XD và QL quỹ tiền lương

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A -

K38

Lêi më ®Çu

TiÒn l¬ng lµ mét vÊn ®Ò nh¹y c¶m vµ cã liªn quan kh«ng nh÷ng

®èi víi ngêi lao ®«ng mµ cßn liªn quan mËt thiÕt ®Õn tÊt c¶ c¸c doanh

nghiÖp vµ toµn x· héi. TiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý vÜ

m« cña Nhµ níc . Mét sù thay ®æi nhá trong chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng cña

Nhµ níc kÐo theo sù thay ®æi vÒ cuéc sèng vµ sinh ho¹t cña hµng triÖu

ngêi lao ®éng vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tÊt c¶ c¸c doanh

nghiÖp .

§èi víi ngêi lao ®éng , tiÒn l¬ng lµ mét kho¶n thu nhËp c¬ b¶n vµ

quan träng nu«i sèng b¶n th©n ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä .Cßn ®èi víi

doanh nghiÖp tiÒn l¬ng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh cña doanh nghiÖp .

TiÒn l¬ng kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò míi mÎ nhng nã lu«n ®îc ®Æt

ra nh mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt vµ quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp

.ChÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ®óng ®¾n vµ phï hîp ®èi víi doanh nghiÖp .Th× cã

thÓ ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o n¨ng lùc qu¶n lý ,tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ý

thøc vµ sù g¾n bã cña ngêi lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp .Tõ ®ã míi cã

thÓ ph¸t huy n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh .

ChÝnh v× vËy viÖc x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l¬ng ®óng ®¾n ,

chÆt chÏ sÏ gãp phÇn gi¶m bít mét phÇn kh«ng nhá chi phÝ s¶n xuÊt –

kinh doanh cña doanh nghiÖp .

XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña c«ng t¸c tiÒn l¬ng trong qu¸ tr×nh

ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n lùc cña doanh nghiÖp nªn c«ng t¸c tiÒn l¬ng

lu«n lu«n lµ mét trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng cña doanh nghiÖp vµ

nã thu hót sù chó ý , quan t©m , nghiªn cøu t×m hiÓu cña c¸c nhµ qu¶n lý

doanh nghiÖp .

1

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A -

K38

§· cã nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu vÒ c¸c vÊn ®Ò tiÒn l¬ng c¶ vÒ lý

thuyÕt vµ thùc tiÔn nh»m t×m ra c¸c ph¬ng ph¸p h÷u hiÖu nh»m hoµn

thiÖn c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l¬ng ®Ó khuyÕn khÝch ®éng

viªn ngêi lao ®éng tÝch cùc lµm viÖc . Song trong thùc tiÔn c«ng t¸c tiÒn

l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn nh÷ng vÊn ®Ò cha hîp lý víi tÊt c¶

nh÷ng vÊn ®Ò , lý do nªu trªn mµ em lùa chän ®Ò tµi Hoµn thiÖn c«ng “

t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l¬ng “

Trong suèt thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr￾íng ,em ®· nghiªn cøu thùc tiÔn ho¹t ®éng c«ng t¸c tiÒn l¬ng trong hÖ

thèng c¸c chÝnh s¸ch , biÖn ph¸p nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng , kÕt

hîp víi sù lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p hîp lý vÒ t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n

lý quü tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp ,®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c kiÕn nghÞ nh»m

“Hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l¬ng“

2

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A -

K38

PhÇn I - Ph¬ng ph¸p luËn vÒ x©y dùng vµ qu¶n lý quü

tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp.

I/Mét sè kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt tiÒn l¬ng:

1. TiÒn c«ng:

Theo nghÜa réng bao hµm tÊt c¶ c¸c h×nh høc bï ®¾p mµ doanh

nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng, nhng hiÖn nay theo c¸ch dïng phæ biÕn,

tiÒn c«ng lµ thï lao cho nh÷ng ngëi lao ®éng kh«ng co sù gi¸m s¸t

(ngµy, tuÇn, th¸ng).

2.TiÒn l¬ng:

Díi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, tiÒn l¬ng lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n

®îc nhµ níc tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo sè lîng, chÊt lîng lao

®éng mµ ngêi ®ã cèng hiÕn cho x· héi.

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tiÒn l¬ng ®îc xem lµ gi¸ c¶ cña søc lao

®éng ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö

dông lao ®éng.

TiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng do ngêi sö

dông lao ®éng tr¶ cho ngêi lao ®éng khi ngêi lao ®éng hoµn thµnh mét

c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. TiÒn l¬ng bao gåm:

- TiÒn l¬ng danh nghÜa (Ldn) lµ tiÒn mÆt nhËn ®îc trªn sæ s¸ch, nã

cha ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cuéc sèng cña ngêi lao ®éng cha tÝnh ®Õn

gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ tû lÖ l¹m ph¸t.

- TiÒn l¬ng thùc tÕ ( Ltt) biÓu hiÖn b»ng sè lîng hµng ho¸ tiªu

dïng vµ dÞch vô mµ ngêi lao ®éng mua dîc b»ng tiÒn l¬ng danh nghÜa.

Nh vËy, tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng cuéc sèng cña ngêi

lao ®éng, nã kÓ ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ yÕu tè l¹m

ph¸t.

3

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A -

K38

Tæ chøc hîp lý tiÒn l¬ng cã mét vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao

n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®©y chÝnh lµ ®éng lùc thóc

®Èy ngêi lao ®éng h¨ng hi¸i lµm viÖc, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.

3.Chøc n¨ng cña tiÒn l¬ng:

TiÒn l¬ng ®îc tr¶ cho ngêi lao ®éng khi hä hoµn thµnh mét c«ng viÖc

nµo ®ã do ngêi sö dông lao ®éng giao. Sè tiÒn mµ ngêi lao ®éng nhËn ®-

îc c¨n cø vµo sè lîng c«ng viÖc, chÊt lîng c«ng viÖc còng nh nh÷ng quy

®Þnh kh¸c cña Nhµ Níc vÒ tiÒn l¬ng. Do vËy tiÒn l¬ng mang mét vai trß

quan träng cã nhiÒu ý nghÜa, ngoµi c¸c môc ®Ých tiÒn l¬ng lµ kho¶n thu

nhËp c¬ b¶n nu«i sèng b¶n th©n ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, kÝch thÝch

tinh thÇn lao ®éng tiÒn l … ¬ng cßn thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng sau:

- TiÒn l¬ng ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, tiÒn l¬ng ph¶i

bï ®¾p ®îc c¸c hao phÝ vÒ thÓ lùc trÝ lùc cña ngêi lao ®éng, gãp phÇn

n©ng cao tay nghÒ, t¨ng tÝch luü cho gia ®×nh ngêi lao ®éng.

- KÝch thÝch ngêi lao ®éng: TiÒn l¬ng ph¶i ®¶m b¶o sù t¸c ®éng vµo

lùc lîng lao ®éng ë c¸c ngµnh, c¸c khu vùc vµ c¸c bé phËn trong doanh

nghiÖp. Nhµ níc sö dông chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng ®Ó thu hót ngêi lao ®éng

®Õn c¸c vïng s©u, vïng xa, miÒn nói vµ h¶i ®¶o, nh»m ph©n bè l¹i lao

®éng.

Cßn doanh nghiÖp sö dông chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng kÝch thÝch lao

®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, khuyÕn khÝch lao ®éng lµm viÖc ë nh÷ng

c«ng viÖc ®ßi hái tay nghÒ cao, co tÝnh ®éc h¹i, nÆng nhäc.

-Chøc n¨ng thanh to¸n: ngêi lao ®éng sö dông tiÒn l¬ng ®Ó mua s¾m

c¸c vËt dông ®¶m b¶o cuéc sèng cho b¶n th©n vµ gia ®×nh.

-TiÒn l¬ng lµ thíc ®o gi¸ trÞ søc lao ®éng, hao phÝ søc lao ®éng mµ ng￾êi lao ®éng bá ra ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc, kÕt thóc c«ng viÖc. Hä ph¶i

nhËn ®îc mét kho¶n tiÒn t¬ng xøng víi sù hao phÝ søc lùc mµ hä ®· bá

4

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp NguyÔn V¨n Kho¸ng QTNL A -

K38

ra ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã. Chøc n¨ng nµy biÓu hiÖn quy luËt ph©n

phèi theo lao ®éng.

4.B¶n chÊt cña tiÒn l¬ng:

Søc lao ®éng kÕt hîp víi ®èi tîng, t liÖu lao ®éng hîp l¹i thµnh qu¸

tr×nh lao ®éng. TiÒn l¬ng mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc do qu¸ tr×nh lao

®éng cña hä ph¶i bï ®¾p ®îc sù hao phÝ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc mµ ngêi lao

®éng bá ra trong qu¸ tr×nh lao ®éng. ViÖc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng ®îc

tÝnh to¸n mét c¸ch chi tiÕt trong ho¹ch to¸n kinh doanh võa ®¶m b¶o

tiÕt kiÖm chi phÝ, võa n©ng cao ®êi sèng cho ngêi lao ®éng. TiÒn l¬ng

ph¶n ¸nh mèi quan hÖ ph©n phèi s¶n phÈm gi÷a toµn thÓ x· héi do Nhµ

níc lµ ®¹i diÖn víi ngêi lao ®éng.

TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ

gi¸ trÞ søc lao ®éng dùa trªn sù hao phÝ søc lao ®éng vµ hiÖu qu¶ lao

®éng. ®ã lµ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, tho¶

m·n nhu cÇu ¨n, ë, mÆc viÖc tr¶ l … ¬ng cho ngêi lao ®éng kh«ng ph©n

biÖt ®é tuæi giíi tÝnh, t«n gi¸o mµ tr¶ theo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng

bá ra ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè nÆng nhäc, ®éc h¹i

, l¹m ph¸t vv.

5.Nguyªn t¾c cña tiÒn l¬ng :

§Ó thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng nªu trªn, tiÒn l¬ng ph¶i tu©n theo c¸c

nguyªn t¾c c¬ b¶n sau:

a/Tr¶ l¬ng ngang nhau cho ngêi lao ®éng cã sù hao phÝ søc lao ®éng

nh nhau. Nguyªn t¾c nµy ®îc dùa trªn quy luËt ph©n phèi theo lao ®éng.

Cô thÓ trong ®iÒu kiÖn nh nhau, c«ng viÖc gièng nhau (c¶ vÒ sè lîng vµ

chÊt lîng) th× ngêi lao ®éng ®îc hëng møc l¬ng nh nhau.

5