Đánh giá các chỉ số chất lượng môi trường lao động trong một số nhà máy ngành giày da và may mặc

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN TRẦN QUANG HIỂN

ĐÁNH GIÁ CÁC CHỈ SỐ CHẤT LƯỢNG

MÔI TRƯỜNG LAO ĐỘNG TRONG MỘT SỐ

NHÀ MÁY NGÀNH GIÀY DA VÀ MAY MẶC

TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành : QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Mã số : 60.85.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại Học Công Nghiệp Thành Phố Hồ Chí

Minh. Người hướng dẫn khoa học: Ts. Nguyễn Thanh Bình

Người ph￾n ￾iện 1:

Người ph￾n ￾iện 2:

Lu￾n ￾￾n thạc s￾ được ￾￾o ￾ệ tại H￾i đồng ch￾￾ ￾￾o ￾ệ Lu￾n ￾￾n thạc s￾ Trường

Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh ngày . . . . . th￾ng . . . . n￾￾ . . . . . Thành phần H￾i đồng đ￾nh gi￾ lu￾n ￾￾n thạc s￾ gồ￾:

1. .......................................................................... - Chủ tịch H￾i đồng

2. .......................................................................... - Ph￾n ￾iện 1

3. .......................................................................... - Ph￾n ￾iện 2

4. .......................................................................... - Ủy ￾iên

5. .......................................................................... - Thư ký

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TRƯỞNG VIỆN

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ

Họ tên học ￾iên: Nguyễn Trần Quang Hiển MSHV: 16001981

Ngày, th￾ng, n￾￾ sinh: 28/11/1986 Nơi sinh: Tp. Hồ Chí Minh

Chuyên ngành: Qu￾n Lý Môi Trường Mã chuyên ngành: 60.85.01.01

I. TÊN ĐỀ TÀI:

Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng trong ￾￾t số nhà ￾￾y ngành

giày da ￾à ￾ay ￾ặc trên địa ￾àn Thành phố Hồ Chí Minh. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:

- Điều tra c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng trong ￾￾t số nhà ￾￾y ngành

giày da ￾à ￾ay ￾ặc trên địa ￾àn Thành phố Hồ Chí Minh

- Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường trong ￾￾t số nhà ￾￾y ngành giày da ￾à

￾ay ￾ặc trên địa ￾àn Thành phố Hồ Chí Minh

- Đề xu￾t gi￾i ph￾p c￾i thiện c￾c chỉ số trong ￾￾t số nhà ￾￾y ngành giày da ￾à ￾ay

￾ặc trên địa ￾àn Thành phố Hồ Chí Minh

II. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: Quyết định số 952/ QĐ-ĐHCN ngày 08 th￾ng 05

n￾￾ 2019 của hiệu trưởng trường đại học công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh

III. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 03/03/2020

IV. NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Thanh Bình

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2020

NGƯỜI HƯỚNG DẪN CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

TS. Nguyễn Thanh Bình

VIỆN TRƯỞNG

BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Đ￾c l￾p - Tự do - Hạnh phúc

i

LỜI CẢM ƠN

Lu￾n ￾￾n “Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng trong ￾￾t số nhà

￾￾y ngành giày da ￾à ￾ay ￾ặc trên địa ￾àn Thành phố Hồ Chí Minh” được hoàn

thành không chỉ riêng công sức của ￾￾n thân ￾à còn được sự giúp đỡ của nhiều

người. E￾ xin chân thành c￾￾ ơn Ts. Nguyễn Thanh Bình trong suốt thời gian là￾ lu￾n

￾￾n, Thầy đã t￾n tình chỉ ￾￾o cũng như cung c￾p cho học ￾iên nhiều tài liệu quý gi￾

giúp học ￾iên hoàn thành lu￾n ￾￾n này. E￾ xin chân thành c￾￾ ơn c￾c thầy, cô ở Viện Khoa học Công nghệ ￾à Qu￾n

lý Môi Trường - Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh đã trang ￾ị

cho học ￾iên những kiến thức là￾ nền t￾ng giúp học ￾iên thực hiện những n￾i

dung ý ngh￾a được trình ￾ày trong lu￾n ￾￾n. E￾ xin gửi lời ￾iết ơn đến gia đình, c￾c anh chị trong lớp Cao học Qu￾n lý Tài

nguyên ￾à Môi trường 6 đã đ￾ng ￾iên chia sẻ những khó kh￾n ￾￾t ￾￾ trong qu￾ trình

thực hiện lu￾n ￾￾n. Trân trọng!

Học viên thực hiện

Nguyễn Trần Quang Hiển

ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

Việt Na￾ đã ￾à đang h￾i nh￾p sâu r￾ng ￾ào kinh tế thị trường ￾ới nhiều Hiệp định

thương ￾ại tự do (FTA) đã được ký kết ￾à thực thi. Hiện nay trên c￾ nước có

kho￾ng 5.214 doanh nghiệp dệt ￾ay, trong đó doanh nghiệp ￾ay chiế￾ 70%;

kho￾ng 1.514 doanh nghiệp hoạt đ￾ng trong ngành s￾n xu￾t da ￾à c￾c s￾n phẩ￾ liên

quan, trong đó chủ yếu là giày dép, ngoài ra còn có c￾c loại s￾n phẩ￾ kh￾c như túi

x￾ch, ￾ali…Ngành giày da ￾à ngành ￾ay ￾ặc đang trên đà t￾ng trưởng tốt, kéo

theo đó là tình trạng ô nhiễ￾ ￾ôi trường ngày càng gia t￾ng, đặc ￾iệt là ￾ôi trường

lao đ￾ng ở c￾c cơ sở, xí nghiệp. Nghiên cứu này có 3 ￾ục tiêu là (1) Kh￾o s￾t c￾c

chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường theo ￾ị trí s￾n xu￾t ở ￾￾t số nhà ￾￾y trong ngành giày

da ￾à ngành ￾ay ￾ặc, (2) Đ￾nh gi￾ hiện trạng ￾ôi trường lao đ￾ng tại 2 ngành

nghiên cứu, ￾à (3) Đề xu￾t c￾c gi￾i ph￾p c￾i thiện c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường

lao đ￾ng. Đề tài đã kh￾o s￾t, thu th￾p số liệu, đo đạc c￾c thông số trong ￾ôi trường

khí h￾u gồ￾ nhiệt đ￾, đ￾ ẩ￾, tốc đ￾ gió, ￾nh s￾ng, tiếng ồn, ￾ụi, CO2 ￾à hơi dung

￾ôi của 4 nhà ￾￾y/doanh nghiệp trong từng ngành giày da ￾à ￾ay ￾ặc. Sau khi

được tổng hợp, c￾c số liệu được phân tích thống kê (phân tích phương sai – ANOVA) ￾ằng phần ￾ề￾ JMP. Kết qu￾ cho th￾y đối ￾ới ngành ￾ay ￾ặc, thông số

nhiệt đ￾ chênh lệch nhau không nhiều ￾à ￾ẫn nằ￾ trong giới hạn cho phép. Thông

số đ￾ ẩ￾ giao đ￾ng từ 60 – 71,9%. Thông số tốc đ￾ gió chênh lệch th￾p. Cường đ￾

chiếu s￾ng hầu hết không đạt cường đ￾ tối thiểu yêu cầu, đặc ￾iệt là ￾￾n phòng ￾à

￾ị trí ủi, kho (dưới 500 Lux), 2 ￾ị trí có cường đ￾ ￾nh s￾ng cao là khu ￾ực ￾ay ￾à

kiể￾ tra ch￾t lượng s￾n phẩ￾ (KCS). Hà￾ lượng ￾ụi th￾p ở t￾t c￾ c￾c ￾ị trí. Tiếng

ồn chia là￾ 3 nhó￾, nhò￾ cao (>70 dBA, nhó￾ trung ￾ình (50 đBA ~ 60 dBA), ￾à

nhó￾ th￾p. C￾c nhà ￾￾y s￾n xu￾t hàng ￾ay ￾ặc ph￾t sinh hơi dung ￾ôi ở ￾ức r￾t

th￾p, chủ yếu t￾p trung ở khu ￾ực tẩy. Đối ￾ới ngành giày da, c￾c nhà ￾￾y s￾n xu￾t

hàng ￾ay ￾ặc có nhiệt đ￾ cao trên 30

oC. Đ￾ ẩ￾ giao đ￾ng từ 60 – 68%. Tốc đ￾ gió

chênh lệch nhiều ở c￾c ￾ị trí, ￾ị trí chuyền gò có tốc đ￾ gió cao hơn hẳn (3,5￾/s). C￾c khu ￾ực trong nhà ￾￾y s￾n xu￾t giày hầu hết có cường đ￾ ￾nh s￾ng không đạt

tiêu chuẩn. Hà￾ lượng ￾ụi th￾p ở t￾t c￾ c￾c khu ￾ực (0,1 ~ 0,3 ￾g/￾3). Thông số

iii

tiếng ồn có nhiều ￾ị trí có cường đ￾ cao (>75dBA). Hà￾ lượng hơi dung ￾ôi cao, có những ￾ị trí ￾ượt tiêu chuẩn, đều thu￾c c￾c ￾ị trí có sử dụng keo. Theo kết qu￾

kh￾o s￾t, có thể nh￾n th￾y ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng của c￾c nhà ￾￾y s￾n

xu￾t hàng giày da th￾p hơn so ￾ới c￾c nhà ￾￾y s￾n xu￾t hàng ￾ay ￾ặc.

i￾

ABSTRACT

Vietna￾ has ￾een integrating deeply into the ￾arket econo￾y with ￾any free trade

agree￾ents (FTAs) signed and i￾ple￾ented. Currently, there are a￾out 5.214 textile

enterprises nationwide, of which gar￾ent enterprises account for 70%; There are

a￾out 1.514 enterprises operating in the production of leather and related products, including footwear, in addition to other products such as ￾ags, suitcases... There is

not only the footwear industry ￾ut also the gar￾ent industry is on the rise, leading

to increasing en￾iron￾ental pollution, especially the la￾or en￾iron￾ent in

esta￾lish￾ents and enterprises. This study has 3 goals: (1) Sur￾eying en￾iron￾ental

quality indicators ￾y production location of so￾e factories in the footwear industry

and gar￾ent industry, (2) Assessing the current situation of working en￾iron￾ent in

2 research disciplines, and (3) Proposing solutions to i￾pro￾e la￾or en￾iron￾ent

quality indicators. The project has sur￾eyed, collected data, ￾easure the indicators

in the cli￾atic en￾iron￾ent, including te￾perature, hu￾idity, wind speed, light, noise, dust, CO 2 and sol￾ent ￾apor of 4 plants / enterprises in the footwear industry

and gar￾ent industry. The data were synthesized and analyzed statistically ￾y JMP

software (analysis of ￾ariance - ANOVA). For gar￾ent industry, the results show

that te￾perature para￾eters are not ￾uch different and still within the allowa￾le

li￾its. Hu￾idity para￾eters range fro￾ 60 – 71,9%. Wind speed para￾eters are

low. The intensity of illu￾ination are not al￾ost reach the required ￾ini￾u￾

intensity, especially office and ironing area, warehouses (under 500 Lux). There are

2 locations which are high light intensity, are the sewing area and product quality

control (KCS). Dust content is low in all locations. The noise is di￾ided into 3

groups, the high group (> 70 dBA), the ￾ediu￾ group (50 dBA ~ 60 dBA), and

the low group. Gar￾ent factories ha￾e ￾ery low le￾els of sol￾ent ￾apor, ￾ainly in

￾leaching areas. For footwear industry, The factory produces this ite￾ ha￾e

te￾peratures higher than 30°C. Hu￾idity ranges fro￾ 60 - 68%. Wind speed ￾aries

greatly in locations. Areas of the shoe factory are ￾ostly un-standard light intensity.

￾

Dust content is low in all areas (0,1 ~ 0,3 ￾g/￾ 3 ). Many locations ha￾e high noise

intensity (> 75dBA). There are ￾any location which sol￾ent ￾apor content

exceeds the standards, all of which location are used glue. According to the sur￾ey

results, the quality of working en￾iron￾ent of footwear factories is lower than that

of gar￾ent factories.

￾i

LỜI CAM ĐOAN

Học ￾iên xin ca￾ đoan kết qu￾ đạt được trong lu￾n ￾￾n “Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số

ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng trong ￾￾t số nhà ￾￾y ngành giày da ￾à ￾ay ￾ặc

trên địa ￾àn Thành phố Hồ Chí Minh” là nghiên cứu, tì￾ hiểu của riêng c￾ nhân

học ￾iên. Trong toàn ￾￾ n￾i dung của lu￾n ￾￾n, những điều được trình ￾ày hoặc

là của c￾ nhân học ￾iên hoặc là được tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu. C￾c tài

liệu, số liệu trích dẫn được chú thích nguồn rõ ràng, đ￾ng tin c￾y ￾à kết qu￾ trình

￾ày trong lu￾n ￾￾n là trung thực. Học viên thực hiện

Nguyễn Trần Quang Hiển

￾ii

MỤC LỤC

MỤC LỤC.................................................................................................................. ￾ii

DANH MỤC CÁC HÌNH............................................................................................ x

DANH MỤC BẢNG BIỂU.......................................................................................xi￾

MỞ ĐẦU...................................................................................................................... 1

1.1 Đặt ￾￾n đề.............................................................................................................. 1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................2

1.3 Đối tượng ￾à phạ￾ ￾i nghiên cứu........................................................................2

1.3.1 Đối tượng nghiên cứu..........................................................................................2

1.3.2 Phạ￾ ￾i nghiên cứu............................................................................................. 3

1.4 Ý ngh￾a khoa học ￾à ý ngh￾a thực tiễn của đề tài...............................................3

1.4.1 Ý ngh￾a khoa học.................................................................................................3

1.4.2 Ý ngh￾a thực tiễn................................................................................................. 3

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................................4

1.1 Tổng quan ￾ề ngành ￾ay ￾ặc ￾à ngành giày da................................................4

1.1.1 Lịch sử hình thành............................................................................................... 4

1.1.2 Hiện trạng hai ngành nghiên cứu........................................................................ 5

1.1.3 Tính đặc thù của hai ngành nghiên cứu............................................................ 10

1.1.4 C￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng:.....................................................12

1.1.5 Ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng....................................................................... 16

1.1.6 C￾c yếu tố ￾nh hưởng đến c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường.......................... 20

1.1.7 Quy trình s￾n xu￾t của 2 ngành nghiên cứu......................................................23

1.2 Tổng quan ￾ề ￾￾t số nghiên cứu đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường

￾iii

lao đ￾ng.............................................................................................................. 24

1.2.1 C￾c nghiên cứu trên thế giới............................................................................. 24

1.2.2 C￾c nghiên cứu trong nước............................................................................... 26

Chương 2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................29

2.1 N￾i dung nghiên cứu...........................................................................................29

2.2 Phương ph￾p nghiên cứu.................................................................................... 29

2.2.1 N￾i dung 1: Điều tra c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng.................... 29

2.2.2 N￾i dung 2: Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường..................................35

2.2.3 N￾i dung 3: Đề xu￾t c￾c gi￾i ph￾p....................................................................36

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................................ 37

3.1 Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng tại c￾c ￾ị trí của ￾ỗi

ngành...................................................................................................................37

3.1.1 Ngành giày da....................................................................................................37

3.1.2 Ngành ￾ay ￾ặc................................................................................................. 52

3.2 Đ￾nh gi￾ c￾c chỉ số ch￾t lượng ￾ôi trường lao đ￾ng giữa hai ngành nghiên

cứu.......................................................................................................................64

3.3 Mối tương quan giữa c￾c chỉ số ￾ôi trường lao đ￾ng..................................... 67

3.4 Đề xu￾t ￾iện ph￾p c￾i thiện điều kiện ￾ôi trường........................................... 73

3.4.1 Gi￾i ph￾p qu￾n lý...............................................................................................73

3.4.2 Gi￾i ph￾p kỹ thu￾t..............................................................................................75

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................................79

1. Kết lu￾n..................................................................................................................79

2. Kiến nghị................................................................................................................80

TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................... 82