y học gia đình - Chương 10: Tiếp cận bệnh nhân già pdf

Chương 10: Tiếp cận bệnh nhân già

Darlyne Menscer and Beatrice B. Leitch

Hiện nay, 15-20% lượt bệnh nhân đến gặp bác sĩ gia đình là những người già từ 65

tuổi trở lên. Con số này dự tính sẽ tǎng lên khi tỷ lệ người già tǎng lên. Nǎm 1900,

chỉ 3,1 triệu người già ? 65 tuổi, chiếm 4% dân số. Đến nǎm 2000, số người già sẽ

là 38 triệu người (chiếm 13%) và nǎm 2040, số người già ước tính sẽ tǎng tới 55

triệu (chiếm 18%). Thực tế, nhóm người già hơn 75 tuổi là nhóm lǎng lên nhanh

nhất ở Mỹ. Khoảng sống được định nghĩa là số nǎm tối đa mà con người được

xem là còn khả nǎng sống, nó được giới hạn xung quanh 1 00 tuổi. Kết quả là xã

hội càng ngày càng có nhiều người già và rất nhiều người sẽ bị những bệnh mãn

tính và hạn chế chức nǎng và rất ít trong số họ sẽ qua được giới hạn của khoảng

sống. Việc chǎm sóc một cách đầy đủ cho những người già này ở Mỹ đòi hỏi các

nguồn y tế. Vì vậy, điều cấp bách là làm cho các thầy thuốc tương lai quen dần với

những điều chủ yếu về bệnh người già.

Bệnh nhân già khác như thế nào? Những kỹ nǎng đặc biệt nào và những thái độ

nào là cần thiết khi gặp gỡ bệnh nhân già? Chúng tôi hy vọng rằng những phần

tiếp theo của chương này sẽ hỗ trợ để trả lời các câu hỏi này, qua đó bạn sẽ được

chuẩn bị một cách tốt hơn trong việc chǎm sóc cho những bệnh nhân già.

Lần gặp gỡ ban đầu

Tốt nhất là lần gặp gỡ đầu tiên giữa thầy thuốc và bệnh nhân già nên đặt nền tảng

cho một mối quan hệ tốt đẹp lâu dài. Một điều được nhận ra rằng, theo thời gian,

bệnh nhân già có nhiều biểu hiện với thầy thuốc, một vài người hài lòng, một vài

người không hài lòng. Làm cho người già thấy hài lòng thông qua sự chǎm sóc,

thái độ mang tính nghề nghiệp sẽ giúp cho việc xây dựng lòng tin và mối quan hệ

tốt. Trừ những trường hợp cấp cứu, lần gặp gỡ đầu tiên không nên vội vã. Và như

vậy, bạn có thể có được một số liệu cơ bản ban đầu vào cuối lần gặp gỡ đầu tiên

này. Những lần gặp gỡ tiếp theo sẽ là cần thiết để thu thập tất cả các thông tin phù

hợp.

Bệnh nhân già ban đầu có thể nhìn thầy thuốc mới của mình một cách lo lắng và

không tin tưởng và người thầy thuốc cũng có thể có những nhận xét ban đầu về

người già. Truyện hoang đường về người già bao gồm cả những vấn đề bệnh tật

mà họ nghĩ là không chữa được, họ là những thành viên không làm ra thành phẩm

cho xã hội, họ không còn sự quan tâm về vấn đề tình dục, họ ở trong tình trạng

"lão suy", và không theo mệnh lệnh. Người thầy thuốc có thể nghĩ rằng phần lớn

người già sống ở nhà điều dưỡng (thực sự 95% người già sống ở nhà) và họ có thể

trở nên thiếu kiên nhẫn hoặc thậm chí cáu với những bệnh nhân đi lại chậm chạp,

trả lời câu hỏi một cách huyên thuyên và những người nghe kém. Họ có thểmong

muốn được tiếp xúc với các bệnh nhân có tính ổn định. Những thái độ này có thể

sẽ bắt gặp được đối với bệnh nhân già.

ĐáNH GIá BệNH NHÂN GIà

Số lượng người già khác nhau hơn rất nhiều so với người trẻ. Chúng ta nên biết

trước sự khác nhau này và nên có sự chuẩn bị để tiến hành đánh giá một cách linh

hoạt, có thể qua nhiều lần gặp gỡ. Việc đánh giá bao gồm hỏi tiền sử, khám thực

thể và làm các xét nghiệm cần thiết. Tiền sử bệnh và khám thực thế nên bao gồm

cả việc đánh giá khả nǎng thực hiện các chức nǎng cửa bệnh nhân, những nhu cầu

đặc biệt và khả nǎng đối phó trong môi trường của họ.

Tiền sử