Đầu tư trực tiếp nước ngoài, đầu tư trong nước, tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN PHÚ BÌNH

ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI, ĐẦU TƢ

TRONG NƢỚC, TĂNG TRƢỞNG KINH TẾ

TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành : Kinh tế học

Mã số chuyên ngành : 60 03 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HỌC

Người hướng dẫn khoa học:

PGS. TS. Hạ Thị Thiều Dao

Tp. HỒ CHÍ MINH, năm 2015

Trang iii

MỤC LỤC

Contents

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................... ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... vii

DANH MỤC HÌNH............................................................................................... viii

TÓM TẮT..................................................................................................................1

CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU......................................................................................2

1.1 Vấn đề nghiên cứu ............................................................................................2

1.2 Mục tiêu nghiên cứu .........................................................................................3

1.3 Câu hỏi nghiên cứu ...........................................................................................3

1.4 Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................3

1.5 Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................4

1.6 Ý nghĩa nghiên cứu...........................................................................................4

1.7 Kết cấu của luận văn.........................................................................................5

CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN CƠ SỞ LÝ THUYẾT...............................................6

2.1 Các khái niệm ...................................................................................................6

2.1.1 Khái niệm tăng trưởng kinh tế...................................................................6

2.1.2 Khái niệm đầu tư .......................................................................................7

2.2 Các lý thuyết liên quan .....................................................................................9

2.2.1 Lý thuyết về tăng trưởng kinh tế ...............................................................9

2.2.2 Lý thuyết đầu tư trực tiếp nước ngoài .....................................................11

2.2.3 Cách đo lường tăng trưởng kinh tế..........................................................15

2.2.4 Các yếu tố tác động đến môi trường đầu tư ............................................17

2.2.5 Tác động của FDI đến đầu tư trong nước và tăng trưởng kinh tế ...........17

Trang iv

2.3 Tổng quan các nghiên cứu liên quan đến đề tài..............................................19

CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................27

3.1 Mô hình nghiên cứu........................................................................................27

3.2 Dữ liệu nghiên cứu..........................................................................................30

3.3 Quy trình hồi quy............................................................................................30

3.4 Phương pháp ước lượng..................................................................................32

3.4.1 Phương pháp ước lượng GMM ...............................................................32

3.4.2 Phương pháp PVAR................................................................................34

CHƢƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU......................................36

4.1 Thực trạng đầu tư của 11 tỉnh, thành tại Việt Nam từ năm 2005 – 2013.......36

4.1.1 Đặc điểm 11 tỉnh, thành tại Việt Nam.....................................................36

4.1.2 FDI thực hiện của 11 tỉnh, thành tại Việt Nam từ 2005 – 2013..............38

4.2 Thống kê mô tả các biến số trong mô hình.....................................................41

4.3 Kiểm định đa cộng tuyến................................................................................42

4.4 Phân tích hồi quy theo phương pháp GMM ...................................................43

4.4.1 Kiểm định Hausman................................................................................43

4.4.2 Kiểm định đối với tác động cố định FE ..................................................44

4.4.3 Hồi quy theo phương pháp GMM...........................................................44

4.4.4 Thảo luận kết quả hồi quy theo GMM ....................................................45

4.5 Phân tích quan hệ nhân quả Granger..............................................................46

4.5.1 Hồi quy PVAR ........................................................................................46

4.5.2 Kiểm định mối quan hệ nhân quả Granger .............................................47

4.5.3 Thảo luận kết quả kiểm định Granger.....................................................47

CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ CỦA NGHIÊN CỨU....................49

5.1 Kết luận...........................................................................................................49

Trang v

5.2 Kiến nghị.........................................................................................................50

TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................53

PHỤ LỤC.................................................................................................................57

Phụ lục 1: FDI thực hiện thống kê theo từng địa phương (tỷ VND)....................57

Phụ lục 2: Kiểm tra phân phối chuẩn của DI, FDI thực hiện ...............................57

Phụ lục 3: FDI thực hiện thống kê theo năm 2005-2013 (tỷ VND) .....................58

Phụ lục 4: Đầu tư nhà nước của 11 tỉnh, thành từ 2005-2013 (tỷ VND) .............58

Phụ lục 5: Đầu tư tư nhân của 11 tỉnh, thành từ 2005-2013 (tỷ VND) ................59

Phụ lục 6: Kiểm định Hausman ............................................................................59

Phụ lục 7: Các kiểm định của tác động cố định FE..............................................61

Phụ lục 8: Hồi quy theo phương pháp GMM .......................................................62

Phụ lục 9: Chọn độ trễ tối ưu................................................................................62

Phụ lục 10: Hồi quy theo PVAR...........................................................................63

Phụ lục 11: Kiểm định quan hệ nhân quả Granger...............................................64

Phụ lục 12: Hàm Phản ứng xung ..........................................................................65

Trang vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

AR Arellano-Bond Kiểm định tự tương quan của

phương sai sai số

CI Crowding In Tác động thúc đẩy/ bổ sung

CO Crowding Out Tác động lấn át/ chèn ép

DI Domestic Investment Đầu tư trong nước

FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài

FE Fixed Effect Tác động cố định

GFCF Gross Fixed Capital

Formation

Tổng vốn cố định

GMM General Method of Moments Phương pháp Mômen tổng quát

IRF Impulse Response Function Hàm phản ứng xung

IV Instrument variable Biến công cụ

MENA Middle-East, North Africa Trung Đông, Bắc Phi

MNE Multinational enterprises Công ty đa quốc gia

OLS Ordinary Least Squares Bình phương tối thiểu

PVAR Panel Vector Autoregression Vector tự hồi quy dữ liệu bảng

VND Việt Nam đồng

Trang vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Lợi thế cần có của ba hình thức đầu tư quốc tế cơ bản ............................12

Bảng 2.2: Tóm tắt các nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................................25

Bảng 3.1: Tóm tắt các biến và kỳ vọng dấu..............................................................29

Bảng 4.1: Thống kê mô tả các biến trong mô hình ...................................................42

Bảng 4.2: Ma trận hệ số tương quan .........................................................................43

Bảng 4.3: Kiểm định đa cộng tuyến..........................................................................43

Bảng 4.4: Hồi quy theo phương pháp GMM ............................................................44

Bảng 4.5: Kiểm định Granger...................................................................................47