Biểu hiện interleukin 1 beta tại sang thương sẩn viêm của mụn trứng cá

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LÊ VI ANH

BIỂU HIỆN INTERLEUKIN-1 BETA

TẠI SANG THƢƠNG SẨN VIÊM CỦA MỤN TRỨNG CÁ

CHUYÊN NGÀNH: DA LIỄU

MÃ SỐ: CK 62 72 35 01

LUẬN VĂN CHUYÊN KHOA CẤP II

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS.BS. LÊ THÁI VÂN THANH

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2020

.

.

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là nghiên cứu của chúng tôi. Các số liệu và kết

quả trong luận văn này là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kì công

trình nghiên cứu nào khác.

Tác giả luận văn

LÊ VI ANH

.

.

ii

MỤC LỤC

Đề mục Trang

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU................................................................ 4

1.1. ĐẠI CƢƠNG VỀ BỆNH MỤN TRỨNG CÁ.................................................. 4

1.2. SƠ LƢỢC VỀ IL-1β TRONG MỤN TRỨNG CÁ ........................................ 15

CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................. 20

2.1. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU............................................................................. 20

2.2. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ........................................................................ 20

2.3. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU................................................ 20

2.4. PHƢƠNG PHÁP CHỌN MẪU...................................................................... 20

2.5. CỠ MẪU......................................................................................................... 21

2.6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................... 21

2.7. CÁCH TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU............................................................. 22

2.8. CÁC BIẾN SỐ CẦN THU THẬP.................................................................. 25

2.9. VẤN ĐỀ Y ĐỨC ............................................................................................ 31

2.10. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI.............................................................................. 31

2.11. LỢI ÍCH MONG ĐỢI................................................................................... 31

2.12. SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU................................................................................. 32

CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............................................................ 33

3.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .......................................... 33

3.2. ĐẶC ĐIỂM MÔ BỆNH HỌC VÀ VỊ TRÍ, MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN IL-1

TRÊN SANG THƢƠNG SẨN VIÊM CỦA MỤN TRỨNG CÁ .......................... 37

.

.

iii

3.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN CỦA IL- 1Β TẠI

SANG THƢƠNG SẨN VIÊM MỤN TRỨNG CÁ VỚI ĐẶC ĐIỂM DỊCH

TỄ, LÂM SÀNG, MÔ BỆNH HỌC ....................................................................... 48

CHƢƠNG 4. BÀN LUẬN..................................................................................... 59

4.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .......................................... 59

4.2. ĐẶC ĐIỂM MÔ BỆNH HỌC VÀ VỊ TRÍ, MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN IL￾1B TRÊN SANG THƢƠNG SẨN VIÊM CỦA MỤN TRỨNG CÁ..................... 67

4.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN CỦA IL- 1Β TẠI

SANG THƢƠNG SẨN VIÊM MỤN TRỨNG CÁ VỚI ĐẶC ĐIỂM DỊCH

TỄ HỌC, LÂM SÀNG, MÔ BỆNH HỌC CỦA SANG THƢƠNG SẨN

VIÊM MỤN TRỨNG CÁ....................................................................................... 70

KẾT LUẬN.................................................................................................... 74

KIẾN NGHỊ................................................................................................... 76

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................

PHỤ LỤC...........................................................................................................

.

.

iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nghĩa

AST Aspartate aminotransferase

ALT Alanin aminotransferase

P. acnes Propionibacterium acnes

GAGS Global acne grading system

BPO Benzoyl peroxid

RARS Receptor retinoic acid

LDL Low density lipoprotein

HDL

IL-1

High density lipoprotein

Interleukin- 1 beta

PAMPs Pathogen-associated molecular

pattern molecules

PRRs Pattern recognition receptors

DAMPs Damage-associated molecular

patterns

LRR Leucin C-terminal

.

.

v

BẢNG ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ VIỆT-ANH

Mụn trứng cá tối cấp Acne fulminan

Mụn trứng cá cụm Acne conglobate

Chết theo chƣơng trình Apoptosis

Nhân mụn đóng Closed comedone

Hệ thống phân độ mụn trứng cá toàn

cầu

Global Acne Grading System

Vi nhân mụn Micro comedone

Nhân mụn mở Open comedone

Mụn trứng cá ở phụ nữ trƣởng thành Postaldolescent acne in women

Mầm bệnh liên quan đến mô hình phân

tử

Pathogen-associated molecular

pattern molecules

Thụ thể nhận dạng mẫu Pattern recognition receptors

Mô hình phân tử liên quan đến sự nguy

hiểm

Damage-associated molecular

patterns

.

.

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2-1. Hệ thống phân loại mụn trứng cá toàn cầu (GAGS)...................... 23

Bảng 2-2. Tính điểm sang thƣơng mụn .......................................................... 23

Bảng 3-1. Đặc điểm phân bố tuổi của nhóm nghiên cứu (n=20).................... 33

Bảng 3-2. Phân bố trình độ học vấn của mẫu nghiên cứu .............................. 33

Bảng 3-3. Phân bố nghề nghiệp của mẫu nghiên cứu..................................... 34

Bảng 3-4. Phân bố tuổi khởi bệnh và thời gian mắc bệnh trong mẫu nghiên

cứu................................................................................................................... 34

Bảng 3-5. Tiền sử điều trị mụn trứng cá trong mẫu nghiên cứu..................... 35

Bảng 3-6. Phân bố loại da của nhóm nghiên cứu............................................ 35

Bảng 3-7. Đặc điểm loại sang thƣơng của nhóm nghiên cứu......................... 36

Bảng 3-8. Đặc điểm phân bố sang thƣơng của nhóm nghiên cứu .................. 36

Bảng 3-9. Đặc điểm di chứng sang thƣơng của nhóm nghiên cứu................. 37

Bảng 3-10. Phân bố các mức độ nặng của bệnh mụn trứng cá....................... 37

Bảng 3-11. Đặc điểm mức độ tăng sản thƣợng bì........................................... 38

Bảng 3-12. Phân bố mức độ dày sừng nang lông ........................................... 38

Bảng 3-13. Phân bố mức độ tăng sinh mạch máu và lan rộng của phản ứng

viêm................................................................................................................. 40

Bảng 3-14. Phân bố mức độ tẩm nhuận tế bào và loại tế bào chiếm ƣu thế ở

lớp thƣợng bì ................................................................................................... 41

Bảng 3-15. Phân bố mức độ tẩm nhuận tế bào và loại tế bào chiếm ƣu thế ở

lớp bì................................................................................................................ 42

Bảng 3-16. Phân bố mức độ biểu hiện IL-1β và loại tế bào biểu hiện ........... 44

Bảng 3-17. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở lớp thƣợng bì và đặc

điểm dịch tễ ..................................................................................................... 48

.

.

vii

Bảng 3-18. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở lớp thƣợng bì và đặc

điểm lâm sàng.................................................................................................. 48

Bảng 3-19. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở lớp thƣợng bì và đặc

điểm mô bệnh học ........................................................................................... 50

Bảng 3-20. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở lớp bì và đặc điểm

dịch tễ .............................................................................................................. 51

Bảng 3-21. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở lớp bì và đặc điểm

lâm sàng........................................................................................................... 52

Bảng 3-22. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở lớp bì và đặc điểm

mô học ............................................................................................................. 54

Bảng 3-23. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở quanh nang lông và

đặc điểm dịch tễ học........................................................................................ 55

Bảng 3-24. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở quanh nang lông và

đặc điểm lâm sàng........................................................................................... 55

Bảng 3-25. Mối liên quan của mức độ biểu hiện IL-1β ở quanh nang lông và

đặc điểm mô học ............................................................................................. 57

.

.

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH

Hình 1.1. Cơ chế bệnh sinh của mụn trứng cá .................................................. 7

Hình 1.2. Sự bài tiết Interleukin 1β ................................................................ 17

Hình 3.1. Tăng sản thƣợng bì mức độ nặng (B20-6007)................................ 38

Hình 3.2. Dày sừng quanh nang lông mức độ nặng (B20-16142).................. 39

Hình 3.3. Dày sừng quanh nang lông mức độ nhẹ (B20-2726)...................... 39

Hình 3.4. Dày sừng quanh nang lông mức độ vừa (B20-4936)...................... 40

Hình 3.5. Tăng sinh mạch máu và lan rộng của phản ứng viêm ở mức vừa

(B20- 16427) ................................................................................................... 41

Hình 3.6. Tẩm nhuận bạch cầu nhân múi trung tính trong lớp thƣợng bì kèm

dày sừng quanh nang lông mức độ vừa (B20-18443)..................................... 42

Hình 3.7. Tẩm nhuận tế bào viêm trong lớp bì ở mức độ nhẹ, tế bào viêm tập

trung quanh nang lông và mạch máu trong lớp bì (B20-13803)..................... 43

Hình 3.8. Tẩm nhuận tế bào viêm lan tỏa trong lớp bì ở mức nhiều kèm quanh

nang lông (B20-10716). .................................................................................. 43

Hình 3.9. Tẩm nhuận tế bào viêm trong lớp bì ở mức nhiều gồm bạch cầu

trung tính, đại bào, các tế bào đơn nhân. ........................................................ 44

Hình 3.10. Tẩm nhuận tế bào viêm trong lớp bì ở mức độ vừa, tế bào viêm tập

trung quanh nang lông và mạch máu trong lớp bì (B20-13737)..................... 44

Hình 3.11. Biểu hiện IL-1β ở mức độ nhẹ trong lớp thƣợng bì và lớp bì (B20-

4936)................................................................................................................ 46

Hình 3.12. Biểu hiện IL-1β ở mức độ vừa trong lớp thƣợng bì và lớp bì (B20-

551).................................................................................................................. 47

Hình 3.13. Biểu hiện IL-1β ở mức độ vừa trong lớp bì (B20-704) ................ 47

Hình 3.14. Biểu hiện IL-1β ở mức độ mạnh trong lớp bì (B20-1227) ........... 47

.

.

ix

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3-1. Đặc điểm giới tính của nhóm nghiên cứu (n=20)...................... 33

Biểu đồ 3-2. So sánh điểm số GAGS ở các nhóm mức độ biểu hiện IL-1β ở

lớp thƣợng bì ................................................................................................... 50

Biểu đồ 3-3. So sánh điểm số GAGS ở các nhóm mức độ biểu hiện IL-1β ở

lớp bì................................................................................................................ 53

Biểu đồ 3-4. So sánh điểm số GAGS ở các nhóm mức độ biểu hiện IL-1β ở

quanh nang lông .............................................................................................. 57

.

.