Vốn kinh doanh và các giải pháp tài chính chủ yếu nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công

Luận Văn tốt nghiệp Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Lời nói đầu

Trên cơ sở tiếp thu được những kiến thức cơ bản đã học ở trường, và

qua thời gian thực tập tại Công ty cổ phần thương mại dịch vụ máy xây dựng

Komatsu Việt Nam, được sự giúp đỡ tận tình của các cô chú, anh chị phòng

kế toán cùng sự chỉ bảo ân cần của thầy giáo hướng dẫn PGS.TS. Thái Bá

Cẩn, em đã chọn đề tài: "Vốn kinh doanh và các giải pháp tài chính chủ yếu

nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty cổ phần thương mại và

dịch vụ máy xây dựng Komatsu Việt Nam" làm đề tài luận văn tốt nghiệp. Nội

dung luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận, kết cấu làm 3 chương:

Chương I: Những vấn đề lý luận chung về vốn kinh doanh và hiệu quả

sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp.

Chương II: Thực trạng hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty cổ

phần thương mại dịch vụ máy xây dựng Komatsu.

Chương III: Một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần nâng cao hiệu

quả sử dụng vốn kinh doanh ở Công ty cổ phần thương mại dịch vụ máy xây

dựng Komatsu Việt Nam.

Đến nay em đã hoàn thành bài luận văn của mình. Do thời gian nghiên

cứu và trình độ bản thân còn hạn chế nên bài viết khó tránh khỏi những

khuyết điểm. Em rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô giáo, các cô chú

anh chị trong phòng kế toán để bài luận văn của em được hoàn thiện.

Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn PGS.TS. Thái Bá Cẩn

và các thầy giáo trong khoa Tài chính - Ngân hàng đã truyền đạt những kiến

thức kiến thức rất bổ ích trong thời gian em học tại trường và trực tiếp hướng

dẫn em hoàn thiện bài luận văn này.

Qua đây em xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo cùng các cô chú, anh

chị trong phòng kế toán của công ty cổ phần thương mại và xây dựng

Komatsu Việt Nam đã cung cấp tài liệu và nhiệt tình giúp đỡ em trong quá

trình làm luận văn tốt nghiệp.

Thái Thị Huyền Trang Lớp: 809

Luận Văn tốt nghiệp Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Em xin chân thành cảm ơn!.

CHƯƠNG I

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ VỐN KINH DOANH

VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH CỦA DOANH

NGHIỆP

1.1. Vốn kinh doanh và nguồn hình thành vốn kinh doanh của

doanh nghiệp

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm vốn kinh doanh

Trong cơ chế thị trường, để tiến hành sản xuất kinh doanh, bất kỳ 1

doanh nghiệp nào cũng cần phải có vốn. Vốn có ý nghĩa quyết định tới mọi

khâu của quá trình kinh doanh. Vì vậy, để có thể sử dụng và nâng cao hiệu

quả sử dụng vốn trong kinh doanh, các doanh nghiệp cần thiết phải hiểu về

vốn và các đặc trưng của vốn.

Theo học thuyết kinh tế cổ điển và phái cổ điển mới: vốn là một trong

các yếu tố đầu vào để sản xuất kinh doanh (đất đai, lao động, tiền….) vốn là

các sản phẩm được sản xuất ra để phục vụ cho sản xuất (máy móc, thiết bị…)

Như vậy theo quan điểm này vốn được xem xét dưới góc độ hiện vật là

chủ yếu nó có ưu điểm là đơn giản, dễ hiểu, phù hợp với trình độ quản lý thấp

nhưng nó chưa nói lên điểm vận động cũng như vai trò của vốn trong sản xuất

kinh doanh. Theo quan điểm của nhiều nhà kinh tế học hiện nay thì vốn trong

kinh doanh trong các doanh nghiệp là một loại quỹ tiền tệ đặc biệt.

Trong nền kinh tế thị trường, vốn là yếu tố vô cùng quan trọng để các

doanh nghiệp tiến hành sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp được toàn quyền

linh hoạt sử dụng vốn sao cho nó mang lại hiệu quả cao nhất cho doanh

nghiệp. Vì vậy để quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cần phải nhận

thức đầy đủ đặc trưng chủ yếu của vốn kinh doanh:

Thứ nhất, vốn phải đại diện cho một lượng hàng hóa nhất định tức là

được đảm bảo bằng một lượng tài sản có thật .

Thứ hai, vốn phải được tích tụ và tập trung đến một qui mô nhất định

đủ để tiến hành kinh doanh. Việc tích tụ, tập trung vốn đến 1 giới hạn nhất

định mới đủ sức phát huy tác dụng cho dù đó là một phương án kinh doanh

nhỏ nhất.

Thứ ba, khi đã có đủ về lượng, vốn phải được vận động nhằm mục đích

sinh lời.

Thứ tư, vốn có giá trị về mặt thời gian, vì 1 đồng vốn ở thời điểm này có

giá trị khác với 1 đồng vốn ở thời điểm khác, đó chính là giá trị thời gian của vốn.

Thứ năm, vốn phải được gắn với chủ sở hữu nhất định và phải được

quản lý sử dụng có hiệu quả. Nếu tồn tại những đồng vốn không gắn với bất kỳ

chủ sở hữu nào thì sẽ xuất hiện tình trạng sử dụng vốn lãng phí, kém hiệu quả.

2

Luận Văn tốt nghiệp Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Thứ sáu, vốn được coi là loại hàng hóa đặc biệt vì nó có giá trị và giá trị

sử dụng như mọi hàng hóa bình thường khác. Giá trị sử dụng của vốn được

thể hiện ở chỗ khi sử dụng nó sẽ tạo ra một lượng giá trị lớn hơn trước.

Thứ bảy, trong nền kinh tế thị trường vốn kinh doanh bao gồm cả giá trị

của các tài sản vô hình và hữu hình. Khi xác định giá trị thực của 1 doanh

nghiệp không cho phép cộng giản đơn số vốn cố định và vốn lưu động, mà

còn tính đến giá trị của một số tài sản không có hình thái vật chất cụ thể

nhưng có khả năng sinh lời như vị trí địa lý…. đó chính là bộ phận tài sản vô

hình của mỗi doanh nghiệp.

1.1.2. Các bộ phận cấu thành của vốn kinh doanh

Do sự luân chuyển không ngừng của vốn trong hoạt động kinh doanh

nên cùng một lúc vốn kinh doanh của doanh nghiệp thường tồn tại dưới nhiều

hình thức khác nhau trong các khâu: dự trữ, sản xuất, lưu thông.

Căn cứ vào vai trò và đặc điểm chu chuyển của vốn khi tham gia vào

quá trình kinh doanh, vốn kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành vốn

cố định và vốn lưu động.

1.1.2.1. Vốn cố định: Vốn cố định biểu hiện bằng tiền của toàn bộ tài

sản cố định của doanh nghiệp. Đó là một bộ phận của vốn đầu tư ứng trước để

hình thành nên TSCĐ của doanh nghiệp, TSCĐ có đặc điểm giữ nguyên hình

thái hiện vật, tham vào vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh, khi hoàn thành

một vòng luân chuyển thì tài sản cố định hết hạn sử dụng.

Vốn cố định là một khoản đầu tư ứng trước hình thành nên TSCĐ của

doanh nghiệp nên quy mô của vốn cố định sẽ quyết định quy mô tài sản cố

định của doanh nghiệp. Song đặc điểm vận hành của TSCĐ lại quyết định đặc

điểm tuần hoàn và chu chuyển giá trị của VCĐ. Có thể khái quát những nét

đặc thù về sự vận động của vốn cố định trong kinh doanh như sau:

Một là, vốn cố định tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh

Hai là, vốn cố định được luân chuyển dần từng phần giá trị trong các

chu kỳ sản xuất dưới dạng khấu hao TSCĐ.

Ba là, sau nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh, vốn cố định mới hoàn

thành một vòng luân chuyển. Trong quá trình sản xuất, giá trị TSCĐ giảm đi

và theo đó VCĐ được tách ra làm 2 phần:

Phần thứ nhất: Tương ứng với giá trị hao mòn được chuyển vào giá trị

của sản phẩm dưới hình thức chi phí khấu hao và được tích lũy thành quỹ

khấu hao sau khi sản phẩm hàng hóa được tiêu thụ. Quỹ khấu hao được dùng

để tái đầu tư TSCĐ nhằm duy trì năng lực kinh doanh của doanh nghiệp.

Phần thứ hai: là phần giá trị còn lại của TSCĐ, chính bằng nguyên giá

TSCĐ trừ đi phần hao mòn của TSCĐ. Đây là phần VCĐ tiếp tục tham gia

vào các chu kỳ sản xuất tiếp theo.

Về mặt hiện vật, nó đòi hỏi công tác quản lý, sử dụng VCĐ không

những phải giữ nguyên hình thái vật chất và đặc tính sử dụng ban đầu của

TSCĐ, mà quan trọng hơn là phải duy trì được năng lực hoạt động của TSCĐ.

Thái Thị Huyền Trang Lớp: 809

Luận Văn tốt nghiệp Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Về mặt giá trị, nó đòi hỏi phải duy trì được sức mua để tái tạo lại TSCĐ

ở thời điểm hiện tại so với thời điểm bỏ vốn ra ban đầu, phải tính đến sự biến

động của giá cả, tỷ giá hối đoái, ảnh hưởng của tiến bộ khoa học kỹ thuật.

1.1.2.2. Vốn lưu động: Vốn lưu động của doanh nghiệp là số vốn ứng

ra để hình thành nên TSLĐ của doanh nghiệp, đảm bảo cho quá trình hoạt

động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp diễn ra một cách thường xuyên,

liên tục và trong quá trình chu chuyển, giá trị của vốn lưu động được chuyển

dịch toàn bộ vào giá trị sản phẩm, và được thu hồi khi kết thúc quá trình tiêu

thụ sản phẩm. Khi đó ta nói VLĐ đã hoàn thành một chu kỳ kinh doanh.

Trong khâu dự trữ, TSLĐ bao gồm: nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ

không đủ tiêu chuẩn TSCĐ (thời gian sử dụng trên 1 năm, giá trị từ 10 triệu

đồng trở lên). Trong khâu sản xuất, TSLĐ bao gồm giá trị sản phẩm dở dang

trong quá trình sản xuất, bán thành phẩm đã hoàn thành một số công đoạn

nhất định nào đó, vốn về chi phí chờ kết chuyển; trong khâu lưu thông, TSLĐ

là sản phẩm hàng hóa chưa tiêu thụ, vốn bằng tiền và các khoản phải thu.

Qua nghiên cứu khái niệm, đặc điểm của vốn kinh doanh và đi sâu

phân tích về vốn cố định và vốn lưu động của doanh nghiệp, giúp cho các nhà

quản trị doanh nghiệp nhận thức rõ hơn về vốn kinh doanh, về tầm quan trọng

của vốn kinh doanh và ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh

doanh của doanh nghiệp. Nó giúp cho các nhà quản trị xác định được giá trị

thực của doanh nghiệp, xác định được quy mô vốn cần được bảo toàn. Mặt

khác, còn giúp cho công tác quản lý, sử dụng vốn của doanh nghiệp có tầm

nhìn rộng để khai thác, sử dụng những tiềm năng vốn sẵn có, phục vụ cho đầu

tư kinh doanh trong nền kinh tế thị trường.

1.1.3. Nguồn hình thành vốn kinh doanh của các doanh nghiệp

Để tiến hành sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần thiết phải có vốn

kinh doanh, có vốn thì doanh nghiệp mới có thể tiến hành mua sắm các tài sản

cần thiết cho hoạt động của mình. Vì vậy một trong những vai trò của tổ chức

quản trị doanh nghiệp là phải tổ chức đảm bảo nguồn vốn đầy đủ kịp thời cho

hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và lựa chọn phương pháp hình thức

huy động vốn tích cực, phù hợp với tình hình cụ thể của doanh nghiệp.

Nguồn vốn kinh doanh được phân loại theo các tiêu thức sau:

- Dựa vào quan hệ sở hữu vốn, vốn kinh doanh được chia thành 2

nguồn là: nguồn vốn chủ sở hữu và nợ phải trả. Dựa vào cách phân loại này

giúp cho doanh nghiệp có chính sách huy động vốn tích cực hơn. Vốn chủ sở

hữu tăng giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong sản xuất kinh doanh.

- Dựa vào thời gian huy động và sử dụng vốn, vốn kinh doanh được

chia thành nguồn vốn thường xuyên và nguồn vốn tạm thời. Việc phân loại

này giúp người quản lý doanh nghiệp xem xét việc huy động các nguồn vốn

phù hợp với thời gian sử dụng, đáp ứng đầy đủ kịp thời vốn kinh doanh, dựa

vào tổ chức thường xuyên hay tạm thời của các nguồn vốn doanh nghiệp có

thể xây dựng được kế hoạch huy động để đáp ứng đủ nhu cầu vốn trước mắt

và lâu dài của doanh nghiệp, mặt khác doanh nghiệp có thể chủ động trong

4