Đóng góp của phật giáo miền bắc với sự nghiệp giải phóng dân tộc nửa đầu thế kỉ xx

12 Nghien curu Ton giao. So 6 - 2008

^

TON GIAO VA DAN TOG

i s^

• ^

-J" ••••.'A :•;••'' , - M i

DONG GOP CU A PHAT GIAO MIEN BAC Vdl SI/NGHIEP

GIAI PHONG DA N TdC NUTA DAU THE KJ XX

1 u

T rUdc khi de cap den nhiing ddng gdp

cu the cua Phat giao Mien Bac ddi

vdi sii nghiep giii phdng dan toe niia diu

the ki XX, cin ban lai 2 van de cd tinh

chat li luan lien quan den ndi dung nay.

Van de thii nhat: Mdi quan he giiia

Phat giao vdi chinh tri xa hdi. Theo

Nguyen Tai Thif: "Phat giao khdng ban

tdi linh viic chinh tri. Li luan cua nd

khdng cd phin nao la thuoc ve van de

chinh tri - xa hoi"'". Ha Thiic Minh ciing

cd quan diem tifdng tii: "Phat giao khdng

phii la hoc thuyet ve chinh tri"'^'. ,,:•>•/

Trifdc dd, trong thap nien 50 cua the ki

XX, nha xa hdi hoc tdn giao ndi tieng

ngUdi Diic Marx Weber ciing tiing nhan

dinh nhu vay. Cu the, Marx Weber giii

thich: Giae li cua Phat giao khdng lien

quan den chinh tri va ddi sdng xa hdi

cdng dong bdi vi tdn giao nay chi lien

quan den md thiic dao diic va he thd'ng

thien dinh cua ca nhan. Do dd, Phat giao

khdng nhiing la phi chinh tri (unpolitical)

ma tham chi cdn la phan chinh tri

(antipolitical)'^'.

Tuy nhien, Trin Thanh Hoang va

Cung Tuan lai chiing minh ngiidc lai.

Theo dd, Phat giao luon cd md'i quan he

Lt TAM DAC*'

vdi chinh tri xa hoi. Kinh dien cua tdn

giao nay da ham chiia nhieu ndi dung

thio luan van de xa hdi va chinh tri. Cho

nen, quan diem ve chinh tri xa hdi cua

Phat giao khdng nhiing cd the iing dung

vdi xa hoi ed dai va chinh tri thdi ki

phong kien, ma cdn cd the iing dung ddi

vdi the gidi hien dai va chinh tri dan chu.

Nhiing sii kien cu the ve quan he giiia

Phat giao vdi chinh tri xa hoi the hien

trong phong trao dau tranh gianh doc lap

dan toe va chd'ng chu nghia thiic dan d

nhieu nifdc Chau A cd Phat giao dau the

ki XX da chiing minh cho luan diem

nay'"". Chiing tdi dong y vdi quan diem

*. ThS., Vien Nghien ciiu Tdn giao.

1. Nguyen Tai Thu. Phat giao vd the gidi quan ngudi

Viet Nam trong lich sif, trong: May van de ve Phat giao

vd lich su tu tudng \ 'let Nam. Uy ban Khoa hoc Xa hdi

Viet Nam, Vien Triet hoc. Ha Noi 1986, tr.37,

2. Ha ThiJC Minh. Lich sii tu tudng \'iei Nam vd vdn

de Phat gido, trong: May van de ve Phat gido vd lich

su tu tudng Viet Nam. Uy ban Khoa hoc Xa hdi Viet

Nam, Vien Triei hoc. Ha Ndi 1986, tr.42.

3. Xem: Cung Tuain (Tran Anh Dao dich). Thich I'ttig vdplidn

klidng: Thdo luan tif hai dan chi'oig ve nidi quan he gii'fa Phat

gido Piiyen thong vd chinli tri Dong A thai ki can dai. Tap chi

Nghien ci'ni Ton gido. sd 7 (49), nam 2007, tr.3-12.

4. Xem: Cung Tuan (Tran Anh Dao dich). Thich Ung

vd phdn khdng: Thdo luan tii hai ddn chiing ve mdi

quan he gii'fa Phat gido truyen thdng vd chinh tri

Dong A thdi ki can dai. Tap chi Nghien ciiu Ton

gido. sd 7 (49), nam 2007, tr.3-12.