Đề cương bài giảng: Giáo dục học trẻ em II

ĐẠI HỌC ÍHÁ1 NGU YẺN

TRƯỜNG ĐẠỈ HỌC S ư PHẠM

rư’. r

I • ' Ths NGUYỀN THỊ MẪN￾H H B E '• 4

■* ' . -..Ệ_' ■ . Y - ■

CƯƠNG BÀĨ GIẢNG •

GịẶO DỤC HỌC TRẺ EM lỉ

• (Dùnè chọ sinh viên chuyên ngành giáo dục Mầm non)

'

- 4 « V - V . r , 1 m V ■

“> w • ISIlíiiS-:

iilltỉlỂSISỊỄậKSỉsSSBp

M . ■

him $» ỷ i •

■Thái Nguyên, năm 2010

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC s ư PHẠM

Ths NGUYỄN THỊ MÂN

ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG

GIÁO DỤC HỌC TRẺ EM II

Dùng cho sinh viên chuyên ngành giáo dục Mầm non)

Thái Nguyên, năm 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn

Chương 1

NHỮNG VÁN ĐÈ CHUNG

VẺ CHĂM SÓC- GIÁO DỤC TRẺ DƯỚỈ 3 TUỐI

I. Y nghĩa của việc chăm sóc - giáo dục trẻ dưới 3 tuôi

1. Ý nghĩa xã hội

Chăm sóc - giáo dục trẻ ngay từ những năm tháng đầu tiên của cuộc đời

có ý nghĩa hết sức quan trọng trong sự nghiệp chăm lo, đào tạo, bôi dưỡng thê

hệ trẻ nói chung góp phần đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội nói chung.

2. Ỷ nghĩa cá nhân

Quá trình giáo dục trẻ em chia làm nhiều giai đoạn. Kêt quả giáo dục ờ

giai đoạn trước là cơ sở để tiến hành giáo dục ờ giai đoạn sau. Nêu quá trình

giáo dục ờ giai đoạn trước đạt hiệu quả cao thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự

phát triển của trẻ ờ giai đoạn sau và ngược lại.

Trẻ dưới 3 tuổi, những nét nhân cách đầu tiên được hình thành nên nêu

được chăm sóc - giáo dục tốt ngay từ những năm đầu tiên sẽ giúp cho đứa trẻ

phát triển ổn định, đúng hướng, đặt nền m óng cho sự phái triản của trẻ và việc

giáo dục trẻ trong những năm tiếp theo.

II. Đặc điểm tăng trưởng và phát triển của trẻ dưới 3 tuổi

I. Sự tăng ừưởng và phát triên của trẻ diễn ra với một tốc độ nhanh chưa từng

có so với bảt kỳ lứa tuôi nào tiêp theo sau đó.

- v ề mặt thể chất: phát triên nhanh về chiều cao và cân nặng

+ Từ 50 cm khi sinh ra đến cuối năm thứ 3 trẻ đã cao khoảng 93 - 94 cm.

+ Cân nặng khi trẻ sinh ra khoảng 3 - 3,5 kg thi đến cuối năm thứ 3 trẻ

nặng khoảng 14 - 15 kg.

- v ề mặt nhận thức: Khi mới sinh các phàn xạ của trẻ m ang tính khône

điều kiện. Đến tháng thứ 3 trẻ đã có thể phân biệt được các âm thanh khác

nhau, dần dần đến năm thứ 3 trẻ có thể so sánh, phân biệt được các đồ vật khác

nhau; trẻ biết tư duy, suy luận đơn giản khi,...

- về mặt tinh cảm: Khi sinh ra trẻ chưa có tình cảm. Đ ược hai tháng trẻ đã

xuất hiện những phức cảm hớn hở. Khi được 3 tuổi, trẻ đã có tất cả những

trạng thái khác nhau của con người: buồn, vui, yêu, g h é t...

- Các môi quan hệ xã hội của trẻ cũng được m ở rộng: từ ciìỗ mối quan hệ

cùa trẻ chỉ giới hạn trong gia đình đến chỗ m ở rộng ra với các bạn bè cùng

nhóm lớp,...

1

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn

2. Tre dưới 3 tuỏi, cơ thè rát non nớt, nhạy cam với những tác động bèn ngoài

do đó khả năng chông lại bệnh tật thãp và rât hay mắc phải nhiêu loại bệnh, ơ

lứa tuổi này trẻ nhò rất dễ bị tổn thương, nếu để xảy ra một sơ xuất nào đó có

thể gây ra những tai nạn cho trẻ hoặc trẻ sẽ phải chịu tàn phế suốt đời.

- 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của trẻ: bệnh bạch hầu, bệnh ho gà, bệnh

uốn ván, bệnh bại liệt, bệnh sởi và bệnh lao.

- M ột sô bệnh viêm đường hô hấp thường gặp ờ trẻ em: Viêm mũi cấp,

viêm am idan cấp và mãn tính, viêm họng, viêm phế quàn,...

- Bệnh g iu n .,

- Bệnh suy dinh dưỡng,

- Bệnh còi xương. *

- Bệnh tiêu chảy. Ịf

ì. Giữa tăng trưởng và phát triên có moi quan hệ chặt chẽ với nhau. M ột đứa

trẻ khoé mạnh thì thường vui vè tích cực hoạt động ngược lại, một đứa trẻ hay

đau ốm thì thường buồn rầu, ít hoạt động, không thích giao tiếp với người lớn.

4. Sự tăng trưởng và phát triển cùa trẻ có tính mềm dẻo. Những thiếu hụt cũng

nhir những vượt trội của sự tăng trưởng ở trẻ đều có khả năng tích tụ và có thể

tạo ra sụ phat triển không bình thường ở trẻ nhumg nếu có sự can thiệp chăm

sóc giáo dục kịp thời trẻ tăng trưởng và phát triển cân đối, bình thường.

5. Một năng lực, chức năng của trẻ chỉ có thê hình thành và phát ừiển tốt khi

cơ thể trẻ đạt tới một trình độ nhắt định và chi khi đó việc tập luyện và giáo

dục mới phát huy vai trò chủ đạo. Việc giáo dục trẻ phải phù hợp mới có kết

quả và nếu việc tập luyện và giáo dục mà bắt đầu quá sớm hoặc quá muộn đều

có thế gây ra những hậu quả có hại cho sự phát triển lành mạnh của trẻ..

6. Trẻ dưới 3 tuổi có hai nhu cầu cọ bà}i^j)ịiàuùể^

- N hu Qầi^đựợc gÚỊQ lưu trưc tiếp với người lớn, được yêu mến, được an

toàn, ctư ợ cchấ^nhận ,

-"Nhu •ịcai^được íchơi;!được h o ạ t^ ồ r i^ v ớ ị 'đồ ívạt^ tìm hiểu môi

trường xung quanh, được bộc lọ tình cảm, thái độ với người thân, bạn bè ,...

7. Hoạt động chủ đạo cùa trẻ dưới 3 tuổi

- Trẻ hài nhi (0 - 12 tháng tuổi) hoạt động chủ đạo lài hoạt động giao tiếp •

xúc cảm trực tiếp với người lớn.. 3 1' V'"v

- Trẻ nhà trẻ (1 2 - 3 6 tháng tuổi) hoạt động chủ đạo là hoạt động với đô vật.

IV. Mục tiêu, nguyên tắc chăm s ó c -g iá o dục trẻ dưới 3 tuổi

1. Mục tiêu chăm sóc - giáo dục trẻ dưới 3 tuổi

2

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn

Mục tiêu chăm sóc - giáo dục trẻ dưới 3 tuổi: ‘T rẻ khỏe mạnh, nhanh

nhẹn, hồn nhiên, có thiện cảm và bước đầu biết giao tiêp với người lớn, gân gul

với bạn bè, có m ột số thói quen vệ sinh ăn uống” .

Mục tiêu này được cụ thể hoá thành những yêu cầu cân đạt ò từng độ tuôi.

2. Nguyên tắc chăm sóc - giáo dục trẻ dưới 3 tuôi

2.1. Giáo dục trẻ dưới 3 tuổi phải bằng tình thương yêu như những ngươi

thương yêu ruột thịt trong gia đình.

Vì trẻ còn rất bé, nhất là năm đầu tiên, cuộc sống của trẻ còn rât m ong

manh, mọi sự sinh hoạt đều trụng cậy vào người lớn nờn đứa trẻ cân nhận được

tình yêu thương, ấp ủ, tạo ra ờ nó cảm giác an toàn để sống và lớn lên. Sông

trong gia đình, trẻ luôn được đùm bọc bời những người thân yêu ruột thịt, luôn

luôn nhận được sự quan tâm chăm sóc, vỗ về, âu yếm của người trong gia đình

mà nổi bật lên tất cả là tình thương yêu của người mẹ với hai đức tính quý báu

là nhạy cảm và sẵn sàng. Khi đến nhà trẻ, trẻ rất cần được sống trong không

khí gia đình, cô nuôi dạy trẻ chính là người mẹ thứ hai của trè. Mọi việc chăm

sóc và giáo dục trẻ dều cần tiến hành theo phương thức gia đinh chứ không

phải theo phương thức nhà trường, “cô nuôi dạy trẻ phải thay mẹ dạy trẻ” . Vì

vậy, cô phải thương yêu trẻ như tình yêu của mẹ đối với con.

2.2. Cần chăm sóc giáo dục trẻ một cách khoa học, cân thận, chu đáo vả

thường xuyên

Đối với trẻ dưới 3 tuổi, từ việc ăn, ngủ, vệ sinh,... đến chơi đùa nhât thiết

đều phải có sự quan tâm của người lớn. Thiếu sự chăm sóc khoa học, cẩn thận,

chu đáo và thường xuyên của người lớn nhiều khi chỉ vì một sơ suất nhỏ mả

gây tác hại cho cà đời đứa trẻ.

Trẻ càng nhỏ tốc độ phát triên càng nhanh thì càng cần sự quan tâm

chăm sóc - giáo dục khoa học, cân thận, chu đáo và thườnạ xuyên của người

lớn.

2.3. Cần kết họp chặt chẽ giữa giáo dục và chăm sóc sức khoẻ cho trẻ

Chăm sóc và giáo dục là hai nhiệm vụ cơ bản của người !ór, đối với trẻ,

giúp trẻ từng bước lớn lên và phát triển, c s và G D có M QH chặt chẽ với nhau

và hai nhiệm vụ này chỉ đạt hiệu quả cao khi biết kết hợp chúng với nhau một

cách chặt chẽ.

N hà GD không nên phân biệt ranh giới giữa nuôi và dạy, khi tiến hành

HĐ giáo dục nào cũng cần chú ý đến sức khoẻ, thể lực, trạng thái tinh thần của trẻ.

2.4. Tôn trọng nhân cách trẻ, thực hiện cá biệt hoá trong công tác chăm

sóc giáo dục trẻ.

3

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐH TN http://www.lrc-tnu.edu.vn