Đầu tư đổi mới công nghệ trong các doanh nghiệp Nhà nước.DOC

Më ®Çu

Trong nÒn kinh tÕ níc ta, vai trß cña khu vùc kinh tÕ Nhµ níc mµ lùc

lîng chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc coi lµ chñ ®¹o. V¨n kiÖn ®¹i

héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· chØ râ: " ... thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch

ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ Nhµ níc gi÷

vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ Nhµ níc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ dÇn trë thµnh nÒn

t¶ng cña nÒn kinh tÕ, kinh tÕ Nhµ níc ph¶i ph¸t huy vai trß chñ ®¹o, n¾m

v÷ng nh÷ng vÞ trÝ then chèt trong nÒn kinh tÕ, lµ nh©n tè më ®êng cho sù ph¸t

triÓn kinh tÕ, lµ lùc lîng vËt chÊt quan träng vµ lµ mét c«ng cô ®Ó Nhµ níc

®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ".

Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- kÜ thuËt ®ang

diÔn ra nh vò b·o, khoa häc, c«ng nghÖ ®· trë thµh lùc lîng s¶n xuÊt trùc

tiÕp, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh vai trß ®Çu tµu cña m×nh, c¸c doanh

nghiÖp Nhµ níc cÇn ph¶i cã n¨ng lùc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ t¬ng xøng. Nhng cã

mét thùc tÕ kh«ng mÊy kh¶ quan hiÖn nay lµ tr×nh ®é c«ng nghÖ, m¸y mãc

cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cßn thÊp h¬n nhiÒu so víi mÆt b»ng chung

cña khu vùc vµ thÕ giíi. MÆt kh¸c, trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, níc ta tõng bíc

héi nhËp kinh tÕ th«ng qua viÖc gia nhËp c¸c tæ chøc th¬ng m¹i cña khu vùc

vµ thÕ giíi, kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi Mü... hµng ho¸ cña ta ph¶i ®ñ søc

c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ... Thùc tÕ ®ã cho thÊy viÖc ®Çu t ®æi míi

c«ng nghÖ ë c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc hiÖn nay lµ rÊt cÊp b¸ch.

Trªn c¬ së nh÷ng t×m tßi vµ nghiªn cøu vÒ vÊn ®Õ nµy em ®· thùc hiÖn

®Ò tµi:" §Çu t ®æi míi c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc" víi

môc ®Ých t×m hiÓu thùc tr¹ng c«ng nghÖ vµ t×nh h×nh ®æi míi c«ng nghÖ trong

c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc trong thêi gian qua , tõ ®ã ®Ò xuÊt mét vµ ý kiÕn

vÒ vÊn ®Ò nµy.

Néi dung c¬ b¶n cña ®Ò ¸n nµy gåm 3 ch¬ng :

Ch¬ng I. LÝ luËn chung vÒ ®Çu t, doanh nghiÖp Nhµ níc vµ vÊn ®Ò ®Çu t ®æi

míi c«ng nghÖ.

Ch¬ng II.T×nh h×nh c«ng nghÖ vµ ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ trong c¸c doanh

nghiÖp Nhµ níc.

Ch¬ng III.Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng

®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc.

1

Ch¬ng I: LÝ luËn chung vÒ ®Çu t ph¸t triÓn,

doanh nghiÖp nhµ níc vµ vÊn ®Ò ®Çu t ®æi

míi c«ng nghÖ

I. Kh¸i niÖm ®Çu t ph¸t triÓn.

XuÊt ph¸t tõ ph¹m vi ph¸t huy t¸c dông cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t, chóng ta

cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ ®Çu t.

Theo nghÜa réng, ®Çu t nãi chung lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc ë hiÖn t¹i

®Ó thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai lín h¬n c¸c nguån lùc ®·

bá ra ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®ã.

Nh vËy, môc ®Ých cña viÖc ®Çu t lµ thu ®îc kÕt qu¶ lín h¬n nh÷ng g× ®·

bá ra. Tuy nhiªn, nÕu xÐt trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ, ngêi ta kh«ng xem nh÷ng

ho¹t ®éng nh göi tiÒn tiÕt kiÖm lµ ho¹t ®éng ®Çu t v× nã kh«ng lµm t¨ng cña

c¶i cho nÒn kinh tÕ mÆc dï ngêi göi vÉn cã kho¶n thu lín h¬n so víi sè tiÒn

göi.

Ta cã ®Þnh nghÜa vÒ ®Çu t ph¸t triÓn nh sau: “§Çu t ph¸t triÓn lµ ho¹t

®éng sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh, nguån lùc vËt chÊt, nguån lùc lao

®éng vµ trÝ tuÖ ®Ó x©y dùng, söa ch÷a nhµ cöa vµ cÊu tróc h¹ tÇng, mua

s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn nÒn bÖ, båi dìng, ®µo t¹o nguån

nh©n lùc, thùc hiÖn chi phÝ thêng xuyªn g¾n liÒn víi sù ho¹t ®éng cña c¸c

tµi s¶n nµy nh»m duy tr× tiÒm lùc ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së ®ang tån t¹i vµ

t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn kinh tÕ, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cña c¸c

thµnh viªn trong x· héi".

Trªn gi¸c ®é nÒn kinh tÕ, ®Çu t t¸c ®éng ®Õn tæng cung vµ tæng cÇu, sù

t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, t¸c ®éng ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu

kinh tÕ, t¨ng cêng kh¶ n¨ng khoa häc, c«ng nghÖ cña nÒn kinh tÕ.

XÐt trªn gi¸c ®é doanh nghiÖp, ®Çu t quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, ho¹t ®éng vµ

sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §Çu t ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao kh¶

n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o ®iÒu

kiÖn gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn, ®æi míi c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ, n©ng

cao chÊt lîng nguån nh©n lùc. Ho¹t ®éng ®Çu t ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp

tËp chñ yÕu vµo 4 néi dung sau:

• §Çu t vµo m¸y mãc thiÕt bÞ vµ d©y chuyÒn c«ng nghÖ.

• §Çu t vµo hµng tån tr÷.

• §Çu t vµo nguån nh©n lùc.

• §Çu t vµo tµi s¶n v« h×nh.

2

II. Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp Nhµ níc.

1. Doanh nghiÖp.

Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ ®îc thµnh lËp ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t

®éng kinh doanh, thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸, dÞch

vô nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña con ngêi vµ x· héi, t×m kiÕm lîi nhuËn

th«ng qua c¸c ho¹t ®éng h÷u Ých ®ã.

Theo ®iÒu 3, LuËt Doanh nghiÖp do Quèc héi th«ng qua ngµy

12/6/1999: “Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô

së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng kÝ kinh doanh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt

nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh . ”

Kinh doanh lµ viÖc thùc hiÖn mét, mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña

qu¸ tr×nh ®Çu t, tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng dÞch vô trªn

thÞ trêng nh»m môc ®Ých sinh lîi.

Theo kh¸i niÖm nµy, trõ lo¹i h×nh kinh doanh c¸ thÓ, c¸c tæ chøc kinh tÕ

®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n, tªn riªng, trô së giao dÞch vµ cã giÊy chøng

nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh ®Òu ®îc gäi lµ doanh nghiÖp.

2. Ph©n lo¹i doanh nghiÖp.

Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i doanh nghiÖp, nhng c¸ch ph©n lo¹i thêng ®îc

sö dông nhiÒu nhÊt vµ cã vai trß quan träng nhÊt trong viÖc nghiªn cøu còng

nh qu¶n lÝ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ lµ c¸ch ph©n

lo¹i dùa trªn h×nh thøc së h÷u. Theo ®ã, doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh c¸c

nhãm sau

-Doanh nghiÖp Nhµ níc.

- Doanh nghiÖp t nh©n.

- Doanh nghiÖp c«ng ty.

- Doanh nghiÖp hîp t¸c x·.

- Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi.

3. Doanh nghiÖp Nhµ níc(DNNN).

Th«ng thêng, doanh nh©n lµ nh÷ng ngêi së h÷u doanh nghiÖp ®ång thêi

lµ ngêi trùc tiÕp qu¶n lÝ, ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh

nghiÖp. Hä bá tiÒn ra kinh doanh, thu lîi nhuËn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c

ho¹t ®éng ®ã, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña hä thèng nhÊt víi nhau. Tuy

nhiªn, DNNN lµ mét lo¹i h×nh ®Æc biÖt, n¬i cã sù t¸ch biÖt gi÷a chñ së h÷u

vµ chñ thÓ qu¶n lÝ. §iÒu nµy qui ®Þnh nh÷ng tÝnh chÊt kh¸c biÖt trong ho¹t

®éng cña DNNN so víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c.

§iÒu 1, LuËt Doanh nghiÖp Nhµ níc qui ®Þnh: “Doanh nghiÖp Nhµ níc

lµ tæ chøc kinh tÕ do Nhµ níc ®Çu t vèn thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lÝ, ho¹t

3