Định lượng progesterone trong máu, góp phần đánh giá tình trạng sinh sản của đàn bò sữa

§ÞNH L¦îNG PROGESTERONE TRONG M¸U, GãP PHÇN §¸NH GI¸ T×NH

TR¹NG SINH S¶N CñA §µN Bß S÷A

Phan V¨n KiÓm, NguyÔn B¸ Mïi

SUMMARY

The research was conducted on progesterone dynamic in the normal heat cycle of the cows,

progesterone content of the cows after inseminating and progesterone content of the cows in case

low reproductive. It was found that the progesterone content in normal heat cycle of the cows were

the lowest in the heat day, the highest in the day 14 and descending in the day 21. The cows had no

pregnancy when the progesterone content in plasma was lower than 1 ng/ml in the day 0 and the day

21. And the cows had pregnancy when the progesterone content in plasma were lower than 1 ng/ml

in the day 0 and higher than 2 ng/ml in the day 21.

“Mét nghiªn cøu ®−îc tiÕn hµnh nh»m x¸c ®Þnh hµm l−îng progesterone trong m¸u cña bß

trong c¸c tr−êng hîp: bß cã chu kú ®éng dôc b×nh th−êng, bß ®éng dôc phèi gièng vµ bß chËm sinh

s¶n ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng sinh s¶n cña ®µn bß lai h−íng s÷a. Tæng sè 5 bß cã chu kú ®éng dôc

kh«ng phèi gièng, 20 bß ®éng dôc phèi gièng vµ 25 bß chËm sinh s¶n ®−îc lÊy m¸u ®Ó ®Þnh l−îng

hµm l−îng progesterone. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy hµm l−îng progesterone trong mét chu kú

®éng dôc b×nh th−êng ë bß thÊp nhÊt vµo ngµy ®éng dôc (0,21 ng/ml), sau ®ã t¨ng lªn vµo ngµy thø

7 (1,50 ng/ml), t¨ng cao vµo ngµy thø 14 (2,21 ng/ml) sau ®ã l¹i gi¶m thÊp vµo ngµy thø 21 (0,38

ng/ml). §èi víi bß ®éng dôc phèi gièng cã chöa hµm l−îng progesterone thÊp nhÊt ë ngµy ®éng dôc

(0,22 ng/ml), sau ®ã t¨ng lªn ë ngµy thø 7 vµ 14 (1,69-2,79 ng/ml) vµ t¨ng cao vµo ngµy thø 21

(2,79 ng/ml). §©y lµ mèc ®Ó chÈn ®o¸n cã thai sím ë bß. NÕu hµm l−îng progesterone huyÕt t−¬ng

nhá h¬n 1 ng/ml vµo ngµy 0, nh−ng lín h¬n 2 ng/ml vµo ngµy thø 21 th× kÕt luËn lµ bß cã thai. Víi

ph−¬ng ph¸p ®Þnh l−îng progesterone cã thÓ ph©n biÖt c¸c tr−êng hîp g©y chËm sinh ë bß víi sai

kh¸c nhá (8%) so víi ph−¬ng ph¸p kh¸m qua trùc trµng sai kh¸c (24%)”.

Key words: ELISA, progesterone, cows

1.§ÆT VÊN §Ò

Progesterone lµ mét hormone cña buång trøng ®−îc tiÕt ra tõ thÓ vµng sau khi trøng rông. Hµm

l−îng progesterone trong m¸u vµ s÷a cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn t×nh tr¹ng buång trøng vµ chu kú

sinh s¶n ë bß. C¸c tµi liÖu nghiªn cøu vÒ ®éng th¸i progesterone ®Òu chØ ra r»ng: Hµm l−îng

progesterone trong m¸u ®¹t thÊp nhÊt vµo ngµy ®éng dôc, sau ®ã b¾t ®Çu t¨ng vµo ngµy thø 3-4 cña

chu kú. Hµm l−îng progesterone ®¹t cao nhÊt tõ ngµy thø 9-18, sau ®ã l¹i gi¶m dÇn ®Õn tr−íc ngµy

®éng dôc cña chu kú sau (Chung Anh Dòng, 2001). Theo nghiªn cøu cña X−xoep (1985) cho biÕt

hµm l−îng progesterone t¨ng dÇn tõ ngµy 4-5 cña chu kú ®éng dôc, cao nhÊt vµo kho¶ng ngµy 13-

15, sau ®ã gi¶m rÊt chËm, ®Õn ngµy thø 17-18 th× gi¶m thÊp vµ ®¹t møc thÊp nhÊt vµo ngµy 20-21

cña chu kú. Khi cã thai, thÓ vµng duy tr× vµ tiÕt progesterone, hµm l−îng progesterone trong m¸u vµ

dÞch thÓ cao h¬n vµ duy tr× ®−îc trong thêi gian dµi h¬n rÊt nhiÒu so víi hµm l−îng progesterone

trong mét chu kú ®éng dôc.

Cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p ®Ó x¸c ®Þnh hµm l−îng progesterone, hiÖn nay ë ViÖt Nam cã mét sè

phßng thÝ nghiÖm ®ang dïng ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n miÔn dÞch enzym ELISA (Enzym Linking

Immuno Sorbert Assay). ELISA lµ ph−¬ng ph¸p cã ®é chÝnh x¸c cao. V× vËy chóng t«i tiÕn hµnh

nghiªn cøu ®Ò tµi trªn nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sinh s¶n cña ®µn bß s÷a.

1