giải pháp cơ bản hoàn thiện hoạt động kinh doanh tại sở giao dịch i - ngân hàng nông nghiệp và phát

LuËn v¨n tèt nghiÖp

lêi nãi ®Çu

trong xu thÕ ph¸t triÓn chung cña x· héi, cïng víi sù ®i lªn cña khoa

häc - kü thuËt c«ng nghÖ th× lÜnh vùc ng©n hµng ph¶i lµ lÜnh vùc ph¸t triÓn

hµng ®Çu cña nÒn kinh tÕ, bëi lÏ nã lµ huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ. Nã ®ãng

vai trß trung gian tµi chÝnh v« cïng quan träng gi÷a ngêi göi tiÒn vµ ngêi

vay tiÒn. Nã c©n ®èi, ®iÒu hoµ gi÷a lîng tiÒn nhµn rçi trong d©n c vµ c¸c tæ

chøc kh¸c víi bªn kia lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh ®ang cÇn

cã vèn ®Ó ph¸t triÓn më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mét c¸ch kÞp

thêi ®Ó gãp phÇn thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh

tÕ.

Trong thêi gian qua c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®· tù kh¼ng ®Þnh vµ

ngµy cµng n©ng cao vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ. Nh÷ng ng©n hµng th-

¬ng m¹i nµy ®· dÇn ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn theo ®óng nghÜa lµ kinh doanh

tiÒn tÖ. B¶n th©n c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i còng tù m×nh t×m hiÓu nhu cÇu

cña ngêi göi còng nh ngêi vay ®Ó ®a ra c¸c ph¬ng thøc hîp lý nhÊt cho c¶

m×nh vµ kh¸ch hµng cña m×nh. ViÖc cung cÊp c¸c dÞch vô víi chÊt lîng cao

lµ mét trong nh÷ng thµnh tè quan träng nhÊt ®Ó quyÕt ®Þnh ®Õn vÞ thÕ, uy tÝn

cña ng©n hµng, lµ c¬ së chñ yÕu ®Ó th¾t chÆt mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ

kh¸ch hµng vµ nã cßn mang nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cña

ng©n hµng. C¸c dÞch vô ng©n hµng ph¸t triÓn sÏ thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô

truyÒn thèng ph¸t triÓn theo.

Cã thÓ nãi trong thêi gian tíi dÞch vô sÏ lªn ng«i, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc

b¶o hiÓm vµ ng©n hµng. Ngµnh c«ng nghiÖp ng©n hµng sÏ ph¸t triÓn m¹nh ë

níc ta vµ viÖc nghiªn cøu vÒ ng©n hµng sÏ lµ ®iªï cÇn thiÕt vµ nã sÏ gióp

chóng ta hiÓu ®óng còng nh nh×n nhËn ®óng vai trß cña Ng©n hµng Th¬ng

m¹i trong nÒn kinh tÕ. LuËn v¨n tèt nghiÖp “Gi¶i ph¸p c¬ b¶n hoµn thiÖn

ho¹t ®éng kinh doanh t¹i së Giao DÞch i - Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ

Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam“ còng kh«ng n»m ngoµi môc ®Ých trªn.

LuËn v¨n nghiªn cøu mét c¸ch tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô

ng©n hµng ë c¸c NHTM, th«ng qua c¸c néi dung cña luËn v¨n chóng ta sÏ

®îc tiÕp cËn t×m hiÓu vÒ c¸c dÞch vô ng©n hµng rÊt ®a d¹ng vµ cßn míi mÎ ë

níc ta. Kh«ng chØ nghiªn cøu vÒ lý luËn, néi dung cña LuËn v¨n cßn ph©n

tÝch kü lìng ho¹t ®éng kinh doanh c¸c dÞch vô ng©n hµng cña Së giao dÞch i

– Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam, tõ ®ã da ra

c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn ho¹t ®«ng kinh doanh cña Së giao dÞch i

dùa trªn nh÷ng lý luËn ®· nghiªn cøu.

1

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi t¹i Së Giao DÞch i - Ng©n hµng N«ng

nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam t«i ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì, ñng

hé cña ban l·nh ®¹o vµ tËp thÓ c¸n bé nh©n viªn phßng KÕ ho¹ch Kinh

doanh cña së Giao dÞch i - Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n

ViÖt Nam cïng víi sù híng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o - TS

NguyÔn Xu©n Quang vµ c« gi¸o - CN §inh Lª H¶i Hµ. T«i xin ch©n thµnh

c¶m ¬n sù gióp ®ì ®ã.

§Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy t«i ®· sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng

hîp tõ lý luËn ®Õn thùc tiÔn, tõ lý thuyÕt häc ë trêng vµ qua t×m hiÓu thùc tÕ

t¹i Së Giao dÞch i - Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt

Nam cïng víi ph¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nghiªn

cøu.

Néi dung cña LuËn v¨n ®îc tr×nh bµy ë 3 ch¬ng:

Ch¬ng I: Mét sè lý luËn chung vÒ Ng©n hµng Th¬ng m¹i.

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña së Giao dÞch i - Ng©n

hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam trong thêi gian qua

(1997-2001).

Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p c¬ b¶n hoµn thiÖn ho¹t ®éng kinh doanh t¹i Së Giao

dÞch I-Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam.

Do thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, mÆc dï ®· cã nhiÒu nç lùc nhng

kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp quý

b¸u cña c¸c thÇy c« vµ tËp thÓ c¸n bé nh©n viªn t¹i Së Giao dÞch I còng nh

cña ®éc gi¶. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n.

2

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Ch¬ng I: mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung VÒ ng©n

hµng th¬ng m¹i

I. vai trß cña ng©n hµng th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ

trêng.

1. Kh¸i niÖm Ng©n hµng Th¬ng m¹i.

Khi nghiªn cøu vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c nhµ kinh tÕ häc ®Òu

thèng nhÊt víi nhau vÒ vÞ trÝ, chøc n¨ng cña ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ.

Nhng khi ®Þnh nghÜa thÕ nµo lµ mét ng©n hµng th¬ng m¹i th× hä l¹i kh«ng

thèng nhÊt. Ngêi th× cho r»ng: “Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc nhËn

tiÒn göi vµ cho vay tiÒn”. Ngêi kh¸c th× cho lµ: “Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ

trung gian tµi chÝnh cã giÊy phÐp kinh doanh cña ChÝnh phñ ®Ó cho vay tiÒn

kÓ c¶ kho¶n tiÒn göi cã thÓ dïng sÐc”... Së dÜ cã t×nh tr¹ng nµy lµ do ho¹t

®éng cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i rÊt ®a d¹ng, c¸c thao t¸c trong tõng nghiÖp

vô cña Ng©n hµng l¹i rÊt phøc t¹p vµ c¸c vÊn ®Ò nµy lu«n lu«n biÕn ®éng

theo sù biÕn ®æi chung cña nªn kinh tÕ. MÆt kh¸c, do phong tôc, tËp qu¸n

vµ luËt ph¸p cña mçi quèc gia, mçi vïng kh¸c nhau ®¨ dÉn ®Õn quan niÖm

vÒ Ng©n hµng Th¬ng m¹i kh«ng ®ång nhÊt gi÷a c¸c khu vùc trªn thÕ giíi

Theo LuËt Ng©n hµng vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông th×: “Ng©n hµng th-

¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn

lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè

tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph¬ng tiÖn thanh

to¸n . ”

Nh vËy, Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh trªn

lÜnh vùc tiÒn tÖ th«ng qua c¸c nghiÖp vô huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó cho

vay, ®Çu t vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh kh¸c.

2.Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i.

ng©n hµng lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu cña mçi quèc

gia, v× sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng Ng©n hµng g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña

nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt x· héi vµ quyÕt ®Þnh ®Õn tiÒm lùc kinh tÕ cña quèc gia

®ã. Cã thÓ nãi, ngµnh Ng©n hµng ra ®êi lµ mét sù kÕt tinh cña nÒn s¶n xuÊt

hµng ho¸ nhng ngîc l¹i còng chÝnh ngµnh Ng©n hµng l¹i lµ ®éng lùc rÊt lín

thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn. Tríc khi t×m hiÓu vÒ lÞch sö h×nh

3

LuËn v¨n tèt nghiÖp

thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng chóng ta cÇn hiÓu thuËt ng÷ Ng©n hµng

lµ g×? Ng©n hµng Th¬ng m¹i (NHTM) kh¸c víi Ng©n hµng Trung ¬ng

(NHTW) nh thÕ nµo? Nh chóng ta ®· biÕt, hÖ thèng Ng©n hµng ë bÊt cø

quèc gia nµo còng bao gåm hai cÊp:

- HÖ thèng NHTW lµm nhiÖm vô qu¶n lý vÜ m« ho¹t ®éng cña toµn hÖ

thèng Ng©n hµng vµ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh, chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn nghiÖp

vô ph¸t hµnh tiÒn .

- HÖ thèng NHTM víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ kinh doanh tiÒn tÖ ®Ó thu lîi

nhuËn.

Nh vËy, NHTM lµ mét tæ chøc kinh doanh dÞch vô, s¶n phÈm dÞch vô

mµ nã cung cÊp lµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng vµ nã kinh doanh nh»m môc ®Ých

thu lîi nhuËn tõ c¸c dÞch vô ®ã.

Trong thêi kú ®Çu, c¸c Ng©n hµng xuÊt hiÖn vµ ho¹t ®éng mét c¸ch

®éc lËp kh«ng chÞu sù rµng buéc lÉn nhau, víi c¸c nghiÖp vô chñ yÕu lµ ®æi

tiÒn vµ gi÷ hé tµi s¶n, tiÒn b¹c. Ho¹t ®éng nµy nh»m môc ®Ých ®¸p øng nhu

cÇu ph¸t triÓn th¬ng m¹i vµ giao lu th¬ng m¹i. S¶n xuÊt ph¸t triÓn ®a ho¹t

®éng th¬ng m¹i vît ra ngoµi ph¹m vi mçi l·nh thæ, mçi vïng nhng ®iÒu

nµy l¹i g©y khã kh¨n cho c¸c th¬ng gia do sù lu hµnh c¸c lo¹i tiÒn kh¸c

nhau ë nh÷ng vïng kh¸c nhau. Vµ nh vËy, c¸c tæ chøc Ng©n hµng s¬ khai

xuÊt hiÖn ®¶m b¶o mäi yªu cÇu c©n thö, ®æi tiÒn cña ngêi trao ®æi. V× khi

nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, rñi ro trong nÒn kinh tÕ t¨ng lªn, nh÷ng ngêi giµu cã

nghÜ ®Õn viÖc b¶o qu¶n tµi s¶n vµ c¸c Ng©n hµng s¬ khai ®· ®¶m nhiÖm

dÞch vô. Lóc nµy Ng©n hµng ph¶i lµ n¬i an toµn ®Ó cÊt gi÷ nhiÒu lo¹i tiÒn tÖ,

lµ n¬i cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o chÊt lîng cña c¸c lo¹i tiÒn ®em ra trao ®æi, v×

®ã lµ n¬i ®îc d©n chóng tin tëng ®Ó ký göi tµi s¶n vµ tiÒn b¹c cña m×nh.

Theo ®ã nghiÖp vô gi÷ hé cña c¶i, thanh to¸n hé dÇn dÇn ph¸t triÓn. Trong

viÖc nhËn gi÷ hé tµi s¶n trong thanh to¸n cho kh¸ch hµng, mÆc dï viÖc

thanh to¸n ®îc thùc hiÖn rÊt thêng xuyªn nhng trong quü lu«n tån t¹i mét

sè d. V× vËy hä cho r»ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i gi÷ l¹i 100% sè tiÒn mµ

kh¸ch hµng ký göi vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng ®îc më réng víi nghiÖp vô

chiÕt khÊu vµ cho vay, ph¸t hµnh giÊy b¹c Ng©n hµng... Nh vËy Ng©n hµng

®· t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ, víi t c¸ch lµ mét tæ chøc

trung gian cho nh÷ng ngêi cã tiÒn nhµn rçi vµ nh÷ng ngêi cÇn tiÒn ®Ó ®Çu t

4

LuËn v¨n tèt nghiÖp

cho s¶n xuÊt kinh doanh, Ng©n hµng ®îc chiÕm vÞ trÝ quan träng trong nÒn

kinh tÕ.

3. Vai trß cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn

kinh tÕ.

Thø nhÊt: Ng©n hµng lµ n¬i cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ.

Vèn ®îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh tÝch luü tiÕt kiÖm cña mçi c¸ nh©n, doanh

nghiÖp vµ nhµ níc trong nÒn kinh tÕ, vËy cã nhiÒu vèn ph¶i t¨ng thu nhËp

quèc d©n vµ gi¶m nhÞp ®é tiªu dïng. §Ó t¨ng thu nhËp quèc d©n tøc lµ ®Ó

më réng quy m« chiÒu réng lÉn chiÒu s©u cña s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng

ho¸, ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ th× cÇn thiÕt

ph¶i cã vèn, ngîc l¹i khi nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn sÏ t¹o ra cµng nhiÒu

nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ chñ thÓ chÝnh

®¸p øng nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®øng

ra huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn rçi vµ t¹m thêi nhµn rçi ë mäi tæ chøc c¸

nh©n... råi ®em cho vay b»ng vèn huy ®éng ®îc trong x· héi vµ th«ng qua

nghiÖp vô tÝn dông. Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®· cung cÊp vèn cho mäi ho¹t

®éng kinh doanh, ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ vèn mét c¸ch kÞp thêi cho qu¸

tr×nh t¸i s¶n xuÊt, vµ nhê cã ho¹t ®éng cña hÖ thèng Ng©n hµng Th¬ng m¹i

c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn m¸y mãc c«ng

nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, t¨ng cêng søc

c¹nh tranh cña m×nh.

Thø hai: Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ c«ng cô ®Ó nhµ níc ®iÒu tiÕt vÜ m«

nÒn kinh tÕ.

Trong sù vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, Ng©n hµng th¬ng m¹i

ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th«ng qua c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña

m×nh sÏ thùc sù lµ mét c«ng cô ®Ó nhµ níc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. B»ng

ho¹t ®éng tÝn dông vµ thanh to¸n gi÷a c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i trong hÖ

thèng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®· gãp phÇn më réng khèi lîng tiÒn cung

øng trong lu th«ng. Th«ng qua viÖc cÊp c¸c kho¶n tÝn dông cho c¸c ngµnh

trong nÒn kinh tÕ Ng©n hµng Th¬ng m¹i thùc hiÖn viÖc dÉn d¾t c¸c luång

tiÒn, tËp hîp vµ ph©n phèi trªn thÞ trêng, ®iÒu khiÓn chóng mét c¸ch cã hiÖu

qu¶, thùc thi vai trß gi¸n tiÕp vÜ m«: “Nhµ níc ®iÒu tiÕt Ng©n hµng, Ng©n

hµng dÉn d¾t thÞ trêng”. Nhµ níc mµ ngêi ®¹i diÖn lµ Ng©n hµng Trung ¬ng

5

LuËn v¨n tèt nghiÖp

®· ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng Thong m¹i ®Ó t¸c ®éng ®Õn c¸c

môc tiªu cuèi cïng cña nÒn kinh tÕ.

Thø ba: Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ cÇu nèi gi÷a nÒn tµi chÝnh quèc gia

víi quèc tÕ.

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng khi mµ c¸c mèi quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ

ngµy cµng ®îc më réng th× nhu cÇu giao lu kinh tÕ - x· héi gi÷a c¸c níc

trªn thÕ giíi ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ

mçi quèc gia lu«n g¾n víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ lµ mét bé

phËn cÊu thµnh nªn sù ph¸t triÓn ®ã. V× vËy nÒn tµi chÝnh cña mçi níc còng

ph¶i hoµ nhËp víi nÒn tµi chÝnh quèc tÕ. Ng©n hµng Th¬ng m¹i cïng víi c¸c

ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng trong

sù hoµ nhËp nµy, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n bu«n b¸n ngo¹i hèi,

quan hÖ tÝn dông víi c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i níc ngoµi, hÖ thèng Ng©n

hµng th¬ng m¹i ®· thùc hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ tµi chÝnh trong níc

phï hîp víi sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ quèc tÕ.

NHTM víi c¸c ho¹t ®éng vµ vai trß cña m×nh ®· trë thµnh mét bé

phËn quan träng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.

II.c¸c ho¹t ®éng chÝnh cña ng©n hµng th¬ng m¹i.

1.Huy ®éng vèn.

Mét NHTM cã thÓ sö dông 1 trong 4 h×nh thøc huy ®éng vèn sau:

1.1- NhËn tiÒn göi.

Ng©n hµng ®îc nhËn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc tÝn

dông kh¸c díi c¸c h×nh thøc tiÒn göi kh«ng kú h¹n, tiÒn göi cã kú h¹n vµ

c¸c lo¹i tiÒn göi kh¸c.

- TiÒn göi kh«ng kú h¹n.

TiÒn göi thanh to¸n ®îc ký th¸c vµo ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn c¸c kho¶n

chi tr¶ vÒ mua hµng ho¸, dÞch vô vµ thùc hiÖn c¸c kho¶n chi kh¸c. §©y

kh«ng ph¶i lµ tiÒn ®Ó dµnh mµ lµ bé phËn tiÒn ®ang chê thanh to¸n v× vËy

kh¸ch hµng cã thÓ rót tiÒn ra hoÆc sö dông thanh to¸n bÊt cø lóc nµo cã yªu

cÇu. TiÒn göi thanh to¸n b¶o qu¶n t¹i ng©n hµng thêng n»m ë hai lo¹i tµi

kho¶n:

+ Tµi kho¶n sÐc: Tµi kho¶n nµy cã d cã, kh¸ch hµng chØ ®îc sö dông

trong ph¹m vi tiÒn göi cña m×nh.

+ Tµi kho¶n v·ng lai: Tµi kho¶n nµy lóc cã sè d nî, lóc cã sè d cã. Sè

d cã thÓ hiÖn tiÒn göi cña kh¸ch hµng vµ sè d nî thÓ hiÖn kho¶n tÝn dông mµ

6

LuËn v¨n tèt nghiÖp

ng©n hµng ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng.

- TiÒn göi cã kú h¹n cña doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ - x· héi vµ tæ chøc

tÝn dông.

TiÒn göi cã kú h¹n lµ lo¹i tiÒn göi ®îc uû th¸c vµo ng©n hµng trªn c¬

së cã sù tho¶ thuËn thêi gian rót tiÒn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vµ lo¹i

tiÒn göi nµy kh«ng ®îc dïng ®Ó thanh to¸n. Nh vËy theo nguyªn t¾c, kh¸ch

hµng chØ ®îc rót tiÒn ra khi ®· ®Õn h¹n tho¶ thuËn. Tuy nhiªn trong qu¸

tr×nh c¹nh tranh ng©n hµng vÉn cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn tríc thêi h¹n

nhng kh«ng ®îc hëng l·i suÊt hoÆc l·i suÊt thÊp.

TiÒn göi cã kú h¹n lµ nguån vèn tÝn dông mang tÝnh æn ®Þnh, cã hiÖu

suÊt sö dông kh¸ cao ®èi víi ng©n hµng v× vËy c¸c ng©n hµng thêng chó

träng biÖn ph¸p kÝch thÝch ®Ó huy ®éng lo¹i tiÒn göi nµy. Cã c¸c lo¹i tiÒn

göi: ng¾n h¹n (díi 12 th¸ng), trung h¹n (1-5 n¨m), dµi h¹n (trªn 5 n¨m).

Mçi kú h¹n cã mét l·i suÊt t¬ng øng, víi nguyªn t¾c thêi h¹n göi cµng dµi

th× l·i suÊt cµng cao.

- TiÒn göi tiÕt kiÖm.

TiÒn göi tiÕt kiÖm lµ kho¶n tiÒn nhµn rçi, ®Ó dµnh cña c¸ nh©n, tæ

chøc ®îc göi vµo ng©n hµng nh»m môc ®Ých hëng l·i theo ®Þnh kú. L·i xuÊt

cña tiÒn göi tiÕt kiÖm d©n c thêng cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi cã kú h¹n cña

c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ - x· héi vµ tæ chøc tÝn dông. Cã hai lo¹i

tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ tiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng

kú h¹n.

Khi kh¸ch hµng ®Õn Ng©n hµng ®Ó göi tiÒn th× tuú theo nhu cÇu cña

kh¸ch hµng mµ ng©n hµng ¸p dông c¸c møc l·i suÊt kh¸c nhau. Th«ng th￾êng nÕu lµ göi cã kú h¹n n¨m sÏ cã l·i suÊt cao h¬n tiÒn göi cã kú h¹n

th¸ng (1 th¸ng, 2 th¸ng, 3 th¸ng, 6 th¸ng...), l·i suÊt cña tiÒn göi kh«ng kú

h¹n thêng lµ thÊp nhÊt, kh«ng kú h¹n tøc lµ kh¸ch hµng cã thÓ rót tiÒn ra t¹i

bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong thêi gian giao dÞch cña ng©n hµng, n¬i mµ kh¸ch

hµng ®· göi tiÒn vµo.

7

LuËn v¨n tèt nghiÖp

Cø vµo c¸c buæi s¸ng, NHTM sÏ niªm yÕt møc l·i suÊt trong ngµy giao

dÞch h«m ®ã, bao gåm l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt cho vay. TiÒn göi vµo

NHTM cã thÓ lµ ®ång néi tÖ, còng cã thÓ lµ ®ång ngo¹i tÖ, nhng ®èi víi

®ång ngo¹i tÖ NHTM thêng chØ nhËn nh÷ng ngo¹i tÖ ®îc trao ®æi trªn thÞ tr￾êng tµi chÝnh ViÖt Nam vµ thêng lµ ngo¹i tÖ m¹nh.

1.2- Ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸.

C¸c NHTM còng nh c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, khi ®îc Thèng §èc

Ng©n hµng Nhµ níc chÊp thuËn th× NHTM hay tæ chøc tÝn dông ®ã ®îc ph¸t

hµnh chøng chØ tiÒn göi, tr¸i phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ kh¸c ®Ó huy ®éng vèn

cña tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi níc.

Chøng chØ tiÒn göi lµ lo¹i phiÕu nî ng¾n h¹n (díi 12 th¸ng), tr¸i phiÕu

lµ lo¹i phiÕu nî trung vµ dµi h¹n.

+ Ng©n hµng c¨n cø vµo nhu cÇu sö dông vèn ®Æc biÖt ®èi víi c¸c dù

¸n ®Çu t trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng ®èi víi mét kh¸ch hµng. Trªn c¬ së

®ã ng©n hµng cã kÕ ho¹ch sö dông nguån vèn huy ®éng ®Ó ®¶m b¶o kh¶

n¨ng cung cÊp tÝn dông theo ®óng tiÕn ®é cña dù ¸n. Ng©n hµng thùc hiÖn

viÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu theo c¸c ®ît kh¸c nhau. C¸c ng©n hµng còng cã thÓ

ph¸t hµnh tÝn phiÕu víi môc ®Ých thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.

+ C¸c ng©n hµng ph¸t hµnh c¸c kú phiÕu ng¾n h¹n ®Ó ®¸p øng nhu

cÇu vay ng¾n h¹n.

1.3-Vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c.

Khi NHTM kh«ng ®ñ vèn ®Ó phôc vô kh¸ch hµng vµ phôc vô ho¹t ®éng

kinh doanh cña m×nh th× NHTM ®ã cã thÓ vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông

kh¸c hoÆc c¸c tæ chøc tÝn dông níc ngoµi.

+ Ng©n hµng th¬ng m¹i vay cña c¸c ng©n hµng kh¸c nh»m ®¸p øng

nhu cÇu tÝn dông cña m×nh víi c¸c dù ¸n lín mµ nguån tiÒn göi cña ng©n

hµng kh«ng ®¸p øng næi.

+ Vay c¸c tæ chøc tÝn dông cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt nh ng©n hµng tiÕt

kiÖm.

+ Vay trªn thÞ trêng liªn ng©n hµng trong níc vµ quèc tÕ ®Ó ®¸p øng

nhu cÇu thanh to¸n, nhu cÇu tÝn dông.

8

LuËn v¨n tèt nghiÖp

+ Vay c¸c ng©n hµng lín, ng©n hµng níc ngoµi nh»m t¨ng c¸c ho¹t

®éng ng©n hµng.

+ Vay tõ quü dù tr÷ liªn bang cña ng©n hµng th¬ng m¹i t¹i ng©n hµng

Nhµ níc.

1.4-Vay vèn cña Ng©n hµng Nhµ níc.

NHTM còng cã thÓ vay vèn ng¾n h¹n cña Ng©n hµng Nhµ níc díi h×nh

thøc t¸i cÊp vèn.

Ng©n hµng Nhµ níc thùc hiÖn viÖc t¸i cÊp vèn cho c¸c Ng©n hµng theo

nh÷ng h×nh thøc sau ®©y:

 Cho vay l¹i theo hå s¬ tÝn dông;

 ChiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n

kh¸c;

-Cho vay cã ®¶m b¶o b»ng cÇm cè th¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸

ng¾n h¹n kh¸c. (LuËt Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ®iÒu 17, ®iÒu 30)

*Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®i vay c¸c Ng©n hµng Trung ¬ng trong nh÷ng

trêng hîp:

+ Ng©n hµng Th¬ng m¹i thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶, cã sù ho¸n ®æi c¸c

hîp ®ång tÝn dông (ng©n hµng th¬ng m¹i ®ã kh«ng cã kh¶ n¨ng duy tr× c¸c

kho¶n tÝn dông lín trªn c¬ së b¸n l¹i - sù t¸i cÊp vèn).

+ Vay trong thanh to¸n: Khi ng©n hµng th¬ng m¹i tham gia thanh

to¸n trªn c¬ së liªn ng©n hµng díi sù chñ tr× cña ng©n hµng Nhµ níc. NÕu

trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña ng©n hµng th¬ng m¹i më t¹i ng©n hµng Nhµ

níc kh«ng ®ñ sè d ®Ó thanh to¸n trong ngµy th× ng©n hµng Nhµ níc ®¶m

b¶o cho vay sau ®ã ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i bï l¹i.

+ Trêng hîp ng©n hµng th¬ng m¹i trong t×nh tr¹ng b¸o ®éng, ®Ó duy

tr× æn ®Þnh hÖ thèng ng©n hµng th× ng©n hµng Nhµ níc sÏ cho vay ®Ó n©ng

®ì.

*C¸c h×nh thøc cho vay:

+ Ng©n hµng Nhµ níc thùc hiÖn t¸i cÊp vèn cho c¸c ng©n hµng th¬ng

m¹i, ng©n hµng th¬ng m¹i sÏ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång tÝn dông ®· ký kÕt víi

9