Biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non tỉnh Bắc Kạn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

––––––––––––––––

LÊ THỊ HẢI

BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ BỒI DƯỠNG

NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ CHO HIỆU TRƯỞNG

TRƯỜNG MẦM NON TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2009

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

–––––––––––––––––––––

LÊ THỊ HẢI

BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ BỒI DƯỠNG

NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ CHO HIỆU TRƯỞNG

TRƯỜNG MẦM NON TỈNH BẮC KẠN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS TRẦN QUỐC THÀNH

THÁI NGUYÊN - 2009

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

––––––––––––––––––––

LÊ THỊ HẢI

BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG

HIỆU QUẢ BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ

CHO HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG MẦM NON

TỈNH BẮC KẠN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 60 14 05

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Thái Nguyên - 2009

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

Công trình được hoàn thành tại

Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Quốc Thành

Phản biện 1:.................................................

Phản biện 2:.................................................

Luận văn sẽ được bảo vệ trước hội đồng chấm luận văn

Họp tại:Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

Ngày tháng năm 2009

Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Đại học Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

THAI NGUYEN UNIVERSITY

THE COLLEGE OF TEACHING AND EDUCATION

––––––––––––––––––––––

LE THI HAI

ENHANCING THE EFFECTIVE

METHOD TO MANAGEMENT OF PROFESSIONAL

TRAINING FOR RECTOR OF KINDERGARTEN IN

BAC KAN PROVINCE

Major : Educational management

Code : 60 14 05

SUMMARY OF MASTER THESIS FOR EDUCATIONAL

MANAGEMENT

The supervisor: ASSOC. PROF. DR. TRAN QUOC THANH

THAI NGUYEN - 2009

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Để đáp ứng yêu cầu về con người và nguồn nhân lực với tư cách là

nhân tố quyết định sự phát triển đất nước trong thời kỳ CNH-HĐH, cần tạo

chuyển biến cơ bản toàn diện về giáo dục-đào tạo. Trong đó đổi mới quản lý

giáo dục là một yêu cầu cấp bách hàng đầu của việc tiếp tục triển khai, điều

chỉnh và nâng cao chất lượng cải cách giáo dục hiện nay.

Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã chỉ rõ một trong bảy

nhóm giải pháp chủ yếu để phát triển giáo dục- đào tạo là:

“Đổi mới quản lý giáo dục”. Cụ thể là: Đổi mới cơ chế và phương thức

giáo dục; Xây dựng và thực hiện chuẩn hoá đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục￾Đào tạo; Bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục các cấp về

kiến thức, kỹ năng quản lý và rèn luyện phẩm chất của từng cán bộ quản lý.

Điều đó cho thấy, Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định: việc đổi mới quản lý

giáo dục các cấp là khâu đột phá để thực hiện mục tiêu phát triển giáo dục.

Tại Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành TƯ khoá VIII, Đảng ta cũng đã xác

định nhiệm vụ cho Giáo dục-Đào tạo là: “Đổi mới cơ chế quản lý, bồi dưỡng

cán bộ, sắp xếp, chấn chỉnh và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý giáo

dục-đào tạo”.

Để đổi mới quản lý giáo dục, chúng ta phải quan tâm đến công tác bồi

dưỡng cán bộ quản lý giáo dục, từng bước nâng cao trình độ cho đội ngũ này.

Bởi vì, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Muôn việc thành công hoặc thất

bại đều do cán bộ tốt hay kém”.

Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non là bậc học đầu

tiên có nhiệm vụ chăm sóc và giáo dục trẻ em từ (3 tháng đến 6 tuổi). Giáo

dục mầm non đặt nền móng đầu tiên cho việc hình thành và phát triển nhân

cách con người; chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào các bậc học

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

2

phổ thông. Do đó, phát triển giáo dục mầm non một cách vững chắc là nền

tảng cho sự phát triển nguồn lực con người, phục vụ cho phát triển giáo dục

phổ thông.

Trường mầm non khác với các nhà trường phổ thông ở chỗ: trường

mầm non phải thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ: chăm sóc, nuôi dưỡng và

giáo dục trẻ. Nhiệm vụ của giáo viên trường mầm non rất nặng nề. Trong đó

vai trò của hiệu trưởng là hết sức quan trọng đối với sự phát triển của nhà

trường. Là người chịu trách nhiệm toàn bộ các hoạt động trong nhà trường.

Thực tế cho thấy hiệu trưởng trường mầm non đều được đề bạt từ giáo viên.

nghiệp vụ sư phạm về chuyên môn mầm non thì được rèn luyện trong nhà

trường sư phạm. Còn công việc của một người quản lý thì hầu như chưa được

huấn luyện một cách bài bản, hệ thống.

Giáo dục mầm non hiện nay được Nhà nước và xã hội quan tâm đặc

biệt. Một văn bản mới nhất của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày

23/6/2008 đó là Quyết định số 149/2006/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án

“Phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2006- 2015”, trong đó có nhiệm vụ

“xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục

mầm non”.

Những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước nêu

trên là cơ sở pháp lý cho công tác chỉ đạo bồi dưỡng cán cán bộ quản lý giáo

dục, trong khi đó đại đa số hiệu trưởng trường mầm non tỉnh Bắc Kạn đều

chưa được bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý một cách đầy đủ, hệ thống. Họ

làm việc chủ yếu bằng kinh nghiệm do bản thân tự học hỏi, kết hợp với những

kiến thức được bồi dưỡng theo từng chuyên đề hoặc theo vụ việc. Do đó chất

lượng hoạt động quản lý trong các nhà trường còn nhiều bất cập, trong công

việc khi cần giải quyết các tình huống đặt ra còn lúng túng để tìm phương án

hợp lý. Những hạn chế về nghiệp vụ quản lý của hiệu trưởng trường mầm non

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

3

đã có những ảnh hưởng đến sự phát triển của nhà trường nói riêng, của bậc

học nói chung.

Để đáp ứng với yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục nói chung và

bậc học mầm non nói riêng trong giai đoạn hiện nay, tỉnh và ngành GD-ĐT

Bắc Kạn đã chú ý đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý nhà

trường mầm non và đổi mới công tác quản lý. Tuy nhiên việc nghiên cứu triển

khai bồi dưỡng cho HT các trường mầm non của tỉnh chưa được nghiên cứu

một cách hệ thống, bài bản. Việc nghiên cứu biện pháp bồi dưỡng NVQL cho

HT trường mầm non tại tỉnh Bắc Kạn là rất quan trọng và cấp thiết. Vì những

lý do nêu trên chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: "Biện pháp tăng cường

hiệu quả bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho hiệu trưởng trường Mầm non

tỉnh Bắc Kạn".

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở lý luận và thực trạng công tác bồi dưỡng HT trường mầm

non tỉnh Bắc Kạn đề xuất các biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng

nghiệp vụ quản lý cho đội ngũ này qua đó góp phần nâng cao chất lượng quản

lý nhà trường, thúc đẩy sự phát triển của bậc học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

3. Giả thuyết khoa học

Trình độ nghiệp vụ quản lý của hiệu trưởng các trường mầm của tỉnh

Bắc Kạn còn những hạn chế nhất định nếu đề xuất và thực hiện một số biện

pháp tổ chức bồi dưỡng phù hợp đặc điểm kinh tế-xã hội và giáo dục mầm

non tỉnh Bắc Kạn, thì trình độ NVQL của HT trường MN sẽ được nâng lên

với đòi hỏi thực tế của các trường.

4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý đội ngũ hiệu trưởng, phó hiệu

trưởng các trường mầm non của tỉnh Bắc Kạn.

4.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng nghiệp

vụ quản lý cho hiệu trưởng các trường mầm non tỉnh Bắc Kạn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

4

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Xác định cơ sở lý luận về nghiệp vụ quản lý trường mầm non và bồi

dưỡng nghiệp vụ quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non.

5.2. Tìm hiểu thực trạng trình độ nghiệp vụ quản lý của hiệu trưởng, phó hiệu

trưởng các trường mầm non và công tác bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho đội

ngũ này ở các trường mầm non của tỉnh Bắc Kạn.

5.3. Đề xuất một số biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng nghiệp vụ quản

lý cho hiệu trưởng trường mầm non tỉnh Bắc Kạn nhằm đáp ứng yêu cầu phát

triển của bậc học trong thời kỳ mới.

6. Phạm vi nghiên cứu

Trong khuôn khổ của một luận văn thạc sỹ, đề tài chỉ tập trung nghiên

cứu một số biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng những kiến thức, kỹ

năng quản lý nhà trường mầm non cho hiệu trưởng trường mầm non trên địa

bàn tỉnh Bắc Kạn.

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận

- Phương pháp phân tích lịch sử-lô gic để tổng quan, trọn lọc các quan

điểm lí thuyết, quan điểm khoa học có liên quan đến việc bồi dưỡng nghiệp

vụ quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non.

- Phương pháp so sánh, tổng hợp, khái quát hóa lí luận để xây dựng hệ

thống lí luận và căn cứ lí luận làm cơ sở cho việc nghiên cứu thực tiễn.

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn gồm các phương pháp

- Phương pháp Ankét

Chúng tôi xây dựng 3 mẫu phiếu điều tra: Một mẫu dành cho cán bộ

quản lý và chuyên viên quản lý ngành mầm non cấp (phòng, sở); một mẫu

dành cho hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường mầm non; Một mẫu dành

cho hiệu trưởng và CBQL cấp (phòng, sở). Ba mẫu phiếu điều tra này nhằm

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

5

thu thập các ý kiến về nội dung và hình thức bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho

hiệu trưởng các trường mầm non và các vấn đề có liên quan.

- Phương pháp phỏng vấn

Chúng tôi gặp gỡ, trao đổi với những hiệu trưởng, phó hiệu trưởng

trường mầm non trong tỉnh Bắc Kạn để tìm hiểu thêm về những khó khăn của

họ trong quản lý nhà trường và những nguyện vọng về việc bồi dưỡng nghiệp

vụ nhằm giúp họ quản lý nhà trường có hiệu quả hơn.

- Phương pháp quan sát

Tổ chức quan sát các hoạt động của hiệu trưởng,phó hiệu trưởng trường

mầm non nhằm hiểu rõ đặc điểm hoạt động của họ, từ đó có cơ sở xác định

nhu cầu, nội dung bồi dưỡng.

7.3. Các phương pháp khác

- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Sử dụng phương pháp này,

chúng tôi lấy ý kiến của các cán bộ quản lý trường mầm non có kinh

nghiệm và những người am hiểu về công tác bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo

dục nhằm xác định các nội dung và biện pháp bồi dưỡng cho hiệu trưởng

trường mầm non.

- Phương pháp xử lý số liệu: Các số liệu thu được của đề tài đều được

xử lý bằng toán thống kê.

8. Đóng góp mới của luận văn

Đây là một trong những công trình nghiên cứu một cách có hệ thống

thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường mầm non tỉnh Bắc Kạn và đề xuất

một số biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý cho hiệu

trưởng trường mầm non cả về kiến thức và kỹ năng nhằm nâng cao chất lượng

và hiệu quả quản lý trường mầm non trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

6

Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN BỒI DƢỠNG NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ

CHO HIỆU TRƢỞNG TRƢỜNG MẦM NON

1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ

Đã có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý và quản lý giáo dục trong

và ngoài nước. Cho đến nay, do nhận thức được tầm quan trọng của đội ngũ

cán bộ quản lý các cấp, các ngành nên các tác giả đã bàn nhiều đến vấn đề cán

bộ quản lý. chú ý đến việc bồi dưỡng những kỹ năng nghề nghiệp cho cán bộ

quản lý.

Trong lĩnh vực quản lý giáo dục, nhiều tác giả đã nghiên cứu về cán bộ

quản lý các cấp học, bậc học, nhiều công trình nghiên cứu, nhiều tài liệu về

quản lý giáo dục được công bố. Đã có nhiều những tác giả trong và ngoài

nước đi sâu nghiên cứu về quản lý giáo dục nói chung như: M.I Kônđacôp,

P.V Zimin, N.I Xaxerđôtôp, Đặng Quốc Bảo, Phạm Minh Hạc, Lê Tuấn, Trần Kiểm,

Nguyễn Ngọc Quang, Nguyễn Quốc Trí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc... Các tác giả

đã đưa ra các khái niệm cơ bản về quản lý giáo dục, các chức năng quản lý

giáo dục, quản lý nhà trường, nội dung và phương pháp quản lý nhà trường.

Các công trình nghiên cứu cũng đề cập đến vị trí vai trò của cán bộ quản lý,

của hiệu trưởng nhà trường đi sâu vào các lĩnh vực như: đặc điểm lao động

của hiệu trưởng, uy tín và phong cách lãnh đạo của hiệu trưởng...

Trong những năm gần đây các cấp các ngành đã quan tâm nhiều hơn

đến công tác bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục, do đó đã có một số công

trình về vấn đề bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục. Đó là các bài báo, các luận

văn thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề này. Riêng bậc học mầm non, có thể kể tên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

7

một số công trình như sau: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi

dưỡng đội ngũ CBQL trường Mầm non ở trường bồi dưỡng cán bộ giáo dục

Hà Nội - Luận văn Thạc sĩ của Hồ Nguyệt Ánh - Trường CBQLGD TW1

2000; Một số biện pháp nâng cao năng lực QL cho CBLĐ các trường MN

huyện Văn Giang tỉnh Hưng Yên - Luận văn thạc sĩ của Đặng Thị Bích Thuỷ -

ĐHSP Hà Nội 2001; Các biện pháp nâng cao năng lực QL chuyên môn của

HT trường MN Hà Nội - Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thị Bích Thuỷ - ĐHSP

Hà Nội 2002; Thực trạng và các biện pháp góp phần nâng cao năng QL của

HT các trường MN quận Cầu Giấy. Luận văn thạc sĩ của Lê Thị Đức - ĐHSP

Hà Nội 2000; Những giải pháp đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý bậc

học mầm non tỉnh Thái Nguyên - Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Thị Mai Loan -

ĐHSP Hà Nội 2002; Một số biện pháp tổ chức thực hiện chương trình bồi

dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ quản lý trường mầm non ở Hà Nội - Luận văn

Thạc sĩ của Đỗ Thuý Hảo - ĐHSP Hà Nội 2002... Các công trình trên đã đề

cập đến những vấn đề cơ bản liên quan đến hoạt động của HT trường MN và

đưa ra một số biện pháp giúp họ nâng cao khả năng quản lý nhà trường. Các

biện pháp đó bao gồm cả các biện pháp đào tạo và bồi dưỡng. Đồng thời cũng

gợi ra một số nội dung trong NVQL của HT trường MN. Để công tác bồi

dưỡng nghiệp vụ quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non trong giai đoạn

hiện nay đáp ứng được với yêu cầu phát triển, giáo dục nói chung và bậc

học mầm non nói riêng và phù hợp với thực tiễn của các nhà trường Đòi

hỏi phải đi sâu vào các biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng kiến thức

kỹ năng NVQL cụ thể cho HT trường MN thì các công trình chưa đề cập

một cách hệ thống.