Xác định nhu cầu xây dựng nhãn hiệu tập thể của hộ trồng cà phê huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

LÒ VĂN TIẾN

XÁC ĐỊNH NHU CẦU XÂY DỰNG NHÃN HIỆU

TẬP THỂ CỦA HỘ TRỒNG CÀ PHÊ

HUYỆN MƯỜNG ẢNG, TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

LÒ VĂN TIẾN

XÁC ĐỊNH NHU CẦU XÂY DỰNG NHÃN HIỆU

TẬP THỂ CỦA HỘ TRỒNG CÀ PHÊ

HUYỆN MƯỜNG ẢNG, TỈNH ĐIỆN BIÊN

Ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 8 62 01 15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. Bùi Đình Hoà

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn thạc sĩ: “Xác định nhu cầu xây dựng nhãn hiệu tập thể của hộ

trồng cà phê huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên” chuyên ngành Kinh tế nông

nghiệp dưới sự hướng dẫn của TS. Bùi Đình Hòa là công trình nghiên cứu của

riêng tôi. Các thông tin của luận văn được tham khảo từ nhiều nguồn tài liệu khác

nhau đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực và chưa

được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Thái Nguyên, tháng 01 năm 2018

Học viên

Lò Văn Tiến

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, trước tiên tôi xin trân trọng cảm ơn

Ban giám hiệu Nhà trường, Ban chủ nhiệm Khoa Kinh tế và Phát triển Nông thôn,

cảm ơn các thầy cô giáo đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá

trình học tập tại Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.

Tôi đặc biệt xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của TS. Bùi

Đình Hòa - Giảng viên khoa Kinh tế và Phát triển Nông thôn đã trực tiếp hướng

dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực tập để hoàn thành luận văn

tốt nghiệp này.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đơn vị cùng các hộ nông dân huyện

Mường Ảng, tỉnh Điện Biên đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành nhiệm

vụ trong thời gian thực tập tại địa phương.

Cuối cùng tôi xin bày tỏ sự biết ơn tới gia đình, bạn bè và người thân đã

giúp đỡ tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 01 năm 2018

Học viên

Lò Văn Tiến

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN........................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................... ii

MỤC LỤC....................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................... vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................ vii

MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................. 3

3. Ý nghĩa của đề tài luận văn....................................................................... 3

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU............................. 4

1.1. Tổng quan lý luận về thương hiệu ......................................................... 4

1.1.1. Khái niệm thương hiệu........................................................................ 4

1.1.2. Chức năng của thương hiệu................................................................. 6

1.1.3. Vai trò của thương hiệu....................................................................... 8

1.2. Tổng quan về nhãn hiệu ....................................................................... 13

1.2.1. Khái niệm nhãn hiệu và nhãn hiệu hàng hóa .................................... 13

1.2.2. Phân biệt Nhãn hiệu và nhãn hàng hóa và thương hiệu ................... 14

1.2.3. Nhãn hiệu tập thể .............................................................................. 16

1.2.4. Nhu cầu tạo lập, quản lý NHTT và các yếu tố ảnh hưởng tới nhu cầu

tạo lập quản lý NHTT....................................................................... 20

1.3. Kinh nghiệm xây dựng NHTT trên thế giới và Việt Nam................... 23

1.3.1. Xây dựng và phát triển nhãn hiệu chè Darjeeling ở Ân Độ.............. 23

1.3.2. Xây dựng và phát triển nhãn hiệu tập thể chè Thái Nguvên............. 24

1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho xây dựng NHTT cà phê Mường Ảng....... 26

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU............................................................................................ 27

2.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................... 27

2.2. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 27

iv

2.3. Nội dung nghiên cứu............................................................................ 27

2.4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................... 28

2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ............................................... 28

2.4.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp................................................. 28

2.4.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu ............................................ 29

2.4.4.Phương pháp phân tích SWOT .......................................................... 33

2.4.5. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích......................................................... 33

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.................... 35

3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu............................................................... 35

3.1.1. Điều kiện tự nhiên huyện Mường Ảng ............................................. 35

3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Mường Ảng............................ 37

3.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cà phê huyện Mường Ảng................... 43

3.2.1. Diện tích và sản lượng cà phê của huyện Mường Ảng..................... 43

3.2.2. Hoạt động sơ chế, chế biến cà phê của huyện................................... 45

3.2.3. Hoạt động thương mại, quảng bá sản phẩm cà phê .......................... 46

3.2.4.Phân tích SWOT đối với sản xuất cà phê của huyện Mường Ảng ... 46

3.3.2. Mức kinh phí bằng lòng đóng góp của các hộ sản xuất cà phê cho hoạt

động xây dựng NHTT cà phê Mường Ảng ...................................... 51

3.4. Mô hình hồi quy mức bằng lòng trả để xây dựng, phát triển và quản lý

NHTT Cà phê Mường Ảng............................................................... 55

3.4.1. Mô hình hồi quy ................................................................................ 31

3.4.2. Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu tham gia xây dựng

NHTT cà phê huyện Mường Ảng..................................................... 55

3.5. Nhu cầu về tổ chức tập thể đứng tên đăng ký và quản lý NHTT cà phê

Mường Ảng....................................................................................... 61

3.6. Giải pháp xây dựng nhãn hiệu tập thể cà phê Mường Ảng ................. 62

3.6.1. Định hướng phát triển cà phê giai đoạn 2017 - 2025........................ 62

3.6.2. Giải pháp xây dựng nhãn hiệu tập thể, phát triển và quản lý nhãn hiệu

tập thể cà phê Mường Ảng ............................................................... 62

v

3.6.3. Giải pháp phát triển kênh tiêu thụ sản phẩm cà phê Mường Ảng .... 65

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................. 69

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 71

PHỤ LỤC.......................................................................................................

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt

1 CN Công nghiệp

2 CN-XH Chủ nghĩa xã hội

3 CVM Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên

4 DN Doanh nghiệp

5 GO Giá trị sản xuất

6 IC Chi phí trung gian

7 MI Thu nhập hỗn hợp

8 NĐCP Nghị định chính phủ

9 NHTT Nhãn hiệu tập thể

10 NLN Nông lâm nghiệp

11 TS Thủy sản

12 UBND Ủy ban nhân dân

13 VA Giá trị gia tăng

14 WTP Mức bằng lòng

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH

Hình 2.1: Sơ đồ quy trình tạo lập và quản lý nhãn hiệu tập thể.........................18

Bảng 2.1. Tình hình cơ bản của các hộ trồng cà phê............................................29

Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất đai của huyện Mường Ảng...............................37

Bảng 3.2. Tình hình dân số và lao động huyện Mường Ảng................................38

Bảng 3.3. Cơ cấu kinh tế huyện Mường Ảng theo khu vực kinh tế .....................39

Bảng 3.4. Thu ngân sách trên địa bàn huyện Mường Ảng ...................................40

Bảng 3.5. Hiện trạng giáo dục huyện Mường Ảng năm 2016..............................40

Bảng 3.6. Hiện trạng đầu tư ngành Y tế huyện Mường Ảng năm 2016...............41

Bảng 3.7. Cơ cấu đội ngũ cán bộ ngành Y tế của huyện Mường Ảng .................42

Bảng 3.8. Tỷ lệ nghèo của huyện Mường Ảng.....................................................42

Bảng 3.9. Diện tích trồng cà phê phân theo xã, phường, thị trấn .........................44

Bảng 3.10. Sản lượng cà phê phân theo xã, phường, thị trấn ...............................45

Bảng 3.11: Phân tích SWOT đối với sản xuất cà phê huyện Mường Ảng ..........47

Bảng 3.12. Nhận thức của người sản xuất về nhãn hiệu tập thể...........................50

Bảng 3.13. Tổng hợp ý kiến người sản xuất cà phê về xây dựng nhãn hiệu tập

thể cà phê Mường Ảng ....................................................................51

Bảng 3.14. Mức phí bằng lòng đóng góp của các hộ sản xuất quy mô ≤0,5 ha.........52

Bảng 3.15. Mức phí bằng lòng đóng góp của các hộ sản xuất quy mô 0,5-1ha...........53

Bảng 3.16. Mức phí bằng lòng góp của các hộ sản xuất quy mô ≥ 1,0 ................53

Bảng 3.17. Mức phí bằng lòng đóng góp của nhóm hộ sản xuất..........................54

Bảng 3.18. Diễn giải các biến trong mô hình nghiên cứu ....................................55

Bảng 3.19. Thống kê mô tả các biến sử dụng trong mô hình WTP......................56

Bảng 3.20. Kết quả phân tích phương sai ANOVAa

............................................57

Bảng 3.21. Tóm tắt mô hình.................................................................................58

Bảng 3.22. Kết quả ước lượng các hệ số hồi quy các biến trong mô hình WTP

cho mức sẵn lòng đóng góp của nông hộ cà phê cho NHTT.............58

Bảng 3.23. Giá trị ước lượng WTP.......................................................................60

Bảng 3.24. Tổng hợp ý kiến của các hộ sản xuất, kinh doanh về tổ chức đứng

tên đăng ký và quản lý NHTT cà phê Mường Ảng ...........................61