Giáo dục và đào tạo, nâng cao dân trí đối với đồng bào Khmer Tây Nam Bộ

THUC HItN NGHI OUYCT BAI HOI XI CUA BANG m

GIAO DUC VA DAO TAO, NANG CAO DAN TRI

DPI Vdfl DONG BAO KHMER TAY NAM BO

PGS, TS Bill THJ NGpC LAN

Hpc vien Chinh tri quoc gia Ho Chi Minh

Ngirdi Khmer Tay Nam Bo song A13 tinh, thinh pho thuoc vimg Song bing song Cdu Long, tap

trung chd yeu d cac tinh Soc Trang, Tri Vinh, Kien Giang, An Clang, Bac Lieu, Ci Mau, Hiu Giang

vi (an Tho. Theo Aanh gia cia nhieu chuyen gia, so vii ci nuic, vung dan toe Khmer tilttt xem li

"vimg triing" vl giio due vi <io tao.

Bii viet niy nghien ciilu nhCing yeu to tic long Sen giio due vi dio tao, nang cao din tri cia

diing bio Khmer Tiy Nam Bo hiSn nay vi neu Ien mot so giii phap gdp phan nang cao chat luong

giio due vi dio tao doi voii dong bao Khmer.

1. Nhiing y£u to tac dong den giao due va dao

tao, nang cao din trf

M^t Id, tdc dpng cua dieu ki?n tu nhien kinh

te-xdhpi

Hidn nay, hon 90% ding bto Khmer sinh sdng

d ndng thdn, vimg sdu, vimg xa, vimg khd khto va

ddc bidt khd khto, chi cd mdt bp phto nhd sinh sdng

d flianh thi... Diiu ki$n sinh song con nhiiu thiiu

thon va ban chi, nhit la vi CO sd ha tdng, dudng giao

thdng, ludi difn, nudc s?ch, iiam y ti, ttudng hpc...

Ho9t dpng Idnh ti chu yeu ciia ddng bto Khmer

trong khu vvic Id canh tto Ilia nudc mang tinh fliuin

ndng Cdc nghi fliu cdng, ho^ ddng fliuong mai

chi chiem mpt ti 1$ nhd ttong thu nhap vd sinh boat

Theo dieu tta cua Uy ban Dto tpe n5m2013, trong

khotog 500 xd cd ddng bto Khmer sinh sdng flii cd

103 xa <ec bift khd khto vd 410 flidn ddc biet khd

khto ndm ngodi cto x5 ddc bi$t khd khto. Din nay,

flieo chuin nghdo mdi, nhiiu vimg Khmer d Trd

Vmh, Sde Tttog, ti 1$ hd nghdo vin cdn tten dudi

40% si hp (binh quto ti 1? ngheo ddi khu vvrc Nam

Bp la 24%, si U?u tInh din 30-4-2011)'. Day la mpt

trong nhiing nguyen nhto khtoh quan CO bto khien

cho kinh ti - xa hdi, gito due vd dto tao ttong vimg

ddng bto Khmer chdm phdt liiin. Theo ttidng ke, ly

le trudng dat chuin quic gia vimg ddng bto Khmer

chicdl9%^

Ddi sdng kinh ti khd khto nen ddi vdi nhieu

gia dinh, viec cho con em d&i tnrdng khdng phdi

la lira chpn uu tien, do vdy, nhieu em khdng dupc

di hpc, hoto den tradng mudn. Nhieu em sau gid

hpc d tradng phdi lo phu giup gia dinh muu sinh

nen anh hudng rat Idn den viec hpc tap. Di hpc

qua tudi so vdi cto ban ciing ldp, lai khdng cd dieu

kien hpc tdt di theo kip ttinh dp chung khien cho

nhiiu em phai bd hpc giiia chimg.

Hai Id, tdc dpng bai rdo cdn ngon ngU

Xet tir gdc dp vto hda, yen td ngdn ngir ciing

cd tto ddng manh den gido due va dto tao, ntog

cao dto tri vtog ddng bto Khmer Tay Nam Bd

hi$n nay. Di phdt trien giao due ttong vimg ddng

bto Khmer, tiing Viet vd tieng Khmer da dupc

Nha nudc diu tu, dupc Bp Gito due vd Dto tao

dua vto chuong trinh gitog day tai cto tiudng tieu

_ 2 9