Xây dựng ma trận đề kiểm tra - đánh giá theo hướng phát triển năng lực của học sinh thpt chương vectơ hình học 10.

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TOÁN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

XÂY DỰNG MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ

THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CỦA HỌC

SINH THPT CHƯƠNG VECTƠ HÌNH HỌC 10

Giáo viên hướng dẫn: TS. Hoàng Nhật Quy

Sinh viên thực hiện : Trương Thị Kim Ánh

Lớp :14ST

Đà nẵng, tháng 5/2018

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 2

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành khóa luận này, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS.Hoàng Nhật

Quy, đã tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình thực hiện Khóa luận tốt nghiệp.

Em chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô trong khoa Toán, trường Đại học Sư phạm Đà

Nẵng đã tận tình truyền đạt kiến thức trong những năm em học tập. Với vốn kiến thức

được tiếp thu trong quá trình học không chỉ là nền tảng trong quá trình nghiên cứu

khóa luận mà còn là hành trang quý báu để em bước vào nghề nhà giáo một cách vững

chắc và tự tin.

Cuối cùng em xin cảm ơn các bạn sinh viên lớp 14ST đã chân thành đóng góp ý

kiến để bài khóa luận tốt nghiệp của em được hoàn chỉnh hơn.

Đà Nẵng ngày 6 tháng 5 năm 2018.

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 3

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cảm ơn

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................6

1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................6

2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................6

3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...........................................................................................6

4. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................7

5. Phạm vi nghiên cứu ..............................................................................................7

6. Nội dung luận văn ................................................................................................7

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN.......................................................................................8

1.1. Kiểm tra - đánh giá trong dạy học .....................................................................8

1.1.1. Khái niệm và đặc trưng kiểm tra, đánh giá.....................................................8

1.1.2. Yêu cầu của kiểm tra đánh giá .......................................................................9

1.2. Khái niệm năng lực và các đặc trưng của năng lực......................................10

1.2.1. Khái niệm năng lực.......................................................................................10

1.2.2. Các năng lực chung của học sinh THPT ......................................................11

1.2.3. Các năng lực chuyên biệt của môn Toán......................................................12

1.3. Kiểm tra đánh giá theo năng lực ......................................................................13

1.3.1. Khái niệm đánh giá theo năng lực ................................................................13

1.3.2. Sự khác biệt của việc đánh giá theo chuẩn và đánh giá theo năng lực.........14

1.4. Thiết kế ma trận đề kiểm tra (Trắc nghiệm và tự luận):...............................15

1.4.1. Quy trình biên soạn đề kiểm tra: ..................................................................15

1.4.2. Các cấp độ tư duy theo định hướng năng lực:..............................................18

Chương 2: THIẾT LẬP MA TRẬN ĐỀ VÀ BIÊN SOẠN ĐỀ KIỂM TRA 45

PHÚT HÌNH HỌC 10 HỌC KÌ II .............................................................................20

2.1 Thiết lập khung ma trận đề và biên soạn đề kiểm tra 45 phút hình học 10 chương

Vectơ..........................................................................................................................21

2.1.1. Một số yêu cầu, mục tiêu của chương vectơ ................................................21

2.1.2. Bộ đề kiểm tra 45 phút chương vectơ...........................................................21

2.1.2.1. ĐỀ SỐ 1................................................................................................................21

2.1.2.2. ĐỀ SỐ 2................................................................................................................33

2.1.2.3. ĐỀ SỐ 3...............................................................................................................44

2.1.2.4. ĐỀ SỐ 4................................................................................................................57

2.1.2.5. ĐỀ SỐ 5................................................................................................................72

KẾT LUẬN ..................................................................................................................86

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 4

PHỤ LỤC .....................................................................................................................87

TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................99

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 5

KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT

VIẾT TẮT CHỮ

GV Giáo viên

GDPT Giáo dục phổ thông

HS Học sinh

GDĐT Giáo dục Đào tạo

NL Năng lực

KTĐG Kiểm tra đánh giá

KT-KN Kiến thức - Kĩ năng

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 6

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Để bảo đảm phát triển bền vững, nhiều quốc gia đã không ngừng đổi mới giáo dục

để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trang bi ̣cho các thế hê ̣tương lai nền tảng văn

hóa vững chắc và năng lưc th ̣ ích ứng cao trước moi bi ̣ ến đông c ̣ ủa thiên nhiên và xã

hội. Đổi mới giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn

cầu.Trong bối cảnh đó, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản

Việt Nam (khóa XI) đã thông qua Nghị quyết về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và

đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường

định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số

88/2014/QH13 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp phần

đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Trong đó, đổi mới kiểm tra, đánh giá

là một trong những khâu then chốt của quá trình đổi mới giáo dục phổ thông. Đổi

mới kiểm tra, đánh giá tạo động lực thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, góp

phần nâng cao chất lượng, đảm bảo thực hiện mục tiêu giáo dục. Theo các nhà nghiên

cứu giáo dục thì điều quan trọng nhất trong việc đào tạo ở trung học phổ thông là dạy

cách học, do vậy khi chọn nội dung và hình thức đánh giá phải đảm bảo nguyên tắc:

“Kiểm tra đánh giá của giáo viên phải kích thích sự tự kiểm tra đánh giá của người

học và kiểm định được chính xác khách quan và mức độ cần đạt được của nội dung

kiến thức”.

Trước yêu cầu đổi mới giáo dục nhằm đào tạo những con người năng động, sáng

tạo, có khả năng thích ứng với đời sống xã hội, hòa nhập và phát triển cộng động thì

việc đánh giá không chỉ dừng lại ở yêu cầu tái hiện kiến thức, lặp lại các kĩ năng đã

học mà phải khuyến khích trí thông minh sáng tạo, khả năng tư duy, vận dụng kiến

thức vào thực tiễn của học sinh. Trong các môn học ở phổ thông thì môn Toán thông

góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, nhân cách học sinh, trong đó chú trọng

hình thành và phát triển các năng lực chung và năng lực toán học; phát triển kiến thức,

kĩ năng then chốt và tạo cơ hội để học sinh được trải nghiệm, áp dụng toán học vào đời

sống thực tiễn. Là sinh viên sư phạm môn Toán tôi nhận thức rõ việc đổi mới công tác

kiểm tra đánh giá học sinh hiện nay là cấp thiết. Vì vậy, tôi quyết định chọn đề tài:

“Xây dựng ma trận đề kiểm tra đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực của học

sinh THPT chương vectơ Hình Học 10)”. Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu xây dựng

Ma trận đề kiểm tra 1 tiết (45 phút) chương vectơ Hình học 10.

2. Mục đích nghiên cứu

Xây dựng ma trận đề kiểm tra theo hướng phát triển năng lực học sinh THPT

chương vectơ hình học 10

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận.

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 7

- Xây dựng khung ma trận đề kiểm tra.

- Biên soạn đề kiểm tra cụ thể với từng phần trong nội dung chương vectơ Hình học

10.

4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu các tài liệu liên quan để xây dựng cơ

sở lý luận của đề tài và thực tiễn của việc thiết lập ma trận đề kiểm tra, đánh giá.

- Nghiên cứu chương I sách giáo khoa Hình học 10 và những tài liệu tham khảo liên

quan.

5. Phạm vi nghiên cứu

Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thiết lập ma trận đề kiểm tra đánh giá kiểm tra 1 tiết

(45 phút) Hình Học 10.

6. Nội dung luận văn

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1. Kiểm tra đánh giá trong dạy học

1.1.1. Khái niệm kiểm tra, đánh giá

1.1.2. Các đặc trưng của kiểm tra, đánh giá

1.2. Khái niệm năng lực và các đặc trưng của năng lực

1.2.1. Khái niệm năng lực

1.2.2. Các đặc trưng của năng lực

1.2.3. Các năng lực chung của học sinh

1.2.4. Các năng lực chuyên biệt của môn Toán

1.3. Kiểm tra đánh giá theo năng lực

1.3.1. Khái niệm đánh giá theo năng lực

1.3.2. Sự khác biệt của việc đánh giá theo chuẩn và đánh giá theo năng lực

1.3.3. Một số chú ý về đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực

1.4. Thiết kế ma trận đề kiểm tra (Trắc nghiệm và tự luận)

1.4.1. Quy trình biên soạn đề kiểm tra

1.4.2. Các cấp độ tư duy:

Chương 2: THIẾT LẬP KHUNG MA TRẬN ĐỀ VÀ BIÊN SOẠN ĐỀ KIỂM

TRA 45 PHÚT HÌNH HỌC 10

2.1. Thiết lập khung ma trận đề và biên soạn đề kiểm tra 45 phút hình học 10

chương Vectơ

2.1.1. Một số yêu cầu, mục tiêu của chương vectơ

2.1.2. Bộ đề kiểm tra 45 phút chương vectơ

2.1.2.1. ĐỀ SỐ 1

2.1.2.2. ĐỀ SỐ 2

2.1.2.3. ĐỀ SỐ 3

2.1.2.4. ĐỀ SỐ 4

2.1.2.5. ĐẾ SỐ 5

Kết luận

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 8

Phụ lục

Tài liệu tham khảo

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1. Kiểm tra - đánh giá trong dạy học

1.1.1. Khái niệm và đặc trưng kiểm tra, đánh giá

- Kiểm tra là việc thu thập những dữ liệu, thông tin về một lĩnh vực nào đó làm cơ sở

cho việc đánh giá

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS.Hoàng Nhật Quy

SVTH: Trương Thị Kim Ánh Trang 9

Có nhiều loại kiểm tra:

+ Kiểm tra thường xuyên: được thực hiện thông qua quan sát một cách có hệ thống

hoạt động của lớp học nói chung, của mỗi học sinh nói riêng, qua các khâu ôn tập

củng cố bài cũ, tiếp thu bài mới, vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn.

+ Kiểm tra định kỳ: tiến hành sau một chương lớn, một phần chương trình hoặc

sau một học kỳ.

+ Kiểm tra tổng kết: tiến hành khi kết thúc giáo trình, cuối năm học.

Trong quá trình dạy học nên kết hợp nhuần nhuyễn, chặt chẽ cả ba loại hình kiểm

tra trên.

- Đánh giá có nghĩa là thu thập một tập hợp thông tin đủ thích hợp, có giá trị và

đáng tin cậy; xem xét mức độ phù hợp giữa tập hợp thông tin này và một tập hợp

tiêu chí phù hợp với các mục tiêu định ra ban đầu hay được điều chỉnh trong quá

trình thu thập thông tin nhằm đưa ra một quyết định (Jean Marie DeKatele- 1989).

Các khâu của quá trình đánh giá gồm:

+ Đánh giá chuẩn đoán: được tiến hành trước khi dạy một chương trình hay một vấn

đề quan trọng nào đó nhằm giúp cho giáo viên nắm được tình hình về những kiến

thức liên quan đã có trong học sinh, những lỗ hổng cần bổ khuyết để quyết định cách

dạy thích hợp.

+ Đánh giá từng phần: tiến hành nhiều lần trong giảng dạy nhằm cung cấp

những thông tin ngược để giáo viên và học sinh kịp thời điều chỉnh cách dạy và

cách học, ghi nhận kết quả từng phần để tiếp tục chương trình một cách vững chắc.

+ Đánh giá tổng kết: tiến hành khi kết thúc môn học, năm học, khoá học bằng

những kỳ thi nhằm đánh giá tổng quát kết quả học tập, đối chiếu với những mục tiêu

đã đề ra.

+ Ra quyết định: là khâu cuối cùng của quá trình đánh giá. Dựa vào những định

hướng nêu trong khâu đánh giá, giáo viên quyết định những biện pháp cụ thể để

giúp đỡ học sinh hoặc giúp đỡ chung cho cả lớp về những thiếu xót phổ biến hoặc

những sai sót đặc biệt.

1.1.2. Yêu cầu của kiểm tra đánh giá

Kiểm tra, đánh giá là khâu quan trọng trong quá trình dạy học do vậy có những

yêu cầu riêng trong quá trình tiến hành nhằm đạt được những kết quả cao nhất.

Những yêu cầu cơ bản đó là:[5]

+ Đảm bảo tính khách quan

Việc đánh giá kết quả học tập của học sinh phải khách quan, chính xác tới mức

tối đa có thể, tạo điều kiện để mỗi học sinh bộc lộ thực chất khả năng và trình độ của

mình. Tránh cách đánh giá chung chung về sự tiến bộ của toàn lớp hay của một nhóm

học sinh. Việc đánh giá phải sát với hoàn cảnh, điều kiện cụ thể, tránh những nhận

định chủ quan áp đặt thiếu căn cứ.

+ Đảm bảo tính toàn diện