Bản chất của ngôn từ văn học (nghĩ từ bài viết Bản chất xã hội, thẩm mỹ của diễn ngôn văn học của Trần Đình Sử)

Nguyen Tlii Hal Phuong Tgp chi KHOA HOC & CONG NGHE 167(07): 21-24

BAN CHAT CUA NGON TlT VAN HOC (NGHI TU" BAI VIET SAN CHAT

XAHQI, THAMMY CUA DIEN NGON VAN HOC CUA TRAN DINH SU)

Nguyen Thi Hai Phu-oTig*

Trudng Dai hoc Supham Ha Ngi

T OM TA T ,,

Bai viet nay trinh bay nhung dieu ma tac gia thu nhan dupc ve van de ban chat cua nggn tir van

hpc sau khi doc bai vilt Bdn chdt xd hpi. thdm my ciia diin ngon vdn hoc cua Tran Dmh Su. Tiep

thu quan ni?m cua nhiing nha nghien ciiu nhu M, Bakhtin, M,Foucaiilt.„, Trin Dinh Sir da chi ra

con dudng hgp li de tim hieu ngon tu van hpc la phai xuat phat tu sy thong nhat gifta ngon tfl va y

thuc. Chinh hinh thai y thuc xa hoi, trang thli tri thiic cua con ngudi va co che quyen Iyc trong xa

hpi dl trd thanh cai logic npi tai, cai co che tham kin chi phdi each su dung ngon tir cua con ngudi.

Tii viec nhin thay su chi phoi cua ca che van hoa, xa hpi doi vdi viec sfl dung ngon tii cua con

ngudi, Tran Dinh Sir khSng dinh ring su v^n dflng cua v&n hpc dupc the hien rat ro net, sau sac

qua su van dpng ciia ngon tu, hinh tJiai ngon tir giai dogn sau se thay the dan hinh thai ngon tfl giai

doan trudc,

Tii khoa: Quan niim. ngon tic vdn hoc. diin ngon vdn hgc, bdn chdt xS hoi. bdn chat thdm my,

Trdn Dinh Sic.

MO DAU

Van hpc la nghe Ihuat ngon tu. Mdi giai doan

van hpc cd mdt he thong ngdn tu rigng, mgt

each ndi rieng tiiy thudc vao d^c digm kinh tg,

chinh Iri, xa hgi, van hoa... cua giai doan do.

Chinh vi thg, khi tim hieu mpt trao luu van

hpc, mdi Ihdi dai van hgc, mgt giai doan van

hpc, ta khdng the bd qua viec tim higu ngdn

lu ciia van hgc thdi kl do. Trong bai dien tir

Nobel van hgc nam 1985, nha van Phap

Claude Simon - mflt Irong nhftng dai dien

ligu bieu cua phong trao tigu thuyet Mdi da

nhin manh vao tam quan trgng dac biet cua

ngdn tu: "Ngfln ngft khflng chi la cflng cu

dien d^t, truyen dat, chuyen tai... Ngfln ngft

la c6ng cu nhan thiic, kham pha... Ngdn ngfl'

khdng chi bieu dai ma nd cdn san sinh y

nghia. Ngfln ngft khdng chl la nhftng ki hieu,

nd cdn la nhiing mit nhigu moi y nghia..." [1,

104], Ngfln tu vln hgc cd lam quan trgng nhu

the nhung "cho dgn nay trong hau hel cac tai

lieu ll luan van hgc d Viet Nam dlu chi higu

ngfln tu nhu mdt phuang tien bigu dat, mflt

cong cy be ngoai, chua di sau tim higu ban

chit xa hpi, tham mi cua no" [2]. Chinh vi

thg, sau khi dgc bai viet Bdn chdt xd hoi, thdm

' Tel 0913599797; Email: haiphuongdhsp@yahoo com

mi cita ngon tit vdn hgc cua Tran Dmh Sfl,

chung toi da phan nao cd duac cai nhin sau

sac va toan dien han ve ban chat ciia ngdn tu

van hgc, higu ban chat cua ngdn tu van hpc

vdl lu each la mgi dign ngfln.

N O I DUNG NGHIEN CUU

Trong bai viet nay, trudc het, Tran Dinh Su

da chi ra tinh phign dien, cyc doan trong mdt

so quan raem ve ngfln tu van hpc. Do la quan

niem coi ngfln tu vln hgc chi don thuan la

mdt phuang tien bigu d^t, rapt cflng cy be

ngoai de chuygn tai npi dung, de phan anh ddi

sdng xa hdi nhu quan diem ciia G. N.

Pospelov hay la quan niem qua chu Irgng den

muc tuyet doi hda ban chat tham mi, "tinh

vln hpc", "chat van hgc" cua ngdn tir van

hgc cua cac nha ly luan hlnh thuc Nga, phe

binh Mdi Anh, My va chu nghia cau tnic...

Tu viec phg phan nhiing quan niem phien

dien trong viec nghien ciiu ban chit cua ngfln

tir van hgc, Tran Dinh Su da chi ra con duang

hap li de tim hieu ngon tit van hgc lit pHdi

xudt phdt tu sti- thong nhat giiia ngon tu- vd y

thiic. Ngdn tu van hgc vdi tu each ia y thuc

vg thyc tai, no ton tai trong giao tilp xa hgi

chfl khong phai trong tu dien, Va lac gia da

vien dan den quan niem ciia nha nghign ciru

M. Bakhtin nhu la mgt minh chung cho

21