Ccgiip 2 2 67

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 1 GVHD: ThS. TRẦN THỊ TRANG

SVTH: HỒ THỊ BÍCH TUYỀN MSSV: 107401241 LỚP: 07DQN

LỜI MỞ ĐẦU

Trong xu thế hội nhập hiện nay, nền kinh tế thế giới đang vận động không

ngừng, bước sang giai đoạn hội nhập đa dạng và xu hướng hội nhập hết sức mạnh

mẽ. Trong tình hình chung đó, Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất đáng kể.

Đáng kể nhất là gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO) vào tháng 11 năm 2006.

Việc này có ý nghĩa hết sức to lớn đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là hoạt động

ngoại thương trong đó dịch vụ khai thác cảng đóng vai trò hết sức quan trọng.

Nhưng nhắc đến hoạt động ngoại thương thì không thể không nhắc đến

giao thông vận tải thủy vì hầu hết hoạt động giao nhận ngoại thương đều chọn

phương thức vận tải biển. Cảng biển là một bộ phân không thể thiếu của hệ thống

giao thông vận tải thuỷ trong thương mại quốc tế, 80% hàng hoá được vận chuyển

bằng đường biển. Cảng không những phục vụ cho nhu cầu đi lại cho con người mà

còn là nơi trao đổi hàng hoá cho nhu cầu nội địa và cho nhu cầu xuất nhập khẩu

góp phần không nhỏ thúc đẩy nền kinh tế phát triển.

Việc phát triển giao thông vận tải thủy luôn đòi hỏi phải đi đôi với việc

phát triển của cảng. Có thể nói nếu vận tải thủy được xem là mạch máu của nền

kinh tế quốc dân thì hệ thống cảng được xem như là quả tim vậy. Một bên đóng

vai trò lưu thông, còn một bên giữ vai trò cung ứng. Từ đó mới có thể thúc đẩy

quá trình hoạt động thương mại, giao lưu văn hóa, kinh tế, chính trị nhằm phát

triển nền kinh tế quốc dân, tạo ra một nền kinh tế thị trường năng động.

Trước tình hình chung của nền kinh tế cả nước, Tổng công ty đường sông

Miền Nam (SOWATCO), Cảng Long Bình cũng đang từng bước tham gia vào tiến

trình hội nhập kinh tế thế giới. Cảng Long Bình được bắt đầu xây dựng từ năm

2002, tọa lạc tại khu vực sông Đồng Nai thuộc quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh,

được Bộ Giao Thông Vận Tải công nhận là “cảng thủy nội địa được phép tiếp

nhận tàu biển quốc tế có tải trọng đến 5.000 DWT”.

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 2 GVHD: ThS. TRẦN THỊ TRANG

SVTH: HỒ THỊ BÍCH TUYỀN MSSV: 107401241 LỚP: 07DQN

Vấn đề đặt ra là làm thế nào để cảng Long Bình có thể đảm nhiệm và hoàn

thành được vai trò hậu phương vững chắc cho các cảng biển lớn khi mà chỉ mới

sau khoảng 5 năm đưa vào khai thác, sản lượng hàng hóa thông qua cảng Long

Bình đã vượt gấp hai lần công suất thiết kế của cảng (công suất thiết kế của cảng

trung bình 480.000 tấn thông qua/năm). Đây là kết quả hết sức khả quan nhưng

cũng không thể tự mãn vì việc sản lượng tăng cao như vậy trong điều kiện trang

thiết bị phục vụ khai thác, lực lượng công nhân xếp dỡ còn nhiều hạn chế chưa đáp

ứng kịp phát triển về số lượng lẫn mức độ hiện đại hóa cho tương xứng, từ đó dẫn

đến tình trạng suy giảm dần về chất lượng dịch vụ, khai thác của cảng.

Vì vậy, trong thời gian thực tập và tìm hiểu tại cảng Long Bình, với kiến

thức của một sinh viên khoa Quản Trị Kinh Doanh chuyên ngành Quản Trị Ngoại

Thương trường Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ TP.HCM, với mong muốn đóng góp

một phần nhỏ vào sự phát triển của cảng, em đã chọn đề tài: “CÁC GIẢI PHÁP

NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ KHAI THÁC CẢNG TẠI

CẢNG LONG BÌNH” làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp cho mình.

Nghiên cứu này sẽ giúp cho em tìm hiểu chi tiết hơn về các vấn đề liên quan đến

công tác khai thác cảng. Trên cơ sở đó, đưa ra những giải pháp thích hợp nhằm

nâng cao chất lượng dịch vụ khai thác cảng.

Mục đích đề tài :

Nghiên cứu các yếu tố làm ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ khai thác Cảng

Long Bình, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp nhằm cải thiện và nâng cao chất

lượng dịch vụ khai thác cảng.

Phương pháp nghiên cứu:

Dùng phương pháp thống kê, phương pháp phân tích số liệu và phương pháp thu

thập số liệu. Nguồn dữ liệu của phương pháp thu thập số liệu gồm có 2 nguồn : sử

dụng dữ liệu từ nguồn thứ cấp và sơ cấp:

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 3 GVHD: ThS. TRẦN THỊ TRANG

SVTH: HỒ THỊ BÍCH TUYỀN MSSV: 107401241 LỚP: 07DQN

 Dữ liệu thứ cấp:

- Nguồn dữ liệu này được thu thập từ số liệu của cảng trong thời gian 03

năm từ 2008 đến 2010.

- Các số liệu về sản lượng hàng hóa thông qua cảng, doanh thu, chi phí và

lợi nhuận của cảng trong thời gian này.

 Dữ liệu sơ cấp: Khảo sát thu thập ý kiến của khách hàng có sản lượng hàng

hóa thông qua cảng.

Phạm vi và đối tượng nghiên cứu :

Tìm hiểu về thực trạng khai thác Cảng Long Bình, tình hình thực hiện dịch vụ xếp

dỡ hàng hóa xuất nhập khẩu và nội địa cho các tàu hàng thông qua cảng. Năng lực

giải phóng tàu của các cảng trong khu vực như cảng Đồng Nai, cảng Gò Dầu …

Đánh giá hoạt động kinh doanh của Cảng Long Bình từ 2008 – 2010 qua các số

liệu thu thập được tại cảng. Qua đó có thể đưa ra được những giải pháp nhằm nâng

cao chất lượng dịch vụ khai thác cảng tại Cảng Long Bình.

Kết cấu đề tài :

Đề tài cơ bản gồm có 3 chương :

- Chương 1 : Cơ sở lý luận.

- Chương 2: Thực trạng về dịch vụ khai thác cảng tại Cảng Long Bình.

- Chương 3: Các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ

khai thác cảng tại Cảng Long Bình.

- Kết luận

Tuy nhiên, do còn hạn chế về lý luận và kinh nghiệm thực tiễn nên đề tài nghiên

cứu này không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự góp ý từ

phía thầy cô, Tổng công ty đường sông Miền Nam và Cảng Long Bình, các bạn bè

để bài viết được hoàn thiện hơn.

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 4 GVHD: ThS. TRẦN THỊ TRANG

SVTH: HỒ THỊ BÍCH TUYỀN MSSV: 107401241 LỚP: 07DQN

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1. Khái quát về dịch vụ cảng biển.

1.1.1. Định nghĩa, ý nghĩa và phân loại cảng biển

1.1.1.1. Định nghĩa cảng biển

Cảng biển được hiểu là nơi ra vào, neo đậu của tàu biển, nơi phục vụ tàu bè và

hàng hóa, đầu mối giao thông quan trọng của một nước. (Theo từ điển Hàng Hải).

Còn theo L. Kuzma : “ Cảng biển là một đầu mối vận tải liên hợp mà ở đó có

nhiều phương tiện vận tải khác nhau chạy qua, đó là tàu biển, tàu sông, xe lửa, ô

tô, máy bay và đường ống. Ở khu vực cảng xuất hiện việc xếp dỡ hàng hóa hoặc

sự lên xuống tàu của khách hàng giữa các tàu biển và các phương tiện vận tải còn

lại – điều này có nghĩa là xuất hiện sự thay đổi phương tiện vận tải trong vận

chuyển hàng hóa và người”.

1.1.1.2. Ý nghĩa của cảng biển

Trong các phương thức vận tải, vận tải đường biển chiếm vai trò chủ đạo.

Hàng năm, hơn 80% hàng hoá trên thế giới được vận chuyển bằng đường biển.

Cảng biển là đầu mối quốc gia quan trọng, nối liền các khu vực của quốc gia và

nối quốc gia đó với thế giới bên ngoài. Do đó, cảng biển đóng vai trò quan trọng

trong lưu thông hàng hoá.

Bên cạnh đó, không chỉ đóng vai trò quan trọng trong khâu lưu thông, một

khâu quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, cảng biển còn liên quan đến nhiều

lĩnh vực khác như buôn bán, giao dịch, đại lý, môi giới, bảo hiểm, luật pháp, tài

chính, ngân hàng, du lịch,…Những hoạt động này mang lại nguồn lợi đáng kể cho

các quốc gia có biển. Cảng biển tạo cơ sở cho các hoạt động dịch vụ, cho chính

cảng biển và cho hàng loạt các ngành khác.

Tóm lại, cảng biển đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, thông

qua phát triển các loại hình dịch vụ cảng biển. Cảng biển có dịch vụ phát triển sẽ

thu hút nhiều tàu bè, nhiều hàng hoá xuất nhập khẩu hay quá cảnh, từ đó quan hệ

của một quốc gia cũng được phát triển về mọi mặt. Cảng chính là cửa ngõ thông

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 5 GVHD: ThS. TRẦN THỊ TRANG

SVTH: HỒ THỊ BÍCH TUYỀN MSSV: 107401241 LỚP: 07DQN

thương của một quốc gia với thế giới. Cảng biển đóng vai trò quan trọng trong

phát triển kinh tế, phản ánh trình độ khả năng mở cửa giao lưu hội nhập của một

quốc gia với các quốc gia khác trên thế giới.

1.1.1.3. Phân loại cảng biển

Tuỳ theo tiêu chí phân loại mà cảng biển có thể được phân theo nhiều cách

khác nhau. Trong phạm vi bài viết này em chỉ xin được phân loại theo một tiêu chí

chính nhằm phục vụ trực tiếp cho mục tiêu của bài viết và cũng là phù hợp với

chuyên ngành học về kinh tế ngoại thương, phục vụ hàng hoá xuất nhập khẩu, đó

là phân loại theo chức năng khai thác cảng và theo phạm vi hoạt động.

 Theo chức năng khai thác cảng, cảng biển có thể được phân thành hai nhóm:

- Các cảng thương mại tổng hợp: là các cảng bốc xếp hàng khô, bách hoá,

bao kiện thiết bị và container.

- Các cảng chuyên dùng: các cảng phục vụ cho một mặt hàng mang tính chất

riêng biệt như cảng than, cảng dầu,…

 Theo phạm vi hoạt động, cảng lại được phân thành hai nhóm:

- Cảng quốc tế: là cảng hoạt động phục vụ các tàu hoạt động xuất nhập khẩu.

- Cảng nội địa: là cảng phục vụ hoạt động thương mại và các ngành trong

nước, không có khả năng đón các tàu từ nước ngoài.

1.1.2 Trang thiết bị cảng:

- Bến tàu : là nơi đậu của tàu có cấu trúc “Ke” hoặc cầu tàu (Quay hoặc pier).

Chiều dài và độ sâu của bến tàu tùy thuộc vào số lượng và kích cỡ của các con tàu

ra vào. Trung bình một con tàu chở 20,000 – 30,000 TEU đòi hỏi bến đậu có chiều

dài 250m – 300 m và độ sâu 8m – 10m.

- Thềm bến (Apron) : là khu vực bề mặt “Ke” hoặc cầu tàu (Quay surface)

sát liền với bến tàu, có chiều rộng từ 20m – 30m, phù hợp với chiều ngang của

chân đế giàn cẩu khung hoặc loại công cụ bốc dỡ khác. Thềm bến được xây dựng

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 6 GVHD: ThS. TRẦN THỊ TRANG

SVTH: HỒ THỊ BÍCH TUYỀN MSSV: 107401241 LỚP: 07DQN

chắc chắn, trên mặt thềm có trải nhựa hoặc láng xi măng. Thông thường, 2 giàn

cẩu khung được bố trí hoạt động dọc theo bến tàu và có năng lực bốc dỡ đạt 40 –

50 chiếc container/giờ.

- Bãi chứa container (Container yard - CY) : là nơi tiếp nhận và lưu chứa

container. CY có thể phân thành một số khu vực: khu vực bố trí container chuẩn bị

bốc xuống tàu, khu vực dành tiếp nhận container từ tàu lên bờ, khu vực chứa

container rỗng. Tùy theo số lượng container đi đến, lưu chứa mà diện tích bãi chứa

có quy mô lớn, nhỏ. Thông thường, tương ứng với chiều dài 300m Ke, diện tích

bãi chứa chiếm khoảng 105,000 m2

.

- Trạm container làm hàng lẻ (Container Frieght Station) : là nơi tiến hành

nghiệp vụ chuyên chở hàng lẻ, nó có chức năng :

 Tiếp nhận các lô hàng lẻ chủa chủ hàng từ nội địa, lưu kho, phân loại

và giao trả hàng cho các chủ hàng lẻ.

 Tiếp nhận các container hàng lẻ, rút hàng ra, phân loại, tái đóng hàng

vào container và gửi tiếp hàng đến đích. Trạm làm hàng lẻ container

(CFS) thường được bố trí bên ngoài, sát bãi chứa container, ở nơi cao

ráo và có kho chứa tạm có mái che, thuận lợi cho việc làm hàng, đóng

vào và rút hàng ra khỏi container, dưới sự kiểm soát của hải quan.

- Cảng thông quan nội địa (Inland Clearance Depot – ICD): là khu vực có thể

ở trong nội địa, được dùng làm nơi chứa, xếp dỡ, giao nhận hàng hóa, container,

làm thủ tục hải quan, thủ tục xuất nhập khẩu. ICD có cơ quan hải quan và hoạt

động như một cảng nên người ta gọi ICD là cảng cạn hay cảng khô (Dry Port).

- Công cụ phục vụ vận chuyển, xếp dỡ hàng hóa gồm : cẩu trục tự hành, cần

cẩu dàn bánh lốp (Rubber tyred Gantry Crane), cần cẩu giàn (Ship shore Gantry

Crane), cần cẩu chân đế, xe nâng hàng bánh lốp, xe khung nâng bánh lốp, xe xếp

tầng (Stacker), xe nâng chụp trên (Toplift stuck), máy bơm hút hàng rời hàng lỏng,

băng chuyền, ô tô, đầu kéo, Chassis, Container, Paller,…