Giải pháp thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp tại Thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HUYỀN GIANG

GIẢI PHÁP THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP

NƯỚC NGOÀI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP

TẠI THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HUYỀN GIANG

GIẢI PHÁP THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP

NƯỚC NGOÀI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP

TẠI THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Hoàng Thị Thu

THÁI NGUYÊN - 2017

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2017

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Huyền Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, ủng hộ nhiệt tình của các

thầy cô, cơ quan, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình…

Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Hoàng Thị Thu,

người đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài cũng

như trong quá trình hoàn chỉnh luận văn tốt nghiệp.

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo phòng Đào tạo - Trường Đại học

kinh tế và Quản trị kinh doanh đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và

hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp, đã tạo điều

kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Do bản thân còn nhiều hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những sai sót,

tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo và các bạn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2017

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Huyền Giang

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................vii

DANH MỤC BẢNG............................................................................................... viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ.............................................................................................ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Đóng góp của luận văn............................................................................................3

5. Bố cục luận văn.......................................................................................................4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THU HÚT ĐẦU TƯ

TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP........................5

1.1. Một số vấn đề chung về đầu tư trực tiếp nước ngoài...........................................5

1.1.1. Khái niệm và đặc điểm đầu tư trực tiếp nước ngoài .........................................5

1.1.2. Phân loại FDI ....................................................................................................7

1.1.3. Vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài...........................................................10

1.1.4. Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với nền kinh tế .......................11

1.2. Một số vấn đề chung về khu công nghiệp..........................................................17

1.2.1. Khái niệm khu công nghiệp ............................................................................18

1.2.2. Đặc điểm của Khu công nghiệp ......................................................................18

1.2.3. Vai trò của Khu công nghiệp ..........................................................................20

1.3. Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp tại địa phương.........25

1.3.1. Khái niệm thu hút FDI vào các KCN..............................................................25

1.3.2. Tầm quan trọng của việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu

công nghiệp ...............................................................................................................25

1.3.3. Nội dung các hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào KCN .........27

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

iv

1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thu hút FDI vào các KCN.............................35

1.4. Kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công

nghiệp trong nước và quốc tế....................................................................................41

1.4.1 Kinh nghiệm tại một số nước Châu Á..............................................................41

1.4.2. Kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào khu công

nghiệp tại Việt Nam ..................................................................................................43

1.4.3. Bài học kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Khu

công nghiệp cho Thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên................................................46

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................50

2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................50

2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................50

2.2.1. Chọn điểm nghiên cứu ....................................................................................50

2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................50

2.2.3. Phương pháp xử lý và tổng hợp thông tin.......................................................52

2.2.4. Phương pháp phân tich́

....................................................................................52

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................................54

2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại

các khu công nghiệp tại thị xã Phổ Yên....................................................................54

2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài vào

các KCN ....................................................................................................................54

2.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả khu vực FDI đối với nền kinh tế....................55

Chương 3: THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC

NGOÀI VÀO CÁC KCN TẠI THỊ XÃ PHỔ YÊN TỈNH THÁI NGUYÊN ....56

3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của Thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.....56

3.1.1. Đặc điểm tự nhiên ...........................................................................................56

3.1.2. Điều kiện Kinh tế- xã hội................................................................................57

3.2. Khái quát về các khu công nghiệp tại thị xã Phổ Yên .......................................58

3.2.1. Khu công nghiệp Nam Phổ Yên ....................................................................58

3.2.2. Khu công nghiệp Yên Bình.............................................................................60

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

v

3.3. Thực trạng thu hút FDI vào các khu công nghiệp thuộc địa bàn Thị xã Phổ

Yên, tỉnh Thái Nguyên..............................................................................................60

3.3.1. Công tác quy hoạch, định hướng phát triển KCN của Thị xã Phổ Yên

nhằm thu hút FDI ......................................................................................................60

3.3.2. Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng KCN của Thị xã Phổ Yên ..........................61

3.3.3. Các chính sách thu hút FDI vào KCN của Thị xã Phổ Yên............................62

3.3.4. Kết quả thu hút FDI vào KCN của Thị xã Phổ Yên .......................................66

3.3.5. Hiệu quả sử dụng vốn FDI tại KCN Thị xã Phổ Yên .....................................73

3.3.6. Phân tích SWOT hoạt động thu hút FDI vào các KCN tại Thị xã Phổ Yên...76

3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút vốn FDI vào các KCN tại Thị xã Phổ Yên ........78

3.4.1. Các yếu tố thuộc môi trường kinh tế vĩ mô ....................................................79

3.4.2. Các yếu tố thuộc môi trường bên trong KCN.................................................82

3.4.3. Các yếu tố liên quan đến nhà đầu tư nước ngoài ............................................84

3.5. Đánh giá chung về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công

nghiệp tại Thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ..........................................................86

3.5.1. Kết quả đạt được .............................................................................................86

3.5.2. Hạn chế và nguyên nhân .................................................................................88

Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH THU HÚT ĐẦU TƯ FDI

VÀO CÁC KCN TẠI THỊ XÃ PHỔ YÊN TỈNH THÁI NGUYÊN...................92

4.1. Quan điểm và định hướng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu

công nghiệp của tỉnh Thái Nguyên và thị xã Phổ Yên..............................................92

4.1.1. Quan điểm .......................................................................................................92

4.1.2. Định hướng thu hút FDI tại Thị xã Phổ Yên.......................................................93

4.2. Giải pháp đẩy mạnh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công

nghiệp thị xã Phổ Yên,Tỉnh Thái Nguyên ................................................................95

4.2.1. Giải pháp từ phía Thị xã Phổ Yên...................................................................95

4.2.2. Giải pháp từ phía Tỉnh Thái Nguyên ............................................................100

4.3 Kiến nghị...........................................................................................................109

4.3.1. Về cơ chế, chính sách và quản lý..................................................................109

4.3.2. Các cơ quan, ban ngành có liên quan............................................................111

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

vi

4.3.3. Nâng cao năng lực quản lý và uy tín thương hiệu của các doanh nghiệp

trong nước để phát triển liên doanh với các Doanh nghiệp FDI.............................111

KẾT LUẬN............................................................................................................114

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................115

PHỤ LỤC...............................................................................................................116

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

KÝ HIỆU NỘI DUNG

BQL Ban quản lý

CNH,HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CSHT Cơ sở hạ tầng

ĐTNN Đầu tư nước ngoài

ĐTTN Đầu tư trong nước

ĐVT Đơn vị tính

FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài

GDP Tổng sản phẩm quốc nội

GPĐT Giấy phép đầu tư

ICOR Hệ số sử dụng vốn

KCN, KCX Khu công nghiệp, khu chế xuất

KH&CN Khoa học và công nghệ

NSLĐ Năng suất lao động

NSNN Ngân sách Nhà nước

QLDN Quản lý doanh nghiệp

SXKD Sản xuất kinh doanh

UBND Ủy ban nhân dân

USD Đô la Mỹ

VAT Giá trị gia tăng

VĐK Vốn đăng ký

VTH Vốn thực hiện

XTĐT Xúc tiến đầu tư

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Số dự án, vốn đăng ký và thực hiện vào các KCN tại T.x Phổ Yên.............67

Bảng 3.2: Tình hình các dự án FDI năm 2015.......................................................70

Bảng 3.3: Đầu tư trực tiếp nước ngoài phân theo quốc gia tính đến 12/2015 .......72

Bảng 3.4: Hệ số ICOR khu vực KCN của T.x Phổ Yên và cả nước .....................73

Bảng 3.5: Năng suất lao động khu vực FDI tại Phổ Yên và toàn Thị xã Phổ Yên74

Bảng 3.6: Đóng góp của khu vực FDI theo giá thực tế trong GDP Phổ Yên giai

đoạn 2011-2015 .....................................................................................74

Bảng 3.7: Tỷ lệ đóng góp của khu vực FDI vào tạo việc làm ...............................75

Bảng 3.8: Tỷ lệ đóng góp của FDI vào thu NSNN................................................76

Bảng 3.9: Kết quả phiếu điều tra của doanh nghiệp về mức độ ảnh hưởng của

các yếu tố thuộc môi trường kinh tế vĩ mô............................................79

Bảng 3.11: Kết quả phiếu đánh giá của doanh nghiệp về mức độ ảnh hưởng của

các yếu tố thuộc môi trường bên trong KCN ........................................82

Bảng 3.12: Kết quả phiếu đánh giá của cán bộ QLDN về mức độ ảnh hưởng của

các yếu tố thuộc môi trường bên trong KCN ........................................82

Bảng 3.13: Kết quả phiếu điều tra doanh nghiệp về mức độ ảnh hưởng của các

yếu tố liên quan đến nhà đầu tư nước ngoài đến thu hút FDI ...............84

Bảng 3.14: Kết quả phiếu điều tra cán bộ QLDN về mức độ ảnh hưởng của các

yếu tố liên quan đến nhà đầu tư nước ngoài đến thu hút FDI ...............85

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1: Năng suất lao động tại các khu vực kinh tế Thị xã Phổ yên ...............74

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

x

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN http://www. lrc.tnu.edu.vn/

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong nền kinh tế hiện nay, vốn đầu tư phát triển kinh tế nói chung và vốn đầu

tư phát triển khu công nghiệp nói riêng là một vấn đề đặc biệt quan trọng, cần được

quan tâm giải quyết. Việc thu hút vốn đầu tư phát triển các Khu công nghiệp như thế

nào để có thể đáp ứng được nhu cầu đầu tư phát triển của ngành công nghiệp theo

hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đồng thời việc thu hút vốn đó phải đạt được

hiệu quả kinh tế cao. Nguồn vốn để phát triển kinh tế có thể được huy động ở trong

nước hoặc từ nước ngoài, tuy nhiên nguồn vốn trong nước thường có hạn, nhất là đối

với những nước đang phát triển như Việt Nam. Vì vậy, nguồn vốn đầu tư nước ngoài

ngày càng giữ vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Hoạt động

đầu tư nước ngoài là kênh huy động vốn lớn cho phát triển kinh tế, trên cả giác độ vĩ

mô và vi mô. Đầu tư nước ngoài là nhân tố quan trọng và khẳng định rõ vai trò của

mình trong việc đóng góp vào sự phát triển kinh tế của Việt Nam nói chung và tỉnh

Thái Nguyên nói riêng.

Xác định đầu tư phát triển khu công nghiệp là một trong những trụ cột chính

của hoạt động đầu tư phát triển kinh tế Thái Nguyên, những năm qua, Tỉnh đã chủ

động nghiên cứu phân tích, đánh giá những yếu tố thuận lợi và khó khăn có ảnh

hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành, xây dựng và thu hút đầu tư phát triển bền

vững khu công nghiệp; đồng thời, tập trung vào những khâu đột phá, như: cơ chế,

chính sách; bồi thường giải phóng mặt bằng và xây dựng kết cấu hạ tầng khu công

nghiệp; xúc tiến đầu tư và cải cách hành chính.

Đặc biệt, thu hút FDI vào các khu công nghiệp luôn được Tỉnh coi trọng và

xác định là nguồn lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, góp phần thực hiện

thắng lợi mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đề ra là: “... sớm đưa tỉnh Thái

Nguyên trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại trước năm 2020”.

Với vị trí địa lý thuận lợi nằm ở cửa ngõ phía Nam của tỉnh Thái Nguyên, tiếp

giáp với Thủ đô Hà Nội, Thị xã Phổ Yên có chức năng là trung tâm tổng hợp về công

nghiệp, thương mại và dịch vụ, là đầu mối giao thông có vai trò thúc đẩy kinh tế, văn