi¸ lao vô , dÞch vô ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc

chÊp nhËn thanh to¸n .

+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ , thµnh phÈm göi b¸n

cha ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n cuèi kú ( Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ).

Bªn Cã : + TrÞ gi¸ , hµng ho¸ , thµnh phÈm , dÞch vô kh¸ch hµng tr¶ l¹i hoÆc

kh«ng chÊp nhËn .

+ KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thµnh phÈm , hµng ho¸ ®· göi ®i cha ®îc kh¸ch

hµng thanh to¸n ®Çu kú (Ph¬ng ph¸p kiÎm kª ®Çu kú ).

D Nî : Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thµnh phÈm , hµng ho¸ göi ®i b¸n cha ®îc kh¸ch hµng

chÊp nhËn thanh to¸n .

HiÖn nay, c«ng ty ®ang ¸p dông kÕ to¸n thµnh phÈm theo ph¬ng ph¸p kª khai

thêng xuyªn .

 KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm :

• C¸c h×nh thøc b¸n hµng vµ thÓ thøc thanh to¸n :

- C¸c kh¸ch hµng chñ yÕu : Lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt lu tr÷ nhãm gièng gèc , nhãm

6