Giáo dục phổ thông huyện đăk hà, tỉnh kon tum (1994 - 2020)

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐẶNG THỊ THU THỦY

GIÁO DỤC PHỔ THÔNG HUYỆN ĐĂK HÀ,

TỈNH KON TUM (1994 - 2020)

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ VIỆT NAM

Đà Nẵng - Năm 2022

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐẶNG THỊ THU THỦY

GIÁO DỤC PHỔ THÔNG HUYỆN ĐĂK HÀ,

TỈNH KON TUM (1994 - 2020)

Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam

Mã số : 8229013

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN DUY PHƯƠNG

Đà Nẵng - Năm 2022

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN.................................. iii

INFORMATION RESEARCH RESULTS OF THE THESIS ................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... vii

DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... viii

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu đề tài ............................................................................................2

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài..................................................................5

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................5

5. Các nguồn tư liệu và phương pháp nghiên cứu...........................................................5

6. Những đóng góp của đề tài..........................................................................................6

7. Bố cục của đề tài..........................................................................................................7

CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT VỀ HUYỆN ĐĂK HÀ VÀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG

HUYỆN ĐĂK HÀ TRƯỚC NĂM 1994 ......................................................................8

1.1. Khái quát về huyện Đăk Hà......................................................................................8

1.1.1. Vài nét về điều kiện tự nhiên........................................................................8

1.1.2. Đặc điểm kinh tế .........................................................................................10

1.1.3. Đặc điểm văn hóa- xã hội ...........................................................................12

1.1.4. Khái quát về lịch sử hình thành, dân cư và truyền thống yêu nước của nhân

dân huyện Đăk Hà .........................................................................................................15

1.2. Khái quát về giáo dục phổ thông huyện Đăk Hà trước năm 1994 .........................21

Tiểu kết chương 1..........................................................................................................25

CHƯƠNG 2. CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC PHỔ THÔNG

TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐĂK HÀ, TỈNH KON TUM (1994-2020)....................26

2.1. Chủ trương phát triển giáo dục của Đảng, Nhà nước, tỉnh Kon Tum và huyện Đăk

Hà...................................................................................................................................26

2.1.1. Tình hình kinh tế, văn hoá, xã hội huyện Đăk Hà từ năm 1994 đến năm

2020. ..............................................................................................................................26

2.1.2. Chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, của tỉnh Kon Tum và của

huyện Đăk Hà về giáo dục.............................................................................................30

Thực hiện.......................................................................................................................31

vi

2.2. Các cơ quan quản lí Giáo dục phổ thông trên địa bàn huyện Đăk Hà (1994-2020)

.......................................................................................................................................35

2.2.1. Sở Giáo dục – Đào tạo tỉnh Kon Tum ........................................................35

2.2.2. Phòng giáo dục huyện Đăk Hà ...................................................................37

2.2.3. Các Trường Trung học phổ thông ..............................................................40

2.2.4. Trung Tâm giáo dục thường xuyên ............................................................41

2.2.5. Các trường THCS và TH ............................................................................41

2.3. Tổ chức giảng dạy và học tập các bậc học phổ thông ở huyện Đăk Hà.................42

2.3.1. Đội ngũ giáo viên và học sinh ....................................................................42

2.3.2. Hệ thống trường, lớp và cơ sở vật chất.......................................................51

2.3.3. Chương trình Giáo dục phổ thông các bậc học. .........................................57

2.3.4. Các hoạt động giáo dục khác ......................................................................63

Tiểu kết chương 2..........................................................................................................67

CHƯƠNG 3. MỘT SỐ NHẬN ĐỊNH VỀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG HUYỆN

ĐĂK HÀ, TỈNH KON TUM (1994-2020) .................................................................68

3.1. Đánh giá thành tựu, hạn chế của Giáo dục phổ thông tại huyện Đăk Hà ..............68

3.1.1. Những thành tựu đạt được ..........................................................................68

3.1.2. Những hạn chế ............................................................................................71

3.2. Vai trò của giáo dục phổ thông huyện Đăk Hà ......................................................73

3.3. Bài học kinh nghiệm...............................................................................................75

Tiểu kết chương 3..........................................................................................................77

KẾT LUẬN ..................................................................................................................78

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................80

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI (Bản sao)

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CBCC : Cán bộ công chức

CNTT : Công nghệ thông tin

CP : Chính phủ

CSVC : Cơ sở vật chất

CT/TTg : Chỉ thị của Thủ tướng

CT/TU : Chỉ thị Trung ương

CTr/HU : Chương trình của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện

DTTS : Dân tộc thiểu số

ĐH : Đại học

GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo

GDTX : Giáo dục thường xuyên

HĐND : Hội đồng nhân dân

KH/HU : Kế hoạch của Ban Thường vụ Huyện ủy

KH-UBND : Kế hoạch của Ủy ban nhân dân huyện

KHKT : Khoa học kỹ thuật

MN : Mầm non

NĐ - CP : Nghị định của Chính phủ

NQ/HU : Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ huyện

NQ/TW : Nghị quyết Trung ương

NQ/HNTW : Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương

NQ-CP. : Nghị quyết của Chính phủ

Nxb : Nhà xuất bản

PCGD : Phổ cập giáo dục

PTTH : Phổ thông trung học

QĐ-BGDĐT : Quyết định của Bồ Giáo dục và Đào tạo

QĐ-TTg : Quyết định của Thủ tướng Chính phủ

QH : Quốc hội

TH : Tiểu học

THCS : Trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

TW : Trung ương

UBND : Ủy ban nhân dân

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

bảng

Tên bảng Trang

1.1. Bảng thống kê tình hình dân số huyện Đăk Hà (1994- 2020) 18

2.1. Các trường THCS và TH ở huyện Đăk Hà 42

2.2.

Số lượng cán bộ quản lí của từng cấp học từ năm 1994 đến năm

2020

44

2.3. Bảng thống kê số lượng giáo viên các cấp từ năm 1994- 2020 44

2.4. Số lượng học sinh các cấp học từ năm 1994 đến năm 2020 46

2.5. Chất lượng Giáo dục Tiểu học qua các năm học 47

2.6. Xếp loại đánh giá 2 mặt giáo dục THCS năm học 2009 - 2010 48

2.7. Xếp loại đánh giá 2 mặt giáo dục THCS năm học 2019 - 2020 48

2.8.

Chất lượng giáo dục đối với HS DTTS cấp TH năm học 2018-

2019

49

2.9.

Chất lượng giáo dục đối với HS DTTS cấp THCS năm học 2018-

2019

49

2.10.

Kết quả phân luồng học sinh tốt nghiệp Trung học cơ sở các năm

học 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019 và 2019-2020

50

2.11. Chất lượng giáo dục bậc THPT từ năm 2009 đến năm 2020 50

2.12. Số lượng trường, lớp, phòng học qua các năm (1994- 2020) 52

2.13. Số lượng trường đạt chuẩn tính đến tháng 6 năm 2020 56

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục và đào tạo có vị trí và vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển

của mỗi quốc gia, dân tộc. Nhiều quốc gia trên thế giới đã đạt được những thành tựu to

lớn trong quá trình phát triển do sớm coi trọng vai trò của giáo dục như Nhật Bản,

Singapore... Đặc biệt, trong xã hội hiện đại ngày nay, loài người đang bước vào cuộc

cách mạng của nền kinh tế tri thức, giáo dục ngày càng có vai trò quan trọng, trở thành

nhân tố quyết định nhất đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội.

Ở Việt Nam, ngay từ thời quân chủ, các bậc minh quân đã nhận thấy tầm quan

trọng đặc biệt của giáo dục đối với sự tồn vong của xã hội. Học giả Thân Nhân Trung

đã nhận xét: “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”. Kế thừa truyền thống hiếu học của

cha ông, từ khi Cách mạng tháng Tám thành công đến nay, giáo dục Việt Nam luôn

được ưu tiên là “Quốc sách hàng đầu” để phát triển đất nước. Sinh thời Chủ tịch Hồ

Chí Minh từng khẳng định vai trò to lớn của giáo dục: “Vì lợi ích mười năm thì phải

trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người” [99, tr. 222], “Không có giáo dục,

không có cán bộ, không có cán bộ thì không nói gì đến kinh tế văn hóa” [99, tr. 184].

Người căn dặn thế hệ trẻ “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không! Dân tộc

Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được

hay không! Đó là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu” [99, tr. 32-33].

Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà Nước ta luôn đặc

biệt quan tâm đến sự nghiệp chăm sóc và phát huy yếu tố con người. Điều đó xuất phát

từ nhận thức sâu sắc những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của yếu tố con người:

chủ thể của tất cả những sáng tạo, những nguồn của cải vật chất, văn hóa và tinh hoa

dân tộc. Xây dựng và phát triển con người có trí tuệ cao, cường tráng về thể chất,

phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực đồng thời cũng là mục tiêu

của chủ nghĩa xã hội. Điều đó được thể hiện trong nghị quyết của các kỳ Đại hội

Đảng. Nghị quyết của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 2 (khóa VIII -

tháng 12 năm 1996) đã khẳng định: “Thực sự coi giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng

đầu. Nhận thức sâu sắc giáo dục - đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là nhân tố

quyết định tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, đầu tư cho giáo dục - đào tạo là

đầu tư phát triển. Thực hiện các chính sách ưu tiên, ưu đãi đối với giáo dục - đào tạo

đặc biệt là chính sách đầu tư và chính sách tiền lương. Có giải pháp mạnh mẽ để phát

triển giáo dục”. [3, tr. 5]. Từ Hội nghị Trung ương 8 khóa XI (tháng 10/2013), vấn đề

đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã trở thành cấp thiết và là chiến lược.

Trong chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam hiện nay, nhân tố mang tính đột

2

phá cần chú trọng đầu tiên là giáo dục phổ thông. Giáo dục phổ thông được coi là

“xương sống”, là “nền tảng văn hóa của một nước, là sức mạnh tương lai của một dân

tộc”. Bên cạnh những kết quả nhất định, trong những năm gần đây, nền giáo dục của

nước ta cũng phải đối mặt với một số bất cập như chương trình quá tải, thương mại

hóa giáo dục, chạy theo thành tích. Những vấn đề này không chỉ là khó khăn cần phải

giải quyết triệt để đối với giáo dục phổ thông ở từng địa phương nói riêng mà còn đối

với cả nền giáo dục của nước ta nói chung.

Đăk Hà là huyện lỵ của tỉnh Kon Tum, cách thành phố Kon Tum 20 km về phía

Bắc. Huyện Đăk Hà án ngữ ở cửa ngõ phía Bắc thành phố Kon Tum, nằm dọc theo

trục Quốc lộ 14, Đăk Hà có lợi thế giao thông nối liền tỉnh lỵ Kon Tum lên ngã ba biên

giới qua 2 nước bạn Cam-pu-chia, Lào và nối về miền xuôi. Đăk Hà được thành lập

năm 1994, vốn là huyện có tỷ lệ hộ nghèo cao, mặt bằng dân trí thấp, đội ngũ cán bộ

đến từ nhiều nguồn, vừa thiếu, vừa chưa am hiểu địa phương, kết cấu hạ tầng cơ sở

nghèo nàn, bất cập… Nhưng nhờ sự quan tâm và lãnh đạo của Tỉnh ủy, Huyện ủy,

giáo dục và đào tạo huyện Đăk Hà được đầu tư phát triển và đạt nhiều thành tựu quan

trọng. Những biến đổi trong hệ thống giáo dục phổ thông đã mang lại cho Đăk Hà diện

mạo mới với một hệ thống cơ sở vật chất đầy đủ, khang trang, sạch sẽ, chất lượng đội

ngũ giáo viên, cán bộ quản lí giáo dục được nâng cao, đáp ứng được nhu cầu học tập

của nhân dân địa phương, góp phần đáng kể vào phát triển sự nghiệp giáo dục của tỉnh

Kon Tum.

Trước thực tế đó, đến nay nhiều giới nghiên cứu, các nhà khoa học, nhà quản lý

đã có nhiều công trình nghiên cứu về Đăk Hà nhưng chủ yếu nghiên cứu về lĩnh vực

kinh tế, chưa có công trình nghiên cứu nào từ góc nhìn sử học về diễn trình phát triển

cũng như những đóng góp, những tồn tại, hạn chế của huyện Đăk Hà trên lĩnh vực

giáo dục trong chặng đường 26 năm từ khi thành lập huyện đến nay. Do đó, việc

nghiên cứu Giáo dục phổ thông huyện Đăk Hà (1994 - 2020) có ý nghĩa lý luận và

thực tiễn sâu sắc, vừa nhằm đánh giá một cách khách quan những thành tựu đạt được,

chỉ ra những hạn chế và bước đầu mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao

chất lượng, hiệu quả giáo dục phổ thông huyện Đăk Hà trong thời gian tới. Đây chính

là lý do để tác giả chọn đề tài “Giáo dục phổ thông huyện Đăk Hà (1994 - 2020)” làm

đề tài luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Lịch Sử Việt Nam của mình.

2. Lịch sử nghiên cứu đề tài

Vấn đề giáo dục tỉnh Kon Tum nói chung và giáo dục phổ thông huyện Đăk Hà

(1994 - 2020) nói riêng đã có nhiều sách, báo, công trình nghiên cứu của các tổ chức,

cá nhân, các học giả đề cập đến với nội dung và các khía cạnh, góc độ khác nhau.

Năm 2002, Tỉnh ủy Kon Tum đã chỉ đạo tổ chức nghiên cứu, biên soạn sách