Đánh giá mức độ đáp ứng công việc của sinh viên tốt nghiệp khoa học kỹ thuật biển đối với yêu cầu của thị trường lao động Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC

Trần Thị Minh Hiếu

ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CÔNG VIỆC CỦA SINH VIÊN

TỐT NGHIỆP KHOA KỸ THUẬT BIỂN ĐỐI VỚI YÊU CẦU

CỦA THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Hà Nội - Năm 2013

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

VIỆN ĐẢM BẢO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC

Trần Thị Minh Hiếu

ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CÔNG VIỆC CỦA SINH VIÊN

TỐT NGHIỆP KHOA KỸ THUẬT BIỂN ĐỐI VỚI YÊU CẦU

CỦA THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG HÀ NỘI

Chuyên ngành: Đo lƣờng và Đánh giá trong Giáo dục

(Chuyên ngành đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Tô Thị Thu Hƣơng

Hà Nội - Năm 2013

3

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................5

Mở đầu................................................................................................................8

1. Lý do chọn đề tài..........................................................................................8

2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................10

3. Giới hạn nghiên cứu...................................................................................11

4. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................11

Chƣơng 1: TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN.............................................15

1.1. Tổng quan các nghiên cứu liên quan .......................................................15

1.2. Một số khái niệm cơ bản .........................................................................23

Chƣơng 2: THƢ̣C HIÊṆ NGHIÊN CỨU VÀ KẾ HOAC̣ H ĐÁNH GIÁ ..........28

2.1. Mẫu nghiên cƣ́u và kế hoạch đánh giá .....................................................28

2.2. Xây dựng công cụ đo lƣờng ....................................................................32

2.3. Đánh giá độ tin cậy, độ hiệu lực của công cụ đo lƣờng ...........................34

Chƣơng 3 : ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG CÔNG VIỆC CỦA SINH VIÊN

KHOA KỸ THUẬT BIỂN ĐỐI VỚI YÊU CẦU THỊ TRƢỜNG .....................38

LAO ĐỘNG HÀ NỘI .......................................................................................38

4

3.1. Mức độ đáp ứng về kiến thức của sinh viên đối với yêu cầu của thị trƣờng

lao động Hà Nội.............................................................................................38

3.2. Mức độ đáp ứng về kỹ năng của sinh viên đối với yêu cầu của thị trƣờng

lao động Hà Nội.............................................................................................48

3.3. Mức độ đáp ứng về thái độ nghề nghiệp của sinh viên đối với yêu cầu của

thị trƣờng lao động Hà Nội. ...........................................................................58

Chƣơng 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO MỨC ĐỘ ĐÁP ỨNG VỀ KIẾN

THỨC, KỸ NĂNG CHUYÊN MÔN VÀ THÁI ĐỘ NGHỀ NGHIỆP CỦA

SINH VIÊN TỐT NGHIỆP KHOA KỸ THUẬT BIỂN ĐỐI VỚI ....................69

YÊU CẦU CỦA THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG.................................................69

4.1. Giải pháp về kiến thức. ...........................................................................69

4.2. Giải pháp về kỹ năng chuyên môn. .........................................................71

4.3. Giải pháp về thái độ nghề nghiệp. ...........................................................73

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ..............................................................................77

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................79

PHỤ LỤC .........................................................................................................85

5

DANH MỤC CÁC BẢNG

Ký hiệu Tên bảng Trang

Bảng 2.1

Thống kê số lƣợng khảo sát sinh viên tốt nghiệp tại các

cơ sở lao động

35

Bảng 2.2

Thống kê số lƣợng cán bộ đƣợc điều tra chính thức tại

các cơ sở lao động trên địa bàn Hà Nội

37

Bảng 3.1

Mức độ đáp ứng kiến thức chuyên môn của sinh viên đối

với yêu cầu thị trƣờng lao động Hà Nội 39

Bảng 3.2

Mức độ đáp ứng kiến thức của sinh viên tại hai nhóm cơ

sở làm việc (cán bộ quản lý đánh giá)

41

Bảng 3.3

Mức độ đáp ứng kiến thức của sinh viên tại hai nhóm cơ

sở làm việc ( sinh viên tự đánh giá )

42

Bảng 3.4

Mức độ đáp ứng kiến thức của sinh viên tốt nghiệp Khoa

Kỹ thuật biển giữa các khóa khác nhau 44

Bảng 3.5

Mức độ đáp ứng kiến thức của sinh viên qua các tiêu chí

cụ thể ( cán bộ quản lý đánh giá )

46

Bảng 3.6

Mức độ đáp ứng kiến thức của sinh viên qua các tiêu chí

cụ thể (sinh viên tự đánh giá ) 47

Bảng 3.7

Mức độ đáp ứng về kỹ năng của sinh viên tốt nghiệp

khoa Kỹ thuật biển 48

Bảng 3.8

Mức độ đáp ứng kỹ năng của sinh viên tốt nghiệp khoa

Kỹ thuật biển tại hai nhóm cơ sở làm việc ( cán bộ quản

lý đánh giá )

50

6

Ký hiệu Tên bảng Trang

Bảng 3.9

Mức độ đáp ứng kỹ năng của sinh viên tốt nghiệp khoa

Kỹ thuật biển tại hai nhóm cơ sở làm việc ( sinh viên tự

đánh giá )

51

Bảng 3.10

Mức độ đáp ứng về kỹ năng giữa các khóa học đối với

yêu cầu của thị trƣờng lao động 53

Bảng 3.11

Mức độ đáp ứng kỹ năng của sinh viên tốt nghiệp khoa

Kỹ thuật biển qua các tiêu chí cụ thể ( sinh viên tự đánh

giá )

55

Bảng 3.12

Mức độ đáp ứng kỹ năng của sinh viên tốt nghiệp khoa

Kỹ thuật biển qua các tiêu chí cụ thể ( cán bộ quản lý

đánh giá )

57

Bảng 3.13

Mức độ đáp ứng về thái độ nghề nghiệp của sinh viên

đối với yêu cầu của thị trƣờng lao động 59

Bảng 3.14

Mức độ đáp ứng thái độ nghề nghiệp của sinh viên tại

hai nhóm cơ sở làm việc ( cán bộ quản lý đánh giá)

61

Bảng 3.15

Mức độ đáp ứng thái độ nghề nghiệp của sinh viên tại

hai nhóm cơ sở làm việc ( sinh viên tự đánh giá)

62

Bảng 3.16

Mức độ đáp ứng thái độ nghề nghiệp của sinh viên tốt

nghiệp các khóa khác nhau.

63

Bảng 3.17

Mức độ đáp ứng thái độ nghề nghiệp của sinh viên tốt

nghiệp khoa Kỹ thuật biển qua các tiêu chí ( cán bộ quản

lý đánh giá )

65

7

Ký hiệu Tên bảng Trang

Bảng 3.18

Mức độ đáp ứng thái độ nghề nghiệp của sinh viên tốt

nghiệp khoa Kỹ thuật biển qua các tiêu chí ( sinh viên tự

đánh giá )

66

Bảng 4.1 Tăng khối lƣợng kiến thức chuyên ngành 69

Bảng 4.2 Tăng cƣờng khả năng tự học của sinh viên 71

Bảng 4.3

Tăng cƣờng mối quan hệ giữa nhà trƣờng và cơ sở lao

động

75

8

Mở đầu

1. Lý do chọn đề tài

Hiện nay, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra rất mạnh

mẽ ở trên thế giới. Việt Nam là đất nƣớc đang trên đà phát triển và hội nhập. Vấn

đề giáo dục là một trong những nhân tố quyết định hàng đầu cho sự phát triển

đó. Vì vậy nâng cao chất lƣợng giáo dục là nhiệm vụ cấp thiết.

Giáo dục là một dịch vụ hàng hóa và chất lƣợng đào tạo của một cơ sở

giáo dục sẽ thể hiện năng lực và uy tín của cơ sở giáo dục đó khi cung cấp “sản

phẩm ” của mình ra thị trƣờng lao động. Một sản phẩm đào tạo có chất lƣợng tốt

sẽ đƣợc thị trƣờng đón nhận và ngƣợc lại. Vì vậy có thể nói chất lƣợng đào tạo là

sự sống còn của nhà trƣờng.

Quá trình hội nhập kinh tế đƣa lại cho nền giáo dục cách nhìn nhận mới về

chƣơng trình đào tạo theo phƣơng châm đa dạng hóa, đa phƣơng hóa làm cho

nền giáo dục tiếp cận với nhiều nền giáo dục tiên tiến trên thế giới. Mặt khác xã

hội đang đòi hỏi cấp bách sản phẩm đào tạo của nhà trƣờng thỏa mãn nhu cầu

của nhà tuyển dụng trong điều kiện hiện tại và tƣơng lai là sinh viên sau khi tốt

nghiệp phải có kiến thức cơ bản để phát triển toàn diện, có kỹ năng thực hành

thành thạo về chuyên môn, có khả năng làm việc, giải quyết công việc thuộc

chuyên môn đào tạo trong thực tế.

Ngày 5/1/2009 Bộ giáo dục công bố tại Hội nghị toàn quốc chất lƣợng

giáo dục Đại học diễn ra ở thành phố Hồ Chí Minh kết quả khảo sát từ đề tài

trọng điểm cấp Bộ do Đại học sƣ phạm thành phố Hồ Chí Minh thực hiện, các

nhà tuyển dụng phải đào tạo lại cho hơn 50% sinh viên tốt nghiệp vì không đáp

9

ứng đƣợc yêu cầu chuyên môn. Trƣờng hợp tuyển dụng của tập đoàn Intel đầu

năm 2007 sử dụng bài Test đối với 2000 sinh viên năm cuối tại 5 Đại học lớn ở

thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả chỉ có 90 em đáp ứng trên 60% yêu cầu của

quy định tuyển dụng. Hầu hết các ý kiến cho rằng việc đánh giá các sản phẩm

giáo dục nhƣ sinh viên tốt nghiệp, kết quả nghiên cứu khoa học sẽ chỉ ra chính

xác kết quả thực tế của các trƣờng.

Bộ GD-ĐT đã ban hành hƣớng dẫn xây dựng và công bố chuẩn đầu ra

ngành đào tạo ĐH-CĐ. Theo Bộ GD-ĐT đây là giải pháp góp phần nâng cao

chất lƣợng đào tạo của từng cơ sở đào tạo và toàn ngành, là cam kết của các cơ

sở giáo dục đại học về chất lƣợng đào tạo với xã hội, cũng nhƣ về năng lực của

ngƣời học sau khi tốt nghiệp.

Hiện nay nhiều trƣờng Đại học cao đẳng đã công bố chuẩn đầu ra. Nhà

trƣờng và xã hội cũng rất quan tâm đến việc làm và khả năng đáp ứng công việc

của sinh viên tốt nghiệp. Sinh viên có đáp ứng đƣợc mục tiêu đào tạo đề ra của

trƣờng học hay không, có làm việc đúng chuyên ngành và phát huy đƣợc kiến

thức kỹ năng nhƣ thế nào. Điều đó sẽ giúp nhà trƣờng có những giải pháp phù

hợp trong quá trình đào tạo.

Trƣờng Đại học Thủy lợi là trƣờng đại học chuyên ngành ở nƣớc ta đào

tạo nguồn nhân lực trình độ cao về lĩnh vực thuỷ lợi, thuỷ điện và tài nguyên

nƣớc phục vụ cho các ngành công nghiệp, nông nghiệp, dân sinh kinh tế và phát

triển nông thôn trên phạm vi cả nƣớc. Nền kinh tế xã hội của quốc gia, khu vực

và quốc tế hiện nay cũng nhƣ sự phát triển của khoa học đòi hỏi Trƣờng Đại học

Thuỷ lợi phải trở thành một trƣờng đại học hiện đại, tiên tiến để có thể đảm trách

đƣợc nhiệm vụ cung cấp nguồn nhân lực chất lƣợng cao, đáp ứng những yêu cầu

của ngành nƣớc. Khoa Kỹ thuật biển là khoa liên kết đào tạo với Hà Lan trên cơ

10

sở dự án “ Nâng cao năng lực đào tạo ngành Kỹ thuật bờ biển tại trường Đại

học Thủy lợi” để đào tạo ra nguồn nhân lực cung cấp cho xã hội nhằm khai thác

và phát triển bền vững khu vực ven biển và hải đảo. Khoa áp dụng chƣơng trình

đào tạo của Hà Lan tuy nhiên tính phù hợp của chƣơng trình cần phải xem xét.

Do đó đánh giá mức độ đáp ứng công việc của sinh viên khoa Kỹ thuật biển có ý

nghĩa vô cùng quan trọng trong việc cải tiến chƣơng trình đào tạo để phù hợp với

yêu cầu của các nhà tuyển dụng lao động nói riêng và nhu cầu thực tế của thị

trƣờng lao động hiện nay.

Vì vậy, tác giả chọn đề tài “ Đánh giá mức độ đáp ứng công việc của

sinh viên tốt nghiệp khoa Kỹ thuật biển đối với yêu cầu của thị trƣờng lao

động Hà Nội ” làm đề tài luận văn thạc sỹ cho chuyên ngành Đo lƣờng và đánh

giá trong giáo dục.

- Những mong đợi từ kết quả nghiên cứu của đề tài

+ Kết quả nghiên cứu của đề tài nhằm xem xét, đánh giá đƣợc mức độ

đáp ứng của sinh viên đối với công việc thực tế mà họ đang đảm nhận trên địa

bàn Hà Nội. Đó chính là mong muốn của khoa Kỹ thuật biển khi cung cấp sản

phẩm đào tạo ra thị trƣờng đạt đƣợc chất lƣợng kỳ vọng.

+ Từ kết quả nghiên cứu đó cung cấp thông tin cho khoa để khoa Kỹ thuật

biển có thể có những điều chỉnh chƣơng trình đào tạo cho phù hợp nhằm tăng

cƣờng khả năng đáp ứng của sinh viên tốt nghiệp đối với yêu cầu của thị trƣờng

lao động nói chung, thị trƣờng lao động Hà Nội nói riêng.

2. Mục đích nghiên cứu

- Đánh giá mức độ đáp ứng công việc của sinh viên tốt nghiệp khoa Kỹ

thuật biển trên các mặt: kiến thức, kỹ năng chuyên môn và thái độ nghề nghiệp.