Yếu tố tác động đến rủi ro thanh khoản của các Ngân hàng Thương mại Việt Nam, 2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

TRƯƠNG THANH NHI

YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO THANH KHOẢN CỦA

CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TP. HCM, tháng 04/2022

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

TRƯƠNG THANH NHI

YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN RỦI RO THANH KHOẢN CỦA

CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Mã ngành: 8 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHAN DIÊN VỸ

TP. HCM, tháng 04/2022

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên Trương Thanh Nhi, học viên lớp cao học CH22B2, trường Đại học

Ngân Hàng TP. Hồ Chí Minh, niên khóa 2020-2022.

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật.

Tôi xin cam đoan bài luận tốt nghiệp “Yếu tố tác động đến rủi ro thanh khoản của

các ngân hàng Thương mại Việt Nam” là bài báo cáo của riêng tôi, kết quả nghiên

cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc

các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy

đủ trong luận văn.

Tôi cam đoan không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi xin chịu hoàn

toàn trách nhiệm về lời cam đoan của mình.

TP. Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 04 năm 2022

Tác giả

Trương Thanh Nhi

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn quý thầy cô cùng Ban giám hiệu

Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM đã truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho

chúng tôi trong suốt thời gian học tập tại trường.

Đặc biệt, với lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Thầy PGS.

TS. Phan Diên Vỹ đã tận tình hướng dẫn, hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện

luận văn, truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn giúp tôi lựa chọn

đề tài phù hợp và hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp của mình một cách tốt nhất.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

iii

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Tên đề tài: Yếu tố tác động đến rủi ro thanh khoản của các ngân hàng Thương mại

Việt Nam

Nội dung:

Luận văn đã ứng dụng các lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm của nhiều

tác giả trong và ngoài nước về yếu tố tác động đến rủi ro thanh khoản của các ngân

hàng Thương mại Việt Nam. Mẫu nghiên cứu từ 24 NHTM tại Việt Nam trong

giai đoạn năm 2011 – 2020. Trong quá trình nghiên cứu để cho ra kết quả cuối

cùng của luận văn tác giả đã rút ra được những kết luận sau:

Thứ nhất, tác giả đã xác định được rủi ro thanh khoản của ngân hàng bị tác

động bởi các yếu tố: Quy mô ngân hàng , Tỷ suất lợi nhuận ,Tỷ lệ vốn chủ sở hữu

trên tổng tài sản, Tỷ lệ cho vay trên tổng tài sản, Tăng trưởng GDP, Lạm phát.

Thứ hai, tác giả đã đo lường được mức độ tác động của các yếu tố trên đến

rủi ro thanh khoản.

Thứ ba, từ kết quả tính toán đó thì tác giả đã đưa ra được các hàm ý chính

sách nhằm quản lý rủi ro thanh khoản được tối ưu hóa.

Từ khóa: SIZE, ROE, CAP, CAP, TLA, NPL, LLR, GDP, INF, R2

iv

ABSTRACT

Project title: “Factors affecting liquidity risk of Vietnamese commercial banks”.

Content:

The thesis has applied theories and empirical studies of many domestic and

foreign authors on factors affecting liquidity risk of Vietnamese commercial

banks. Research sample from 24 commercial banks in Vietnam in the period 2011

- 2020. During the research process to produce the final results of the thesis, the

author has drawn the following conclusions:

Firstly, the author has determined that the bank's liquidity risk is affected

by the following factors: Bank size, Profit rate; Equity to Total Assets, Loans to

Assets Ratio, GDP Growth, Inflation.

Second, the author has measured the impact of the above factors on liquidity

risk.

Third, from the results of that calculation, the author has provided policy

implications for optimized liquidity risk management.

Keywords: SIZE, ROE, CAP, CAP, TLA, NPL, LLR, GDP, INF, R

2

.

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH

Từ viết tắt Cụm từ tiếng Anh Cụm từ tiếng Việt

FEM Fixed Effect Model Mô hình tác động cố định

REM Random Effect Model Mô hình tác động ngẫu nhiên

OLS Ordinary Least Square Bình phương nhỏ nhất thông thường

FGLS Feasible generalized least

squares

Bình phương tối thiểu tổng quát khả

thi

SIZE SIZE Quy mô ngân hàng

ROE Return on Equity Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu

CAP Capital Tỷ lệ vốn chủ sở hữu

TLA Loan-to-total assets ratio Tỷ lệ cho vay trên tổng tài sản

NPL Non-performing loan ratio Tỷ lệ nợ xấu

LLR Loan-loss reserve Tỷ lệ dự phòng rủi ro

INF Inflation rate Lạm phát

FCAP Financing gap Khe hở tài trợ

NHNN Ngân hàng nhà nước

NHTM Ngân hàng thương mại

vi

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii

TÓM TẮT LUẬN VĂN .......................................................................................iii

ABSTRACT.......................................................................................................... iv

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ............................................ v

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU…………………………………………….…ix

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI....................................................................... 1

1.1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI................................................................................... 1

1.1.1 Đặt vấn đề............................................................................................... 1

1.1.2 Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................... 1

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ......................................................................... 2

1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU............................................................................ 3

1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ............................................. 3

1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................ 3

1.6 Ý NGHĨA ĐỀ TÀI........................................................................................ 4

1.7 KẾT CẤU LUẬN VĂN ............................................................................... 4

CHƯƠNG 2CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THANH KHOẢN – RỦI RO THANH

KHOẢN ................................................................................................................. 7

2.1 KHÁI NIỆM THANH KHOẢN – CUNG, CẦU THANH KHOẢN VÀ

TRẠNG THÁI THANH KHOẢN CỦA NHTM ............................................... 7

2.1.1 Khái niệm thanh khoản .......................................................................... 7

2.1.2 Cung và cầu thanh khoản ....................................................................... 8

2.1.3 Trạng thái thanh khoản ngân hàng ......................................................... 9

vii

2.2 RỦI RO THANH KHOẢN – NGUYÊN NHÂN GÂY RA RỦI RO

THANH KHOẢN – TÁC ĐỘNG CỦA RỦI RO THANH KHOẢN ĐẾN

HOẠT ĐỘNG KINH TẾ, XÃ HỘI VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA NHTM............ 10

2.2.1 Rủi ro thanh khoản:.............................................................................. 10

2.2.2 Nguyên nhân gây rủi ro thanh khoản ................................................... 11

2.2.3 Các phương pháp đo lường rủi ro thanh khoản.................................... 14

2.2.4 Tác động của rủi ro thanh khoản đến hoạt động kinh tế xã hội và đến

hoạt động của NHTM.................................................................................... 16

2.3 TỔNG QUAN CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU......................................... 18

2.3.1 Các nghiên cứu trong nước .................................................................. 18

2.3.2 Các nghiên cứu nước ngoài.................................................................. 19

CHƯƠNG 3 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU24

3.1 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU...... 24

3.1.1 Mô hình nghiên cứu ............................................................................. 24

3.1.2 Giả thuyết nghiên cứu .......................................................................... 27

3.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................. 31

CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.............................. 34

4.1 THỐNG KÊ MÔ TẢ MẪU NGHIÊN CỨU VÀ XEM XÉT TÍNH

TƯƠNG QUAN CỦA CÁC BIẾN TRONG MÔ HÌNH ................................. 34

4.1.1 Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu.......................................................... 34

4.1.2 Phân tích tương quan của các biến độc lập trong mô hình...................... 36

4.2 KẾT QUẢ MÔ HÌNH HỒI QUY............................................................... 37

4.2.1 So sánh sự phù hợp giữa mô hình tác động cố định FEM và tác động

ngẫu nhiên REM............................................................................................ 38

4.2.2 So sánh sự phù hợp giữa mô hình Pooled OLS và mô hình tác động

ngẫu nhiên REM............................................................................................ 39