Xác định alen giới tính của ong Apis Mellifera ở Việt Nam bằng kỹ thuật PCR

KHOA Hpc CPNG NGHl

XAC OiiXIH ALEIM GIOI TllXIH CIJA OIMG APiS MELLIFERA

U VIET IXIAIVI BAIXIG KY THUAT PCR

L6 Quang Trung^, Nguydn NgpcVfing^

Nguydn Ngpc MgnhS VQ TlU Hidn^ Nguydn Tudng Vdn^

T6MTAT

Xdc dinh alen gidi tinh cua ong ddng vai trd quan trpng trong chpn t?io gidng ong, nhim giam ty 1$ cdn

huydt vd tdng thd dan ong. Trong nghidn ciiu nay 9 ong chiia A mellifera min dd dupe thu thap tir 9 trai ong

(200-500 ddn/trai) d Dl$n Bifen, Bu6n Ma Thu^t vd Bao LOc (1 ong chiia/Uid, 3 faai/viing). Chi thj alen gidi

tinh dupe xac dinh dua vdo da hinh chidu dai sdn phim PCR dupe nhdn ban giua ADN ciia tinh trung ong

due trong tiii chiia tinh ong chiia voi cap moi CSD thidt kd trfen vimg exon 5 vd 7 cua gien qui dinh gidi tinh

ong mdt {csd^. Cac chi thi alen gioi tinh dupe giai trinh tu va so sanh voi trinh tu chi chj ciia 15 alen gidi tinh

da dupe cong bd. Kdt qua phdn tich da hinh chidu dai san phim PCR vd trinh tu ADN cua chiing dd xdc djnh

duoc t6ng sd 8 chi thi alen gidi tinh d ca 3 viing nghifin ciiu. Cac chi thi co da hinh vd chidu dai tir 43S610

bp. Miic do gidng nhau vd trinh tu nucleotit (95,29-99,55%) va trinh tu a-xit amin (94,38-99,31%) cua 8 chi tiij

alen gioi tinh trong nghifen ciiu nay vdi 8 trong 15 alen gidi tinh da dupe cdng bd cho thiy ong A mellifera a

Di6n Bi6n, Buon Ma Thupt va Bao Lpc co 8 alen gidi tinh. Da hinh chidu ddi san phim PCR co thd dp dung

dd xac dinh chi thj alen gidi tinh nhdm chpn tao hi$u qua gidng ong A mellifera dang nuoi va khai thac d

nuocta.

Tir khda: Ong Apis mellifera, da hinh chiSu dai san phim PCR, xac dinh alen giai tinh.

LOATVANDE

Trong cic lodi ong mat dang nudi vd khai thdc

san phim, ong ngoai nhap Apis mellifera ddng vai trd

kinh td quan trpng nhat cua nganh ong nude ta. San

lupng mat ciia ong A mellifera chidm tdi 80% tong

san lupng mdt toan qudc (khoing 20 nghin tin/ndm)

va cung cip 100% Iirpng mat xuit khiu. Tir khi dupe

nhap vdo Vidt Nam ndm 1960, nginh ong dd chii

trpng chpn tao gi6ng ong A mellifera cho ndng suit

mat cao. Y)i cdng tic chpn tao gidng hidu qui, vide

xdc djnh cdc alen gidi tinh ddng vai trd tidn quydt

M6i din ong A mellifera vdo miia sinh sin, thirdng

c6 1 ong chiia, vdi trdm ong due vd hdng van ong tiipr.

Vdi ong mdt, ong chiia vd ong thpr luong bdi (2n) vdi

16 cdp nhidm sic thd, cdn ong due don bdi (n) chi vdi

16 nhidm sdc tiid (The Honeybee Genome

Sequencing Consortium, 2006). Vd di tiiiydn gidi

tinh, moi ong due chi mang 1 alen gidi tinh, cdn ong

chiia vd ong tiig dj hpp tii vd 2 alen gidi tinh. Ndu

tning do ong chiia de ra ddng hpp tii vd 2 alen gidi

tinh sd nd ra iu trimg ong di^c ludng bdi vi bj ong

thp dn tiiit. Khi phin ti-dm so lupng ong dye ludng

bOi (ty Id can huydt) ti-ong din ong cing cao tiii siic

' Trung tdm Nghien cim vd Phdt triln Ong

^ Vi^n Cong ngh? Sinh hpc

phit tridn din cing giam. Mdt ong due vi ong chiia

cd cimg mdt alen gidi tinh giao phdi vdi nhau thi ty Id

c^ huydt idn MA 50% (Beye etal., 2003). Hidn tirpng

cdn huydt kdo ddi cdn Id nguydn nhdn 1dm giim sd

lupng alen gidi tinh ciia quin thd. Trong tu nhidn, dd

giim c$n huydt, ong chiia giao phdi ngodi trdi tai

vimg hdi tu ong due, noi tdp hpp hiu hdt cic alen

gidi tinh ciia quin thd (Laidlaw vi Page, 1997). Mdi

ong chiia thirdng giao phdi vdi 10-12 ong due. Sau

khi giao phdi, tiii chiia tinh ciia mdi ong chiia cd

khoing 3,34-7,36 hidu tinh triing ciia hiu hdt cic

alen gidi tinh trong quin thd (Mackensen, 1964;

Schluns etal., 2003). Di cu theo mua vd chia ddn hr

nhidn cua din ong cung gdp phin giam ty Id cdn

huydt Tuy nhidn, trong cdng tic chpn gidng ong

theo cdc tinh trang kinh td ling dung ky thuit thy

tinh nhdn tao, nhi chpn gidng phii xic djnh chinh

xic cic alen gidi tinh khic nhau ciia ong dye vi ong

chiia tnrdc khi liy tinh trimg dd thy tinh cho ong

chiia.

Tinh ti-^ng lidn quan ddn gidi tinh ciia ong A

mellifera do gien fem vk csd qui djnh (Beye et al.,

2003; Hassehnann et al., 2010). Laidlaw vi Page

(1997) dd du doin ring ti-ong cic quin thd ong A

mellifera cd khoing 15-19 alen gidi tinh khic nhau.

Cho ddn nay, nhidu cdng trirdi nghidn cihi vd alen

gidi tinh ong A mellifera b miic dp phdn tii dd dupe

NCNG NGHIIP VA PHAT TRIEN N6N G TH6N - KY 2 THANG 7/2011 43