y học gia đình - Chương 2: Vòng đời người: mối liên quan trong chǎm sóc sức khỏe ppt

Chương 2: Vòng đời người: mối liên quan trong

chǎm sóc sức khỏe

Philip.D.Sloane và Peter Curtis

Tất cả các bác sĩ gia đình và các bác sĩ đa khoa khác nên là những người nghiên

cứu sự phát triển của người. Sự hiểu biết về những thách thức của từng giai đoạn

sống và sự tác động của các sự kiện trong đời sống lên sức khỏe thể chất và tâm lý

sẽ làm tǎng khả nǎng của người thầy thuốc để giúp bệnh nhân. Sự hiểu biết của

chúng ta về vòng đời người có chiều hướng gia tǎng với kinh nghiệm bởi vì bản

thân cuộc sống là người thầy lớn nhất. Nhưng người học viên nhạy cảm và quan

tâm lại có thể thu nhận được những điều sâu sắc ngoài kinh nghiệm sống của

chính mình thông qua mối quan hệ với gia đình, bởi sự hiểu biết về đời sống và

gia đình của các đồng nghiệp, người bệnh, sinh viên, người đồng cảnh, và thông

qua nghệ thuật (đọc sách, xem chiếu bóng, coi vô tuyến truyền hình...).

Phạm vi của sự phát triển con người thì rộng. Sự đa dạng của các lĩnh vực khoa

học đã đóng góp cho sự hiểu biết của chúng ta về lĩnh vực này, sự đóng góp lớn

nhất có lẽ từ tâm lý học, từ phát triển của trẻ em, của lão khoa cũng như của y học.

Chính do có cuộc cách mạng trong khoa học - kỹ thuật nên sự hiểu biết của chúng

ta, viễn cảnh của sự giao tiếp, hành vi, cách sống và các mối quan hệ đã thay đổi

nhiều kể từ công trình mở đường của Freud và các người cùng thời. Chương này

chỉ cung cấp phần giới thiệu tóm tắt vài vấn đề quan trọng trong y học gia đình.

Chương 3, 9, 10, 14, 15, 16 và 18 cung cấp những bổ sung chi tiết.

Trường hợp ví dụ

Bà A.G 29 tuổi đến khám vì bị "cảm lạnh". Bà ta kể rằng bà đã bị 4 lần nhiễm

trùng đường hô hấp trên trong vòng 6 tháng qua. Bà đã xây dựng gia đình được 6

nǎm và đã có hai con 2 và 4 tuổi. Nguyên là người phụ tá, hiện nay bà ở nhà với

các con và để tǎng thêm thu nhập cho gia đình bà trông thêm ba đứa trẻ.

Câu hỏi nghiên cứu

Những stress nào trong đời sống làm cơ sở cho quyết định của bà A.G đi khám

bệnh vì bị "lạnh"?

Trường hợp thảo luận

Trong những cuộc gặp chǎm sóc sức khỏe ban đầu, lời kể bệnh thường không

phản ánh được tình trạng hệ trọng của bệnh. Vấn đề "lý do thực tế để đi khám

bệnh" thường bao gồm những vấn đề của sự phát triển của cá nhân người bệnh

hoặc của những mối liên quan giữa các hệ thống xã hội và gia đình, ở đó người

bệnh sinh sống.

Bố mẹ của những đứa trẻ thường phát hiện ra rằng cả gia đình bị nhiễm bệnh hô

hấp khi những đứa trẻ đi vườn trẻ, mẫu giáo hoặc đến trường. Như vậy bà A.G bị

cảm lạnh có thể do chǎm sóc những đứa trẻ khác. Vấn đề tiềm ẩn có lẽ có tính chất

dịch tễ, và người bác sĩ có thể đảm bảo cho người bệnh bằng cách xác định rằng

xung quanh còn có nhiều trẻ con mắc bệnh hô hấp.

Mặt khác, cũng rất có thể là các stress tiềm ẩn trong đời sống dẫn đến những lời

than phiền của bà A.G. Một đôi vợ chồng có con khi tuổi đôi mươi có thể chịu

stress do cùng một lúc phải tự lo kinh tế cho mình, phát triển mối quan hệ vợ

chồng, nuôi dạy con cái. Hơn nữa, giai đoạn 28-32 tuổi tương ứng với tuổi 30

chuyển tiếp: ở thời kỳ này các người trưởng thành trẻ tuổi có khuynh hướng đánh

giá lại và có nhiều câu hỏi về cuộc sống. Những stress này có thể dẫn đến những

trắc trở vợ chồng, điều này giải thích tại sao tuổi 28-30 là thời điểm thường xảy ra

ly thân và ly dị. Những stress như vậy có thể làm tǎng khả nǎng nhiễm bệnh do ức

chế chức nǎng tế bào T, nhưng những stress này cũng có thề dẫn đến việc đi khám