Hạch toán nghiệp vụ nhập khẩu và lưu chuyển hàng nhập khẩu tại Công ty Thương Mại Xuất - Nhập Khẩu

Lêi nãi ®Çu

Nh÷ng thµnh tùu cña c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc trong nh÷ng n¨m võa qua dang

t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho nÒn kinh tÕ níc ta, gióp chóng ta bíc vµo mét thêi kú míi

theo híng héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Ngµy nay mét nÒn kinh tÕ ®îc coi lµ ph¸t triÓn

kh«ng thÓ n»m ngoµi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. X¸c ®Þnh

râ ®Þnh híng ph¸t triÓn ®ã, nh»m ®a ®Êt níc tiÕn thªm mét bíc hoµ nhËp víi sù

ph¸t triÓn chung cña thêi ®¹i, §¶ng vµ nhµ níc ta chñ tr¬ng thùc hiÖn chÝnh s¸ch:

§Èy m¹nh giao lu hµng ho¸, khuyÕn khÝch ho¹t ®éng xuÊt - nhËp khÈu, mµ ®Æc biÖt

chó träng ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu, më réng quan hÖ hîp t¸c víi

nhiÒu níc trªn thÕ giíi, tiÕn tíi gia nhËp c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ, c¸c khèi mËu

dÞch tù do.

Víi mét nÒn kinh tÕ cßn nghÌo nµn vµ l¹c hËu nh níc ta hiÖn nay, viÖc tiÕp thu

nh÷ng tiÕn bé khoa häc - kü thuËt c«ng nghÖ cña c¸c níc ph¸t triÓn ®ãng vai trß

quan träng trong viÖc ®Èy nhanh tèc ®ä ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh

c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ( CNH-H§H) ®Êt níc ho¹t ®éng nhËp khÈu kh«ng

nh÷ng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ trong níc mµ cßn gãp phÇn gi¶i quyÕt

nh÷ng vÊn ®Ò næi cém hiÖn nay nh: viÖc lµm, c«ng nghÖ, hiÖu qu¶ sö dông vèn,

hiÖu qu¶ sö dông nguån tµi nguyªn...

V× thÕ cho ®Õn nay, ho¹t ®éng nhËp khÈu ë níc ta ®ang diÔn ra kh¸ s«i ®éng.

C¸c doanh nghiÖp ngµy cµng n¨ng ®éng trong viÖc t×m kiÕm nguån hµng, thÞ trêng

nh»m môc ®Ých võa ®¸p øng nhu cÇu trong níc, võa n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng

cña m×nh. Tuy nhiªn, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cã hiÖu qu¶ kh«ng thÓ

kh«ng kÓ ®Õn vai trß quan träng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n. Nã lµ c«ng cô ®¾c

lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý, cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi

phôc vô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, gióp c¸c nhµ qu¶n lý n¾m ®îc t×nh

h×nh tµi chÝnh thùc t¹i cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó cã nh÷ng ph¬ng híng kinh doanh nh»m

®¹t hiÖu qu¶ tèt nhÊt.

Song viÖc ghi chÐp, h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô trong ho¹t ®éng kinh doanh nhËp

khÈu cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp vÉn m¾c ph¶i, ®ßi hái ph¶i cã

sù cËp nhËt, ®iÒu chØnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n, tr×nh tù ghi sæ... sao cho phï hîp

víi t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp cô thÓ, gióp cho viÖc

kinh doanh ngµy cµng cã hiÖu qu¶. C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp KhÈu Hµ Néi

còng vÊp ph¶i mét sè vÊn ®Ò nh vËy.

NhËn thøc thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n nhËp khÈu hiÖn nay, qua qu¸ tr×nh häc

tËp nghiªn cøu vµ thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp KhÈu Hµ

Néi em ®· lùa chän ®Ò tµi : " H¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu vµ lu chuyÓn

hµng nhËp khÈu t¹i C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp KhÈu Hµ Néi"

Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn:

PhÇn I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu vµ lu

chuyÓn hµng nhËp khÈu trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i.

PhÇn II : Thùc tr¹ng h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu vµ lu chuyÓn hµng nhËp

khÈu t¹i C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp KhÈu Hµ Néi.

1

PhÇn III : Ph¬ng híng hoµn thiÖn h¹ch to¸n nghiÖp vô nhËp khÈu vµ lu chuyÓn

hµng nhËp khÈu t¹i C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp KhÈu Hµ Néi.

Chuyªn ®Ò tËp chung nªu râ nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n ho¹t ®éng

kinh doanh nhËp khÈu vµ qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng nhËp khÈu, viÖc tæ chøc c«ng

t¸c kÕ to¸n cña ®¬n vÞ, ph©n tÝch quy tr×nh kinh doanh hµng ho¸ nhËp khÈuvµ ®Ò

xuÊt ph¬ng híng ho¹t ®éng nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh

doanh cña C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp KhÈu Hµ Néi.

§Ó hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy, ngoµi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc ë nhµ trêng,

em cßn ®îc sù híng dÉn cña c« gi¸o Ph¹m BÝch Chi còng nh sù chØ b¶o tËn t×nh

cña c¸c c«, c¸c anh, c¸c chÞ phßng kÕ to¸n trong C«ng ty Th¬ng M¹i XuÊt - NhËp

KhÈu Hµ Néi. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n vµ rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn nhËn

xÐt gióp em hoµn thiÖn h¬n vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n cña m×nh.

PhÇn I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n

nghiÖp vô nhËp khÈu vµ lu chuyÓn hµng ho¸ nhËp

khÈu trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i.

2

I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i cã ¶nh hëng ®Õn h¹ch to¸n

nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu vµ lu chuyÓn hµng nhËp khÈu .

Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh trung gian, lµ cÇu

nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng . H×nh thøc kinh doanh th¬ng m¹i hiÖn nay rÊt phæ

biÕn vµ ®a d¹ng. C¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã nhiÖm vô chÝnh lµ tæ chøc lu

th«ng hµng ho¸, ®a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng th«ng qua c¸c quan

hÖ trao ®æi mua b¸n, nh»m phôc vô cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ nhu cÇu

tiªu dïng cña toµn x· héi. XÐt ë ph¹m vi mét quèc gia, ho¹t ®éng kinh doanh th-

¬ng m¹i cã nhiÖm vô tæ chøc lu th«ng hµng ho¸ trong níc , c©n ®èi thÞ trêng

cung- cÇu trong níc ®ã. XÐt ë ph¹m vi toµn thÕ giíi, ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng

m¹i lµ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. Th«ng qua trao ®æi, mua b¸n hµng ho¸ gi÷a quèc gia

nµy víi quèc gia kh¸c, ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ

cña nh÷ng níc tham gia vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng nµy. Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng

m¹i cè nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:

Thø nhÊt, vÒ ®èi tîng kinh doanh th¬ng m¹i, ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i

rÊt phong phó vÒ ®èi tîng kinh doanh. Nã bao gèm tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ ®ang lu

th«ng trªn thÞ trêng cña nhiÒu ngµnh kh¸c nhau nh : n«ng-l©m-thuû s¶n, l¬ng thùc￾thùc phÈm, c«ng nghÖ phÈm, m¸y mãc thiÕt bÞ, hµng tiªu dïng, ®iÖn m¸y, ®iÖn tö,

thñ c«ng mü nghÖ ... Nãi chung, ®èi t¬ng kinh doanh th¬ng m¹i lµ tÊt c¶ c¸c hµng

ho¸ mua vÒ víi môc ®Ých b¸n ra.

Thø hai, vÒ ph¬ng thøc mua b¸n, thêng bao gåm hai ph¬ng thøc chñ yÕu lµ b¸n

bu«n vµ b¸n lÎ. Trong ®ã, b¸n bu«n lµ b¸n cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh

kh¸c ®Ó tiÕp tôc lu chuyÓn hµng ho¸ , cßn b¸n lÎ lµ b¸n trùc tiÕp cho ngêi tiªu

dïng, chÊm døt qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸.

Thø ba, vÒ ph¹m vi kinh doanh, hµng ho¸ kinh doanh th¬ng m¹i ®îc lu chuyÓn

trong ph¹m vi quèc gia vµ gi÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi víi nhau. §ã lµ hai ho¹t

®éng kinh doanh néi th¬ng vµ ngo¹i th¬ng. Kinh doanh néi th¬ng lµ ho¹t ®éng mµ

®¬n vÞ kinh doanh mua b¸n hµng ho¸ ngay trong ph¹m vi mét níc, phôc vô nhu

cÇu tiªu dïng néi ®Þa. Kinh doanh ngo¹i th¬ng lµ ®¬n vÞ kinh doanh tiÕn hµnh ho¹t

®éng xuÊt nhËp khÈu víi c¸c níc trªn thÕ giíi. HiÖn nay, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh

chñ yÕu tiÕn hµnh xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng thuéc thÕ m¹nh nh : l¬ng thùc, cµ

phª, may mÆc, thñ c«ng mü nghÖ... ®ång thêi nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng thiÕt yÕu

phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong níc mµ nh÷ng mÆt hµng nµy trong níc cßn khan

hiÕm hoÆc cha s¶n xuÊt ®îc : m¸y mãc thiÕt bÞ, ®å gia dông...

Thø t, vÒ tæ chøc kinh doanh , cã thÓ nãi qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ do nhiÒu

ngµnh ®¶m nhËn nh: néi th¬ng, ngo¹i th¬ng, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh l¬ng thùc-thùc

phÈm, kinh doanh dîc phÈm...C¸c ®¬n vÞ nµy cã thÓ tiÕn hµnh b¸n bu«n hoÆc b¸n

lÎ, chuyªn doanh hoÆc kinh doanh nhiÒu mÆt hµng kh¸c nhau víi quy m« kh¸c

nhau. §ã lµ c¸c tæng c«ng ty, c¸c c«ng ty, c¸c cöa hµng, quÇy hµng...

Tuy nhiªn, viÖc kinh doanh mua b¸n hµng ho¸ cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè

nh : khèi lîng hµng ho¸ kinh doanh , vèn kinh doanh hiÖn cã cña ®¬n vÞ, søc c¹nh

tranh trªn thÞ trêng...nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu nhiÖm vô cña møc lu chuyÓn hµng ho¸

theo quy ®Þnh. Do ®ã nghiÖp vô mua b¸n hµng ho¸ lµ c«ng t¸c trung t©m cña c¸c

3

doanh nghiÖp th¬ng m¹i . Ngoµi nhiÖm vô mua b¸n hµng ho¸ ®Ó kinh doanh , c¸c

doanh nghiÖp th¬ng m¹i cßn cã thÓ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gia c«ng , chÕ biÕn, s¬

chÕ c¸c mÆt hµng cÇn thiÕt tríc khi ®a vµo lu th«ng.

Nh vËy, víi nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh doanh th¬ng m¹i nãi trªn, ta thÊy r»ng ho¹t

®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ lµ mét bé phËn cÊu thµnh trong hÖ thèng

kinh doanh th¬ng m¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ còng cã nh÷ng

®Æc ®iÓm chung cña kinh doanh th¬ng m¹i vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña nã.

HiÖn nay, ho¹t ®éng nhËp khÈu ®îc coi lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch träng

t©m hµng ®Çu nh»m ®a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh h¬n n÷a. Mang nh÷ng ®Æc

®iÓm cã tÝnh ®Æc thï cña ngµnh kinh doanh ngo¹i th¬ng nh vËy, ®ßi hái kÕ to¸n

ph¶i ph¶n ¸nh ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c gi¸ trÞ cña hµng ho¸ kinh doanh

nhËp khÈu theo ®óng sè lîng, chÊt lîng, ph¶n ¸nh doanh thu, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh

doanh ®Ó cung cÊp th«ng tin cho l·nh ®¹o qu¶n lý doanh nghiÖp còng nh c¸c ®èi t￾îng quan t©m kh¸c.

II. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n.

1.VÞ trÝ, vai trß, ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ .

1.1 VÞ trÝ, vai trß kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸.

Ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng lµ mét bé phËn cña lu th«ng hµng ho¸ , lµ cÇu nèi gi÷a

s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü

thuËt t¸c ®éng m¹nh mÏ vµo qu¸ tr×nh héi nhËp, giao lu, trao ®æi kinh tÕ gi÷a c¸c

quèc gia trªn thÕ giíi nh»m môc ®Ých ®a nÒn kinh tÕ thÕ giíi ph¸t triÓn theo mét

thÓ thèng nhÊt.

Kinh doanh xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu lµ hai nh©n tè c¬ b¶n cÊu thµnh nªn ho¹t

®éng ngo¹i th¬ng. Cïng víi xuÊt khÈu, ho¹t ®éng nhËp khÈu ®îc coi lµ rÊt quan

träng trong lÜnh vùc ngo¹i th¬ng, vµ còng lµ mét trong nh÷ng u tiªn hµng ®Çu trong

chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ cña nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn nh níc ta. Nãi mét c¸ch

cô thÓ, ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ viÖc mua c¸c hµng ho¸ tõ níc ngoµi vÒ tiªu thô

trong níc hoÆc t¸i xuÊt khÈu. Thùc chÊt, ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng mua

hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn gi÷a th¬ng nh©n ViÖt Nam vµ c¸c th¬ng nh©n níc ngoµi.

Trong nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay, ho¹t ®éng nhËp khÈu chiÕm mét vÞ trÝ rÊt

quan träng. Nã t¸c ®éng tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao hiÖu

qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc tÕ, sau h¬n mêi n¨m ®æi míi, bé mÆt kinh tÕ, x·

héi, chÝnh trÞ còng nh ®êi sèng cña nh©n d©n ta ®· tiÕn bé râ rÖt. NhËp khÈu t¹o

®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng tiªu thô, ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong

níc. Kh«ng nh÷ng thÕ ho¹t ®éng nhËp khÈu cßn cã vai trß kÝch thÝch s¶n xuÊt kinh

doanh trong níc, t¹o m«i trêng c¹nh tranh lµnh m¹nh. NhËp khÈu cã nghÜa lµ sù

®æi míi thay thÕ trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ s¶n xuÊt t¹o nÒn mãng v÷ng ch¾c vÒ c¬

së vËt chÊt kü thuËt; nhËp khÈu cßn cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh

cña c¸c doanh nghiÖp , gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong níc; nhËp

khÈu cã vai trß tÝch cùc thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu. TiÕn hµnh kinh doanh nhËp

khÈu c¸c doanh nghiÖp sÏ thu ®îc mét kho¶n lîi nhuËn ®¸ng kÓ. H¬n n÷a, nhËp

khÈu lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc c©n b»ng c¸n c©n xuÊt-nhËp khÈu .

4

1.2 §Æc ®iÓm kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ .

Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta hiÖn nay, chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn

vai trß vµ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Tríc khi ®i s©u vµo nghiªn cøu

ho¹t ®éng nhËp khÈu, chóng ta ph¶i t×m hiÓu nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nhËp khÈu.

Còng gièng nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i th¬ng, ho¹t ®éng kinh doanh nhËp

khÈu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:

- Thêi gian lu©n chuyÓn hµng ho¸ nhËp khÈu bao giê còng dµi h¬n thêi gian

lu©n chuyÓn hµng ho¸ trong néi ®Þa, do ph¶i thùc hiÖn viÖc mua hµng nhËp khÈu tõ

níc ngoµi ®Ó kinh doanh tiªu thô trong níc. Do vËy, viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh

doanh nhËp khÈu chØ tiÕn hµnh khi hµng ho¸ ®· lu©n chuyÓn xong mét vßng tøc lµ

®· tiªu thô ®îc ë trong níc hoÆc hoµn thµnh t¸i xuÊt khÈu.

- Hµng ho¸ kinh doanh nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng, bao gåm: hµng t liÖu s¶n xuÊt,

hµng tiªu dïng, nguyªn vËt liÖu, kim lo¹i, ho¸ chÊt...Nh÷ng mÆt hµng nµy chñ yÕu

trong níc cha s¶n xuÊt ®îc, cha ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong níc c¶ vÒ sè lîng,

chÊt lîng thÞ hiÕu.

- Thêi gian lu©n chuyÓn hµng ho¸ nhËp khÈu thêng diÔn ra kh¸ dµi. Do ®ã, thêi

®iÓm giao hµng vµ thêi ®iÓm thanh to¸n kh«ng trïng nhau.

- Ph¬ng thøc thanh to¸n trong kinh doanh nhËp khÈu chñ yÕu ®îc sö dông lµ ph-

¬ng thøc thanh to¸n b»ng th tÝn dông.

- ViÖc kinh doanh hµng nhËp khÈu ®îc tiÕn hµnh gi÷a hai bªn mua vµ b¸n cã sù

kh¸c nhau vÒ quèc tÞch, ph¸p luËt, tËp qu¸n kinh doanh. Do ®ã, khi hîp t¸c kinh

doanh c¸c cÇn ph¶i tu©n thñ, t«n träng luËt kinh doanh, tËp qu¸n kinh doanh cña

mçi níc vµ luËt th¬ng m¹i quèc tÕ.

1.3 §iÒu kiÖn kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ .

§Ó tiÕn hµnh kinh doanh nhËp khÈu, kh«ng ph¶i doanh nghiÖp còng ®îc phÐp

kinh doanh mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh nhËp khÈu nhÊt

®Þnh. Theo nghÞ ®Þnh sè 37/CP ngµy 19/4/1994 cña chÝnh phñ vÒ qu¶n lý nhµ níc

®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i th¬ng, th× mäi doanh nghiÖp kh«ng ph©n biÖt

thµnh phÇn kinh tÕ,cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau th× ®îc cÊp giÊy phÐp kinh doanh

xuÊt-nhËp khÈu :

- §îc thµnh lËp theo LuËt doanh nghiÖp vµ cam kÕt tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña

ph¸p luËt hiÖn hµnh.

- Doanh nghiÖp muèn kinh doanh xuÊt-nhËp khÈu, ký kÕt hîp ®ång mua b¸n víi

níc ngoµi ph¶i xin giÊy phÐp kinh doanh xuÊt-nhËp khÈu do Bé th¬ng m¹i cÊp.

- C¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng theo ®óng ngµnh hµng kinh doanh ®· ®¨ng

ký vµ cã sè vèn lu ®éng tèi thiÓu t¬ng ®¬ng 200.000 USD. C¸c doanh nghiÖp thuéc

c¸c tØnh miÒn nói vµ c¸c tØnh cã khã kh¨n vÒ kinh tÕ th× sè vèn lu ®éng tèi thiÓu t-

¬ng ®¬ng 100.000 USD.

- Doanh nghiÖp ph¶i cã ®éi ngò c¸c nhµ kinh doanh cã kiÕn thøc vÒ kinh doanh

quèc tÕ, luËt ph¸p vµ tËp qu¸n bu«n b¸n, am hiÓu t×nh h×nh thÞ trêng trong vµ ngoµi

níc, cã kh¶ n¨ng ®µm ph¸n, th¬ng thuyÕt vµ ký kÕt trong hîp ®ång th¬ng m¹i .

2. C¸c ph¬ng thøc kinh doanh nhËp khÈu :

5

HiÖn nay ë níc ta, ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng hãa ®îc thùc hiÖn dùa trªn hai ph-

¬ng thøc: ph¬ng thøc nhËp khÈu theo NghÞ ®Þnh th vµ nhËp khÈu ngoµi NghÞ ®Þnh

th.

Kinh doanh nhËp khÈu theo NghÞ ®Þnh th: lµ ph¬ng thøc mµ c¸c ®¬n vÞ cã

chøc n¨ng kinh doanh nhËp khÈu trùc tiÕp thùc hiÖn theo chØ tiªu ph¸p lÖnh cña

Nhµ níc giao cho. ChØ tiªu nµy dùa trªn nh÷ng NghÞ ®Þnh th hoÆc HiÖp ®Þnh th vÒ

trao ®æi hµng hãa gi÷a hai níc, ®îc ký kÕt gi÷a ChÝnh phñ ta víi ChÝnh phñ c¸c n￾íc kh¸c. C¸c ®¬n vÞ kinh doanh theo NghÞ ®Þnh th cã tr¸ch nhiÖm thu mua hµng

hãa ë níc ngoµi vÒ b¸n trong níc theo ®óng sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i vµ thêi

gian ®· ghi trong hîp ®ång. §èi víi ngo¹i tÖ thu ®îc, ®¬n vÞ ph¶i nép vµo quÜ tiÒn

tÖ tËp trung cña Nhµ níc th«ng qua tµi kho¶n cña Bé Th¬ng M¹i vµ ®îc thanh to¸n

l¹i b»ng tiÒn ViÖt Nam t¬ng øng víi lîng ngo¹i tÖ ®É nép cho Nhµ níc theo tû gi¸

kho¸n do Nhµ níc quy ®Þnh.

Kinh doanh nhËp khÈu ngoµi NghÞ ®Þnh th: lµ ph¬ng thøc mµ c¸c ®¬n vÞ cã

hîp ®ång nhËp khÈu ph¶i tù c©n ®èi vÒ tµi chÝnh, ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô

víi ng©n s¸ch Nhµ níc. C¸c ®¬n vÞ nµy cã quyÒn chñ ®éng lùa chän hµng hãa, gi¸

c¶, thÞ trêng, tæ chøc giao dÞch, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu trong

ph¹m vi Ph¸p luËt cho phÐp. HiÖn nay, ë ViÖt Nam c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu thêng

lµ díi h×nh thøc trao ®æi hµng hãa, hîp t¸c s¶n xuÊt vµ gia c«ng quèc tÕ.

3. C¸c h×nh thøc tiÕn hµnh nhËp khÈu :

HiÖn nay, tån t¹i hai h×nh thøc nhËp khÈu chñ yÕu lµ:

- NhËp khÈu trùc tiÕp

- NhËp khÈu ñy th¸c

 NhËp khÈu trùc tiÕp: lµ ph¬ng thøc kinh doanh mµ trong ®ã ®¬n vÞ tham gia

ho¹t ®éng nhËp khÈu cã thÓ trùc tiÕp ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång víi níc ngoµi;

trùc tiÕp giao, nhËn hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng. C¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh nhËp

khÈu trùc tiÕp trªn c¬ së tù c©n ®èi vÒ tµi chÝnh, cã quyÒn t×m kiÕm b¹n hµng, ®Þnh

®o¹t gi¸ c¶, lùa chän ph¬ng thøc thanh to¸n vµ thÞ trêng, x¸c ®Þnh ph¹m vi kinh

doanh nhng trong khu«n khæ chÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cña Nhµ níc.

 NhËp khÈu ñy th¸c: lµ ph¬ng thøc kinh doanh mµ trong ®ã ®¬n vÞ tham gia

ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu kh«ng ®øng ra trùc tiÕp ®µm ph¸n víi níc ngoµi

mµ ph¶i nhê qua mét ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu cã uy tÝn thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp

khÈu cho m×nh.

Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp uû th¸c ®îc h¹ch to¸n doanh thu nhËp khÈu.

Cßn ®¬n vÞ nhËn uû th¸c chØ ®ãng vai trß ®¹i lý vµ ®îc hëng hoa hång theo tháa

thuËn gi÷a hai bªn ký kÕt hîp ®ång ñy th¸c XNK.

4. C¸c ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ (TTQT) dïng trong ho¹t ®éng kinh

doanh ngo¹i th¬ng:

Ph¬ng thøc TTQT lµ ®iÒu kiÖn quan träng bËc nhÊt trong c¸c ®iÒu kiÖn

TTQT còng nh trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i th¬ng. Nãi ®Õn ph¬ng thøc thanh

to¸n tøc lµ nãi ®Õn viÖc ngêi b¸n dïng c¸ch thøc nµo ®Ó thu ®îc tiÒn hµng b¸n ra

vµ ngêi mua dïng c¸ch nµo ®Ó tr¶ tiÒn hµng mua vµo. Trong bu«n b¸n, ngêi ta cã

thÓ lùa chän nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau ®Ó thu tiÒn vÒ hoÆc tr¶ tiÒn

6

nhng xÐt cho cïng viÖc lùa chän ph¬ng thøc nµo còng ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu

cña ngêi b¸n hµng lµ thu tiÒn nhanh, ®Çy ®ñ, ®óng h¹n vµ tõ yªu cÇu cña ngêi mua

lµ nhËp hµng ®óng sè lîng, chÊt lîng vµ ®óng h¹n.

C¸c ph¬ng thøc TTQT dïng trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng bao gåm:

4.1. Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn ( Remittance ) :

Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn lµ ph¬ng thøc mµ trong ®ã, kh¸ch hµng ( ngêi tr¶ tiÒn )

yªu cÇu ng©n hµng cña m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ngêi kh¸c ( ng￾êi hëng lîi ) ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng ph¬ng tiÖn chuyÓn tiÒn do kh¸ch hµng

yªu cÇu. C¸c bªn tham gia trong ph¬ng thøc thanh to¸n nµy bao gåm:

- Ngêi tr¶ tiÒn ( ngêi mua, ngêi m¾c nî ) hoÆc ngêi chuyÓn tiÒn (ngêi ®Çu t,

kiÒu bµo chuyÓn tiÒn vÒ níc, ngêi chuyÓn kinh phÝ ra níc ngoµi ... ) lµ ngêi yªu cÇu

ng©n hµng chuyÓn tiÒn ra níc ngoµi.

- Ngêi hëng lîi ( ngêi chñ, chñ nî, ngêi b¸n, ngêi tiÕp nhËn vèn ®Çu t ) hoÆc

ngêi nµo ®ã do ngêi chuyÓn tiÒn chØ ®Þnh.

- Ng©n hµng chuyÓn tiÒn lµ ng©n hµng ë níc ngêi chuyÓn tiÒn.

- Ng©n hµng ®¹i lý cña ng©n hµng chuyÓn tiÒn lµ ng©n hµng ë níc ngêi hëng lîi.

C¸c trêng hîp ¸p dông ph¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn:

- Thanh to¸n tiÒn hµng nhËp khÈu víi níc ngoµi ( kh«ng ¸p dông trong thanh

to¸n hµng xuÊt khÈu víi níc ngoµi v× dÔ bÞ ngêi mua chiÕm dông vèn ).

+ Thêi ®iÓm chuyÓn tiÒn: ViÖc chuyÓn tiÒn thêng tiÕn hµnh sau khi nhËn xong

hµng hãa hoÆc lµ sau khi nhËn ®îc chøng tõ vÒ hµng hãa ®· chuyÓn ®i.

+ C¨n cø x¸c ®Þnh sè tiÒn chuyÓn tr¶: Lîng tiÒn chuyÓn tr¶ ®îc c¨n cø vµo gi¸

trÞ hµng ho¸ nhËp khÈu ghi trªn hãa ®¬n th¬ng m¹i hoÆc kÕt qu¶ cña viÖc nhËn

hµng vÒ sè lîng vµ chÊt lîng ®Ó quy ra sè tiÒn ph¶i chuyÓn.

+ ChuyÓn b»ng th chËm h¬n chuyÓn b»ng ®iÖn.

- Thanh to¸n trong lÜnh vùc phi mËu dÞch vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn NK

hµng hãa.

- ChuyÓn vèn ra níc ngoµi ®Ó ®Çu t hoÆc chi tiªu phi mËu dÞch.

- ChuyÓn kiÒu hèi.

§Ó chuyÓn tiÒn, doanh nghiÖp ph¶i lËp ®¬n chuyÓn tiÒn göi ®Õn

VIETCOMBANK hoÆc mét ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc phÐp TTQT. §¬n chuyÓn

tiÒn cÇn ghi ®ñ:

- Tªn, ®Þa chØ cña ngêi hëng lîi, sè tµi kho¶n nÕu ngêi hëng lîi yªu cÇu.

- Sè ngo¹i tÖ xin chuyÓn ( cÇn ghi râ b»ng sè vµ b»ng ch÷ lo¹i ngo¹i tÖ )

- Lý do chuyÓn tiÒn.

- Nh÷ng yªu cÇu kh¸c.

- Ký tªn, ®ãng dÊu.

Cã thÓ kh¸i qu¸t tr×nh tù tiÕn hµnh nghiÖp vô thanh to¸n nµy qua s¬ ®å sau:

S¬ ®å tr×nh tù thanh to¸n theo ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn

Ng©nNg (3a)

(3b) (2a) (4)

7

Ng©n hµng chuyÓn tiÒn Ng©n hµng ®¹i lý

Ng­êi chuyÓn tiÒn Ng­êi h­ëng lîi