Cấu trúc thông tin của câu đơn trong một số truyện ngắn của nguyễn minh châu

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

------------

NGUYỄN THỊ HOÀNG THI

CẤU TRÚC THÔNG TIN CỦA CÂU ĐƠN TRONG

MỘT SỐ TRUYỆN NGẮN CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

SƯ PHẠM NGỮ VĂN

ĐÀ NẴNG – 2022

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

------------

NGUYỄN THỊ HOÀNG THI

CẤU TRÚC THÔNG TIN CỦA CÂU ĐƠN TRONG

MỘT SỐ TRUYỆN NGẮN CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Chuyên ngành: Ngôn Ngữ Học

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

SƯ PHẠM NGỮ VĂN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS.TS. TRẦN VĂN SÁNG

ĐÀ NẴNG - NĂM 2022

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Phòng Đào tạo, quý thầy cô khoa Ngữ văn,

Trường Đại học Sư phạm - ĐH Đà Nẵng đã hướng dẫn tôi trong thời gian qua và

cung cấp cho tôi nhiều kiến thức quý báu, giúp tôi có nền tảng kiến thức để thực

hiện khóa luận này.

Tôi muốn gửi lời tri ân sâu sắc đến thầy hướng dẫn – PGS.TS. Trần Văn

Sáng vì sự giúp đỡ tận tình của thầy trong suốt quá trình tôi tiến hành nghiên cứu.

Lời cảm ơn cuối cùng, tôi xin gửi đến gia đìn và bạn bè – là nguồn động

viên và chỗ dựa tinh thần giúp tôi hoàn thành luận văn.

Trong quá trình hoàn thành bài khóa luận, tôi gặp không ít khó khăn về mặt

thời gian cũng như kinh nghiệm thực tiễn chưa đủ sâu rộng nên bài luận còn nhiều

thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự đóng góp từ quý thầy cô để trau dồi

thêm kiến thức cũng như kinh nghiệm cho bản thân sau này.

Một lần nữa tôi xin gửi đến tất cả lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung

nghiên cứu, kết quả trong đề tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kì

hình thức nào.

Nếu phát hiện có bất kì sự gian lận nào, tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm

về nội dung khóa luận của mình.

Đà Nẵng, ngày 15 tháng 05 năm 2022

Người viết luận văn

Nguyễn Thị Hoàng Thi

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1

1. Lí do chọn đề tài............................................................................................ 1

2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................... 2

3. Lịch sử vấn đề ............................................................................................... 2

3.1 Vấn đề cấu trúc thông tin (CTTT) .......................................................... 2

3.2 Về truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu................................................. 4

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 6

4.1 Đối tượng nghiên cứu.............................................................................. 6

4.2 Phạm vi nghiên cứu................................................................................. 6

5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 7

6. Đóng góp của đề tài....................................................................................... 7

7. Cấu trúc đề tài ............................................................................................... 7

NỘI DUNG ........................................................................................................... 8

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CÓ LIÊN QUAN ...... 8

1.1 Câu đơn và câu đơn từ bình diện cấu trúc thông tin ................................... 8

1.1.1 Khái niệm về câu đơn........................................................................... 8

1.1.2 Một số quan niệm về CTTT............................................................... 11

1.1.3 Khái niệm CTTT................................................................................ 14

1.1.4 Khái niệm thông tin cũ (TTC), thông tin mới (TTM), tiêu điểm thông

tin (TĐTT)................................................................................................... 16

1.1.5 Dấu hiệu nhận biết TĐTT .................................................................. 18

1.2 Tác giả Nguyễn Minh Châu và các truyện ngắn Mảnh trăng cuối rừng,

Bến quê, Chiếc thuyền ngoài xa...................................................................... 23

1.2.1 Tác giả Nguyễn Minh Châu ............................................................... 23

1.2.2 Truyện ngắn Mảnh trăng cuối rừng, Bến quê, Chiếc thuyền ngoài

xa ................................................................................................................. 25

1.3 Tiểu kết chương 1...................................................................................... 27

CHƯƠNG 2: KHẢO SÁT CÂU ĐƠN TRONG CÁC TRUYỆN NGẮN MẢNH

TRĂNG CUỐI RỪNG, BẾN QUÊ, CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA

NGUYỄN MINH CHÂU TỪ BÌNH DIỆN CẤU TRÚC THÔNG TIN............ 28

2.1 Cấu trúc thông tin lưỡng phân cơ sở và tiêu điểm thông tin..................... 29

2.1.1 Cấu trúc thông tin cơ sở - tiêu điểm (CS-TĐ) ................................... 29

2.1.2 Cấu trúc thông tin tiêu điểm – cơ sở.................................................. 32

2.2 Cấu trúc thông tin xen kẽ cơ sở và tiêu điểm thông tin ............................ 34

2.2.1 Cấu trúc thông tin cơ sở - tiêu điểm – cơ sở ...................................... 34

2.2.2 Cấu trúc thông tin tiêu điểm – cơ sở - tiêu điểm................................ 36

2.3 Cấu trúc thông tin chỉ có tiêu điểm........................................................... 36

2.3.1 Cấu trúc thông tin có tiêu điểm là đề ................................................. 36

2.3.2 Cấu trúc thông tin có tiêu điểm là thuyết........................................... 37

2.3.3 Cấu trúc thông tin có tiêu điểm là cấu trúc đề thuyết ........................ 38

2.4 Tiểu kết chương 2...................................................................................... 39

CHƯƠNG 3: TIÊU ĐỂM THÔNG TIN VÀ GIÁ TRỊ BIẾU ĐẠT CỦA CÂU

ĐƠN TRONG MỘT SỐ TRUYỆN NGẮN CỦA NGUYỄN MINH CHÂU.... 40

3.1 TĐTT được đánh dấu bằng hình thức câu trong một số truyện ngắn của

Nguyễn Minh Châu ......................................................................................... 40

3.2. Giá trị biểu đạt trong việc sử dụng hình thức câu đơn từ bình diện cấu

trúc thông tin trong các truyện ngắn Mảnh trăng cuối rừng, Bến quê, Chiếc

thuyền ngoài xa ............................................................................................... 41

3.3 Tiểu kết chương 3...................................................................................... 45

KẾT LUẬN......................................................................................................... 46

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 48

NGỮ LIỆU KHẢO SÁT..................................................................................... 50

PHỤ LỤC............................................................................................................ 51