Điều tra tổng hợp điều kiện tự nhiên, tài nguyên và môi trường biển vịnh Bắc Bộ

Bé khoa häc c«ng nghÖ

Ch−¬ng tr×nh ®iÒu tra c¬ b¶n vµ nghiªn cøu øng dông c«ng

nghÖ biÓn m∙ sè KC. 09

============ ***** ============

b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi

®iÒu tra tæng hîp

®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn

vµ m«i tr−êng biÓn

VBB m∙ sè KC. 09 - 17

Chñ nhiÖm: TS. NguyÔn ThÕ T−ëng

6397

14/6/2007

hµ néi, 2006

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

Bé khoa häc c«ng nghÖ

Ch−¬ng tr×nh ®iÒu tra c¬ b¶n vµ nghiªn cøu øng dông

c«ng nghÖ biÓn m∙ sè KC. 09

============ ***** ============

b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi

®iÒu tra tæng hîp

®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn

vµ m«i tr−êng biÓn

VBB m∙ sè KC. 09 - 17

Chñ nhiÖm: TS. NguyÔn ThÕ T−ëng.

Th− ký: TS. TrÇn Hång Lam.

C¸c t¸c gi¶ chÝnh: GS,TS. §Æng V¨n B¸t,

PGS,TS. §oµn V¨n Bé,

GS,TS. TrÇn Nghi,

TS. Hoµng V¨n Thøc,

TS. §µo M¹nh TiÕn,

TS. §ç C«ng Thung.

hµ néi, 2006

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 1 -

Danh s¸ch nh÷ng tõ viÕt t¾t trong b¸o c¸o

VBB - VÞnh B¾c Bé

KTTV - KhÝ t−îng thuû v¨n

GIS - HÖ th«ng tin ®Þa lý.

BOD - Hµm l−îng h÷u c¬ sinh vËt

COD - Hµm l−îng h÷u c¬

XHCN - X· héi Chñ nghÜa.

HCBVTV - Ho¸ chÊt b¶o vÖ thùc vËt.

APDC - Ph−¬ng ph¸p tr¾c phæ hÊp thô nguyªn tö ngän löa sau khi chelat

ho¸ vµ chiÕt (MIBK).

ECD - Ph−¬ng ph¸p s¾c ký khÝ víi ®Çu ®o céng kÕt ®iÖn tö.

CHLB Nga - Céng hßa Liªn Bang Nga.

ATN§ - ¸p thÊp nhiÖt ®íi.

WMO - Tæ chøc KhÝ t−îng ThÕ giíi

RSMC - Trung t©m b·o Tokyo (Regional Specialize Meteorological

Center)

TCVN-5943-1995 - Tiªu chuÈn ViÖt Nam .

GHC - Giíi h¹n cho phÐp.

TSS - ChÊt r¾n l¬ löng tæng sè.

§HKHTN - §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn.

RQ - HÖ sè « nhiÔm.

Cn - Chñ nhiÖm ®Ò tµi hoÆc chuyªn ®Ò.

Cb - Chñ biªn tËp c¸c c«ng tr×nh.

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 2 -

Danh s¸ch c¸c h×nh vÏ trong b¸o c¸o.

H×nh 1. S¬ ®å diÖn tÝch nghiªn cøu cña ®Ò tµi KC 09 17.

H×nh 2a: M¹ng l−íi ®iÒu tra tæng hîp VBB th¸ng 10-11/2003

H×nh 2b: M¹ng löíi ®iÒu tra, kh¶o s¸t VBB th¸ng 3 vµ 4 /2004

H×nh 2c: M¹ng l−íi ®iÒu tra, kh¶o s¸t VBB th¸ng 8/2004

Ch−¬ng III.

H×nh III. 1: M¹ng l−íi ®o ®¹c ®Þa chÊn n«ng ®é ph©n gi¶i cao th¸ng 3-4/2003.

H×nh III.2: BiÓu ®å ph©n lo¹i trÇm tÝch vôn c¬ häc cña Côc §Þa chÊt Hoµng gia

Anh.

Ch−¬ng IV.

H×nh IV. 1 NhiÖt ®é n−íc biÓn tÇng mÆt th¸ng I

H×nh IV. 2 NhiÖt ®é n−íc biÓn tÇng mÆt th¸ng VI

H×nh IV3. §é muèi tÇng mÆt th¸ng I

H×nh IV. 4 §é muèi tÇng mÆt th¸ng VI

H×nh IV.5 Hoµn l−u tÇng mÆt th¸ng I

H×nh IV.6 Hoµn l−u tÇng mÆt th¸ng VI

H×nh IV.7 H−íng giã vµ ®é cao sãng (dm) tÝnh to¸n trung b×nh

th¸ng I (a,b) vµ th¸ng VI (c,d)

Ch−¬ng V.

H×nh V. 1: Ph©n bè trÞ sè pH cña n−íc tÇng mÆt ®ît kh¶o s¸t th¸ng 3, 4 n¨m 2004

(bªn tr¸i) vµ tÇng 10m ®ît kh¶o s¸t th¸ng 8 n¨m 2004 (bªn ph¶i) -®Ò tµi KC-09-

17

H×nh V.2 : TÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ pH ®· gÆp trong ®ît kh¶o s¸t ViÖt-X« 1959-1962

(bªn tr¸i), Mãng C¸i-Ninh B×nh 1992-1993 (gi÷a) vµ ®Ò tµi KC-09-, 2003-2004

(bªn ph¶i)

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 3 -

H×nh V. 3: BiÕn tr×nh n¨m DO (ml/l) t¹i tr¹m 7301 biÓn H¶i Phßng (Kh¶o s¸t

ViÖt-X«) vµ Trªn nång ®é DO trung b×nh nhiÒu n¨m theo vÜ ®é (WOA-Database)

H×nh V.4: Ph©n bè DO (mg/l) n−íc tÇng mÆt ®ît kh¶o s¸t th¸ng 3, 4 n¨m

2004(bªn tr¸i) vµ ®ît kh¶o s¸t th¸ng 8 n¨m 2004 (bªn ph¶i) - ®Ò tµi KC-09-17

H×nh V.5: Ph©n bè SiO3

-2 (mg-Si/m3

) - bªn tr¸i vµ PO4

-3 (mg-P/m3

) - bªn ph¶i

tÇng mÆt mïa §«ng (Trung b×nh qua c¸c n¨m tõ 1962 ®Õn 1994) tÇng ®¸y (bªn

ph¶i) ®ît kh¶o s¸t th¸ng 10, 11 n¨m 2003 (§Ò tµi KC-09-17).

H×nh V.6: Ph©n bè nång ®é Angµnhi (mgN/l) trong n−íc tÇng mÆt (bªn tr¸i)

H×nh V.7: Ph©n bè BOD5 (tr¸i) vµ COD (ph¶i) (mgO/l) trong n−íc biÓn tÇng

mÆt ®ît kh¶o s¸t th¸ng 8 n¨m 2004 (§Ò tµi KC-09-17)

H×nh V .8: S¬ ®å ph©n bè m«i tr−êng ®Þa ho¸ trong VBB

H×nh V.9: S¬ ®å ph©n bè nång ®é hµm l−îng c¸c chÊt h÷u c¬ trong VBB

H×nh V.10: S¬ ®å ®Þa ho¸ m«i tr−êng trÇm tÝch ®¸y biÓn trong VBB

H×nh V.11: B¶n ®å ®Þa ho¸ m«i tr−êng trÇm tÝch ®¸y biÓn trong VBB

Ch−¬ng VI.

H×nh VI.4.1: S¬ ®å tµi liÖu thùc tÕ ®Þa chÊt VBB.

H×nh VI.4.2: S¬ ®å ®Þa chÊt tÇng n«ng VBB.

H×nh VI.4..3: B¶n ®å trÇm tÝch tÇng mÆt vµ thuû th¹ch ®éng lùc VBB

H×nh VI.4..4: S¬ ®å ph©n bè kho¸ng vËt sa kho¸ng

H×nh VI.4..5: S¬ ®å ph©n bè kho¸ng vËt phô ®¸ m¸cma

H×nh VI.4..6: S¬ ®å ph©n bè kho¸ng vËt phô ®¸ biÕn chÊt

H×nh VI.4..7: S¬ ®å ph©n bè kho¸ng vËt t¹i sinh

H×nh VI.4.8: B¶n ®å ®Þa m¹o ®¸y biÓn VBB

Ch−¬ng VII.

H×nh VII. 1. S¬ ®å vÞ trÝ kh¶o s¸t nguån lîi th©n mÒm n¨m 2004 vµ 2005.

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 4 -

H×nh VII.2. Ph©n bè mËt ®é TVPD c¸c tr¹m kh¶o s¸t VBB th¸ng 10 - 11/2003

H×nh VII.3 . Ph©n bè mËt ®é TVPD theo tÇng n−íc, th¸ng 8/2004

H×nh VII.4. MËt ®é §VPD ph©n bè t¹i c¸c tr¹m mÆt réng th¸ng 8/2004

H×nh VII.5. Khèi l−îng §VPD ph©n bè t¹i c¸c tr¹m mÆt réng th¸ng 8/2004

H×nh VII.6. BiÕn ®éng sè l−îng §VPD theo ngµy ®ªm tr¹m sè 3 (th¸ng 8/2004)

H×nh VII.7. Khèi l−îng ®éng vËt ®¸y t¹i c¸c tr¹m thu mÉu th¸ng 10/2003

H×nh VII.8. Khèi l−îng ®éng vËt ®¸y t¹i c¸c tr¹m thu mÉu th¸ng 8/2004.

H×nh VII.9. Thµnh phÇn loµi th©n mÒm ngoµi kh¬i VÞnh B¾c Bé n¨m 2004

H×nh VII.10. Ph©n bè c¸c loµi trong hä Pectinidae cã gi¸ trÞ kinh tÕ

H×nh VII.10. Ph©n bè t«m tÝt - bÒ bÒ (Squillidae) vÞnh B¾c Bé n¨m 2003 - 2004

H×nh VII.11. Ph©n bè c¸c loµi thuéc hä cua b¬i (Portunidae) vÞnh B¾c Bé n¨m

2003 – 2004.

H×nh VII.12. B¶n ®å ph©n bè ng− tr−êng khu vÞnh B¾c bé.

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 5 -

Danh s¸ch c¸c b¶ng trong b¸o c¸o.

B¶ng 1. Danh s¸ch c¸c c¬ quan vµ c¸c nhµ khoa häc chÝnh tham gia thùc hiÖn ®Ò

tµi.

Ch−¬ng III.

B¶ng III.1: Sè l−îng mÉu vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch trong ®ît kh¶o s¸t th¸ng 10-11

n¨m 2003

B¶ng III.2: Sè l−îng mÉu vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch trong ®ît kh¶o s¸t th¸ng 3-4

n¨m 2004

B¶ng III.3: Sè l−îng mÉu vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch trong ®ît kh¶o s¸t th¸ng 8

n¨m 2003

B¶ng III.4: Tæng hîp sè l−îng mÉu vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch trong c¶ 3 ®ît kh¶o

s¸t

B¶ng III. 5: KÕt qu¶ ph©n tÝch mÉu ®Þa chÊt cña c¸c ®ît kh¶o s¸t.

B¶ng III.6. B¶ng tæng hîp khèi l−îng ph©n tÝch mÉu ®Þa chÊt bæ sung cña 2 ®ît

kh¶o s¸t 11/2003 vµ 4/2004

Ch−¬ng IV.

B¶ng IV.1 Chuçi thêi gian thu thËp sè liÖu khÝ t−îng t¹i c¸c tr¹m cè ®Þnh

B¶ng IV.2 Chuçi thêi gian thu thËp sè liÖu h¶i v¨n t¹i c¸c tr¹m cè ®Þnh

B¶ng IV.3 C¸c chuçi sè liÖu thu thËp t¹i ngoµi kh¬i VBB

B¶ng IV.4 BiÕn ®éng nhiÖt ®é kh«ng khÝ theo mïa (0

C)

B¶ng IV.5 C¸c ®Æc tr−ng ®é Èm kh«ng khÝ theo mïa t¹i VBB (%)

B¶ng IV.6 C¸c ®Æc tr−ng khÝ ¸p trung b×nh mïa t¹i VBB (mb)

B¶ng IV.7 Trung b×nh th¸ng sè ngµy xuÊt hiÖn s−¬ng mï (ngµy)

B¶ng IV.8 §Æc tr−ng l−îng m−a theo th¸ng (mm)

B¶ng IV.9 C¸c ®Æc tr−ng l−îng m−a t¹i c¸c tr¹m cè ®Þnh

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 6 -

B¶ng IV.10. Biªn ®é c¸c sãng triÒu O1, K1, M2

B¶ng IV.11. C¸c ®Æc tr−ng nhiÒu n¨m mùc n−íc biÓn (cm).

B¶ng IV.12 BiÕn ®éng nhiÖt ®é n−íc biÓn theo mïa

B¶ng IV.13 C¸c ®Æc tr−ng cña ®é mÆn n−íc biÓn t¹i VBB

Ch−¬ng V.

B¶ng V.1: Danh môc c¸c th− môc vµ néi dung c¸c file sè liÖu ho¸ häc-m«i tr−êng

n−íc biÓn vÞnh b¾c bé.

B¶ng V. 2: Tæng hîp sè l−îng mÉu vµ c¸c chØ tiªu ph©n tÝch trong c¶ 3 ®ît kh¶o

s¸t

B¶ng V. 3: Ph©n bè pH n−íc biÓn theo ®é s©u ngµy 6-10-1992 t¹i cöa vÞnh

(108o

E, 17o

20’N) (theo sè liÖu kh¶o s¸t cña Ch−¬ng tr×nh hîp t¸c ViÖt-Nga 1991-

1994)

B¶ng V. 4: Ph©n bè DO theo ®é s©u theo sè liÖu kh¶o s¸t cña tµu Nga ngµy 5-10-

1992 t¹i 107o

20’E, 18o

N (ngoµi kh¬i Qu¶ng B×nh)

B¶ng V. 5: Kho¶ng biÕn ®æi trung b×nh c¸c muèi dinh d−ìng v« c¬ t¹i VBB (tæng

hîp tõ c¸c nguån sè liÖu hiÖn cã, riªng * lµ t¹i tr¹m quan tr¾c m«i tr−êng Hßn

D¸u)

B¶ng V. 6: Kho¶ng biÕn ®æi c¸c muèi dinh d−ìng v« c¬ t¹i VBB thêi gian gÇn

®©y (Kh¶o s¸t cña ®Ò tµi KC-09-17)

B¶ng V. 7. HÖ sè « nhiÔm n−íc biÓn ven bê VBB bëi mét sè kim lo¹i nÆng (KÕt

qu¶ nghiªn cøu tæng quan, riªng (*) lµ kÕt qu¶ cña ®Ò tµi KT-03-07, 1991-1995)

B¶ng V. 8. Nång ®é kim lo¹i nÆng (µg/l) trong n−íc biÓn kh¬i VBB

(§Ò tµi KC-09-17)

B¶ng V. 9: Hµm l−îng chÊt h÷u c¬ trong n−íc biÓn ven bê mét sè khu vùc thuéc

VBB (kÕt qu¶ nghiªn cøu tæng quan)

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 7 -

B¶ng V. 10: BOD5 vµ COD (mgO/l) n−íc VBB qua c¸c ®ît kh¶o s¸t. B¶ng V.

11: Nång ®é dÇu trong n−íc VBB (§Ò tµi KC-09-17)

B¶ng V. 12: Gi¸ trÞ trung b×nh tõ 1996-2001 d− l−îng HCBVTV c¬ clo (ng/l)

trong n−íc biÓn ven bê VBB (Nghiªn cøu tæng quan)

B¶ng V. 13: Gi¸ trÞ trung b×nh d− l−îng HCBVTV clo (ng/l) trong n−íc biÓn

VBB (§Ò tµi KC-09-17)

B¶ng V.14: Gi¸ trÞ trung b×nh n¨ng suÊt sinh häc s¬ cÊp th« (mgC/m3

/ngµy) t¹i

VBB (Tæng hîp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu hiÖn cã)

B¶ng V. 15. Tham sè ®Þa ho¸ m«i tr−êng thµnh t¹o trÇm tÝch trong c¸c tr−êng

trÇm tÝch VBB

B¶ng V. 16: HÖ sè chØ thÞ cho m«i tr−êng ®Þa ho¸ thµnh t¹o cho trÇm tÝch.

B¶ng V. 17.Tiªu chuÈn « nhiÔm m«i tr−êng trÇm tÝch cña Canada (ppm)

Bảng V. 18. Mức độ và nguy cơ ô nhiễm một số nguyên tố trong trầm tích.

Ch−¬ng VII

B¶ng VII 1. Thèng kª Thµnh phÇn loµi §VPD VÞnh B¾c Bé ( §T KC 09-17)

B¶ng VII.2. Thèng kª thµnh phÇn loµi §V§ VÞnh B¾c Bé (PhÝa ViÖt Nam)

th¸ng 11/2003 vµ 8/2004.

B¶ng VII.3. Thèng kª sè loµi §V§ ë mét sè khu vùc ven bê VBB.

B¶ng VII.4. Ph©n bè sè l−îng loµi san h« cøng ë vïng biÓn t©y VBB bé.

B¶ng VII.5. C¸c hä c¸ cã sè loµi cao nhÊt ë d¶i ven bê phÝa B¾c ViÖt Nam

B¶ng VII.6. Ph©n bè nguån lîi rong biÓn ven bê t©y vÞnh B¾c Bé

B¶ng VII.7. Mét sè loµi ®éng vËt th©n mÒm tiªu biÓu cã ý nghÜa kinh tÕ.

B¶ng VII.8. Tr÷ l−îng c¸c loµi th©n mÒm vÞnh B¾c Bé

B¶ng VII.9. §é phñ san h« sèng trªn mét sè vïng r¹n tiªu biÓu

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 8 -

B¶ng VII.10. Danh s¸ch mét sè loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ thuéc nhãm gi¸p x¸c, da

gai, s¸ sïng ven bê VÞnh B¾c Bé

B¶ng VII.11. KÕt qu¶ ph©n tÝch sè loµi TVPD vÞnh B¾c Bé c¸c tr¹m mÆt réng

th¸ng 10 - 11/2003 vµ 8/2004

B¶ng VII.12. KÕt qu¶ ph©n tÝch TVPD vÞnh B¾c Bé c¸c tr¹m mÆt réng th¸ng

10/2003

B¶ng VII.13. KÕt qu¶ ph©n tÝch TVPD vÞnh B¾c Bé tr¹m Liªn tôc sè 8 th¸ng

10/2003

B¶ng VII.14. §Þnh l−îng §VPD ph©n bè t¹i c¸c tr¹m mÆt réng th¸ng 8/2004

B¶ng VII.15. CÊu tróc thµnh phÇn loµi giun nhiÒu t¬ vÞnh B¾c Bé

B¶ng VII.16. CÊu tróc thµnh phÇn loµi th©n mÒm vÞnh B¾c Bé n¨m 2004

B¶ng VII.17. Sinh vËt l−îng th©n mÒm n¨m 2003 - 2004

B¶ng VII.18. CÊu tróc thµnh phÇn loµi Gi¸p x¸c VBB n¨m 2003 - 2004

B¶ng VII.19. Sinh vËt l−îng Gi¸p x¸c n¨m 2003 - 2004

B¶ng VII.20. Sinh vËt l−îng Gi¸p x¸c n¨m 2003 - 2004

B¶ng VII.21. CÊu tróc thµnh phÇn loµi da gai n¨m 2003 - 2004

B¶ng VII.22. Sinh vËt l−îng da gai vÞnh B¾c Bé th¸ng (11/2003 vµ 8/2004)

B¶ng VII.23. Thµnh phÇn loµi vµ s¶n l−îng c¸c hä c¸ cã s¶n l−îng cao

B¶ng VII.24. C¸c loµi c¸ cã s¶n l−îng cao ë vÞnh B¾c Bé

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 9 -

Môc lôc

Trang

Më ®Çu 12

Ch−¬ng I. Mét sè ®iÒu kiÖn tù nhiªn VBB 21

Ch−¬ng II. LÞch sö nghiªn cøu 24

I. KhÝ t−îng thñy v¨n 24

II. Ho¸ häc - m«i tr−êng biÓn 27

III. §Þa chÊt 27

IV. Sinh vËt. 31

Ch−¬ng III. Ph−¬ng ph¸p, néi dung nghiªn cøu vµ khèi luîng 36

I. C¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ë v¨n phßng: thèng kª, ph©n tÝch, tæng hîp vµ

lËp d÷ liÖu

36

1. KhÝ t−îng thuû v¨n biÓn 36

2. Ho¸ häc vµ m«i tr−êng biÓn 39

3. §Þa chÊt - §Þa vËt lý biÓn 39

4. Sinh vËt biÓn 40

II. Ph−¬ng ph¸p kh¶o s¸t, ®o ®¹c, lÊy mÉu ë thùc ®Þa trªn tµu biÓn vµ ph©n

tÝch ë v¨n phßng

41

1. KhÝ t−îng thuû v¨n (KTTV) 41

2. Ho¸ häc - M«i tr−êng biÓn 42

3. §Þa chÊt - §Þa vËt lý biÓn 49

4. Sinh vËt biÓn 55

KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi 58

Ch−¬ng IV. KhÝ t−îng Thuû v¨n BiÓn VBB. 58

I. Nguån sè liÖu KhÝ t−îng H¶i v¨n VBB 58

II. §¸nh gi¸ biÕn ®éng cña c¸c yÕu tè khÝ t−îng thuû v¨n biÓn VBB 60

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 10 -

1. C¸c yÕu tè khÝ t−îng thñy v¨n 60

2. M« pháng mét sè yÕu tè thuû v¨n biÓn t¹i VBB b»ng m« h×nh sè trÞ 75

Ch−¬ng V. Ho¸ häc m«i tr−êng n−íc biÓn VBB. 82

I. Giíi thiÖu chung 82

II. §Æc ®iÓm ph©n bè vµ biÕn ®éng c¸c yÕu tè ho¸ häc-m«i tr−êng vµ chÊt

l−îng m«i tr−êng n−íc biÓn VBB

89

1. Nhãm c¸c chÊt v« c¬ 89

2. Nhãm c¸c chÊt h÷u c¬. 99

III. §Þa hãa m«i tr−êng trÇm tÝch ®¸y VBB. 107

1. §Æc ®iÓm ®Þa ho¸ m«i tr−êng trong trÇm tÝch 107

2. §Æc ®iÓm ®Þa ho¸ m«i tr−êng c¸c nguyªn tè trong trÇm tÝch 109

Ch−¬ngVI. §Þa chÊt - §Þa vËt lý BiÓn VBB 119

I. §Æc ®iÓm tr−êng sãng ®Þa chÊn tõ trÇm tÝch ®Ö tø 119

II. KÕt qu¶ minh gi¶i c¸c mÆt c¾t ®Þa chÊn 124

III. §Æc ®iÓm ®Þa chÊt tÇng n«ng VBB 129

1. HÖ ®Ö tø – Thèng Pleistocen – Thèng Holocen 130

2. TrÇm tÝch tÇng mÆt VBB 139

IV. §Þa m¹o ®¸y biÓn VBB 143

1. Nguån tµi liÖu 143

2. KÕt qu¶ nghiªn cøu 143

Ch−¬ng VII. Sinh vËt biÓn VBB 153

I. Tæng quan vÒ khu hÖ sinh vËt VBB 153

II. §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng Nguån lîi sinh vËt VÞnh B¾c Bé 177

1. Tæng quan vÒ c¸c hÖ sinh th¸i ®Æc thï ven bê t©y VBB 177

2. Nguån lîi sinh vËt vïng ven bê VBB 180

3. Nguån lîi sinh vËt ngoµi kh¬i VBB 200

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 11 -

4. Nguån lîi c¸ vÞnh B¾c Bé 230

III. §Ò xuÊt ph−¬ng h−íng sö dông vµ b¶o vÖ nguån lîi 233

Ch−¬ng VIII. Kh¸i qu¸t ®iÒu kiÖn tù nhiªn,tµi nguyªn vµ m«i

tr−êng biÓn VBB trong h¬n 40 n¨m qua (1960- 2004)

236

I. §Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vbb 236

II. §Æc ®iÓm vÒ tµi nguyªn vbb 242

III. §Æc ®iÓm vÒ m«i tr−êng vbb 247

KÕt luËn 252

KiÕn nghÞ 254

Tµi liÖu tham kh¶o 255

Danh s¸ch c¸c phô lôc kÌm theo b¸o c¸o 264

Chương trình điều tra cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Công nghệ Biển, Mã số KC.09

- 12 -

Më ®Çu

VÞnh B¾c Bé (h×nh1) lµ mét trong nh÷ng vÞnh lín ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ

giíi, vÞnh cã diÖn tÝch kho¶ng 126.250 km2

(36.000 h¶i lý vu«ng), chiÒu ngang

n¬i réng nhÊt kho¶ng 310 km (176 h¶i lý), n¬i hÑp nhÊt ë cöa vÞnh réng kho¶ng

220 km (119 h¶i lý), lµ cöa ngâ giao l−u lín vµ l©u ®êi cña ViÖt Nam ra thÕ giíi,

trong ®ã cã Trung Quèc, nã cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh

tÕ, th−¬ng m¹i quèc tÕ còng nh− quèc phßng vµ b¶o vÖ an ninh, chñ quyÒn cña

n−íc ta. VÞnh lµ n¬i chøa tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®Æc biÖt lµ h¶i s¶n vµ dÇu khÝ.

VÒ h¶i s¶n, ®¹i bé phËn c¸c ng− tr−êng chÝnh lµ n»m gÇn bê biÓn ViÖt Nam vµ

T©y Nam ®¶o B¹ch Long VÜ. VBB lµ mét trong nh÷ng ng− tr−êng vµ nguån cung

cÊp h¶i s¶n quan träng cho hai n−íc ViÖt Nam vµ Trung Quèc. Khu vùc gi÷a

vÞnh vµ cöa vÞnh cã bån tròng s«ng Hång cã kh¶ n¨ng chøa dÇu khÝ.

Tµi liÖu ®iÒu tra vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn vµ m«i tr−êng VBB cßn Ýt,

thiÕu tÝnh liªn tôc vµ ®a ngµnh, chñ yÕu phôc vô riªng cho nhiÖm vô cña mçi

ngµnh. C¸c nghiªn cøu tæng hîp vµ ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng tµi nguyªn m«i tr−êng

biÓn VBB ch−a ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®ång bé. Tõ ®ã Bé Khoa häc C«ng nghÖ

®· ra quyÕt ®Þnh Sè 51/ Q§-BKHCN ngµy 14/1/2003 phª duyÖt ®Ò tµi §iÒu tra

tæng hîp ®iÒu kiÖn tù nhiªn tµi nguyªn vµ m«i tr−êng VBB vµ Ban chñ nhiÖm

ch−¬ng tr×nh Khoa häc BiÓn KC 09 ®· ký Hîp ®ång sè 17/2003/H§-§CCT￾KC.09 ngµy 15 th¸ng 1 nÆm 2003 giao cho Trung t©m KhÝ t−îng Thuû v¨n biÓn

thuéc Trung t©m KhÝ t−îng Thuû v¨n Quèc Gia, Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng

thùc hiÖn ®Ò tµi nµy.

Môc tiªu cña ®Ò tµi lµ bæ sung vµ cËp nhËt cã hÖ thèng nh÷ng d÷ liÖu vÒ

®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng biÓn VBB, ®¸p øng nhu

cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ thùc thi chñ quyÒn quèc gia trªn biÓn.

NhiÖm vô cña ®Ò tµi lµ:

- Thèng kª sè liÖu, tæng hîp, ph©n tÝch ®iÒu kiÖn tù nhiªn, tµi nguyªn m«i

tr−êng VBB tõ n¨m 1960 ®Õn nay - ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc tõ ®ã

®Þnh h−íng cho nh÷ng kÕ ho¹ch ®iÒu tra, nghiªn cøu bæ sung.