Xác định những nhân tố đánh giá tính hữu hiệu của việc ứng dụng hệ thống ERP trong các doanh nghiệp Việt Nam / Vũ Quốc Thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƢỜNG

XÁC ĐỊNH NHỮNG NHÂN TỐ ĐÁNH GIÁ

TÍNH HỮU HIỆU CỦA VIỆC ỨNG DỤNG HỆ

THỐNG ERP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP

VIỆT NAM

Mã đề tài: T2015.9.188

Chủ nhiệm đề tài: ThS. Vũ Quốc Thông

TP. HCM, tháng 10 năm 2016

Đề tài NC khoa học cấp Trường 2

DANH SÁCH THÀNH VIÊN THAM GIA NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI:

 ThS. Vũ Quốc Thông

Đề tài NC khoa học cấp Trường 3

MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ ............................................................................ 7

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................................................... 9

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...................................................................... 10

PHẦN MỞ ĐẦU VỀ NGHIÊN CỨU ............................................................................ 11

I. DẪN NHẬP................................................................................................................... 11

II. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI............................................................................. 11

1. NHU CẦU HIỂU BIẾT VỀ GIÁ TRỊ CỦA HTTT .......................................................................11

2. SỰ CẦN THIẾT CỦA NHỮNG NGHIÊN CỨU CHẶT CHẼ.....................................................12

III. TÓM LƢỢC MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI..................................... 13

1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................................................13

2. CÁC ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI ......................................................................................................13

IV. TÓM LƢỢC VỀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................................. 14

V. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.......................................................... 15

1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU..........................................................................................................15

2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................................................................................................15

VI. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 17

CHƢƠNG MỘT – GIỚI THIỆU VỀ NGHIÊN CỨU ................................................. 19

I. KHÁI QUÁT VỀ ĐỀ TÀI........................................................................................... 19

II. GIÁ TRỊ CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN TRONG DOANH NGHIỆP ............. 19

1. GIỚI THIỆU .....................................................................................................................................19

2. NHỮNG NGHIÊN CỨU ĐÃ QUA..................................................................................................20

3. NHỮNG THÁCH THỨC TRONG VIỆC PHẢN ÁNH GIÁ TRỊ CỦA HTTT..........................24

4. TÓM TẮT..........................................................................................................................................25

III. VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU................................... 25

1. VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................................................................................................25

Đề tài NC khoa học cấp Trường 4

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................................................27

IV. XÂY DỰNG KHÁI NIỆM NGHIÊN CỨU ............................................................ 28

1. SỰ HỮU HIỆU CỦA TỔ CHỨC ....................................................................................................28

2. HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC DOANH NGHIỆP (H/T ERP)..............................31

2.1. NÉT CƠ BẢN VỀ H/T ERP......................................................................................................31

2.2. NGHIÊN CỨU VỀ VIỆC ĐÁNH GIÁ H/T ERP SAU TRIỂN KHAI..................................36

V. LÝ THUYẾT VỀ THẺ ĐIỂM CÂN BẰNG (BALANCED SCORE CARD – BSC)

........................................................................................................................................... 37

1. NÉT CƠ BẢN VỀ LÝ THUYẾT BSC ............................................................................................37

2. ỨNG DỤNG BSC TRONG VIỆC ĐỀ XUẤT KHÁI NIỆM NGHIÊN CỨU..............................42

3. ỨNG DỤNG BSC TRONG NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG........................................................43

4. ỨNG DỤNG BSC TRONG NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM ....................................................44

VI. ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU.................................................................... 45

1. GIỚI THIỆU .....................................................................................................................................45

2. KHÁI NIỆM NGHIÊN CỨU ĐA HƢỚNG....................................................................................45

3. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU...............................................................................................................48

3.1. SỰ HỮU HIỆU CỦA TỔ CHỨC ỨNG DỤNG H/T ERP......................................................50

3.2. TÀI CHÍNH (FINANCIAL CONSTRUCT)............................................................................51

3.3. KHÁCH HÀNG (CUSTOMER CONSTRUCT).....................................................................51

3.4. QUY TRÌNH KINH DOANH (BUSINESS PROCESS CONSTRUCT)...............................52

3.5. HỌC HỎI VÀ PHÁT TRIỂN (LEARNING AND GROWTH CONSTRUCT)...................53

VII. KẾT LUẬN CHƢƠNG........................................................................................... 54

CHƢƠNG HAI – PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................... 55

I. PHẦN GIỚI THIỆU.................................................................................................... 55

II. TRIẾT LÝ NGHIÊN CỨU........................................................................................ 55

III. QUY TRÌNH XÂY DỰNG THANG ĐO................................................................ 57

IV. NHẬN BIẾT CÁC BIẾN QUAN SÁT .................................................................... 58

V. THỬ NGHIỆM THANG ĐO .................................................................................... 60

VI. THỰC HIỆN KHẢO SÁT NHÁP ........................................................................... 63

1. HƢỚNG CỦA THÀNH PHẦN NGHIÊN CỨU ............................................................................64

2. TÓM TẮT KHẢO SÁT NHÁP........................................................................................................64

Đề tài NC khoa học cấp Trường 5

VII. BẢNG CÂU HỎI HOÀN CHỈNH.......................................................................... 67

VIII. THIẾT KẾ MẪU VÀ THU THẬP DỮ LIỆU ..................................................... 67

IX. KẾT LUẬN CHƢƠNG............................................................................................. 69

CHƢƠNG BA – BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................. 69

I. PHẦN GIỚI THIỆU.................................................................................................... 69

II. BÁO CÁO DỮ LIỆU THỐNG KÊ MÔ TẢ ............................................................ 70

III. PHÂN TÍCH CÁC BIẾN QUAN SÁT.................................................................... 74

IV. PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ (EFA) ....................................................... 75

1. GIỚI THIỆU .....................................................................................................................................75

2. NHÓM NHÂN TỐ TÀI CHÍNH......................................................................................................77

3. NHÓM NHÂN TỐ KHÁCH HÀNG...............................................................................................78

4. NHÓM NHÂN TỐ QUY TRÌNH KINH DOANH.........................................................................78

5. NHÓM NHÂN TỐ HỌC HỎI VÀ PHÁT TRIỂN.........................................................................79

V. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU SAU ĐIỀU CHỈNH...................................................... 80

1. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU BẬC 2 ..................................................................................................80

2. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU BẬC 3 ..................................................................................................83

3. TÓM TẮT MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU SAU ĐIỀU CHỈNH.........................................................84

CHƢƠNG BỐN – KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý................................................................. 89

I. KẾT LUẬN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................................................... 89

II. TRẢ LỜI CÂU HỎI NGHIÊN CỨU........................................................................ 89

1. TRẢ LỜI CÂU HỎI THỨ NHẤT...................................................................................................90

2. TRẢ LỜI CÂU HỎI THỨ HAI.......................................................................................................91

III. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI...................................................................... 94

PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 96

1. TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT..................................................................................................................96

2. TÀI LIỆU TIẾNG ANH...................................................................................................................96

PHẦN PHỤ LỤC...........................................................................................................115

Đề tài NC khoa học cấp Trường 6

0. PHỤ LỤC 0......................................................................................................................................115

1. PHỤ LỤC 1......................................................................................................................................119

2. PHỤ LỤC 2......................................................................................................................................120

3. PHỤ LỤC 3......................................................................................................................................123

4. PHỤ LỤC 4......................................................................................................................................126

5. PHỤ LỤC 5......................................................................................................................................129

6. PHỤ LỤC 6......................................................................................................................................133

7. PHỤ LỤC 7......................................................................................................................................142

8. PHỤ LỤC 8......................................................................................................................................144

9. PHỤ LỤC 9......................................................................................................................................146

Đề tài NC khoa học cấp Trường 7

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

Bảng 1. Các tổng quan chính về đánh giá HTTT 23

Bảng 2. Tóm lược lịch sử phát triển của H/T ERP 32

Bảng 3. Tóm lược số lượng biến của từng khái niệm nghiên cứu thành phần 63

Bảng 4. Tóm lược kiểm tra loading qua phép trích Principal Components 65

Bảng 5. Kiểm định Bartlett và kiểm định KMO của từng thành phần nghiên cứu 65

Bảng 6. Ngành nghề sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp 71

Bảng 7. Thời gian hoạt động của các doanh nghiệp 71

Bảng 8. Doanh thu năm của các doanh nghiệp 72

Bảng 9. Số lượng nhân viên của các doanh nghiệp 72

Bảng 10. Phần mềm ERP doanh nghiệp đang ứng dụng 73

Bảng 11. Số năm sau khi hoàn thành triển khai ERP của doanh nghiệp 73

Bảng 12. Các vị trí tham gia khảo sát về sự hữu hiệu của tổ chức trong môi trường

ứng dụng H/T ERP 74

Bảng 13. Kiểm định Bartlett và kiểm định KMO của từng nhân tố thành phần 76

Bảng 14. Kết quả của việc thực hiện phép trích PCA 77

Bảng 15. 2 nhóm nhân tố của khái niệm Tài chính 78

Bảng 16. 2 nhóm nhân tố của khái niệm Khách hàng 78

Bảng 17. 4 nhóm nhân tố của khái niệm Quy trình kinh doanh 79

Bảng 18. 3 nhóm nhân tố của khái niệm Học hỏi và phát triển 80

Bảng 19. Ma trận hệ số tương quan giữa các nhân tố 80

Bảng 20. 3 nhóm nhân tố bậc 2 mới 81

Bảng 21. Kiểm định Bartlett và kiểm định KMO của từng nhóm nhân tố mới 81

Bảng 22. Tóm lược về cấu trúc của 3 nhóm nhân tố bậc 2 mới 83

Bảng 23. Ma trận hệ số tương quan giữa các nhóm nhân tố bậc 2 83

Bảng 24. Nhân tố bậc 3 84

Đề tài NC khoa học cấp Trường 8

Bảng 25. Kiểm định Bartlett và kiểm định KMO của nhân tố bậc 3 84

Hình 1. Mô hình lý thuyết Balanced Scorecard – BSC 38

Hình 2. 2 loại khái niệm đa hướng – phân kỳ và hội tụ 46

Hình 3. Mô hình nghiên cứu đề xuất 49

Hình 4. Quy trình xây dựng thang đo và kiểm định mô hình nghiên cứu đề xuất 58

Hình 5. Mô hình nghiên cứu sau khi điều chỉnh 87

Hình 6. Tóm lược các khái niệm nghiên cứu và các biến đo lường 93

Đề tài NC khoa học cấp Trường 9

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Tên tiếng Anh Tên tiếng Việt

BSC Balance Scored Card Thẻ điểm cân bằng

CRM Customer Relationship Management Quản lý quan hệ khách hàng

EFA Exploring Factors Analysis Phân tích nhân tố khám phá

EVA Economic Value Added Giá trị kinh tế tăng thêm

IRR Internal Return Rate Suất sinh lời nội bộ

PCA Principal Component Analysis Phép trích thành phần chính

NPV Net Prensent Value Giá trị tại thời điểm hiện tại của

dòng tiền

ROI Return On Investment Tỷ lệ hoàn vốn đầu tư

SCM Supply Chain Management Quản lý chuỗi cung ứng

WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới

CNTT Công nghệ thông tin

DN Doanh nghiệp

H/T ERP Enterprise Resource Planning

System

Hệ thống hoạch định nguồn lực

doanh nghiệp

HTTTKT Hệ thống thông tin kế toán

HTTT Hệ thống thông tin

H/T Hệ thống

Đề tài NC khoa học cấp Trường 10

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Tóm lƣợc kết quả nghiên cứu đề tài (tiếng Việt)

Nhận định đầy đủ giá trị của hệ thống thông tin (HTTT) là một thách thức đồng thời là

nhu cầu của nhà quản lý doanh nghiệp. Giá trị đó thể hiện qua sự hữu hiệu của tổ chức có ứng

dụng công nghệ kỹ thuật. Đo lường được sự hữu hiệu của tổ chức trong môi trường HTTT cụ thể

là một trong những chủ đề nghiên cứu được quan tâm. Bài báo này khám phá những nhân tố xác

định sự hữu hiệu của tổ chức kinh doanh trong môi trường ứng dụng hệ thống (H/T) ERP.

Nghiên cứu khảo sát 316 doanh nghiệp kinh doanh tại Việt Nam có ứng dụng H/T ERP. Các

phép phân tích tương quan, thống kê mô tả và phân tích EFA được sử dụng để kiểm định và giải

thích mô hình nghiên cứu đặt ra trên nền lý thuyết BSC. Kết quả là có ba nhóm nhân tố bậc 2 xác

định sự hữu hiệu của tổ chức trong môi trường ứng dụng H/T ERP bao gồm sự phát triển bền

vững, năng lực của tổ chức và sự sẵn sàng trong kinh doanh. Mỗi nhóm nhân tố bậc 2 được xác

định bởi các nhân tố bậc 1 và các biến quan sát liên quan. Ý nghĩa của nghiên cứu này phần nào

đáp ứng được nhu cầu đo lường sự hữu hiệu của tổ chức từ các nhà quản lý doanh nghiệp trong

môi trường ứng dụng H/T ERP.

Tóm lƣợc kết quả nghiên cứu đề tài (tiếng Anh)

Fully realizing the value of information system (IS) in business is not only a challenge

but also a demand from business managers. The IS value presents in the IT-related

organizational effectiveness. One of the most noticed research topic is measurement of IT-related

organizational effectiveness. This paper explores factors that define the effectiveness of business

organization that has applied ERP system. The survey comprises of 316 businesses operating in

Vietnam that contain ERP systems usage. Correraltion analysis, descriptive statistics and

exploratory factor analysis (EFA) are used to validate and interpret the BSC-based resarch

model. The result indicates there are three group of second order constructs including business

stable development, organizational capability and readiness in business that define ERP-applied

organizational effectiveness. Each second order construct is defined by a set of first order

constructs and related observed variables. The research value fall in a position that partly

satisfies the measurement demand of business managers for ERP-applied organizational

effectiveness concept.

Đề tài NC khoa học cấp Trường 11

PHẦN MỞ ĐẦU VỀ NGHIÊN CỨU

I. DẪN NHẬP

Ngày nay, hầu hết các doanh nghiệp đều triển khai hệ thống thông tin (HTTT). Shanks và

cộng sự (2006) cho biết các tổ chức kinh tế trên thế giới đã chi ra số tiền khổng lồ hằng năm cho

việc đầu tư vào HTTT trong doanh nghiệp. Điều này cho thấy hệ thống thông tin phục vụ cho

công tác quản lý là một phần tất yếu trong mỗi đơn vị kinh tế. Đối với các doanh nghiệp, việc

quản lý và tổ chức hệ thống lưu chuyển thông tin cũng như việc ứng dụng kỹ thuật công nghệ

thông tin thích hợp là vấn đề được quan tâm trong bối cảnh nền kinh tế cạnh tranh. Hệ thống

thông tin kế toán (HTTTKT) tromg môi trường ERP được thiết kế trên nền kỹ thuật công nghệ

thông tin nhằm hỗ trợ cho việc quản lý và kiểm soát các giao dịch liên quan đến tài chính – kinh

tế của tổ chức (Soudani, 2012). Những tiến bộ không ngừng của công nghệ thông tin đã mở ra

khả năng kết xuất và sử dụng thông tin kế toán từ góc nhìn chiến lược và quản trị (El Louadi,

1998). Tầm quan trọng của HTTTKT toàn diện với tổ chức được mở rộng trong toàn tổ chức và

được nâng lên đáng kể qua những năm đầu của thập niên 1990 (Borthick and Clark, 1990;

Wilkinson, 1993). Việc nghiên cứu về HTTTKT toàn diện đã bắt đầu hình thành từ nhiều năm và

vẫn tiếp tục phát triển vì tính quan trọng trong thực tiễn cũng như giáo dục của vấn đề. Sự gia

tăng về việc ứng dụng HTTTKT hướng tích hợp thể hiện qua việc tổ chức kinh doanh không

ngừng mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin để liên kết các hoạt động ghi nhận nghiệp vụ kinh

tế thường nhật của tổ chức với những mục tiêu phân tích nhằm cải thiện dịch vụ khách hàng,

giảm thiểu chi phí hoạt động, cải thiện chất lượng sản phẩm, gia tăng lợi nhuận và mở rộng thị

phần (Rivard et al., 2006; Liu and Tsai, 2007; Merono-Cerdan, 2008). Giá trị của HTTT tổng

quát và cụ thể là giá trị HTTTKT hướng tích hợp trong môi trường ERP mang lại cho tổ chức

được thể hiện qua việc giúp cho tổ chức đạt được mục tiêu.

II. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

1. NHU CẦU HIỂU BIẾT VỀ GIÁ TRỊ CỦA HTTT

So sánh được giá trị kỳ vọng và giá trị hiện thực do HTTT mang lại sẽ giúp ích cho các

nhà quản lý doanh nghiệp xác định khoảng cách ứng dụng H/T giữa hoạch định và thực tiễn

(Davern and Kauffman, 2000). Để xét đoán nếu một HTTT mới trong toàn doanh nghiệp được

triển khai thực sự hoạt động như kỳ vọng, Farbey và cộng sự (1999) đưa ra lời khuyên cho các tổ

Đề tài NC khoa học cấp Trường 12

chức kinh doanh phải có kế hoạch quản lý từ giai đoạn hoạch định đến các giai đoạn triển khai

và vận hành H/T. Nghiên cứu năm 2008 của Thomas và Fernandez cho rằng những doanh nghiệp

có thực hiện đo lường được sự thành công của HTTT sẽ cảm nhận được mức thành công cao hơn

trong việc triển khai và vận hành H/T so với các doanh nghiệp không thực hiện hoạt động đo

lường. Thomas và Fernandez lý luận rằng một tổ chức thấu hiểu về giá trị của HTTT thông qua

việc đề xuất các tiêu chí xác định sự thành công của HTTT sẽ làm việc tích cực hơn để đạt được

các mục tiêu đã đề ra.

2. SỰ CẦN THIẾT CỦA NHỮNG NGHIÊN CỨU CHẶT CHẼ

Những nghiên cứu trong quá khứ đã không định nghĩa rõ ràng về cách thức đo lường

thành quả doanh nghiệp (firm performance) cũng như không chú ý nhiều đến những đo lường giá

trị vô hình, phi tài chính (Gunasekaran et al., 2006). Đa phần những nghiên cứu đã qua lựa chọn

các nhân tố đo lường thành quả theo hướng thuận tiện cho ngữ cảnh nghiên cứu và thiếu cơ sở lý

thuyết nền trong việc xây dựng mô hình. Những kỹ thuật đo lường theo tỷ số tài chính, kế toán là

lựa chọn phổ biến trong các nghiên cứu trước. Có những vấn đề trong việc xác định cấp độ phân

tích. Một số nghiên cứu đề xuất những nhân tố xác định cho sự thành công của HTTT hoặc

những nhân tố xác định thành quả doanh nghiệp ở cấp độ phân tích hỗn hợp bao gồm cá nhân

người sử dụng, bản thân hệ thống, đơn vị phòng ban hoặc cấp độ toàn tổ chức... Cần phải có

thêm nhiều nghiên cứu được thiết kế chặt chẽ và cụ thể cho việc xem xét giá trị HTTT đóng góp

vào thành quả doanh nghiệp thông qua những tác động cụ thể đến doanh nghiệp, ví dụ sự hữu

hiệu của tổ chức kinh doanh.

Gá trị của HTTT trong doanh nghiệp mang tính đa chiều. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu

trong quá khứ đã không bao hàm những nhân tố xác định giá trị HTTT từ những chiều khác

nhau. Việc đề xuất và sử dụng thang đo về các nhân tố đo lường trong quá khứ vẫn còn để lại

những quan ngại về việc kiểm định cũng như độ tin cậy của thang đo lường được sử dụng. Trong

quá khứ vẫn thiếu hụt những nghiên cứu đo lường tác động của HTTT với bộ thang đo được thiết

kế quy chuẩn về độ tin cậy và qua kiểm định thực nghiệm (Gable et al., 2008). Hơn nữa, những

tác động qua lại giữa các (nhóm) nhân tố từ các chiều đo lường thành quả của tổ chức kinh

doanh do ảnh hưởng cửa ứng dụng HTTT cần phải được kiểm định (DeLone and McLean,

2003). Đề tài nghiên cứu này đặt mục tiêu đóng góp thêm hiểu biết cho thiết kế nghiên cứu về

việc xem xét giá trị của HTTT với 2 mảng chính là xác định các chiều của đo lường sự hữu hiệu

Đề tài NC khoa học cấp Trường 13

của tổ chức có ứng dụng HTTTKT tích hợp trong môi trường ERP và xây dựng thang đo lường

có kiểm định với mẫu dữ liệu thu thập đối với các doanh nghiệp ở Việt Nam.

III. TÓM LƯỢC MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI

1. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

Khi doanh nghiệp đưa ra quyết định đầu tư HTTT trong giai đoạn nền kinh tế gặp nhiều

khó khăn 2015 – 2017 (cafef.vn, 2016), thì việc xác định đúng giá trị của HTTT càng trở nên cần

thiết. Khó khăn trong việc xác định giá trị của HTTT nằm ở chỗ lựa chọn một mô hình thích hợp

để có thể áp dụng vào thực tế. Nhằm đánh giá chính xác giá trị của HTTT mang lại cho tổ chức,

điều cần thiết là phải đo lường được các nhân tố xác định sự hữu hiệu của tổ chức đó.

Thực hiện nghiên cứu tại môi trường kinh doanh ở Việt Nam, đặc biệt đối với các doanh

nghiệp có ứng dụng H/T ERP, tác giả của đề tài này đặt ra 2 mục tiêu nghiên cứu như sau:

- Thứ nhất, nhận diện những (nhóm) nhân tố xác định sự hữu hiệu của tổ chức trong môi

trường ứng dụng H/T ERP.

- Và thứ hai, xây dựng một mô hình kiểm định về sự hữu hiệu của tổ chức trong môi

trường ứng dụng H/T ERP.

2. CÁC ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI

Một số điểm mới của đề tài được trình bày như sau, trước khi thực hiện nghiên cứu:

- Vẫn chưa có nhiều nghiên cứu thực hiện việc kiểm định toàn diện và thực tiễn với hướng tiếp

cận thẻ điểm cân bằng (BSC) đối với sự hữu hiệu của tổ chức ứng dụng HTTT toàn doanh

nghiệp.

- Việc định hình các (nhóm) nhân tố xác định cho sự hữu hiệu của tổ chức trong môi trường ứng

dụng H/T ERP được thực hiện ở cấp độ phân tích là tổ chức. Trong những nghiên cứu trước đây

cấp độ phân tích không được xác định rõ ràng trong ngữ cảnh nghiên cứu về sự hữu hiệu của tổ

chức.

- Bộ dữ liệu được thu thập tại các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh ở Việt Nam.

Đề tài NC khoa học cấp Trường 14

IV. TÓM LƯỢC VỀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Dựa trên triết lý nghiên cứu thực chứng (positivism) và ứng dụng quy trình nghiên cứu

hướng suy diễn (deduction), luận án giải quyết vấn đề nghiên cứu thông qua việc trả lời những

câu hỏi nghiên cứu đặt ra. Trước tiên, luận án đề xuất mô hình nghiên cứu từ những khái niệm

nghiên cứu và lý thuyết nền BSC. Từ mô hình nghiên cứu có 2 giả thuyết nghiên cứu được đặt

ra. Kế tiếp, việc phát triển thang đo lường cho những câu hỏi nghiên cứu được thưc hiện theo

quy trình tham chiếu từ những nhà nghiên cứu đi trước Churchill (1979), Dunn và cộng sự

(1994) cùng với Mac Kenzie và cộng sự (2005). Quy trình xây dựng thang đo và kiểm định mô

hình bao gồm các bước (1) hình thành khái niệm nghiên cứu, (2) nhận biết các biến đo lường, (3)

thử nghiệm thang đo, (4) thực hiện khảo sát nháp, (5) thực hiện khảo sát chính thức và (6) tiến

hành phân tích dữ liệu khảo sát.

Thang đo lường thể hiện dưới dạng bảng câu hỏi khảo sát được thiết kế nhằm thu thập dữ

liệu từ các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh ở Việt Nam có triển khai HTTTKT tích hợp trong

môi trường máy tính là ERP. Đối tượng khảo sát là những nhà quản lý của tổ chức.

Từ vấn đề nghiên cứu và mục tiêu nghiên cứu được xác định, những khái niệm nghiên

cứu được tổng quát hóa để xây dựng mô hình nghiên cứu dựa trên lý thuyết nền BSC. Việc phát

triển thang đo lường bắt đầu với những ghi nhận về các biến quan sát được trình bày trong những

nghiên cứu đã qua. Danh sách của các biến quan được nhóm chuyên gia về H/T ERP góp ý và

sắp xếp vào từng khái niệm nghiên cứu có liên quan. Sau khi nhận biết các biến đo lường, thang

đo lường được thử nghiệm trước khi đưa vào khảo sát nháp. Bảng câu hỏi chính thức trên cơ sở

của việc khảo sát nháp được hoàn thiện và đưa vào khảo sát chính thức với mẫu dữ liệu là 316

doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tại Việt Nam có thông tin ứng dụng HTTTKT tích hợp trong

môi trường H/T ERP. Những phản hồi hợp lệ từ các đối tượng khảo sát được thống kê và xử lý

trước khi đưa vào phân tích.

Nhằm thực hiện khảo sát từng chiều của khái niệm nghiên cứu, phép trích nhân tố PCA

(Principal Components Analysis) trong phân tích nhân tố khám phá (EFA) được sử dụng. Kế

tiếp, do bảng ma trận thể hiện những mối tương quan đáng kể giữa các nhóm nhân tố của từng

thành phần nghiên cứu bậc 1, tác giả đề tài tiến hành phân tích nhân tố bậc cao để tìm ra cấu trúc

của nhân tố bậc cao. Việc phân tích tìm ra được các nhóm nhân tố bậc 2 và bậc 3. Mô hình