Giải pháp chủ yếu nhắm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách cấp huyện qua kho bạc nhà nước Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

––––––––––––––––––––––––––

VŨ VĂN HẢI

GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN

CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN QUA

KHO BẠC NHÀ NƢỚC GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

––––––––––––––––––––––––––

VŨ VĂN HẢI

GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN

CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN QUA

KHO BẠC NHÀ NƢỚC GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. TRẦN QUANG HUY

THÁI NGUYÊN, NĂM 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

“Giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý

ngân sách cấp huyện qua Kho bạc Nhà nước Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh”

08/2012 đế

, phần lớ

ần mềm thống kê SPSS 17, Excel.

ậ

tại Việt Nam.

.

Thái Nguyên, tháng 08 năm 2013

Tác giả

Vũ Văn Hải

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu,

Khoa Đào tạo Sau Đại học, cùng các thầy, cô giáo trong trƣờng Đại học Kinh

tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện

cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Đặc biệt xin chân thành cảm ơn tới thầy giáo TS. Trần Quang Huy đã

trực tiếp hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình và đóng góp nhiều ý kiến quý báu, giúp

đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn cán bộ, lãnh Kho Bạc Nhà nƣớc tỉnh Bắc

Ninh và lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện Gia Bình, Kho Bạc Nhà nƣớc

huyện Gia Bình và các phòng ban chức năng cùng lãnh đạo, cán bộ các xã, thị

trấn trong huyện,... đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ khi điều tra thực địa giúp tôi

hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn cơ quan, gia đình, bạn bè, đồng

nghiệp, đã luôn sát cánh, động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Thái Nguyên, tháng 08 năm 2013

Tác giả

Vũ Văn Hải

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

................................................................................................................. iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................vii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ................................................................... viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................3

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................4

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................5

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NGÂN SÁCH CẤP

HUYỆN VÀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN ..........................................6

1.1. Tổng quan về ngân sách cấp huyện và quản lý NS cấp huyện ............................6

1.1.1. Ngân sách Nhà nƣớc, ngân sách cấp huyện...................................................6

1.1.2. Quản lý ngân sách cấp huyện ........................................................................9

1.1.3. Những nhân tố ảnh hƣởng tới công tác quản lý ngân sách cấp huyện ........19

1.2. Kinh nghiệm quản lý ngân sách Nhà nƣớc, ngân sách cấp huyện trên thế

giới và ở Việt Nam...........................................................................................22

1.2.1. Trên thế giới.................................................................................................22

1.2.2. Tại Việt Nam................................................................................................29

Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI........................................34

2.1. Các câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................34

2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................34

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu .....................................................................................34

2.2.2. Phƣơng pháp thu thập thông tin...................................................................34

2.2.3. Xử lý thống kê .............................................................................................36

2.2.4. Phƣơng pháp phân tích đánh giá..................................................................37

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu.......................................................................38

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

2.4. Khung phân tích .................................................................................................39

Chƣơng 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP

HUYỆN QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH...........41

3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hƣởng tới công tác quản lý ngân

sách cấp huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh .........................................................41

3.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên ...................................................................41

3.1.2. Đặc điểm vị trí địa lý, diện tích ...................................................................42

3.1.3. Đặc điểm về Kinh tế - xã hội .......................................................................44

3.2. Giới thiệu về cơ quản quản lý ngân sách trên địa bàn huyện Gia bình, tỉnh

Bắc Ninh (Kho bạc Nhà nƣớc Gia Bình tỉnh Bắc Ninh)..................................54

3.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy ................................................................................54

3.2.2. Chức năng nhiệm vụ ....................................................................................55

3.3. Thực trạng công tác quản lý ngân sách cấp huyện qua Kho bạc Nhà nƣớc

Gia Bình tỉnh Bắc Ninh....................................................................................57

3.3.1.Tình hình lập dự toán, thẩm định dự toán, giao dự toán NS cấp huyện .......57

3.3.2. Tình hình thu ngân sách cấp huyện .............................................................58

3.3.3. Tình hình chi ngân sách cấp huyện..............................................................62

3.3.4. Về công tác quyết toán thu, chi ngân sách cấp huyện .................................68

3.3.5. Đánh giá thực trạng đội ngũ làm công tác quản lý NS cấp huyện...............69

3.3.6. Mức độ phù hợp trong cơ cấu tổ chức và trang bị phƣơng tiện làm việc

ảnh hƣởng đến hiệu quả quản lý NS cấp huyện.........................................71

3.3.7. Đánh giá mức độ giải quyết công việc và sự hài lòng của khách hàng

tham gia giao dịch NS cấp huyện qua KBNN Gia Bình............................73

3.3.8. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý NS cấp huyện qua Kho

bạc huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh ...........................................................77

Chƣơng 4: GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN QUA KBNN GIA BÌNH, TỈNH

BẮC NINH...............................................................................................................89

4.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, quan điểm nhằm hoàn

thiện công tác quản lý ngân sách cấp huyện, của huyện Gia Bình đến

năm 2015..........................................................................................................89

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v

4.1.1. Mục tiêu, phƣơng hƣớng phát triển kinh tế xã hội chung đến 2015............89

4.1.2. Quan điểm nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách cấp huyện , tại

huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh..................................................................91

4.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý ngân sách cấp huyện qua Kho

bạc Nhà nƣớc Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh............................................................91

4.2.1. Nâng cao chất lƣợng công tác xây dựng dự toán, thẩm định dự toán .........92

4.2.2. Tăng cƣờng kiểm tra, kiểm soát các khoản thu ngân sách ..........................93

4.2.3. Tăng cƣờng công tác kiểm soát chi ngân sách ...........................................95

4.2.4. Tăng cƣờng công tác quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản .........................97

4.2.5. Nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý ngân sách...........................98

4.2.6. Một số giải pháp khác..................................................................................99

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..............................................................................103

1. Kết luận ...............................................................................................................103

2. Kiến nghị.............................................................................................................104

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................108

PHỤ LỤC

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nguyên nghĩa

CTN Công thƣơng nghiệp

CHLB Đức Cộng hoà liên bang Đức

KTXH Kinh tế xã hội

HĐND Hội đồng Nhân dân

ANQP An ninh quốc phòng

NQD Ngoài quốc doanh

NS Ngân sách

QSD Quyền sử dụng

UBND Uỷ ban Nhân Dân

VAT Thuế giá trị gia tăng

KBNN Kho Bạc Nhà nƣớc

NSNN Ngân Sách Nhà nƣớc

TT Tỉ Trọng

NĐ Nghị định

CP Chính Phủ

BTC Bộ Tài chính

XDCB Xây dựng cơ bản

CTMT Chƣơng trình mục tiêu

SNKT Sự nghiệp kinh tế

CNH - HĐH Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa

ĐTPT Đầu tƣ phát triển

DTNS Dự toán ngân sách

QLNS Quản lý ngân sách

GDĐT Giáo dục đào tạo

QTNS Quyết toán ngân sách

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii

TNXH Tệ nạn xã hội

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu về tăng trƣởng và cơ cấu kinh tế 2010 - 2012...... 45

Bảng 2.2. Tổng hợp thu ngân sách cấp huyện Gia Bình giai đoạn (2010 -

2012) ............................................................................................... 62

Bảng 2.3. Tổng hợp chi ngân sách cấp huyện Gia Bình giai đoạn (2010 -

2012) ............................................................................................... 67

Bảng 2.4: Đánh giá về thực trạng đội ngũ làm công tác quản lý ngân

sách cấp huyện ................................................................................ 70

Bảng 2.5: Cơ cấu tổ chức và phƣơng tiện làm việc ........................................ 72

Bảng 2.6: Mức độ giải quyết công việc và sự hài lòng của khách hàng......... 76

Bảng 2.7: Kết quả từ chối thanh toán qua kiểm soát chi NSNN .................... 80

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

1. Sơ đồ

Sơ đồ 2.1: Khung phân tích công tác Quản lý ngân sách cấp huyện qua

Kho Bạc Nhà nƣớc Gia Bình tỉnh Bắc Ninh ................................ 39

Sơ đồ 2.2: Cơ cấu tổ chức bộ máy Kho bạc Nhà nƣớc Gia Bình, tỉnh

Bắc Ninh ....................................................................................... 54

2. Biểu đồ

Biểu đồ 2.1: Thu ngân sách cấp huyện trên địa bàn giai đoạn 2010 - 2012........ 59

Biểu đồ 2.2. Tỷ trọng cơ cấu Thu ngân sách cấp huyện Gia Bình giai

đoạn 2010 - 2012 ( %) .................................................................. 60

Biểu đồ: 2.3. Chi ngân sách cấp huyện trên địa bàn 2010 - 2012................... 65

Biểu đồ 2.4: Tỷ trọng cơ cấu chi SN cấp huyện Gia Bình giai đoạn

(2010 - 2012) (%).......................................................................... 68

1

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong những năm qua, cùng với sự đổi mới chung của đất nƣớc và thực

hiện chƣơng trình tổng thể về cải cách hành chính Nhà nƣớc, quản lý ngân

sách Nhà nƣớc cũng đã có những bƣớc cải cách, đổi mới và đạt đƣợc một số

thành tựu đáng kể; Đặc biệt là từ khi Luật ngân sách Nhà nƣớc đƣợc Quốc hội

khoá XI kỳ họp thứ hai thông qua ngày 16/12/2002 và có hiệu lực thi hành từ

năm ngân sách 2004 với mục tiêu và ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc

quản lý và điều hành ngân sách Nhà nƣớc, phát triển kinh tế - xã hội; Tăng

cƣờng tiềm lực tài chính đất nƣớc; quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia;

xây dựng ngân sách Nhà nƣớc lành mạnh, thúc đẩy vốn và tài sản Nhà nƣớc

tiết kiệm, hiệu quả; Tăng tích luỹ để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá

đất nƣớc; Đảm bảo các nhiệm vụ quốc phòng an ninh và đối ngoại.

Ngân sách Nhà nƣớc là một khâu quan trọng trong điều tiết kinh tế vĩ

mô. Ngân sách cấp huyện, thành phố là một bộ phận cấu thành ngân sách Nhà

nƣớc, là công cụ để chính quyền cấp huyện, thành phố thực hiện các chức

năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong quá trình quản lý kinh tế xã hội, an ninh

quốc phòng. Luật ngân sách Nhà nƣớc năm 2002 là cơ sở pháp lý cơ bản để tổ

chức quản lý ngân sách Nhà nƣớc nói chung và ngân sách cấp huyện nói riêng

nhằm phục vụ cho công cuộc đổi mới đất nƣớc. Song thực tế hiện nay những

yếu tố, điều kiện tiền đề chƣa đƣợc tạo lập đồng bộ, làm cho quá trình quản lý

ngân sách các cấp đạt hiệu quả thấp, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu mà Luật

ngân sách đặt ra.

Trong hoàn cảnh đó, tăng cƣờng quản lý ngân sách Nhà nƣớc, đổi mới

quản lý thu, chi ngân sách sẽ tạo điều kiện tăng thu ngân sách và sử dụng

ngân sách quốc gia tiết kiệm, có hiệu quả hơn; giúp chúng ta sớm đạt đƣợc

mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, đáp ứng đƣợc yêu cầu phát

2

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

triển kinh tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Thực tế tại huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh, công tác quản lý ngân sách

cấp huyện còn nhiều bất cập, thu ngân sách hàng năm không đủ chi, tỉnh phải

trợ cấp cân đối, thì vấn đề tăng cƣờng quản lý ngân sách cấp huyện càng trở

nên cấp bách. Cụ thể năm 2010: Thu ngân sách trên địa bàn đƣợc hƣởng là

25.799 triệu đồng, chi là 108.351 triệu đồng, trợ cấp của tỉnh là 82.622 triệu

đồng; Năm 2011 Thu ngân sách trên địa bàn đƣợc hƣởng là 24.203 triệu

đồng, chi là 155.868 triệu đồng, trợ cấp của tỉnh là 131.665 triệu đồng; Năm

2012 Thu ngân sách trên địa bàn đƣợc hƣởng là 30.504 triệu đồng, chi là

158.259 triệu đồng, trợ cấp của tỉnh là 127.755 triệu đồng, Trong công tác

quản lý ngân sách cấp huyện qua Kho Bạc Nhà nƣớc Gia Bình còn một số tồn

tại, hạn chế cơ bản sau đây:

- Công tác xây dựng dự toán Thu - Chi ngân sách còn nhiều bất cập,

mới chỉ mang tính chất phân bổ, dự toán giao chƣa sát với nhiệm vụ cụ thể

của từng ngành, tiêu chí phân bổ dự toán chƣa khoa học linh hoạt, thiếu tính

chủ động còn dẫn đến tình trạng xin cho. Về cuối năm phải điều chỉnh, bổ

sung nhiều.

- Công tác quản lý Chi ngân sách cấp huyện: Các quy định, chế tài về

hoạt động nghiệp vụ kiểm soát chi ngân sách còn thiếu, bất cập về định mức,

tiêu chuẩn không còn phù hợp. Quy trình kiểm soát chi ngân sách chƣa hoàn

toàn hợp lý, chậm thay đổi còn kẽ hở và dễ bị lợi dụng, Cơ chế chính sách

thƣờng xuyên thay đổi, điều chỉnh, bổ sung. Từ đó đã ảnh hƣởng không nhỏ

đến công tác quản lý chi ngân sách của hệ thống kho Bạc Nhà nƣớc.

- Công tác quản lý Thu ngân sách: Một số Uỷ ban Nhân dân xã còn coi

công tác thu chỉ với hình thức giao khoán cho đội thuế, chƣa đi sâu nắm bắt

đƣợc hộ sản xuất kinh doanh, các khoản thu chỉ mang tính thời vụ tập trung

chủ yếu vào cuối năm. Chƣa đề ra đƣợc biện pháp tận thu, tạo điều kiện nuôi