Xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN SỸ NGUYÊN

XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH

CẤP TỈNH Ở TỈNH BÌNH ĐỊNH

Ngành: Chính trị học

Mã số: 8310201

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. NGÔ THỊ NGHĨA BÌNH

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Chính trị học với

đề tài “Xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình

Định” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên

cứu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đƣợc trích dẫn

theo quy định.

Bình Định, ngày tháng năm 2022

Tác giả

Nguyễn Sỹ Nguyên

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian thực hiện đề tài “Xây dựng đội ngũ công chức hành

chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định”, tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn, giúp đỡ của

quý thầy, cô và các phòng, ban thuộc Trƣờng Đại học Quy Nhơn. Đặc biệt là sự

hƣớng dẫn tận tình, tâm huyết của Tiến sĩ Ngô Thị Nghĩa Bình đã giúp đỡ tôi

hoàn thành tốt đề tài này.

Cảm ơn sự động viên của gia đình, sự hỗ trợ của đồng nghiệp và cơ quan

Sở Nội vụ đã giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Tác giả luận văn

Nguyễn Sỹ Nguyên

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH

MỞ ĐẦU................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài..................................................................................1

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.....................................2

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài .................................................7

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài..................................................7

5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài.....................................8

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn...................................................8

7. Kết cấu của luận văn.......................................................................................9

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ X Y DỰNG ĐỘI NG

C NG CHỨC HÀNH CH NH CẤP TỈNH Ở VIỆT NAM................................10

1.1. Công chức, công chức hành chính, công chức hành chính cấp tỉnh..........10

1.1.1. Công chức............................................................................................10

1.1.2. Công chức hành chính và công chức hành chính cấp tỉnh ..................15

1.2. Xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ....................................19

1.2.1. Khái niệm, nội dung và yêu cầu xây dựng đội ngũ công chức hành

chính cấp tỉnh.................................................................................................19

1.2.2. Quy trình xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh...............27

1.3. Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ công chức hành chính tại một số tỉnh,

thành phố tiêu biểu ở Việt Nam........................................................................36

1.3.1. Kinh nghiệm của thành phố Đà Nẵng .................................................36

1.3.2. Kinh nghiệm của tỉnh Khánh Hòa .......................................................39

1.3.3. Kinh nghiệm của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu...........................................42

Tiểu kết Chƣơng 1 ............................................................................................45

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG X Y DỰNG ĐỘI NG C NG CHỨC HÀNH

CH NH CẤP TỈNH Ở TỈNH B NH ĐỊNH .........................................................46

2.1. Điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội và đội ngũ công chức hành

chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định........................................................................46

2.1.1. Điều kiện tự nhiên và đặc điểm kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Định..46

2.1.2. Khái quát đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở Bình Định .........49

2.2. Những thành tựu trong xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở

tỉnh Bình Định...................................................................................................54

2.2.1. Xây dựng kế hoạch, quy hoạch công chức hành chính cấp tỉnh .........54

2.2.2. Đào tạo, bồi dƣỡng công chức hành chính cấp tỉnh ............................58

2.2.3. Tuyển dụng, quản lý và sử dụng công chức hành chính cấp tỉnh .......63

2.2.4. Thực hiện chế độ, chính sách và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện

pháp luật về công chức đối với đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ......69

2.3. Những hạn chế và nguyên nhân trong xây dựng đội ngũ công chức hành

chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định........................................................................73

2.3.1. Những hạn chế.....................................................................................73

2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế.........................................................75

Tiểu kết Chƣơng 2 ............................................................................................79

Chƣơng 3. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PH P X Y DỰNG ĐỘI NG C NG

CHỨC HÀNH CH NH CẤP TỈNH Ở TỈNH B NH ĐỊNH ................................80

3.1. Định hƣớng xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh

Bình Định...........................................................................................................80

3.1.1. Đảm bảo sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong công tác xây dựng

đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định.............................80

3.1.2. Xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định

đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế...................82

3.1.3. Xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định

đáp ứng yêu cầu cải cách công vụ, công chức, cải cách hành chính.............84

3.2. Một số nhóm giải pháp xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở

tỉnh Bình Định giai đoạn hiện nay....................................................................87

3.2.1. Nhóm giải pháp về công tác quy hoạch và xác định vị trí việc làm của

đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định.............................88

3.2.2. Nhóm giải pháp nâng cao chất lƣợng tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội

ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định...................................91

3.2.3. Nhóm giải pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ công

chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định...................................................96

3.2.4. Nhóm giải pháp về thực hiện chính sách đãi ngộ và tăng cƣờng quản

lý, kiểm tra, giám sát trong xây dựng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh

ở tỉnh Bình Định ............................................................................................98

3.2.5. Nhóm giải pháp về xây dựng và nâng cao vai trò của văn hoá công sở

trong việc phát huy tính tích cực của công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh

Bình Định.....................................................................................................101

3.3. Một số kiến nghị ......................................................................................104

Tiểu kết Chƣơng 3 ..........................................................................................106

KẾT LUẬN........................................................................................................107

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................109

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO)

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Nghĩa đầy đủ

1 CCHC Cải cách hành chính

2 CBCC Cán bộ, công chức

3 ĐTBD Đào tạo, bồi dƣỡng

4 HĐND Hội đồng nhân dân

5 KT - XH Kinh tế - xã hội

6 UBND Ủy ban nhân dân

7 VTVL Vị trí việc làm

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Số lƣợng biên chế công chức hành chính 3 cấp ở tỉnh Bình Định..49

Biểu đồ 2.2. Số lƣợng đảng viên và chƣa là đảng viên của đội ngũ công chức

hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định .................................................50

Biểu đồ 2.3. Độ tuổi của đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh

Bình Định ............................................................................................51

Biểu đồ 2.4. Trình độ chuyên môn của đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở

tỉnh Bình Định ......................................................................................51

Biểu đồ 2.5. Cơ cấu ngạch của đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh

Bình Định ............................................................................................52

Biểu đồ 2.6. Tuổi đời của công chức quy hoạch cấp phó phòng và tƣơng đƣơng......56

Biểu đồ 2.7. Tuổi đời của công chức quy hoạch cấp trƣởng phòng và tƣơng

đƣơng ...............................................................................................................56

Biểu đồ 2.8. Trình độ lý luận chính trị của công chức quy hoạch cấp phó

phòng và tƣơng đƣơng ......................................................................57

Biểu đồ 2.9. Trình độ lý luận chính trị của công chức quy hoạch cấp trƣởng

phòng và tƣơng đƣơng.........................................................................58

Biểu đồ 2.10. Trình độ chuyên môn của công chức quy hoạch cấp phó phòng

và tƣơng đƣơng....................................................................................60

Biểu đồ 2.11. Trình độ chuyên môn của công chức quy hoạch cấp trƣởng

phòng và tƣơng đƣơng.........................................................................61

Biểu đồ 2.12. Số lƣợng công chức, công chức hành chính cấp tỉnh đƣợc

tuyển dụng năm 2018 và năm 2020. ..................................................64

Biểu đồ 2.13. Số lƣợng phòng chuyên môn thuộc các cơ quan hành chính

cấp tỉnh năm 2015 so với năm 2021....................................................66

Biểu đồ 2.14. Số lƣợng công chức và công chức cấp tỉnh đƣợc giao năm 2015 so

với năm 2021........................................................................................67

Biểu đồ 2.15. Số lƣợng công chức hành chính cấp tỉnh đƣợc đánh giá, xếp

loại theo các mức năm 2021................................................................68

Biểu đồ 2.16. Số lƣợng công chức hành chính cấp tỉnh ở tỉnh Bình Định đạt

kết quả các kỳ thi nâng ngạch công chức từ năm 2019 đến năm

2021 .....................................................................................................70

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

CBCC là một mắt xích quan trọng, không thể thiếu của nền hành chính nhà

nƣớc ở bất cứ quốc gia nào. CBCC vừa là chủ thể, hạt nhân của nền công vụ,

vừa là yếu tố đảm bảo cho nền công vụ hoạt động có hiệu lực, hiệu quả.

Ở Việt Nam, xây dựng và phát triển đội ngũ công chức, đặc biệt là công

chức hành chính nhà nƣớc là một trong những nội dung quan trọng luôn đƣợc

Đảng và Nhà nƣớc quan tâm. Trong quá trình đổi mới và phát triển đất nƣớc,

Đảng và Nhà nƣớc ta luôn chú trọng đối với nhiệm vụ: “Xây dựng bộ máy gọn

nhẹ, có chất lƣợng cao, với một đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị và có

năng lực quản lý nhà nƣớc, quản lý kinh tế, quản lý xã hội” [25, tr.119]; “Xây

dựng đội ngũ viên chức nhà nƣớc có phẩm chất chính trị, tinh thần trách nhiệm

cao và thành thạo nghiệp vụ” [26, tr.92]; “ĐTBD cán bộ toàn diện cả về lý luận

chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn và năng lực thực tiễn .…”

[26, tr.100].

Đại hội IX, X của Đảng đã đề ra nhiệm vụ “Sắp xếp lại đội ngũ CBCC theo

đúng chức danh, tiêu chuẩn. Định kỳ kiểm tra, đánh giá chất lƣợng CBCC, kịp

thời thay thế những CBCC yếu kém và thoái hóa” [27, tr.92]; “Cơ cấu lại đội

ngũ CBCC và ĐTBD theo yêu cầu nâng cao chất lƣợng cả về năng lực và phẩm

chất đạo đức... Có cơ chế kịp thời đƣa ra khỏi bộ máy nhà nƣớc những công

chức không xứng đáng, kém phẩm chất và năng lực” [28, tr.128].

Đại hội XI, XII của Đảng quy định và đề cao trách nhiệm của ngƣời đứng

đầu. Yêu cầu rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách đối với CBCC theo hƣớng

khuyến khích CBCC nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức công

vụ... xây dựng cơ chế, chính sách đãi ngộ, thu hút, trọng dụng nhân tài. Đại hội

XIII của Đảng đã khẳng định: “Tập trung xây dựng đội ngũ CBCC có đủ phẩm

chất, năng lực, uy tín, phục vụ nhân dân và sự phát triển đất nƣớc…; có cơ chế

lựa chọn, đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài…, cơ chế sàng lọc, thay thế kịp

thời những ngƣời không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, đạo đức công

2

vụ, đạo đức nghề nghiệp, bị xử lý kỷ luật, không còn uy tín đối với nhân dân”

[31, tr.178-179].

Xây dựng đội ngũ công chức nói chung, công chức hành chính nói riêng

“đủ đức, đủ tài”, “vừa hồng, vừa chuyên” là mục tiêu, nhiệm vụ của cả hệ thống

chính trị nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách nền hành chính trong thời kỳ đẩy mạnh

CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.

Bình Định là tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, có vị trí chiến lƣợc hết sức

quan trọng trong phát triển KT - XH của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung.

Để cụ thể hóa những lợi thế của tỉnh Bình Định thành động lực thu hút các

nguồn vốn đầu tƣ trong và ngoài nƣớc, đẩy mạnh phát triển KT – XH, ... Bình

Định đã tập trung quyết liệt cho công tác cải cách thủ tục hành chính, cải thiện

môi trƣờng đầu tƣ kinh doanh, chăm lo xây dựng đội ngũ công chức hành chính

- một bộ phận của nguồn nhân lực khu vực công, yếu tố cấu thành quan trọng

của nguồn nhân lực xã hội, góp phần to lớn trong phát triển KT - XH của địa

phƣơng. Tuy nhiên, đội ngũ công chức hành chính ở tỉnh Bình Định vẫn còn bộc

lộ những hạn chế nhất định nhƣ thiếu tri thức, kỹ năng hành chính, một bộ phận

còn thực hiện công việc theo kinh nghiệm, tinh thần trách nhiệm thực thi công

vụ của một bộ phận công chức còn thấp, tình trạng tham nhũng, sách nhiễu, cửa

quyền… không còn là cá biệt.

Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu phải xây dựng đội ngũ công chức hành chính

tỉnh Bình Định trở nên chuyên nghiệp, có phẩm chất chính trị, uy tín, năng lực,

trình độ… đáp ứng đƣợc yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Với ý nghĩa nhƣ

vậy, tôi chọn nghiên cứu đề tài ựng đội ngũ công chức h nh ch nh cấp

tỉnh ở tỉnh Bình Định làm Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Chính trị học.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Xây dựng đội ngũ CBCC nói chung và đội ngũ công chức hành chính nói

riêng là nội dung đƣợc nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu và khai thác dƣới

nhiều góc độ khác nhau, có thể kể đến một số nhóm tiêu biểu sau:

Thứ nhất, các công trình khoa học, bài viết về xây dựng đội ngũ công chức

ở Việt Nam

3

TS Thang Văn Phúc và TS Nguyễn Minh Phƣơng. Xây dựng đội ngũ

CBCC đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do

dân, vì dân, Đề tài khoa học cấp nhà nƣớc, Hà Nội, 2005. Đề tài đã hệ thống hóa

và đánh giá đặc điểm, thực trạng của đội ngũ CBCC các cấp trong hệ thống

chính trị nƣớc ta trên cơ sở kết hợp giữa lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ

CBCC. Từ đó, đề xuất các giải pháp xây dựng đội ngũ CBCC đáp ứng yêu cầu

của xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.

Nguyễn Văn Hòa. Xây dựng đội ngũ công chức ở nước ta theo tư tưởng Hồ

Chí Minh, Luận án Tiến sĩ, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2019. Tác

giả đã làm rõ quan điểm Hồ Chí Minh về tiêu chuẩn công chức; nội dung,

phƣơng pháp xây dựng đội ngũ công chức; phân tích thực trạng và một số mâu

thuẫn đặt ra đối với việc xây dựng đội ngũ công chức ở nƣớc ta theo tƣ tƣởng Hồ

Chí Minh; đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức

nhà nƣớc ở nƣớc ta hiện nay theo tƣ tƣởng Hồ Chí Minh.

Thanh Loan. Về năng lực thực thi công vụ của đội ngũ công chức hành

chính, Tạp chí Cộng sản, 2017. Theo tác giả, chất lƣợng, hiệu quả hoạt động của

bộ máy hành chính phụ thuộc rất lớn vào năng lực, trình độ, tinh thần, thái độ thực

thi công vụ của đội ngũ công chức hành chính. Trên cơ sở phân tích thực trạng,

tác giả đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực của đội ngũ công chức hành

chính, đổi mới phƣơng thức, tác phong làm việc và nâng cao phẩm chất, năng lực

của bộ máy hành chính nhà nƣớc nhằm xây dựng một nền hành chính phục vụ

nhân dân hiệu quả hơn.

GS.TS Dƣơng Xuân Ngọc. Một số vấn đề về đội ngũ CBCC, Tạp chí Quản

lý nhà nƣớc, 2019. Bài viết đã nêu ra sự phát triển nhận thức lý luận về đội ngũ

CBCC của Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Thực trạng đội

ngũ CBCC của Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam và những vấn

đề đặt ra trong xây dựng đội ngũ CBCC.

PGS.TS Nguyễn Hữu Hải. Xây dựng đội ngũ công chức hành chính ở Việt

Nam hiện nay, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, 2021. Bài viết nêu ra vai trò của đội

ngũ công chức trong nền hành chính, thực trạng xây dựng đội ngũ công chức

4

hành chính ở Việt Nam và giải pháp xây dựng đội ngũ công chức hành chính ở

Việt Nam trong thời gian tới.

TS Nguyễn Toàn Thắng. Nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC đáp ứng yêu

cầu xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ Nhân dân, Tạp chí Quản lý nhà

nƣớc, 2021. Bài viết đề xuất một số giải pháp tiếp tục nâng cao chất lƣợng đội

ngũ CBCC để đáp ứng đƣợc yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

GS. TS Trần Văn Phòng. Quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ CBCC

trong thời kỳ đổi mới, Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, 2022. Bài viết phân tích quan

điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựng đội ngũ CBCC thể hiện qua các kỳ Đại hội

đại biểu toàn quốc của Đảng từ thời kỳ đổi mới đến nay và đề xuất giải pháp tiếp

tục xây dựng đội ngũ CBCC, viên chức có phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên

môn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam.

Thứ hai, các công trình khoa học, bài viết về xây dựng đội ngũ công chức ở

các tỉnh, thành phố của Việt Nam

Bùi Trung Kiên. Chất lượng đội ngũ công chức hành chính cấp tỉnh qua

thực tiễn tỉnh Nam Định, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Đại học Quốc gia Hà Nội,

2015. Tác giả đã tập trung phân tích cơ sở dữ liệu về công chức hành chính nhà

nƣớc, phân tích thực trạng chất lƣợng đội ngũ công chức hành chính, đánh giá

ƣu điểm, hạn chế và những nguyên nhân của đội ngũ công chức hành chính cấp

tỉnh Nam Định và đề xuất phƣơng hƣớng, giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ

công chức hành chính cấp tỉnh tại tỉnh Nam Định.

Nguyễn Hải Đăng. Xây dựng đội ngũ công chức hành chính nhà nước ở

tỉnh Thừa Thiên - Huế trong giai đoạn hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến

pháp và Luật hành chính, Học viện Hành chính quốc gia, 2017. Tác giả đã hệ

thống hóa cơ sở lý luận về xây dựng đội ngũ công chức hành chính; phân tích

thực trạng xây dựng đội ngũ công chức hành chính nhà nƣớc tỉnh Thừa Thiên -

Huế, nêu rõ hạn chế và nguyên nhân làm cơ sở cho việc đề xuất hệ thống giải

pháp nâng cao chất lƣợng xây dựng đội ngũ công chức hành chính ở tỉnh Thừa

Thiên - Huế.