Xây dựng bộ chương trình quản lý hoạt động điều tra địa chất và khai thác khoáng sản

Bé tµi nguyªn vµ m«i tr−êng

b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi

x©y dùng bé ch−¬ng tr×nh qu¶n lý

ho¹t ®éng ®iªï tra ®Þa chÊt

vµ khai th¸c kho¸ng s¶n

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: §ç Tö Chung

5952

25/7/2006

Hµ Néi – 10/2005

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

CỤC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN VIỆT NAM

LIÊN ĐOÀN VẬT LÝ ĐỊA CHẤT

XWYZW

BÁO CÁO KẾT QUẢ

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ

"XÂY DỰNG BỘ CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ

HOẠT ĐỘNG ĐIỀU TRA ĐỊA CHẤT

VÀ KHAI THÁC KHOÁNG SẢN"

HÀ NỘI - 10/2005

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

CỤC ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN VIỆT NAM

LIÊN ĐOÀN VẬT LÝ ĐỊA CHẤT

XWYZW

BÁO CÁO KẾT QUẢ

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ

"XÂY DỰNG BỘ CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ

HOẠT ĐỘNG ĐIỀU TRA ĐỊA CHẤT

VÀ KHAI THÁC KHOÁNG SẢN"

Liên đoàn Vật lý Địa chất Chủ nhiệm

LIÊN ĐOÀN TRƯỞNG

Nguyễn Trần Tân Đỗ Tử Chung

HÀ NỘI - 10/2005

2

MỤC LỤC

Nội dung Trang

Mở đầu .........................................................................................................................................3

Chương I: Phân tích hệ thống .............................................................................................7

I. Mô hình quản lý Nhà nước về hoạt động điều tra địa chất và hoạt động

khoáng sản ............................................................................................................................................7

II. Mô hình quản lý Nhà nước về hoạt động nghiên cứu khoa học và phát

triển công nghệ (RD) ........................................................................................................................7

III. Các loại hình nhiệm vụ thuộc lĩnh vực điều tra địa chất và khai thác

khoáng sản ............................................................................................................................................8

IV. Phân loại nhiệm vụ nghiên cứu Khoa học và phát triển Công nghệ..........8

V. Các yêu cầu quản lý và xử lý thông tin trong quản lý Nhà nước về hoạt

động điều tra địa chất và hoạt động khoáng sản ...................................................................9

VI. Mô hình dữ liệu ................................................................................................................9

VII. Cấu trúc dữ liệu ........................................................................................................... 10

1. Sơ đồ cấu trúc và mối quan hệ dữ liệu ............................................. 10

2. Chi tiết cấu trúc dữ liệu ................................................................... 10

Chương II: Xây dựng chương trình .............................................................................. 41

I. Nguyên tắc xây dựng chương trình ......................................................... 41

II. Lựa chọn ngôn ngữ lập trình .................................................................. 41

III. Cấu trúc chương trình ........................................................................... 42

IV. Giao diện chương trình ......................................................................... 42

V. Yêu cầu hệ thống ................................................................................... 42

Kết luận ................................................................................................................................... 43

Phụ lục: Hướng dẫn sử dụng chương trình.................................................. 45

3

MỞ ĐẦU

Tin học hóa quản lý Nhà nước đang là vấn đề được đặt ra cấp bách.

Ngày nay có nhiều công việc trong quy trình quản lý hoạt động điều tra địa

chất và hoạt động khoáng sản đã được tiến hành trên máy tính. Ở mức độ

nhất định việc đưa máy tính vào phục vụ công tác quản lý đã khắc phục

được phần nào các hạn chế của quy trình quản lý "truyền thống", tăng năng

suất và hiệu quả làm việc, đem lại lợi ích thiết thực trong quản lý điều hành.

Tuy nhiên, một thực tế là ở hầu hết các cơ quan việc sử dụng máy tính

mới chỉ dừng ở soạn thảo các văn bản, lưu giữ chúng ở mức đơn giản;

nghĩa là như một "máy chữ cao cấp". Để có thể từng bước tin học hóa công

tác quản lý, cần thiết phải xây dựng các cơ sở dữ liệu và các chương trình

quản lý, khai thác cơ sở dữ liệu đó phục vụ mục đích quản lý điều hành,

đáp ứng các yêu cầu mang tính đặc thù của từng loại hình công việc cụ thể.

Trong công tác quản lý hoạt động điều tra địa chất và hoạt động

khoáng sản cho đến nay vẫn chưa có những chương trình như vậy. Mỗi khi

có yêu cầu truy xuất thông tin phục vụ quản lý điều hành thường mất rất

nhiều thời gian cho việc tra cứu tài liệu, tổng hợp báo cáo; đồng thời cũng

rất dễ xảy ra tình trạng thất lạc tài liệu dẫn đến số liệu thiếu chính xác. Đề

tài này được hình thành với mục tiêu xây dựng cơ sở dữ liệu, chương trình

quản lý hoạt động điều tra địa chất và khai thác khoáng sản phù hợp với

các quy định hiện hành; phục vụ trực tiếp cho công tác quản lý ở Bộ Tài

nguyên và Môi trường, Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Viện

nghiên cứu Địa chất và Khoáng sản.

Để đạt được mục tiêu đặt ra, cần giải quyết các nhiệm vụ chủ yếu sau:

1. Phân tích, xác định các tiêu chí quản lý theo yêu cầu phù hợp với

các quy định hiện hành về hoạt động điều tra địa chất và hoạt động khoáng

sản;

2. Phân tích hệ thống, xây dựng mô hình quản lý và cấu trúc cơ sở dữ

liệu tương ứng;

3. Xây dựng các module chương trình quản lý hoạt động điều tra địa

chất và hoạt động khai thác khoáng sản có các tính năng cập nhật, quản lý

và khai thác thông tin từ cơ sở dữ liệu đáp ứng các yêu cầu đã được xác

định.

4

Đề tài được thiết kế thực hiện trong 2 năm (2002-2003), tiến hành

theo 2 bước, mỗi bước có mục tiêu nhiệm vụ và nội dung nghiên cứu cụ thể.

Bước 1 thực hiện trong năm 2002, với các nội dung nghiên cứu sau:

1. Thu thập tài liệu, phân tích hệ thống, xác định các yêu cầu quản lý;

2. Xây dựng cấu trúc dữ liệu;

3. Thiết kế giao diện chương trình quản lý dữ liệu, xây dựng một số

module cơ bản để nhập liệu và truy xuất thông tin.

Các nội dung nêu trên đã được thực hiện nghiêm chỉnh, đảm bảo tiến

độ và chất lượng. Các tác giả đã lập báo cáo kết quả nghiên cứu năm 2002

nộp về Bộ Công nghiệp theo qui định.

Năm 2003, theo thuyết minh đề tài được phê duyệt, nhiệm vụ chủ yếu

là hoàn thiện chương trình, thu thập và cập nhật dữ liệu từ năm 2000 đến

năm 2003. Tuy nhiên, do có sự thay đổi về tổ chức bộ máy, Bộ Tài nguyên

và Môi trường được thành lập theo Nghị định số 91/2002/NĐ-CP ngày 11

tháng 11 năm 2002 của Chính phủ. Theo đó, Cục Địa chất và Khoáng sản

Việt Nam là một cơ quan trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường. Thực tế

đó dẫn đến việc phải nghiên cứu chỉnh sửa lại một số nội dung đã thực hiện

cho phù hợp với yêu cầu quản lý mới. Một số kết quả nghiên cứu của đề tài

đã được chuyển giao cho các nhóm nghiên cứu khác để sử dụng kịp thời.

Đồng thời tác giả cũng thu thập bổ sung và cập nhật dữ liệu cho đến thời

điểm lập báo cáo.

Ngoài ra, trong thực tế công tác quản lý còn có các nhiệm vụ nghiên

cứu khoa học và phát triển công nghệ (RD). Trong đó có những nhiệm vụ

liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động điều tra địa chất và hoạt

động khoáng sản; vì vậy, mặc dù không phải là nhiệm vụ của đề tài nhưng

chúng tôi vẫn đưa thêm nội dung quản lý mảng công tác này tích hợp trong

bộ chương trình để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà quản lý.

Báo cáo này trình bày các kết quả nghiên cứu của đề tài theo các nội

dung nêu trên.

Báo cáo được thành lập tại Liên đoàn Vật lý Địa chất, Tiến sĩ Đỗ Tử

Chung làm chủ biên. Trong quá trình nghiên cứu, tập thể tác giả đã nhận

được sự hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình của nhiều chuyên gia, cán bộ quản lý có

kinh nghiệm thuộc Bộ Công nghiệp, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Cục

5

Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Liên đoàn Vật lý Địa chất và nhiều

đồng nghiệp thuộc các đơn vị trong và ngoài ngành địa chất. Các tác giả

xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn đối với những giúp đỡ quý báu đó.

6

Chương I

PHÂN TÍCH HỆ THỐNG

I. Mô hình hệ thống quản lý Nhà nước về hoạt động điều tra địa

chất và hoạt động khoáng sản.

Theo phân cấp quản lý, toàn bộ hoạt động điều tra địa chất và hoạt

động khoáng sản hiện nay do Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện chức

năng quản lý nhà nước. Cơ quan cấp dưới trực tiếp thuộc lĩnh vực này là

Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, Viện nghiên cứu Địa chất và

Khoáng sản; thực hiện chức năng quản lý nhà nước về khoáng sản ở địa

phương là các Sở Tài nguyên và Môi trường thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh.

Cơ quan liên quan, chịu sự quản lý của Bộ Công nghiệp theo chuyên môn

ngành dọc là Tổng Công ty Khoáng sản Việt Nam và các công ty khoáng

sản địa phương do các sở công nghiệp quản lý trực tiếp.

Đơn vị chủ trì thực hiện các dự án, đề tài, đề án là các Liên đoàn địa

chất, các viện và trung tâm trực thuộc Cục Địa chất và Khoáng sản Việt

Nam; Viện nghiên cứu Địa chất và Khoáng sản.

Như vậy có sự phân cấp quản lý rõ ràng, chúng tôi quy ước đặt tên

theo phân cấp quản lý như sau:

- Cấp I - Nhóm đơn vị, gồm Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam,

Viện Nghiên cứu Địa chất và Khoáng sản, nhóm các sở Tài nguyên và Môi

trường.

- Cấp II - Đơn vị chủ trì, gồm các đơn vị cấp dưới trực tiếp thuộc Cục

Địa chất và Khoáng sản Việt Nam; các công ty khoáng sản thuộc tổng công

ty Khoáng sản và các sở Công nghiệp; Viện nghiên cứu Địa chất và

Khoáng sản.

Ở đây có một trường hợp đặc biệt là Viện Nghiên cứu Địa chất và

Khoáng sản vừa được xếp vào cấp I vừa được xếp vào cấp II, được giải

thích là do tính đặc thù của đơn vị này.

II. Mô hình quản lý Nhà nước về hoạt động nghiên cứu khoa học

và phát triển công nghệ (RD).

Loại hình nghiên cứu RD do các bộ chuyên ngành quản lý trực tiếp

dưới sự quản lý chung của Bộ Khoa học và Công nghệ.

7