CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN THI TRIẾT HỌC CỔ ĐẠI

CÂU HỎI VÀ ĐÁP ÁN THI TRIẾT HỌC CỔ ĐẠI

CÂU HỎI:

Câu1. Phân tích những điều kiện ra đời của triết học Hy lạp - Lamã cổ đại làm

rõ cơ sở hình thành triết học nói chung và nền văn minh Hy La nói riêng.

Câu2. Phân tích những đặc điểm cơ bản của triết học HyLa cổ đại, lấy dẫn

chứng.

Câu4. Những đặc điểm tư tưởng triết học của trưởng phái ÊLê. (cuối thế kỷ VI￾đầu thế kỷ V tcn)

Câu3.Những nội dung tư tưởng của triết học Hê-ra-clít.(520-460 tcn)

Câu5. Nội dung tư tưởng triết học của Pi-Ta-Go.

Câu6. Quan điểm triết học của ĐêMôCRít qua học thuyết nguyên tử luận.

Câu 7.Quan điểm triết học của XôCrát.(469-399 tcn)

Câu 8. Tư tưởng triết học của Platôn với học thuyêt lý luận của ông.

Câu 9. Vấn đề bản thể luận và nhận thức luận của Arxtot, làm rõ những đóng

góp và hạn chế.

Câu 10. Tư tưởng triết học Ê-PI-Quya. (nêu những đóng góp mới ở lập trường

khoa học.

TRẢ LỜI:

Câu1. Phân tích những điều kiện ra đời của triết học Hy lạp - Lamã cổ đại làm

rõ cơ sở hình thành triết học nói chung và nền văn minh Hy La nói riêng.

Triết học ra đời vào thời kỳ phức tạp mâu thuẫn của sự tồn tại của chính

mảnh đất I-ô-ni, bùng nổ mâu thuẫn giữa nền dân chủ chủ nô quý tộc-sự thay đổi các

bạo chúa (Tyran) khác nhau.

+ Ngoại xâm đe doạ: từ Li-đi, sự xâm lăng của Ba tư năm 546trước công nguyên. sự

xâm lược này làm suy tàn các ngành nghề phát triển( thủ công nghiệp) của mảnh đất I￾ô-ni.

+ Buôn bán phát triển do sự điều kiện tự nhiên thuận lời: đường biển, đường bộ với

vùng Đông á, AiCập vào vùng duyên hải của biển Địa Trung Hải.

Khoa học thực nghiệm( quan sát) đã cho phép thu được các tri thức khoa

học: toán học, vật lý học, thiên văn học, thuỷ văn, và các khoa học về con người.vv.

những tri thức này đòi có một cách giải thích tự nhiên như là tổng thể. Những nhà

triết học sơ khai đựoc gọi là (các nhà physíc) hay “phijiologic” trong hình thức sơ

khai ban đầu những tri thức này xen kẽ với tri thức triết học, quan điểm chính trị và

chúng gắn quyện với nhau tạo thành một khối thống nhất chặt chẽ không thể chia sẻ

được.

- Sự ra đời của triết học HyLa gắn liền với sự ra đời của chủ nghĩa duy vật tự phát,

biện chứng ngâng thơ arixtốt- nhà lịch sử triết học đầu tiên trong lịch sử đã khẳng

định rằng các nhà triết học đầu tiên là các nhà “ tư nhiên” và là những nhà duy vật.

Chủ nghĩa duy vật của các nhà tư tưởng cổ HyLạp đã hình thành và trưởng thành

trong mối liên quan chặt chẽ với sự tích luỹ tri thức khoa học trong cuộc đấu tranh

chống tôn giáo và chống các yêu tố tôn giáo của thần thoại.

- Triết học HyLa còn tiếp thu được từ thần thoại HyLạp những yếu tố tích cực của

thần thoại đó, nghĩa là những yếu tố phản ánh kinh nghiệm lao động của nhân dân,

phản ánh ước mơ, các yếu tố này hợp thành di sản tư tưởng quý báu mà nghệ thuật và

triết học cổ HyLạp đã tiếp thu.

- Sự giao lưu tư tưởng Đông-Tây đã tạo điều kiện phát triển: quan điểm chính trị giao

lưu văn hóa, nghệ thuật, khoa học với phương đông cơ sở nảy sinh rực rỡ là tư tưởng

triết học và tính chất muôn màu muôn vẻ của những trào lưu triết học cổ đại HyLạp.

chẳng hạn các nhà triết học nổ tiếng thời đó đã đến học hỏi từ phuơng Đông như:

TaLét nên biết các nhà bác học Ai cập. PiTago du lịch sang Aicập, Đêmôcrít đã đến

Aicập Babilon và các nước khác ở phương Đông. arixtốt đã cùng

AlachxandrơMaxađoan viễn chinh sang ấn độ vv..trong các cuộc viễn du này các nhà

triết học cổ đại học hỏi không chỉ tri thức khoa học( Yhọc, toá nhọc, thiên văn hình

học, đại số) mà còn tiếp thu các tưởng triết học đó.

- Khi tri thức khoa học phát triển do nền sản xuất phát triển đặt ra đòi hỏi, thì cũng cần

có một nhu cầu giải thích cắt nghĩa các quan niệm chung về thế giới và vì thế triết học

Phylo-sophi ra đời

Câu2. Phân tích những đặc điểm cơ bản của triết học HyLa cổ đại, lấy dẫn

chứng.

Triết học HyLa cổ đại cũng giống như triết học cổ đại của các nước phương

Đông, đã ra đời trong chiếm hữu nô lệ, khi xuất hiện sự phân công lao động mới giữa

lao động trí óc với lao động chân tay. Lao động trí óc hồi đó đã xuất thân từ giai cấp

chủ nô và phổ biến là những nhà triết học.

Nhiều nhà triết học HyLa cổ đại đã đi chu du nhiều nước phương Đông để học hỏi,

tiếp thu kiến thức khoa học, triết học làm phong phú thêm hệ thống triết học của mình.

Kho tàng tri thức của nước này đã mở rộng thêm thông qua quá trình giao tiếp về nền

văn hoá các nước phương Đông như Ai cập, Ba-bi-lon, Ânđộ,… với hệ thống triết học

đa dạng, với những nhà triết học đã đạt tới đỉnh cao trí tuệ của loài người thời cổ đại,

HyLạp đã trở thành cái nôi của triết học châu Âu. Nền văn hoá Hylạp cổ đại nói

chung, cũng như triết học HyLạp cổ đại nói riêng, đã được lịch sử tư tưởng loài người

coi là đỉnh cao rực rỡ của nền văn minh thế giới cổ đại. Ăngghen cho rằng : “ về mặt

triết học cũng như về nhiều lĩnh vực khác, chúng ta phải luôn luôn trở lại với thành

tựu của dân tộc nhỏ bé mà năng lực và sự hoạt động về mọi mặt đã tạo ra cho nó một

địa vị mà không một dân tộc nào khác mà có thể mong ước được trong lịch sử của

nhân loại.

Cho đến ngày nay, lịch sử xa xưa của đất nước này vẫn sáng lên ánh hào quang của

những trí tuệ bách khoa kỳ diệu, của những khả năng tư duy triết học hiếm thấy.

HyLạp cổ đại còn là một trong những điểm xuất phát của lịch sử triết học thế giới mà

như Mác nói: “ Người HyLạp mãi mãi vẫn là bậc thày của chúng ta” vậy triết học

Hylạp có những đặc điểm gì?

Sau đây là những đặc điểm nổi bật:

Tính tổng hợp của Hylạp cổ đại.

Sự phân công lao động xã hội giữa lao động trí óc và lao động chân tay diễn ra lần đầu

tiên trong xã hội chiếm hữu nô lệ. Kết quả của sự phân công này là trong xã hội thời

cổ đại đã hình thành một bộ phận trí thức chuyên nghiệp.Lúc đầu, do khoa học chưa

phát triển các bộ môn khoa học cụ thể cũng chưa được hình thành, cho nên các nhà tri

thức cũng chưa phân công nghiên cứu chuyên ngành; họ nghiên cứu tự nhiên trong

tổng thể. Người tri thức hay nhà khoa học trong xã hội, đó vừa là nhà triết học, đạo

đức học, mỹ học vừa là nhà toán học, thiên văn học hay sinh vật học, vật lý học…Vì

lẽ đó triết học thời kỳ cổ đại là bộ môn tổng hợp. Mọi tri thức về tự nhiên đều được

tổng hợp trong hệ thống triết học để vẽ nên bức tranh tổng quát về thế giới.

Tính muôn vẻ của triết học HyLạp cổ đại

Với số lượng phong phú của các trường phái, trào lưu, triết học HyLạp cổ đại đã là

mầm mống, khởi nguyên của tất cả các loại thế giới quan sau này. Các trường phái

muôn vẻ ấy đã hình thành và xuất hiện trong cuộc đấu tranh lâu dài giữa khoa học và

tôn giáo, trong cuộc đấu tranh gay gắt giữa các tập đoàn của giai cấp chủ nô với nhau

và giữa giai cấp chủ nô với giai cấp nô lệ. Nói cách khác, chính đấu tranh ngày càng

căng thẳng diễn ra trong trường kỳ lịch sử của chế độ chiếm hữu nô lệ Hylạp quyết

định tính muôn vẻ với nền triết học này. đó là cơ sở xã hội làm xuất hiện nhiều trường

phài và trào lưu triết học, trong đó có hai khuynh hướng cơ bản đối lập nhau: chủ

nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm.

Tính muôn vẻ của triết học Hy lạp cổ đại còn được bổ sung do sự mở rộng quan hệ

văn hoá, quan hệ giao thương, giao tiếp với các nước phương Đông. Nhờ vậy, nhiều

nhà triết học cổ đại đă tiếp thụ được những thanh tựu khoa học và những quan điểm

triết học từ những nước này. Ănghen đã đánh giá cao tính muôn vẻ của triết học

Hylạp. Người cho rằng: “chính vì trong các hình thức muôn hình muôn vẻ của triết

học Hylạp, đã có mầm mống và đang nảy nở hầu hết tất cả các loại thế giới quan sau

này”. Người còn nhấn mạnh ngay cả “ Khoa học lý luận và tự nhiên cũng không thể

không trở iại với ngường Hy Lạp nếu nó muốn truy cứu lịch sử phát sinh, phát triển

của những nguyên lý phổ biến của nó ngày nay”

Tính đảng phái trong triết học Hy Lạp cổ đại

Triết học là một hình thái ý thức xã hội. Nó phản ánh cuộc chiến đấu giữa hai tập đoàn

trong giai cấp chủ nô: một tập đoàn đại biểu cho lợi ích của tầng lớp chủ nô quý tộc

bảo thủ, phản động với một tập đoàn đại biểu cho lợi ích của tầng lớp chủ nô dân chủ￾phù hợp với tiến bộ xã hội với lợi ích của giai cấp nô lệ. Cả hai tập đoàn này đều sử

dụng triết học làm vũ khi đấu tranh tư tưởng. Chủ nghĩa duy tâm là công cụ tư tưởng

các tầng lớp chủ nô quý tộc, phản động. Chủ nghĩa duy vật là vũ khí tư tưởng của tầng

lớp chủ nô dân chủ, tiến bộ, hai phái triết học này, theo cách gọi của Lênin, là những

đảng phái triết học, không ngừng đấu tranh với nhau trong trường kỳ lịch sử. Lênin

chỉ rõ đó là tính giai cấp, tính đảng của triết học, Người viết: “ Triết học hiện đại cũng