Đặc điểm phản ứng của các giống lạc L24, L08, LTB LCB, LBK trong điều kiện hạt sinh lý ở giai đoạn hạt nảy mầm

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 2(46) Tập 2/N¨m 2008

97

ĐẶC ĐIỂM PHẢN ỨNG CỦA CÁC GIỐNG LẠC L24, L23, L08, LTB,

LCB, LBK TRONG ĐIỀU KIỆN HẠN SINH LÝ Ở GIAI ĐOẠN HẠT NẢY MẦM

Nguyễn Thị Tâm, Nguyễn Thu Giang (Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên)

Chu Hoàng Mậu (Đại học Thái Nguyên)

1. Đặt vấn đề

Lạc (Arachis hypogaea L.) là cây công nghiệp ngắn ngày có giá trị kinh tế cao. Ở nước

ta trong những năm gần đây diện tích, năng suất và sản lượng lạc đã tăng hơn trước kia, nhưng

so với thế giới vẫn còn ở mức thấp. Một trong những nhân tố chính có ảnh hưởng đến năng suất

và chất lượng hạt lạc là khô hạn. Để hạn chế ảnh hưởng của hạn tới năng suất cây trồng nói

chung, cây lạc nói riêng, ngoài các biện pháp tưới tiêu hợp lý cần sử dụng các giống có khả năng

chịu hạn cao, đặc biệt ở những vùng đất không chủ động nước. Vì vậy, nghiên cứu khả năng

chịu hạn của các giống lạc là rất cần thiết. Cho đến nay đã có một số công trình nghiên cứu về khả

năng chịu hạn của cây lạc ở các giai đoạn và mức độ khác nhau [3], [5], [6], [7]. Trong bài báo này

chúng tôi trình bày các kết quả nghiên cứu về khả năng chịu hạn của một số giống lạc thông qua

phân tích một số chỉ tiêu hóa sinh ở giai đoạn nảy mầm, làm cơ sở cho việc tuyển chọn giống lạc

chịu hạn làm vật liệu chọn giống.

2. Vật liệu và phương pháp

- Vật liệu nghiên cứu là hạt của các giống lạc: L24, L23, L08 (Trung tâm NC và Phát

triển đậu đỗ - Viện Cây lương thực và cây thực phNm thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt

Nam cung cấp); LBK (Sở NN&PTNT Bắc Kạn cung cấp); LTB (Sở NN&PTNT Thái Bình

cung cấp); LCB (Sở NN&PTNT Cao Bằng cung cấp).

- ChuNn bị mẫu: Hạt lạc sau khi bóc vỏ gỗ được ngâm nước 2 tiếng, sau đó ủ Nm bằng

dung dịch MS pha loãng 10 lần chứa sorbitol 5%. Hạt nảy mầm sau các khoảng thời gian ủ

1ngày, 3 ngày, 5 ngày, 7 ngày, 9 ngày được lấy để xác định hoạt độ của amylase và hàm lượng

đường tan, hoạt độ enzyme protease và hàm lượng protein tan. Đối chứng là hạt lạc được ủ bằng

dung dịch MS pha loãng 10 lần không chứa sorbitol.

- Xác định hoạt độ của α- amylase theo phương pháp Heinkel được mô tả trong tài liệu

của Nguyễn Lân Dũng (1979) [2].

- Xác định hàm lượng đường tan theo phương pháp vi phân tích được mô tả trong tài liệu

của Phạm Thị Trân Châu và CS (1998) [1].

- Xác định hoạt độ của protease theo phương pháp Anson cải tiến theo mô tả của Nguyễn

Văn Mùi (2001) [4].

- Hàm lượng protein tan xác định theo phương pháp Lowry được mô tả trong tài liệu của

Phạm Thị Trân Châu và CS (1998) [1].

- Xác định hệ số khác nhau và phân nhóm các giống lạc thực hiện theo chương trình

NTSYSpc 2.02i.

3. Kết quả nghiên cứu

3.1. Ảnh hưởng của sorbitol 5% đến ho¹t ®é cña α - amylase và hàm lượng đường tan

Kết quả phân tích sự biến động của hoạt độ của α - amylase ở giai đoạn hạt nảy mầm khi

xử lý dung dịch sorbitol 5% được trình bày ở bảng 1. Kết quả ở bảng 1 cho thấy, hoạt độ của α -