Đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) trong tăng trưởng kinh tế tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 1997 - 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP HỒ CHÍ MINH

---------------------------------

BÙI LÊ THẮNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

ĐÓNG GÓP CỦA NĂNG SUẤT CÁC NHÂN TỐ TỔNG

HỢP (TFP) TRONG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TỈNH

BẠC LIÊU GIAI ĐOẠN 1997– 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP HỒ CHÍ MINH

---------------------------------

BÙI LÊ THẮNG

Chuyên ngành: Kinh tế học

Mã số chuyên ngành: 60 03 01 01

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

ĐÓNG GÓP CỦA NĂNG SUẤT CÁC NHÂN TỐ TỔNG

HỢP (TFP) TRONG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TỈNH

BẠC LIÊU GIAI ĐOẠN 1997 – 2018

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

TS. Trần Anh Tuấn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP)

trong tăng trưởng kinh tế tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 1997 - 2018” là bài nghiên cứu

của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn này, tôi cam đoan

rằng toàn phần hay những phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố hoặc

được sử dụng để nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm/nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn

này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường đại

học hoặc cơ sở đào tạo khác.

LỜI CẢM ƠN

Tác giả xin gởi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám hiệu nhà trường,

Phòng Quản lý Đào tạo Sau đại học, tất cả quý Thầy, Cô khoa Sau Đại học

trường ĐH Mở thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt những kiến thức quý

báu trong suốt quá trình học tập và giúp tác giả hoàn thành nghiên cứu luận

văn tốt nghiệp.

Tác giả xin gởi lời tri ân sâu sắc đến TS. Trần Anh Tuán đã tận tình

hướng dẫn, chia sẽ những kinh nghiệm cũng như những kiến thức chuyên

môn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài.

Đồng thời, tác giả xin gởi lời cảm ơn chân thành đến:

- Các anh/chị ở Cục Thống Kê tỉnh Bạc Liêu và Sở Kế hoạch và Đầu tư

tỉnh Bạc Liêu đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện trong quá trình thu thập số liệu

và tài liệu để phục vụ cho nghiên cứu

- Gia đình gồm bố, mẹ, bạn bè đã luôn động viên và hỗ trợ tôi trong quá

trình thực hiện đề tài.

Tác giả

Bùi Lê Thắng

TÓM TẮT

BÙI LÊ THẮNG. Khoa Sau đại học, Đại Học Mở Thành Phố Hồ Chí Minh.

Đề tài “ Đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) trong tăng trưởng

kinh tế tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 1997 - 2018” thực hiện từ tháng 3/2019 đến tháng

9/2019.

Đề tài đã vận dụng phương pháp nghiên cứu định lượng thông qua hàm

Cobb-Douglas để nhận diện các nhân tổ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của tỉnh

Bạc Liêu trong giai đoạn 1997 – 2018. Sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính OLS

với số liệu GDP, vốn đầu tư, nguồn lao động của tỉnh Bạc Liêu, kết quả cho thấy:

- Vốn yếu tố chính quyết định tăng trưởng GDP của tỉnh; tiếp theo là lao

động; yếu tố công nghệ chưa phát huy được nhiều.

- Xu hướng thay đổi các yếu tố đóng góp trong tăng trưởng kinh tế của tỉnh

Bạc Liêu, cụ thể: sự đóng góp của yếu tố TFP tăng lên đáng kể trong giai đoạn 2003

– 2012. Tuy nhiên, giai đoạn 2013 – 2018 tỉnh tăng cường vốn đầu tư phát triển cơ

sở hạ tầng và các ngành kinh tế chủ chốt. Vì vậy giai đoạn này nhân tố TFP chưa

phát huy hiệu quả.

Tổng hệ số co dãn của hàm Cobb-Douglas lớn hơn 1. Như vậy, trong điều

kiện của tỉnh, để thực hiện tăng trưởng kinh tế như hiện nay, đòi hỏi phải tăng

cường thêm yếu tố công nghệ.

ABSTRACT

BUI LE THANG. Postgraduate Department, Ho Chi Minh City Open

University. The thesis "The contribution of total factor productivity (TFP) to

economic growth of Bac Lieu Province from 1997 to 2018" was implemented from

March 2019 to September 2019.

The project applied quantitative research method through Cobb-Douglas

function to identify the factors affecting the economic growth of Bac Lieu province

in the period of 1997-2018. Using OLS linear regression model With the variable of

GDP, investment capital and labor resources of Bac Lieu province, the results

showed that:

- Capital is the main factor determining the GDP growth of the province; the

second main factor is labour resource; Technological factor have not promoted

much.

- Trend of changing contributing factors in economic growth of Bac Lieu

province, specifically: the contribution of TFP factor increased significantly in the

period of 2003 - 2012. However, in the period of 2013 - 2018 the province

strengthen investment capital for infrastructure development and key economic

sectors. Therefore, in this period, the TFP factor was not effectively.

The total elasticity coefficient of the Cobb-Douglas function is more than 1.

Therefore, in terms of the province, to reach the economic growth rate as stability as

the present time, it is necessary to increasing the technological factor.

MỤC LỤC

DANH SÁCH BẢNG .................................................................................................... 1

DANH SÁCH HÌNH...................................................................................................... 1

DANH SÁCH PHỤ LỤC............................................................................................... 1

TỪ VIẾT TẮT ............................................................................................................... 1

PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................................ 2

1.1. Các khái niệm có liên quan............................................................................. 5

1.1.1. Khái niệm về tăng trưởng kinh tế ................................................................5

1.1.2. Khái niệm về Năng suất các nhân tố tổng hợp - TFP..................................6

1.2. Các lý thuyết kinh tế ..................................................................................... 10

1.2.1. Lý thuyết tăng trưởng trước Keynes..........................................................10

1.2.2. Lý thuyết tăng trưởng sau Keynes.............................................................12

1.2.3. Các nhân tố là động lực của tăng trưởng kinh tế .......................................14

1.3. Các nghiên cứu trước có liên quan ............................................................... 14

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU................................ 17

2.1. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 17

2.1.1. Khung phân tích của đề tài ........................................................................... 17

2.1.2. Phương pháp thu thập số liệu........................................................................ 18

2.1.3. Phương pháp phân tích số liệu:..................................................................... 18

2.2. Mô hình nghiên cứu...................................................................................... 19

2.2.1. Hàm sản xuất Cobb-Douglass và hiệu suất theo quy mô ............................. 19

2.2.2. Phương pháp dùng hàm sản xuất Cobb-Douglas để ước lượng tổng năng

suất nhân tố TFP ........................................................................................... 20

2.3. Dữ liệu nghiên cứu........................................................................................ 21

THẢO LUẬN............................................................................................................... 23

3.1. Điều kiện tự nhiên......................................................................................... 23

3.2. Thực trạng kinh tế - xã hội của tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2010- 2018........... 24

3.2.1. Tăng trưởng kinh tế của tỉnh Bạc Liêu ......................................................... 24

3.2.2. Vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ................................................................. 26

3.2.3. Các vấn đề về xã hội..................................................................................... 30

3.3. Kết quả ước lượng mô hình .......................................................................... 32

3.3.1. Kiểm tra tính dừng và tính đồng liên kết của dữ liệu ................................... 32

3.3.2. Kết quả ước lượng của các mô hình hồi quy ................................................ 35

3.3.2.1. Đối với toàn tỉnh ........................................................................................35

3.3.2.2. Đối với ngành Nông – Lâm – Thủy sản ....................................................38

3.3.2.3. Đối với ngành Công nghiệp – Xây dựng...................................................42

3.3.2.4. Đối với ngành Dịch vụ...............................................................................45

3.3.3. Đóng góp của TFP trong tăng trưởng kinh tế ............................................... 49

3.3.3.1. Đối với toàn tỉnh ........................................................................................49

3.3.3.2. Đối với ngành Nông – Lâm – Thủy Sản....................................................53

3.3.3.3. Đối với ngành Công nghiệp – Xây dựng...................................................55

3.3.3.4. Đối với ngành Dịch vụ...............................................................................58

3.4. Các định hướng phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Bạc Liêu đến năm 2025

và 2030.......................................................................................................... 61

Chương 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................... 65

4.1. Kết luận......................................................................................................... 65

4.2. Kiến nghị....................................................................................................... 65

4.3. Ý nghĩa và một số hạn chế của đề tài ........................................................... 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................ 69

PHỤ LỤC..................................................................................................................... 73

DANH SÁCH BẢNG

Bảng 3. 1: Hệ số ICOR và Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội/GDP............................27

Bảng 3. 2: Cơ cấu vốn đầu tư phát triển toàn xã hội phân teo ngành, (%)..........................29

Bảng 3. 3: Phân bố dân số tỉnh Bạc Liêu năm 2018 ............................................................31

Bảng 3. 4: Kết quả kiểm định tính dừng ..............................................................................33

Bảng 3. 5: Kết quả kiểm định tính đồng liên kết .................................................................34

Bảng 3. 6: Kết quả hồi quy cho tăng trưởng GDP của toàn tỉnh .........................................35

Bảng 3. 7: Kết quả hồi quy chưa chuẩn hóa của mô hình tăng trưởng toàn tỉnh.................37

Bảng 3. 8: Xác định tầm quan trọng của vốn và lao động trong tăng trưởng kinh tế toàn

tỉnh.............................................................................................................................37

Bảng 3. 9: Kết quả hồi quy cho tăng trưởng GDP của ngành Nông –Lâm – Thủy sản ......38

Bảng 3. 10: Kết quả hồi quy chưa chuẩn hóa của mô hình tăng trưởng ngành Nông – Lâm

– Thủy sản .................................................................................................................40

Bảng 3. 11: Xác định tầm quan trọng của vốn và lao động trong tăng trưởng kinh tế ngành

Nông – Lâm – Thủy sản............................................................................................41

Bảng 3. 12: Kết quả hồi quy cho tăng trưởng GDP của ngành Công nghiệp – Xây dựng ..42

Bảng 3. 13: Kết quả hồi quy chưa chuẩn hóa ( mô hình tăng trưởng ngành Công nghiệp –

Xây dựng)..................................................................................................................44

Bảng 3. 14: Xác định tầm quan trọng của vốn và lao động trong tăng trưởng kinh tế ngành

Công nghiệp – Xây dựng ..........................................................................................45

Bảng 3. 15 : Kết quả hồi quy cho tăng trưởng GDP của ngành Dịch vụ.............................45

Bảng 3. 16: Bảng khắc phục sai phạm của mô hình hồi quy tăng trưởng GDP ngành dịch

vụ...............................................................................................................................47

Bảng 3. 17: Kết quả hồi quy chưa chuẩn hóa của mô hình tăng trưởng ngành Dịch vụ .....47

Bảng 3. 18: Xác định tầm quan trọng của vốn và lao động trong tăng trưởng kinh tế ngành

Dịch vụ ......................................................................................................................48

Bảng 3. 19: Kết quả hệ số hồi quy của mô hình tăng trưởng toàn tỉnh ...............................49

Bảng 3. 20: Tỷ lệ đóng góp của từng yếu tố trong tốc độ tăng trưởng GPD của tỉnh .........49

Bảng 3. 21: Kết quả hệ số hồi quy của mô hình tăng trưởng ngành Nông – Lâm – Thủy sản

...................................................................................................................................53

Bảng 3. 22: Tỷ lệ đóng góp của từng yếu tố trong tốc độ tăng trưởng GDP ngành Nông –

Lâm – Thủy sản.........................................................................................................53

Bảng 3. 23: Kết quả hệ số hồi quy của mô hình tăng trưởng kinh tế ngành Công nghiệp –

Xây dựng ...................................................................................................................56

Bảng 3. 24: Tỷ lệ đóng góp của từng yếu tố trong tốc độ tăng trưởng GDP ngành CN-XD

(%).............................................................................................................................56

Bảng 3. 25: Kết quả hệ số hồi quy mô hình tăng trưởng kinh tế ngành Dịch vụ ................58

Bảng 3. 26: Tỷ lệ đóng góp của từng yếu tố trong tốc độ tăng trưởng GDP ngành Dịch vụ

(%).............................................................................................................................59