Đánh giá việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất huỵên nghĩa hưng, tỉnh nam định

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………………………i

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

---------------

NGUYỄN TUẤN HÙNG

ðÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ðẤT

HUYỆN NGHĨA HƯNG, TỈNH NAM ðỊNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành : QUẢN LÝ ðẤT ðAI

Mã số : 60.62.16

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THỊ VÒNG

HÀ NỘI - 2008

i

LỜI CAM ðOAN

- Tôi xin cam ñoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong

luận văn này là trung thực và chưa hề ñược sử dụng ñể bảo vệ một

học vị nào.

- Tôi xin cam ñoan rằng, mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện

luận văn này ñã ñược cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận

văn ñều ñã ñược chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Nguyễn Tuấn Hùng

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện ñề tài, ngoài sự cố gắng nỗ lực của bản

thân, tôi ñã nhận ñược sự hướng dẫn nhiệt tình, chu ñáo của các nhà khoa học,

các Thầy, Cô giáo và sự giúp ñỡ nhiệt tình, những ý kiến ñóng góp quý báu

của nhiều cá nhân và tập thể ñể tôi hoàn thành bản luận văn này.

Nhân dịp này tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Thị Vòng

ñã trực tiếp hướng dẫn trong toàn bộ thời gian tôi thực hiện ñề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự góp ý chân thành của các Thầy, Cô

giáo khoa Tài nguyên và Môi trường, khoa Sau ñại học - Trường ðại học

Nông nghiệp Hà Nội.

Tôi xin chân thành cảm ơn Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam

ðịnh, Văn phòng ñăng ký quyền sử dụng ñất tỉnh Nam ðịnh, Phòng tài

nguyên và Môi trường huyện Nghĩa Hưng và gia ñình, bạn bè ñã tạo ñiều kiện

giúp ñỡ tôi trong thời gian thu thập thông tin, tài liệu, nghiên cứu làm luận

văn.

Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn.

Tác giả luận văn

Nguyễn Tuấn Hùng

iii

MỤC LỤC

Lời cam ñoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các chữ cái viết tắt vi

Danh mục bảng vii

Danh mục biểu ñồ viii

Mở ñầu..........................................................................................................1

1.1. Tính cấp thiết của ñề tài...........................................................................1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................2

2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu .................................................................3

2.1. Một số lý luận về sử dụng ñất ...............................................................3

2.1.1. Khái niệm ñất ñai và chức năng của ñất ñai ..........................................3

2.1.2. Những nhân tố ảnh hưởng ñến sử dụng ñất...........................................4

2.1.3. Các xu thế phát triển sử dụng ñất........................................................11

2.1.4. Chiếm dụng ñất ñai.............................................................................13

2.1.5. Sử dụng ñất và các mục ñích kinh tế, xã hội, môi trường....................15

2.2. Cơ sở khoa học của quy hoạch sử dụng ñất.......................................18

2.2.1. Khái niệm về quy hoạch sử dụng ñất ..................................................18

2.2.2. ðặc ñiểm của quy hoạch sử dụng ñất..................................................20

2.2.3. Phân loại quy hoạch sử dụng ñất.........................................................23

2.2.4. Cơ sở pháp lý của lập và ñiều chỉnh quy hoạch sử dụng ñất ........................26

2.2.5. Trình tự, nội dung ñiều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng ñất..........27

2.3. ðánh giá việc thực hiện quy hoạch ở trong và ngoài nước................32

2.3.1. ðánh giá việc thực hiện quy hoạch ở một số nước trên thế giới ..........32

2.3.2. Tình hình quy hoạch ñất ñai ở Việt nam qua các thời kỳ.....................33

2.3.3. Kết quả lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng ñất các cấp ở Việt Nam......36

iv

2.3.4. Khái quát về tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng ñất ở Việt Nam..39

2.4. Khái quát tình hình thực hiện quy hoạch và kế hoạch sử dụng ñất ở tỉnh

Nam ðịnh.....................................................................................................40

3. Nội dung và phương pháp nghiên cứu ..................................................42

3.1. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................42

3.2 Nội dung nghiên cứu.............................................................................42

3.3. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................43

4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận...........................................................44

4.1 ðánh giá ñiều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội của huyện Nghĩa Hưng

tỉnh Nam ðịnh ............................................................................................44

4.1.1. ðiều kiện tự nhiên ..............................................................................44

4.1.2.Thực trạng phát triển kinh tế các ngành ...............................................49

4.1.3 Hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật ...................................................56

4.1.4. Các vấn ñề xã hội................................................................................58

4.1.5. ðánh giá chung...................................................................................59

4.2. Thực trạng sử dụng ñất ñai.................................................................60

4.2.1. Tình hình quản lý ñất ñai ....................................................................60

4.2.2. Biến ñộng ñất ñai giai ñoạn 1990 – 2007 ............................................66

4.2.3. Hiện trạng sử dụng ñất năm 2007 .......................................................69

4.3. ðánh giá việc thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất huyện

Nghĩa Hưng tỉnh Nam ðịnh giai ñoạn 2001 - 2010...................................75

4.3.1. Khái quát chỉ tiêu sử dụng ñất theo phương án quy hoạch ñến năm 2010....75

4.3.2. Tình hình thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất. ......................77

4.3.2.1. Tình hình thực hiện chỉ tiêu sử dụng ñất nông nghiệp......................77

4.3.2.2. Tình hình thực hiện chỉ tiêu sử dụng ñất phi nông nghiệp................79

4.3.2.3. Tình hình thực hiện chỉ tiêu sử dụng ñất chưa sử dụng ....................84

v

4.3.2.4. ðánh giá tình hình thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất theo

hạng mục công trình .....................................................................................86

4.3.2.5. ðánh giá chung về công tác thực hiện phương án quy hoạch sử dụng

ñất giai ñoạn 2001 – 2010.............................................................................95

4.4. Các giải pháp thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất.............98

4.4.1. Giải pháp về vốn.................................................................................98

4.4.2 Giải pháp về chính sách.....................................................................100

4.4.3 Giải pháp về quản lý, hành chính.......................................................102

4.4.4 Các giải pháp khác.............................................................................103

5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..............................................................105

5.1 Kết luận...............................................................................................105

5.2 Kiến nghị.............................................................................................107

Tài liệu tham khảo………………………………………………………...107

Phần phụ lục……………………………………………………………....111

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CN Công nghiệp

HðND Hội ñồng nhân dân

HTX Hợp tác xã

LM Làm mới

MN Mầm non

MR Mở rộng

QH Quy hoạch

QHSDð Quy hoạch sử dụng ñất

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

TT Thị trấn

TTCN Trung tâm công nghiệp

TTDV Trung tâm dịch vụ

UBND Uỷ ban nhân dân

XD Xây dựng

vii

DANH MỤC BẢNG

Tên bảng Trang

Bảng 4.1. Một số chỉ tiêu kinh tế chủ yếu các năm 56

Bảng 4.2: Phân bổ lao ñộng theo các ngành kinh tế 59

Bảng 4.3. Diện tích, cơ cấu sử dụng ñất huyện Nghĩa Hưng năm 2007 73

Bảng 4.4: Phương án quy hoạch sử dụng ñất ñến năm 2010 76

Bảng 4.5: Kết quả chuyển mục ñích sử dụng ñất nông nghiệp ñến năm 2007 78

Bảng 4.6. Kết quả thực hiện chuyển mục ñích sang ñất ở ñến năm 2007 82

Bảng 4.7. Kết quả thực hiện quy hoạch ñất phi nông nghiệp ñến năm 2007 86

Bảng 4.8. Kết quả thực hiện ñưa ñất chưa sử dụng vào sử dụng ñến năm 2007 88

Bảng 4.9. Kết quả thực hiện một số công trình giao thông ñến năm 2007 93

Bảng 4.10. Kết quả thực hiện một số công trình thuỷ lợi giai ñoạn 2000 –

2007

94

Bảng 4.11. Kết quả thực hiện một số công trình giáo dục giai ñoạn 2000 –

2007

95

viii

DANH MỤC BIỂU ðỒ

Tên biểu ñồ Trang

Biểu ñồ 01. Cơ cấu kinh tế qua các năm 56

Biểu ñồ 02: Cơ cấu lao ñộng trong các ngành kinh tế 60

Biểu ñồ 03. Biến ñộng các loại ñất chính 1990 - 2007 69

Biểu ñồ 04. Biến ñộng diện tích ñất nông nghiệp giai ñoạn 1990 –

2007

69

Biểu ñồ 05. Biến ñộng diện tích ñất phi nông nghiệp giai ñoạn 1990 –

2007

71

Biểu ñồ 06. Biến ñộng diện tích ñất chưa sử dụng giai ñoạn 1990 –

2007

71

Biểu ñồ 07. Cơ cấu hiện trạng các loại ñất năm 2007 72

Biểu ñồ 08. Cơ cấu các loại ñất nông nghiệp năm 2007 73

Biểu ñồ 09. Cơ cấu các loại ñất phi nông nghiệp 73

Biểu ñồ 10. Cơ cấu các loại ñất chuyên dùng 75

Biểu ñồ 11: Chuyển mục ñích sử dụng ñất nông nghiệp ñến năm

2007

80

Biểu ñồ 12: Kết quả chuyển mục ñích sản xuất nông nghiệp các công trình 90

1

MỞ ðẦU

1.1. Tính cấp thiết của ñề tài

Sử dụng nguồn tài nguyên ñất ñai một cách hợp lý và hiệu quả là một

trong những vấn ñề ñược cả thế giới ñặc biệt quan tâm. Bởi vì ñất ñai là tài

nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất ñặc biệt không gì có thể thay thế

ñược, là môi trường sống, là ñịa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các

công trình kinh tế, văn hoá, xã hội và an ninh quốc phòng. ðất ñai bao gồm

các yếu tố tự nhiên và chịu sự tác ñộng của các yếu tố kinh tế, tâm lý xã hội

và ý thức sử dụng ñất của mỗi con người. ðất ñai có giới hạn về không gian

nhưng vô hạn về thời gian sử dụng.

Mác ñã khẳng ñịnh: “ðất là kho tàng cung cấp cho con người mọi thứ cần

thiết, vì vậy trong quá trình sử dụng ñất muốn ñạt ñược hiệu quả kinh tế cao nhất

thiết phải có kế hoạch cụ thể về thời gian và lập quy hoạch về không gian”.

Quy hoạch và kế hoạch sử dụng ñất ñai là một trong 13 nội dung quản lý Nhà

nước về ñất ñai, ñược ghi nhận tại ðiều 6 Luật ðất ñai 2003. ðiều 18 Hiến pháp

nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành năm 1992 nêu rõ “Nhà nước

thống nhất quản lý ñất ñai theo quy hoạch và theo pháp luật, ñảm bảo sử dụng ñất

ñúng mục ñích và có hiệu quả [Hiến pháp năm 1992].

Huyện Nghĩa Hưng tỉnh Nam ðịnh ñã ñược Uỷ ban nhân dân tỉnh Nam

ðịnh ra quyết ñịnh số 3335/2002/Qð-UBND ngày 31/12/2002 phê duyệt

phương án quy hoạch sử dụng ñất thời kỳ 2001 - 2010. ðó là căn cứ quan

trọng ñể huyện triển khai thực hiện các chương trình phát triển kinh tế – xã

hội của huyện. Tuy nhiên, quá trình triển khai lập và tổ chức thực hiện vẫn

bộc lộ một số tồn tại nhất ñịnh. ðặc biệt sau khi phương án quy hoạch sử

dụng ñất ñược phê duyệt và ñưa vào thực hiện thì tình hình theo dõi, giám sát

còn nhiều bất cập dẫn ñến tình trạng “quy hoạch treo” hoặc không ñiều chỉnh

kịp thời những biến ñộng về sử dụng ñất trong quá trình thực hiện phương án

2

quy hoạch tại ñịa phương. Với mục tiêu giúp ñịa phương nhìn nhận ñánh giá

kết quả thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất giai ñoạn 2001 – 2010,

phân tích, ñánh giá những kết quả ñã ñạt ñược và những tồn tại bất cập trong

quá trình thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất ñến năm 2007; ñề xuất

các giải pháp nhằm nâng cao tính khả thi của phương án quy hoạch sử dụng

ñất; khắc phục những nội dung sử dụng ñất bất hợp lý, ñề xuất, kiến nghị ñiều

chỉnh những nội dung của phương án quy hoạch sử dụng ñất không theo kịp

những biến ñộng trong phát triển kinh tế – xã hội của ñịa phương trong những

năm tới.

Xuất phát từ những vấn ñề nêu trên tôi tiến hành nghiên cứu ñề tài:

“ðánh giá việc thực hiện quy hoạch sử dụng ñất huyện Nghĩa Hưng tỉnh

Nam ðịnh”.

1.2. Mục ñích, yêu cầu của ñề tài

1.2.1. Mục ñích

- Phân tích những biến ñộng trong sử dụng ñất ñai huyện Nghĩa Hưng,

tỉnh Nam ðịnh giai ñoạn 1990 - 2007

- ðánh giá tiến ñộ thực hiện phương án quy hoạch sử dụng ñất thời kỳ

2001 ñến 2007 huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam ðịnh.

- ðề xuất các giải pháp thực hiện quy hoạch sử dụng ñất huyện Nghĩa

Hưng trong các năm tới.

1.2.2. Yêu cầu

- Số liệu ñiều tra, thu thập ñược khách quan, trung thực, chính xác.

- Những ñề xuất, kiến nghị ñưa ra phải có tính khả thi và phù hợp với

ñiều kiện thực tế ñịa phương.