Xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN DUY PHẤN

XÂY DỰNG TIÊU CHÍ

VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG TRONG CÁC TRƯỜNG

CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN DUY PHẤN

XÂY DỰNG TIÊU CHÍ

VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG TRONG CÁC TRƯỜNG

CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: Lý luận và Lịch sử giáo dục

Mã số: 62.14.01.02

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH. Nguyễn Văn Hộ

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả

nghiên cứu trong luận án chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu

nào khác.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2017

Tác giả luận án

Nguyễn Duy Phấn

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này, tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên, giúp

đỡ của nhiều cá nhân và tập thể.

Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TSKH. Nguyễn Văn Hộ, người đã

tận tình hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện đề tài luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo, các cán bộ Khoa Tâm lý - Giáo dục,

phòng Quản lý và Đào tạo Sau đại học, Ban Giám hiệu trường Đại học Sư phạm - Đại học

Thái Nguyên; các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia; Ban Giám hiệu trường Cao đẳng công

nghiệp Nam Định nơi tôi đang công tác đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong học tập và

nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, phòng Sau Đại học, Ban chủ nhiệm khoa Tâm

lý - Giáo dục trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi

trong thời gian thực hiện công trình.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn động

viên, khuyến khích tôi trong trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin trân trọng cám ơn./.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2017

Tác giả luận án

Nguyễn Duy Phấn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................ii

MỤC LỤC.............................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................vii

DANH MỤC BẢNG ...........................................................................................viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ..........................................................................ix

MỞ ĐẦU................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .................................................................2

4. Giả thuyết khoa học.........................................................................................2

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................2

6. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................3

7. Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu ..........................................................3

8. Những luận điểm cần bảo vệ ...........................................................................5

9. Những đóng góp mới của luận án....................................................................5

10. Cấu trúc luận án ............................................................................................5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG TIÊU CHÍ VĂN

HÓA NHÀ TRƯỜNG TRONG CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ

THUẬT CÔNG NGHIỆP..................................................................6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.......................................................................6

1.1.1. Những nghiên cứu trên thế giới .............................................................6

1.1.2. Những nghiên cứu ở Việt Nam............................................................ 12

1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài........................................................................ 18

1.2.1. Khái niệm văn hóa............................................................................... 18

1.2.2. Văn hóa tổ chức .................................................................................. 22

1.2.3. Văn hóa nhà trường............................................................................. 24

1.2.4. Xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường ................................................. 30

1.3. Cơ sở của việc xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường trong các trường cao

đẳng kỹ thuật công nghiệp................................................................................. 32

iv

1.3.1. Những đặc điểm cơ bản của các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp ....... 32

1.3.2. Các thành tố cơ bản của văn hóa nhà trường trong các trường cao

đẳng kỹ thuật công nghiệp ............................................................................ 37

1.4. Xác định các nhóm tiêu chí văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng

kỹ thuật công nghiệp ......................................................................................... 49

1.4.1. Nhóm tiêu chí về giảng viên................................................................ 50

1.4.2. Nhóm tiêu chí về sinh viên .................................................................. 50

1.4.3. Nhóm tiêu chí về hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học............... 50

1.4.4. Nhóm tiêu chí về văn hóa ứng xử trong nhà trường............................. 51

1.4.5. Nhóm tiêu chí về văn hóa tổ chức, quản lý trong nhà trường ............... 51

1.4.6. Nhóm tiêu chí về cảnh quan nhà trường .............................................. 51

1.4.7. Nhóm tiêu chí về cơ sở vật chất và các thiết chế văn hóa nhà trường... 52

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng................................................................................. 52

1.5.1. Giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.............................................. 52

1.5.2. Điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước................................ 52

1.5.3. Vai trò của hiệu trưởng ......................................................................... 53

1.5.4. Trình độ, năng lực nhận thức của cán bộ, viên chức và sinh viên

trong nhà trường .......................................................................................... 53

1.5.5. Vị thế "thương hiệu" của nhà trường....................................................... 53

1.5.6. Mức độ hiện đại hóa nhà trường.......................................................... 53

Kết luận chương 1 ................................................................................................. 54

Chương 2. THỰC TRẠNG VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG VÀ XÂY DỰNG

TIÊU CHÍ VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG TRONG CÁC

TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP ............... 55

2.1. Những vấn đề chung về khảo sát thực trạng................................................ 55

2.1.1. Mục đích khảo sát ............................................................................... 55

2.1.2. Đối tượng và phạm vi khảo sát............................................................ 55

2.1.3. Phương pháp khảo sát.......................................................................... 55

2.1.4. Nội dung khảo sát................................................................................ 55

2.1.5. Phương pháp xử lý kết quả khảo sát .................................................... 56

2.2. Kết quả khảo sát thực trạng văn hóa nhà trường và xây dựng tiêu chí văn

hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp ....................... 56

v

2.2.1. Kết quả khảo sát thực trạng văn hóa nhà trường và xây dựng VHNT

trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp............................................ 56

2.2.2. Kết quả khảo sát thực trạng về xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường

trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp............................................ 69

2.3. Đánh giá chung về thực trạng xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường .......... 92

2.3.1. Thuận lợi............................................................................................. 92

2.3.2. Khó khăn............................................................................................. 92

Kết luận chương 2 ................................................................................................. 93

Chương 3. HOÀN THIỆN TIÊU CHÍ VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG TRONG

CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP .......... 94

3.1.Những nguyên tắc và yêu cầu cơ bản khi xây dựng tiêu chí VHNT trong

các trường Cao đẳng kỹ thuật Công nghiệp ....................................................... 94

3.1.1. Những nguyên tắc ............................................................................... 94

3.1.2. Yêu cầu về nội dung tiêu chí ............................................................... 96

3.2. Hoàn thiện tiêu chí VHNT trong các trường Cao đẳng kỹ thuật công nghiệp..... 97

3.2.1. Thẩm định tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật công

nghiệp và các chỉ số của từng tiêu chí ........................................................... 97

3.2.2. Tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp ...... 106

3.2.3. Mô tả tiêu chuẩn, chi tiết từng tiêu chí và các chỉ số của từng tiêu chí

VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp.............................. 107

3.2.4. Hướng dẫn tìm thông tin, minh chứng theo tiêu chí VHNT trong các

trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp......................................................... 123

3.3. Tự đánh giá và xếp loại văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ

thuật công nghiệp ............................................................................................ 132

3.3.1. Mục đích đánh giá............................................................................. 132

3.3.2. Tự đánh giá ....................................................................................... 132

3.3.3. Xếp loại văn hóa nhà trường.............................................................. 132

3.4. Thử nghiệm tiêu chí văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ

thuật công nghiệp ............................................................................................ 133

3.4.1. Mục đích thử nghiệm......................................................................... 133

3.4.2. Đối tượng thử nghiệm ....................................................................... 133

3.4.3. Phạm vi thử nghiệm .......................................................................... 133

3.4.4. Phương pháp thử nghiệm................................................................... 133

vi

3.4.5. Nội dung thử nghiệm......................................................................... 134

3.4.6. Phân tích kết quả tự đánh giá............................................................. 142

Kết luận chương 3 ............................................................................................... 143

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.................................................................... 144

1. Kết luận ....................................................................................................... 144

2. Khuyến nghị................................................................................................ 145

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN

QUAN ĐẾN LUẬN ÁN..................................................................................... 148

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 149

PHỤ LỤC

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

BGD & ĐT : Bộ giáo dục và Đào tạo

CBQL : Cán bộ quản lý

CĐKT : Cao đẳng kỹ thuật

GV : Giảng viên

HS : Học sinh

NXB : Nhà xuất bản

SV : Sinh viên

THPT : Trung học phổ thông

UNESCO

: United Nations Educational, Scientific

and Cultural Organization

VHNT : Văn hóa nhà trường

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Nhận thức của GV và CBQL về tầm quan trọng của tiêu chí VHNT

trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp ................................. 69

Bảng 2.2: Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của tiêu chí VHNT trong

các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp .......................................... 70

Bảng 2.3: Đánh giá của GV và CBQL về mức độ cần thiết của văn hóa giảng

dạy đối với tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật

công nghiệp ....................................................................................... 73

Bảng 2.4: Đánh giá của sinh viên về mức độ cần thiết của văn hóa học tập đối

với tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp... 75

Bảng 2.5: Đánh giá của GV và CBQL về mức độ cần thiết của văn hóa ứng xử

của GV và CBQL đối với tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT

công nghiệp........................................................................................ 77

Bảng 2.6: Đánh giá của sinh viên về mức độ cần thiết của văn hóa ứng xử đối

với tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp.................... 80

Bảng 2.7: Đánh giá của GV và CBQL về mức độ cần thiết của cơ sở vật chất

và các thiết chế văn hóa đối với tiêu chí VHNT trong các trường

CĐKT công nghiệp ............................................................................ 82

Bảng 2.8: Đánh giá của sinh viên về mức độ cần thiết của cơ sở vật chất và các

thiết chế văn hóa đối với tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT

công nghiệp........................................................................................ 85

Bảng 2.9: Đánh giá của GV và CBQL về mức độ cần thiết của văn hóa tổ chức,

quản lý đối với tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp . 88

Bảng 2.10: Đánh giá của GV và CBQL về những yếu tố ảnh hưởng đến xây

dựng tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp................. 91

Bảng 3.1: Mức độ cần thiết của các tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng

kỹ thuật công nghiệp .......................................................................... 99

Bảng 3.2: Mức độ đo lường của các tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng

kỹ thuật công nghiệp ........................................................................ 102

Bảng 3.3: Mức độ cần thiết của các các chỉ số của từng tiêu chí VHNT trong

các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp ........................................ 105

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Nhận thức của GV, CBQL và SV về vai trò VHNT trong các trường

cao đẳng kỹ thuật công nghiệp ........................................................... 59

Biểu đồ 2.2: Đánh giá của GV và CBQL về hiệu quả các hoạt động VHNT đang

thực hiện trong các trường CĐKT .................................................... 61

Biểu đồ 2.3: Đánh giá của sinh viên về các hoạt động VHNT trong các trường

CĐKT công nghiệp .......................................................................... 62

Biểu đồ 2.4: Đánh giá của GV và CBQL về các lực lượng đã tham gia xây dựng

VHNT, mức độ tham gia và hiệu quả ............................................... 63

Biểu đồ 2.5: Đánh giá của sinh viên về sự nghiêm túc của bản thân khi tham gia các

hoạt động giáo dục xây dựng VHNT trong các trường CĐKT ................ 65

Biểu đồ 2.6: Đánh giá của sinh viên về sự tích cực của bản thân khi tham gia các

hoạt động xây dựng VHNT trong các trường CĐKT........................... 67

Biểu đồ 2.7: Đánh giá của GV và CBQL về những yếu tố ảnh hưởng đến VHNT

trong các trường CĐKT.................................................................... 68

Biểu đồ 3.1: Biểu đồ về mức độ cần thiết của các tiêu chí .................................. 100

Biểu đồ 3.2: Biểu đồ về mức độ đo lường của các tiêu chí.................................. 103

SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1: Cấu trúc văn hóa theo quan điểm của tác giả Đào Duy Anh.................. 20

Sơ đồ 1.2: Cấu trúc văn hóa theo hệ thống của tác giả Trần Ngọc Thêm................ 21

Sơ đồ 1.3: Mô hình tảng băng văn hóa nhà trường................................................. 38

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo, Cương lĩnh Đại hội Đảng

toàn quốc lần thứ XI chỉ rõ“Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát

triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước,

xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam..." [12, tr.6]. Trong những năm qua

chất lượng đào tạo của các trường đại học và cao đẳng trong cả nước nhìn chung đã

được cải thiện đáng kể, dần dần từng bước đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội,

song một thực tiễn đặt ra, hầu hết các trường tập trung mở rộng quy mô đào tạo,

chưa thực sự quan tâm đến chất lượng giáo dục. Hơn nữa, mặt trái của nền kinh tế thị

trường đã ảnh hưởng tiêu cực đến một số hoạt động sư phạm trong nhà trường. Tất cả

những yếu tố trên đang hàng ngày, hàng giờ trực tiếp tác động đến quá trình hình

thành và phát triển nhân cách của học sinh - sinh viên.

Nhà trường là một thiết chế chuyên biệt của xã hội, nơi diễn ra những hoạt

động sư phạm, nơi truyền bá những nét đẹp văn hóa một cách khuôn mẫu và bài bản

nhất. VHNT tạo ra một môi trường quản lý ổn định, giúp cho nhà trường thích nghi

với môi trường bên ngoài, tạo ra sự hòa hợp bên trong. VHNT sẽ giúp cho nhà

trường thực sự trở thành một trung tâm văn hóa giáo dục, là nơi hội tụ sức mạnh trí

tuệ và lòng nhân ái trong xã hội, góp phần tạo nên một sản phẩm giáo dục toàn diện.

Do đó, VHNT có vai trò to lớn trong việc thay đổi và phát triển nhà trường. VHNT

có ảnh hưởng không chỉ tới hiệu quả hoạt động của nhà trường mà còn là công cụ

quan trọng để thực hiện đổi mới tổ chức, quản lý giáo dục trong nhà trường.

Xây dựng VHNT là một yêu cầu tất yếu của hoạt động giáo dục trong nhà

trường. Để đánh giá và công nhận nhà trường đạt chuẩn văn hóa, một điều tất yếu

cần phải có tiêu chí VHNT. Bên cạnh đó, tiêu chí VHNT còn là những căn cứ để

các trường xây dựng mục tiêu, nội dung, chương trình hành động về xây dựng

VHNT. Vì vậy, tiêu chí VHNT không chỉ để đánh giá VHNT mà còn là căn cứ để

giữ gìn và phát triển những giá trị văn hóa cốt lõi của nhà trường, đồng thời có tác

dụng định hướng, điều chỉnh làm cho bộ mặt văn hóa của nhà trường tốt hơn và

đảm bảo cho sự phát triển bền vững của mỗi nhà trường.

2

Xuất phát từ những yếu tố trên, việc xây dựng tiêu chí VHNT là nhu cầu cấp

thiết hiện nay. Nhìn lại lịch sử nghiên cứu tiêu chí VHNT, nhiều nhà nghiên cứu tâm lý

học, giáo dục học, xã hội học trên thế giới đã đề cập tới. Tuy nhiên, ở nước ta, những

nghiên cứu về tiêu chí VHNT dường như rất ít, đặc biệt chưa có những nghiên cứu xây

dựng tiêu chí văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp.

Với những lý do nêu trên, tác giả chọn vấn đề “Xây dựng tiêu chí văn hóa nhà

trường trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp” làm đề tài nghiên cứu luận án.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về VHNT, tiêu chí VHNT tác

giả luận án xây dựng tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp hướng tới

tự đánh giá VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp, đồng thời làm cơ sở cho

việc xây dựng VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp ở Việt Nam.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Nội dung tiêu chí văn hóa nhà trường trong các trường cao đẳng kỹ thuật

công nghiệp.

4. Giả thuyết khoa học

Văn hóa nhà trường luôn tồn tại khách quan trong một tổ chức nhà trường.

VHNT có một sức mạnh rất lớn, nó có thể điều chỉnh hoặc thay đổi mọi hoạt động trong

nhà trường. Xây dựng VHNT tích cực, lành mạnh là một việc làm có ý nghĩa quan trọng

giúp nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, việc đánh giá VHNT lại phụ

thuộc nhiều vào tiêu chí VHNT. Vì vậy, nếu xây dựng được tiêu chí VHNT phù hợp sẽ

giúp cho việc đánh giá VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp đảm bảo

tính khách quan, xác thực. Đồng thời, tiêu chí VHNT là cơ sở cho các trường CĐKT

công nghiệp định hướng, điều chỉnh và hoàn thiện VHNT, góp phần thiết thực nâng cao

chất lượng đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu xã hội.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Cơ sở lý luận của việc xây dựng tiêu chí văn hóa nhà trường trong các

trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp.

- Thực trạng VHNT và xây dựng tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng

kỹ thuật công nghiệp.

- Xây dựng tiêu chí VHNT trong các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp, thử

nghiệm kiểm chứng tính thực tiễn và khả thi của tiêu chí đề xuất.

3

6. Phạm vi nghiên cứu

6.1. Nội dung

Mỗi một tổ chức bao giờ cũng có một giới hạn về mặt không gian, thể chế và

mục tiêu quản trị nhất định. Trong khi đó văn hóa là sáng tạo và mang tính cá thể

cao vì vậy, VHNT cũng rất phong phú và đa dạng nên trong giới hạn luận án, chúng

tôi chỉ đi sâu khai thác, sử dụng các thuộc tính mang tính phổ biến nhất của VHNT

trong các trường CĐKT công nghiệp.

Đề tài tập trung vào những đặc điểm cơ bản của các trường CĐKT công

nghiệp như: Mục tiêu đào tạo; Đặc điểm của sinh viên, giảng viên; Cảnh quan môi

trường và các điều kiện tổ chức giảng dạy và học tập và Những thành tố cơ bản của

VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp để xác định các nhóm tiêu chí VHNT

trong các trường CĐKT công nghiệp. Đề tài tiến hành thử nghiệm sư phạm để đánh

giá tiêu chí đề xuất về VHNT trong trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp

6.2. Khách thể điều tra

Quá trình nghiên cứu thực tiễn chúng tôi tiến hành tại 7 trường cao đẳng kỹ thuật

thuộc 3 miền (Bắc, Trung, Nam), trong đó 3 trường thuộc 3 thành phố lớn (Hà Nội, Huế

và TP. Hồ Chí Minh), 2 trường khu vực miền núi và 2 trường thuộc vùng nông thôn.

Đề tài nghiên cứu khảo sát trong hai năm 2015 và 2016 trên 236 giảng viên, cán

bộ quản lý và 397 sinh viên của 7 trường trên. Đề tài nghiên cứu tổ chức thực

nghiệm tại trường Cao đẳng Công nghiệp Nam Định.

7. Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu

7.1. Cách tiếp cận vấn đề nghiên cứu

- Tiếp cận theo mục tiêu: Theo cách tiếp cận này, tiêu chí VHNT phải được

xây dựng xuất phát từ mục tiêu giáo dục. Dựa vào mục tiêu giáo dục mà khi thiết kế

xây dựng tiêu chí VHNT phải tiến hành lựa chọn nội dung thích hợp. Với cách tiếp

cận này ngoài việc chỉ rõ nội dung xây dựng VHNT còn chỉ ra phương thức tổ chức

các hoạt động giáo dục VHNT nâng cao chất lượng, phẩm chất, năng lực nhà giáo,

xây dựng đội ngũ nhà giáo mẫu mực, học sinh thanh lịch.

- Tiếp cận phát triển: Tiêu chí VHNT được xây dựng cần coi trọng những giá

trị, chuẩn mực tốt đã xây dựng được đồng thời định hướng để xây dựng văn hóa nhà

trường theo những chuẩn mực mới, những giá trị mới mang tính thời đại. Bản chất

văn hóa hướng đến chủ nghĩa nhân văn cao cả vì vậy tiêu chí VHNT cũng được xây

dựng trên những giá trị Chân - Thiện - Mỹ để hướng tới sự phát triển toàn diện của

mỗi thành viên trong môi trường giáo dục nhà trường.

4

- Tiếp cận theo hệ thống: Nghiên cứu xây dựng tiêu chí VHNT trong mối quan

hệ hữ cơ giữa các thành tố của VHNT,trong mối quan hệ với các hiện tượng xã hội

khác một cách khách quan, toàn diện. Đồng thời các tiêu chí VHNT nằm trọng hệ

thống chỉnh thể, có mối quan hệ với nhau nằm trong hệ thống tiêu chí. Mỗi tiêu chí

gồm nhiều chỉ số khác nhau tạo thành hệ thống các chỉ số có mối quan hệ chặt chẽ.

- Tiếp cận thực tiễn: xây dựng tiêu chí VHNT trên cơ sở phân tích những vấn

đề của thực tiễn: thực trạng, nguyên nhân, phát hiện những vấn đề cấp thiết, những

mâu thuẫn, những khó khăn trong thực tiễn xây dựng VHNT để từ đó xác định tiêu

chí phù hợp. Dùng thực tiễn để kiểm tra những kết quả nghiên cứu làm cho lý luận

gắn liền với thực tiễn.

7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu

- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết:

Nghiên cứu tổng quan, phân tích lịch sử, nghiên cứu so sánh các lý thuyết và

quan điểm liên quan đến văn hóa, văn hóa nhà trường, tiêu chí VHNT, các đặc

trưng cơ bản của các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp... khái quát hóa lý luận,

các công trình nghiên cứu có liên quan từ đó xây dựng khung lý thuyết của đề tài.

- Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

+ Sử dụng phương pháp điều tra: Điều tra xã hội học bằng bảng hỏi giành cho

cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên tại các trường cao đẳng kỹ thuật công nghiệp.

+ Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn người học, GV, CBQL và nhân viên.

+ Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Thu thập ý kiến của các GV và CBQL

có nhiều kinh nghiệm ở các trường CĐKT công nghiệp và các nhà khoa học nghiên

cứu về VHNT nhằm tìm ra hướng nghiên cứu tối ưu.

+ Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu các kế hoạch,

hình thức tổ chức các hoạt động để có thêm thông tin đánh giá chính xác, khách

quan thực trạng xây dựng VHNT và xây dựng tiêu chí VHNT trong các trường

CĐKT công nghiệp .

+ Phương pháp quan sát: Chúng tôi quan sát và ghi chép đầy đủ hoạt động

giảng dạy của GV, CBQL và nhân viên để thu thập thông tin về thái độ, ý thức và

hành động tham gia xây dựng VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp.

+ Phương pháp thử nghiệm: Sử dụng phương pháp thử nghiệm để đánh giá mức

độ phù hợp hay không phù hợp của tiêu chí VHNT trong các trường CĐKT công nghiệp.

- Các phương pháp bổ trợ: Sử dụng toán thống kê và phần mềm tin học để sử

lý các kết quả nghiên cứu