Giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mường Ảng tỉnh Điện Biên đến năm 2025

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐÀO TRỌNG THẾ

GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

HUYỆN MƯỜNG ẢNG TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐẾN NĂM 2025

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

ĐÀO TRỌNG THẾ

GIẢI PHÁP CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

HUYỆN MƯỜNG ẢNG TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐẾN NĂM 2025

Ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ YẾN

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu

và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được

dùng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ

nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 01 năm 2018

Tác giả luận văn

Đào Trọng Thế

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường Đại học Nông

Lâm Thái Nguyên, tôi đã nhận được giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô. Tôi

xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô, đặc biệt là cô giáo TS.

Nguyễn Thị Yến đã tận tình chỉ dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của lãnh đạo, cán bộ

Huyện ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân huyện Mường Ảng, tỉnh

Điện Biên và bà con nhân dân huyện Mường Ảng đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi

trong việc thu thập tài liệu để thực hiện luận văn này.

Tôi xin gửi lời cảm ơn tới các đồng chí, đồng nghiệp, bè bạn và gia

đình đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ, động viên khích lệ tôi, đồng thời

có những ý kiến đóng góp quý báu trong quá trình thực hiện và hoàn thành

luận văn.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 01 năm 2018

Tác giả luận văn

Đào Trọng Thế

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................. 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Ý nghĩa của đề tài.......................................................................................... 2

Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU.................................................... 4

1.1. Một số vấn đề lý luận về cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu kinh tế................ 4

1.1.1. Khái niệm về cơ cấu, cơ cấu kinh tế ....................................................... 4

1.1.2. Đặc điểm của cơ cấu kinh tế ................................................................... 4

1.1.3. Phân loại cơ cấu kinh tế .......................................................................... 6

1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành cơ cấu kinh tế ................... 9

1.1.5. Vai trò của các thành phần kinh tế Việt Nam....................................... 11

1.1.6. Một số tiêu chí cơ bản để đánh giá cơ cấu kinh tế................................ 14

1.1.7. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế................................................................... 15

1.2. Kinh nghiệm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp............................... 18

1.2.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện Mai Sơn tỉnh Sơn La........ 18

1.2.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện Giao Thủy tỉnh Nam Định............. 20

1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Mường Ảng....................................... 23

1.3. Các công trình nghiên cứu có liên quan................................................... 24

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 25

2.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................... 25

2.1.1. Đối tượng .............................................................................................. 25

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 25

iv

2.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................ 25

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 25

2.3.1. Phương pháp tiếp cận............................................................................ 25

2.3.2. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 26

2.3.3. Phương pháp tổng hợp thông tin........................................................... 27

2.3.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 28

2.4. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá chuyển dịch cơ cấu kinh tế..................... 28

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................ 32

3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu................................................................... 32

3.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 32

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 33

3.1.3. Dân số.................................................................................................... 34

3.1.4. Lao động và chất lượng lao động.......................................................... 36

3.1.5. Các nguồn tài nguyên thiên nhiên......................................................... 38

3.1.6. Tình hình xây dựng nông thôn mới ở huyện Mường Ảng năm

2012 - 2016 ............................................................................................ 43

3.2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện Mường Ảng năm

2014 - 2016 ............................................................................................. 45

3.2.1. Chính sách nhà nước thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện

Mường Ảng năm 2014 - 2016................................................................. 45

3.2.2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nội bộ ngành nông nghiệp......... 47

3.2.3. Cơ cấu kinh tế của huyện Mường Ảng năm 2014- 2016 theo thành

phần kinh tế............................................................................................. 65

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện

Mường Ảng năm 2014 - 2016................................................................. 69

3.3.1. Nhóm nhân tố về điều kiện tự nhiên ..................................................... 69

3.3.2. Nhóm các nhân tố kinh tế - xã hội ........................................................ 70

3.4. Đánh giá chung về chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại huyện Mường

Ảng năm 2014 - 2016.............................................................................. 73

3.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 76

v

3.4.2. Những tồn tại, hạn chế .......................................................................... 77

3.4.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ......................................................... 80

3.5. Một số giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp huyện

Mường Ảng đến năm 2025 ..................................................................... 80

3.5.1. Phương hướng, mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế huyện Mường Ảng

đến năm 2020 ........................................................................................... 80

3.5.2. Giải pháp chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp huyện Mường Ảng .......... 81

KẾT LUẬN.................................................................................................... 87

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 89

BẢNG CÂU HỎI PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA ...................................... 90

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CCKT Cơ cấu kinh tế

CNH-HĐH Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa

CDCCKT Chuyển dịch cơ cấu kinh tế

GDP Gross Domestic Product- Tổng sản phẩm trong nước

HĐND, UBND Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân

NTTS Nuôi trồng thủy sản

NXB Nhà xuất bản

NTM Nông thôn mới

PTNT Phát triển nông thôn

QĐ- TTg Quyết định thủ tướng

TTHC Thủ tục hành chính

SXKD Sản xuất kinh doanh

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Tốc độ tăng trưởng kinh tế huyện Mường Ảng năm 2014-2016...... 33

Bảng 3.2: Cơ cấu kinh tế huyện Mường Ảng năm 2014-2016 ................... 34

Bảng 3.3: Dân số huyện Mường Ảng năm 2014-2016 ............................... 37

Bảng 3.4: Tình hình sử dụng đất huyện Mường Ảng năm 2014-2016....... 39

Bảng 3.5: Tổng hợp kết quả rà soát các tiêu chí NTM huyện Mường

Ảng năm 2014 - 2016 ................................................................. 44

Bảng 3.6: Giá trị và cơ cấu GTSX ngành trồng trọt huyện Mường Ảng

năm 2014 - 2016 (tính theo giá hiện hành)................................. 49

Bảng 3.7: Cơ cấu diện tích, sản lượng cây trồng huyện Mường Ảng

năm 2014- 2016 .......................................................................... 51

Bảng 3.8: Số lượng gia súc, gia cầm huyện Mường Ảng năm 2012 -

2016............................................................................................. 56

Bảng 3.9: Giá trị và cơ cấu giá trị ngành chăn nuôi huyện Mường Ảng

năm 2014 - 2016 ......................................................................... 58

Bảng 3.10: Giá trị sản xuất và cơ cấu lâm nghiệp huyện Mường Ảng

năm 2014 - 2016 ......................................................................... 60

Bảng 3.11: Cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp

huyện Mường Ảng năm 2014 - 2016.......................................... 62

Bảng 3.12: Giá trịsản xuất ngành dịch vụ huyện Mường Ảng năm 2014 - 2016.......64

Bảng 3.13: Số lượng, giá trị và cơ cấu GTSX của các thành phần kinh

tế huyện Mường Ảng năm 2014- 2016....................................... 66