Công tác quản lý tài chính tại trường Cao đẳng sư phạm Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM KIM DUYÊN

CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI

TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

PHẠM KIM DUYÊN

CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI

TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐỖ ĐÌNH LONG

THÁI NGUYÊN, NĂM 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là nội dung nghiên cứu do tôi thực hiện. Các số

liệu, kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn này chưa hề được công bố ở

các nghiên cứu khác.

Tôi xin chịu trách nhiệm về các kết quả và nghiên cứu trong luận văn!

Học viên

Phạm Kim Duyên

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các

thầy, cô giáo trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh.

Đặc biệt xin trân trọng cảm ơn thầy giáo TS. Đỗ Đình Long - người đã

hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Đào tạo - Trường Đại học Kinh tế và

Quản trị kinh doanh đã tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành khoá học và trình

bày luận văn này.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, các phòng ban cùng các đồng

nghiệp tại trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên đã chia sẻ nhiều tư liệu và

kinh nghiệm quý báu liên quan đến vấn đề nghiên cứu của luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Học viên

Phan Kim Duyên

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ..............................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .................................................................... 3

4. Những đóng góp khoa học ............................................................................ 4

5. Bố cục luận văn............................................................................................. 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO

ĐẲNG CÔNG LẬP VIỆT NAM.................................................................... 5

1.1. Tổng quan về quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp có thu................ 5

1.1.1. Khái niệm và phân loại đơn vị sự nghiệp có thu .................................... 5

1.1.2. Khái niệm quản lý tài chính, yêu cầu và nguyên tắc quản lý tài

chính tại các đơn vị sự nghiệp có thu................................................................ 7

1.1.3. Nội dung quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp có thu.................... 8

1.2. Quản lý tài chính tại các trường Đại học và cao đẳng công lập Việt

Nam................................................................................................................... 9

1.2.1. Các đặc điểm về trường Đại học và cao đẳng công lập.......................... 9

1.2.2. Nguyên tắc quản lý tài chính tại các trường Đại học và cao đẳng

công lập ........................................................................................................... 14

iv

1.2.3. Nội dung quản lý tài chính tại các trường Đại học và cao đẳng công

lập Việt Nam ................................................................................................... 15

1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý tài chính tại các trường

Đại học và cao đẳng công lập ......................................................................... 25

1.3. Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính tại các trường Đại học, cao đẳng

công lập ở Việt Nam ....................................................................................... 30

1.3.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính của một số trường công lập................. 30

1.3.2. Bài học kinh nghiệm ............................................................................. 34

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 36

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 36

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 36

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................ 36

2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 37

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 39

2.3.1. Các chỉ tiêu về công tác quản lý tài chính ............................................ 39

2.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả công tác quản lý tài chính.................... 40

Chương 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH

TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN....................... 43

3.1. Giới thiệu chung về trường Cao đẳng sư phạm Thái Nguyên ................. 43

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 43

3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ......................................................................... 46

3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý............................................................. 46

3.2. Thực trạng công tác quản lý tài chính tại trường Cao đẳng sư phạm

Thái Nguyên.................................................................................................... 50

3.2.1. Các văn bản pháp quy liên quan đến quản lý tài chính của trường ...... 50

3.2.2. Thực trạng công quản lý tài chính tại trường Cao đẳng sư phạm

Thái Nguyên.................................................................................................... 52

3.2.3. Tổng hợp kết quả điều tra về công tác quản lý tài chính tại trường

Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên .................................................................... 70

v

3.3. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại

trường Cao đẳng sư phạm Thái Nguyên ......................................................... 72

3.3.1. Yếu tố vĩ mô.......................................................................................... 72

3.3.2. Nhóm yếu tố vi mô................................................................................ 74

3.4. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại trường Cao đẳng sư phạm

Thái Nguyên.................................................................................................... 78

3.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 78

3.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân............................................................ 79

Chương 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI

CHÍNH TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN..............83

4.1. Định hướng, mục tiêu quản lý tài chính tại trường Cao đẳng sư phạm

Thái Nguyên.................................................................................................... 83

4.1.1. Định hướng phát triển của trường......................................................... 83

4.1.2. Mục tiêu quản lý tài chính..................................................................... 83

4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại trường Cao đẳng sư phạm

Thái Nguyên.................................................................................................... 84

4.2.1. Giải pháp khai thác nguồn thu .............................................................. 84

4.2.2. Giải pháp quản lý chi tiêu ..................................................................... 86

4.2.3. Nâng cao năng lực và vai trò của công tác kế toán - tài chính ............. 91

4.3. Kiến nghị.................................................................................................. 93

4.3.1. Về cơ chế, chính sách của Nhà nước .................................................... 93

4.3.2. Về phía UBND tỉnh Thái Nguyên......................................................... 94

KẾT LUẬN.................................................................................................... 95

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 96

PHỤ LỤC....................................................................................................... 97

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CĐSP : Cao đẳng Sư phạm

CNH-HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

ĐHTN : Đại học Thái Nguyên

ĐVSN : Đơn vị sự nghiệp

ĐVSNCL : Đơn vị sự nghiệp công lập

GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo

GDĐHCL : Giáo dục Đại học công lập

HCSN : Hành chính sự nghiệp

HĐSN : Hoạt động sự nghiệp

KBNN : Kho bạc Nhà nước

KTX : Kí túc xá

NCKH : Nghiên cứu khoa học

NSNN : Ngân sách Nhà nước

THPT : Trung học phổ thông

TSCĐ : Tài sản cố định

UBND : Uỷ ban nhân dân

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Tổng hợp thu - chi của trường giai đoạn 2014 - 2016................ 52

Bảng 3.2: Cơ cấu và tổng nguồn kinh phí của trường Cao đẳng Sư phạm

Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016 ............................................. 54

Bảng 3.3: Cơ cấu các nguồn thu sự nghiệp của trường Cao đẳng Sư

phạm Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016 ................................... 57

Bảng 3.4: Tình hình sử dụng kinh phí của trường Cao đẳng Sư phạm

Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016 ............................................. 59

Bảng 3.5: Cơ cấu chi hoạt động thường xuyên của trường Cao đẳng Sư

phạm Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016 ................................... 60

Bảng 3.6: Cơ cấu chi hoạt động không thường xuyên của trường Cao

đẳng Sư phạm Thái Nguyên giai đoạn 2014-2016 ..................... 62

Bảng 3.7: Cơ cấu chi nghiệp vụ của trường Cao đẳng Sư phạm Thái

Nguyên giai đoạn 2014-2016...................................................... 63

Bảng 3.8: Tổng hợp các chỉ tiêu đánh giá kết quả quản lý tài chính .......... 69

Bảng 3.9: Tổng hợp điều tra cán bộ, giảng viên về quản lý tài chính......... 70

Bảng 3.10: Tổng hợp điều tra học sinh, sinh viên về quản lý tài chính........ 71

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức quản lý của trường................................................ 47

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Quản lý tài chính là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế xã hội và

là khâu quản lý mang tính tổng hợp. Quản lý tài chính được coi là hợp lý, có

hiệu quả nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý thích hợp, có tác động tích cực

tới các quá trình kinh tế xã hội theo phương hướng phát triển đã được hoạch

định. Việc quản lý, sử dụng nguồn tài chính ở các đơn vị sự nghiệp có liên quan

trực tiếp đến hiệu quả kinh tế xã hội do đó phải có sự quản lý, giám sát, kiểm

tra nhằm hạn chế, ngăn ngừa các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng trong khai

thác và sử dụng nguồn lực tài chính đồng thời nâng cao hiệu quả việc sử dụng

các nguồn tài chính.

Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ đã ban hành nhiều

chính sách nhằm từng bước đổi mới cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp

công lập. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp

công lập hiện vẫn còn nhiều bất cập, nhất là trong cơ chế quản lý tài chính.

Trong bối cảnh đó, yêu cầu về hoàn thiện công tác quản lý tài chính hiệu quả

tại các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và các cơ sở giáo dục công lập nói

riêng là rất cần thiết.

Thực hiện lộ trình cải cách hành chính Nhà nước, Chính phủ đã ban hành

Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 quy định về cơ chế tự chủ, tự

chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính

đối với các đơn vị sự nghiệp công lập. Thực tế cho thấy, trong hoạt động của

các đơn vị sự nghiệp công lập, thì quản lý hiệu quả nguồn tài chính trở thành

một nhiệm vụ trọng tâm và rất cần thiết, ảnh hưởng mạnh đến sự phát triển cả

về quy mô lẫn chất lượng cung cấp dịch vụ của đơn vị. Đồng thời, tác động đến

thu nhập của cán bộ, giảng viên trong đơn vị. Việc quản lý nguồn tài chính góp

phần quản lý chặt chẽ các nguồn thu từ ngân sách nhà nước, từ viện trợ hay từ