ý nghĩa và sự cần thiết của kế toán thành phẩm và bán hàng trong doanh nghiệp sản xuất.DOC

Lêi më ®Çu

Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cña níc ta chuyÓn tõ bao cÊp sang nÒn kinh tÕ

ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng. ThÞ trêng tiªu thô lu«n lµ mét vÊn ®Ò sèng cßn

cña mäi doanh nghiÖp thÞ trêng cã ý nghÜa v« cïng to lín ®èi víi c¸c doanh

nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng vµ ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung. Mäi ho¹t

®éng cña doanh nghiÖp ®Òu g¾n víi thÞ trêng.

Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m cho m×nh

híng ®i ®óng ®¾n vµ ph¶i lu«n v¬n lªn s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng cao

®Ó c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt v×

doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm g×, s¶n xuÊt víi khèi lîng nhiÒu hay Ýt ®Òu ph¶i

c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ trêng. Ngêi mua cã chÊp nhËn hay kh«ng gi¸ c¶ cã

phï hîp víi ngêi tiªu dïng hay kh«ng, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt,

s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng, s¶n phÈm cung cÊp

ph¶i ®¶m b¶o chÊt lîng chñng lo¹i phong phó, mÉu m· kiÓu d¸ng hÊp dÉn, gi¸ c¶

hîp lý. Ngoµi ra viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i phï hîp víi quan ®iÓm kinh tÕ,

ph¶i h¹ch to¸n kinh doanh theo ®óng luËt ®Þnh lÊy thu nhËp bï ®ñ chi phÝ ®· bá

ra ®¶m b¶o thu ®îc doanh lîi ngµy cµng cao ®Ó tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn.

ChÝnh v× vËy ngoµi phÇn vèn do Nhµ níc cÊp ph¸t khi thiÕu vèn c¸c doanh

nghiÖp ph¶i vay mét phÇn vèn cña Ng©n hµng vµ lu«n bæ sung mét phÇn vèn trªn

c¬ së kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®îc Nhµ níc cho phÐp trÝch l¹i mét tû lÖ nhÊt ®Þnh

®Ó bæ sung quÜ ®Çu t ph¸t triÓn nh»m t¸i t¹o l¹i tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc më réng

chiÒu s©u cho s¶n xuÊt,... mét phÇn huy ®éng vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn

hoÆc liªn doanh, liªn kÕt nh»m bæ sung ®ñ vèn cè ®Þnh, vèn lu ®éng t¹o søc

m¹nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng.

Trong c¬ chÕ thÞ trêng mäi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù m×nh t×m kiÕm thÞ tr￾êng n¬i tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸. ChÝnh qua nh÷ng thö th¸ch ®ã mµ doanh

nghiÖp ®· nhËn thøc mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ tiªu thô s¶n phÈm. Cã tiªu thô ®îc

nhiÒu s¶n phÈm, hµng ho¸ th× doanh nghiÖp míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Tiªu thô lµ

mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn. Dùa vµo chØ tiªu nµy m¸c

c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ lµ lµm ¨n cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. Hµng

ho¸ mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®îc tiªu thô nhanh còng chøng tá ®îc vÞ trÝ cña

m×nh trªn thÞ trêng ®ang c¹nh tranh khèc liÖt.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt viÖc tæ chøc qu¶n lý tiªu thô s¶n phÈm lu«n ®îc

coi träng. Th«ng qua viÖc tæ chøc b¸n hµng, viÖc tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu

thô t¹i doanh nghiÖp ®îc ®Æt ë vÞ trÝ xøng ®¸ng trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n.

1

§Ò ¸n nµy ®îc viÕt dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm rót ra tõ qu¸ tr×nh häc tËp vµ

sù tÝch luü tõ viÖc tham kh¶o c¸c tµi liÖu, gi¸o tr×nh do Khoa kÕ to¸n - §¹i häc Kinh

tÕ quèc d©n biªn so¹n. C¸c th«ng t híng dÉn söa ®æi chÕ ®é kÕ to¸n, c¸c quy ®Þnh

cña Bé tµi chÝnh - kÕ to¸n vµ sù híng dÉn cña c¸c thÇy gi¸o trong khoa.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« trong khoa ®· híng dÉn ®Ó em hoµn

thµnh ®Ò ¸n m«n häc nµy.

I-/ ý nghÜa vµ sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n thµnh phÈm vµ

b¸n hµng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt:

Theo qui luËt t¸i s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm:

- S¶n xuÊt - ph©n phèi - trao ®æi - tiªu dïng, c¸c giai ®o¹n nµy diÔn ra mét

c¸ch tuÇn tù. KÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®îc ®em ra

tiªu thô: Tøc lµ ®· thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn

nay sù sèng cßn cña doanh nghiÖp chÝnh lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã b¸n ®îc hay

kh«ng, s¶n phÈm muèn tiªu thô ®îc nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo t×nh h×nh s¶n

xuÊt cã ®¶m b¶o chÊt lîng, mÉu m·, gi¸ c¶ cã thÝch hîp víi nhu cÇu cña ngêi

tiªu dïng thêng xuyªn trong x· héi hay kh«ng. XuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ gi÷a

s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, trong ®ã s¶n xuÊt lµ tiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh tiªu thô.

S¶n phÈm s¶n xuÊt ra víi khèi lîng lín, chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹ th× míi t¹o

®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh b¸n hµng ®îc dÔ dµng. Ngîc l¹i th«ng qua viÖc b¸n hµng

th× s¶n phÈm míi ®îc thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. S¶n phÈm ®a ra tiªu thô

®îc mét khèi lîng lín chøng të doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm phï hîp víi

yªu cÇu cña ngêi tiªu dïng vµ ®· ®îc x· héi chÊp nhËn c¶ vÒ sè lîng còng nh

chÊt lîng.

Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tiªu thô s¶n phÈm g¾n víi

qu¸ tr×nh b¸n hµng. ViÖc nµy cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi b¶n th©n doanh

nghiÖp vµ ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Kh©u b¸n hµng lµ kh©u tiªu thô

cuèi cïng cña doanh nghiÖp, nã ®¶m b¶o æn ®Þnh nÒn tµi chÝnh ®Ó cho doanh

nghiÖp tån t¹i vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn. Nã cßn gi÷ v÷ng trong viÖc lu©n chuyÓn b¶o

toµn ph¸t triÓn vèn kinh doanh. Doanh nghiÖp muèn tiÕp tôc s¶n xuÊt th× ph¶i cã

vèn mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng, tÝch luü cho ng©n s¸ch Nhµ

níc, ®¶m b¶o tÝnh c©n ®èi trong nÒn kinh tÕ, gi÷a tiÒn - hµng, gi÷a cung vµ cÇu,

gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. B¸n hµng lµ thùc hiÖn quan hÖ trao ®æi, th«ng qua mua

b¸n thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông hµng ho¸. Doanh nghiÖp giao s¶n phÈm

hµng ho¸ cho ngêi mua hµng vµ ®îc ngêi mua hµng tr¶ tiÒn theo gi¸ c¶ qui ®Þnh

hoÆc gi¸ tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n.

2

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kÕ to¸n ®îc coi lµ c«ng cô cã hiÖu lùc vÒ

qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý doanh nghiÖp, kÕ to¸n thµnh phÈm vµ b¸n hµng lµ mét

trong nh÷ng phÇn hµnh kÕ to¸n chñ yÕu cña Bé m¸y kÕ to¸n doanh nghiÖp. MÆt

kh¸c hiÖu qu¶ cña kh©u s¶n xuÊt vµ kh©u tiªu thô s¶n phÈm kh«ng t¸ch rêi nhau

mµ nã g¾n liÒn víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ë mét thêi kú

nhÊt ®Þnh, do vËy c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ b¸n hµng ph¶i lµ: th«ng qua

viÖc ®o lêng, tÝnh to¸n, ghi chÐp ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn, tæng hîp c¸c

nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vÒ tiªu thô, b¸n hµng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh

doanh lu«n ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó tæ

chøc qu¶n lý c¸c mÆt. Trong ®ã tæ chøc kÕ to¸n thµnh phÈm mét c¸ch khoa häc,

hîp lý ®óng víi chÕ ®é tµi chÝnh cña Nhµ níc lµ yªu cÇu cÇn thiÕt vµ hÕt søc

quan träng. KÕ to¸n thµnh phÈm lµ c«ng cô trong viÖc tÝnh to¸n, kiÓm tra, ph¶n

¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c t×nh h×nh nhËp, xuÊt tån kho thµnh phÈm, t×nh h×nh thùc

hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh doanh thu, kÕt qu¶ b¸n hµng ë t¹i mét thêi

®iÓm nhÊt ®Þnh.

1-/ Thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý:

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc chÕ

biÕn hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cïng qui tr×nh c«ng nghÖ trong ph¹m vi doanh

nghiÖp ®· ®îc kü thuËt kiÓm tra x¸c nhËn phï hîp víi tiªu chuÈn chÊt lîng qui

®Þnh. Do vËy s¶n phÈm chØ ®îc gäi lµ thµnh phÈm khi nã cã ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu

sau:

- §· ®îc chÕ t¹o xong ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng cña qui tr×nh s¶n xuÊt vµ

®· ®îc kiÓm tra kü thuËt x¸c ®Þnh phï hîp víi tiªu chuÈn chÊt lîng qui ®Þnh,

®¶m b¶o ®óng môc ®Ých sö dông.

- Gi÷a s¶n phÈm vµ thµnh phÈm xÐt trªn mét ph¬ng diÖn nµo ®ã cã ph¹m vi

giíi h¹n kh¸c nhau, s¶n phÈm cã ph¹m vi réng h¬n thµnh phÈm v× khi nãi ®Õn

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o ra nã cßn nãi ®Õn thµnh phÈm lµ nãi ®Õn qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt g¾n víi qu¸ tr×nh c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh trong ph¹m vi mét doanh nghiÖp cho

nªn s¶n phÈm bao gåm c¶ thµnh phÈm vµ nöa thµnh phÈm. Trong doanh nghiÖp

s¶n xuÊt th× nöa thµnh phÈm cßn ph¶i tiÕp tôc chÕ biÕn cho ®Õn khi hoµn chØnh.

Nhng trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n th× nöa thµnh phÈm cña doanh nghiÖp

cã thÓ b¸n ra ngoµi cho c¸c doanh nghiÖp kh¸c sö dông ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ

thµnh phÈm vµ nöa thµnh phÈm chØ lµ nh÷ng kh¸i niÖm ®îc xem xÐt trong ph¹m

vi tõng doanh nghiÖp cô thÓ t¹o thµnh. Do vËy viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n thµnh

phÈm trong c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng nã

ph¶n ¸nh toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vÒ qui m«

tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt.

3