Vốn kinh doanh và biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong Công ty Bia Hà Nội

LêI NãI §ÇU

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y , nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sau h¬n mêi n¨m chuyÓn ®æi tõ nÒn

kinh tÕ tËp trung , quan liªu , bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng díi sù qu¶n lý , ®iÒu

tiÕt cña Nhµ Níc ®· liªn tôc dµnh ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ . Cã thÓ nãi chóng ta

®ang v÷ng bíc tiÕn vµo mét thêi kú míi æn ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng c«ng

nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ . §Æc biÖt trong lÜnh vùc kinh tÕ , nã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c

thµnh phÇn kinh tÕ tríc ph¸p luËt ®Òu ®îc b×nh ®¼ng trong kinh doanh. Do ®ã, ph©n

tÝch t×nh h×nh sö dông vèn kinh doanh lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµ mét c«ng cô hÕt søc quan träng ®èi víi ngêi qu¶n lý

doanh nghiÖp , c¸c nhµ ®Çu t , nhµ cho vay , kh¸ch hµng . Nã cung cÊp th«ng tin cÇn

thiÕt phôc vô cho doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn thÊy râ ho¹t ®éng

vèn , x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ , ®óng ®¾n nguyªn nh©n , møc ®é ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè ®Õn

vèn . Tõ ®ã , cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó æn ®Þnh vµ t¨ng cêng t×nh h×nh sö dông

cã nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .

HiÓu râ ®îc tÇm quan träng ®Æc biÖt cña viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông

vèn kinh doanh nªn trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Bia Hµ Néi , em ®· quyÕt ®Þnh

chän ®Ò tµi “ Vèn kinh doanh vµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh

doanh trong C«ng ty Bia Hµ Néi ” lµm ®Ò tµi tèt nghiÖp víi mong muèn gióp Ých

mét phÇn nµo ®ã cho C«ng ty vµ qua ®ã gióp em cã ®äc sù hoµn thiÖn h¬n n÷a lý

thuyÕt còng nh thùc tiÔn .

Víi môc ®Ých vµ ph¹m vi nghiªn cøu nh trªn , b¶n b¸o c¸o nµy gåm nh÷ng néi dung

chñ yÕu sau :

Ch¬ng I : C¬ së lý luËn vÒ vèn kinh doanh vµ vai trß cña vèn trong qu¸ tr×nh

kinh doanh .

Ch¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ vèn kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh

1

doanh t¹i C«ng ty Bia Hµ Néi .

Ch¬ng III : Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh

doanh t¹i C«ng ty Bia Hµ Néi .

V× thêi gian thùc tËp cã h¹n còng nh sù giíi h¹n trong kiÕn thøc cña b¶n th©n nªn

viÖc vËn dông nh÷ng kiÕn thøc cña nhµ trêng vµo thùc tÕ vÉn cßn cã nhiÒu sai sãt vµ v￾íng m¾c .

Em mong ®îc sù quan t©m gióp ®ì vµ chØ b¶o cña c¸c thÇy c« , ®Æc biÖt lµ

thÇy TrÇn V¨n Hïng vµ c¸c c« chó trong C«ng ty Bia Hµ Néi còng nh cña c¸c b¹n ®Ó

em hoµn thµnh tèt ®Ò tµi nµy .

2

CH¦¥NG 1

C¬ së lý luËn vÒ vèn kinh doanh vµ vai trß

cña vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh

1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña vèn kinh doanh .

1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña vèn kinh doanh .

Vèn kinh doanh lµ ph¹m trï kinh tÕ , lµ ®iÒu kiÖn tiªn kiÕt cho bÊt cø doanh nghiÖp

ngµnh nghÒ kü thuËt kinh tÕ hay dÞch vô nµo trong nÒn kinh tÕ . §Æc biÖt ®èi víi c¸c

C«ng ty xuÊt nhËp khÈu , vèn kinh doanh cã vai trß quan träng quyÕt ®Þnh viÖc ra ®êi

ho¹t ®éng , ph¸t triÓn vµ gi¶i thÓ C«ng ty .

Còng nh vèn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i nãi chung , vèn cña c¸c

C«ng ty xuÊt nhËp khÈu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n cña C«ng ty dïng

trong kinh doanh bao gåm :

+ Tµi s¶n b»ng hiÖn vËt nh : nhµ cöa , kho tµng , cöa hµng , giÇy hµng , hµng ho¸ . .

+ TiÒn ViÖt Nam , ngo¹i tÖ , vµng b¹c , ®¸ quý . . .

+ B»ng b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp .

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta hiÖn nay mäi vËn hµnh kinh tÕ ®Òu lµ tiÒn tÖ , do

®ã ®Ó cã ®îc tµi s¶n trªn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng tiÒn nhÊt ®Þnh gäi lµ

vèn kinh doanh .

Vèn kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ mét lo¹i quü tiÒn tÖ ®Æc biÖt . Môc tiªu cña

nã ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh , v× vËy vèn kinh doanh ph¶i cã tríc khi diÔn ra

ho¹t ®éng kinh doanh , nã lµ gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n bá ra lóc ®Çu , thêng ®îc biÓu hiÖn b»ng

tiÒn dïng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých sinh lêi . Vèn kinh

doanh sau khi øng ra ®îc sö dông vµo kinh doanh vµ sau mét chu kú ho¹t ®éng ph¶i ®-

3

îc thu vÒ ®Ó øng cho chu kú ho¹t ®éng sau . Vèn kinh doanh kh«ng thÓ bÞ tiªu mÊt ®i

nh mét sè quü kh¸c trong doanh nghiÖp mÊt vèn ®ång nghÜa víi nguy c¬ ph¸ s¶n .

CÇn cã sù ph©n biÖt gi÷a tiÒn vµ vèn . Muèn cã vèn th× ph¶i cã tiÒn , song cã tiÒn thËm

chÝ cã kho¶n tiÒn rÊt lín còng kh«ng ph¶i lµ vèn . TiÒn chØ ®îc gäi lµ vèn khi nã tho¶

m·n ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau:

Mét lµ : TiÒn ph¶i ®¹i diÖn cho mét lîng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh , nãi c¸ch kh¸c tiÒn ph¶i

®îc ®¶m b¶o b»ng mét lîng tµi s¶n cã ®îc .

Hai lµ : TiÒn ph¶i ®îc tÝch tô tËp trung ®Õn mét lîng nhÊt ®Þnh . Sù tÝch tô vµ tËp trung

mét lîng tiÒn ®Õn mét møc ®é nµo ®ã míi lµm cho nã cã ®ñ søc ®Ó ®Çu t cho mét dù

¸n kinh doanh cho dï lµ nhá nhÊt , v× thÕ mét doanh nghiÖp muèn khëi nghiÖp th× nhÊt

thiÕt ph¶i cã mét lîng vèn ph¸p ®Þnh ®ñ lín .

Ba lµ : Khi ®· ®ñ sè lîng tiÒn ph¶i ®îc vËn ®éng nh»m môc ®Ých sinh lêi , c¸c vËn

®éng vµ ph¬ng thøc vËn ®éng cña tiÒn l¹i do ph¬ng thøc kinh doanh quyÕt ®Þnh .

Nh vËy ®Ó tiÕn hµnh bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo còng cÇn mét lîng tiÒn øng tríc . Lîng

tiÒn nµy kh«ng bçng dng mµ doanh nghiÖp tù cã mµ doanh nghiÖp ph¶i tù t×m c¸c

biÖn ph¸p khai th¸c c¸c nguån tiÒn nhµn rçi thµnh mét mãn lín ®Ó ®Çu t kinh doanh

víi môc ®Ých lµ ®Ó sinh lêi . Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng ®ång vèn , cã thÓ thay ®æi h×nh

th¸i biÓu hiÖn nhng ®iÓm xuÊt ph¸t vµ ®iÓm cuèi cïng cña vßng tuÇn hoµn lµ gi¸ trÞ lµ

tiÒn . MÆt kh¸c sau qu¸ tr×nh vËn ®éng khi quay vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t nã ph¶i cã gi¸ trÞ

lín h¬n th× ®ång vèn míi ®îc b¶o toµn , nÕu kh«ng nã sÏ ¶nh hëng ®Õn chu kú vËn

®éng tiÕp theo .

1.2. Vai trß cña vèn kinh doanh .

4

Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc thµnh

lËp vµ ph¸t triÓn kinh doanh cña C«ng ty . Nã lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt quan träng nhÊt

cho sù ra ®êi , tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp .

Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp lín hay nhá lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan

träng ®Ó xÕp doanh nghiÖp vµo lo¹i quy m« lín , trung b×nh , nhá hay siªu nhá vµ còng

cßn lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông c¸c nguån tiÒm n¨ng hiÖn cã vµ t¬ng lai

vÒ søc lao ®éng , nguån hµng ho¸ , më réng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng . . . lµ ®iÒu kiÖn ®Ó

ph¸t triÓn kinh doanh .

Vèn kinh doanh lµ mét nguån lùc quan träng ®Ó ph¸t huy tµi n¨ng cña ban l·nh ®¹o

doanh nghiÖp , lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc kinh doanh , lµ chÊt keo ®Ó nèi

ch¾p , ®Ýnh kÕt c¸c qu¸ tr×nh vµ quan hÖ kinh tÕ , lµ dÇu nhên b«i tr¬n cho cç m¸y kinh

tÕ vËn ®éng . Vèn kinh doanh thùc chÊt lµ nguån cña c¶i cña x· héi ®îc tÝch lòy l¹i ,

tËp trung l¹i . Nã lµ mét ®iÒu kiÖn mét nguån kh¶ n¨ng ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh

doanh , nã chØ ph¸t huy t¸c dông khi biÕt qu¶n lý , sö dông chóng mét c¸ch ®óng híng

, hîp lý tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ “ bu«n tµi kh«ng b»ng dµi vèn” . Vèn kinh doanh cña

doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ yÕu tè vÒ gi¸ trÞ , nã chØ ph¸t huy ®îc t¸c dông khi b¶o tån

vµ t¨ng lªn trong mçi chu kú kinh doanh . NÕu vèn kh«ng ®îc b¶o tån vµ t¨ng lªn

trong mçi chu kú kinh doanh th× vèn ®· bÞ thiÖt h¹i , ®ã lµ hiÖn tîng mÊt vèn . Sù thiÖt

h¹i lín dÉn ®Õn doanh nghiÖp mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n sÏ lµm cho doanh nghiÖp bÞ ph¸

s¶n , tøc lµ vèn kinh doanh ®· bÞ sö dông mét c¸ch l·ng phÝ vµ kh«ng cã hiÖu qu¶ .

Tãm l¹i môc ®Ých cao nhÊt vµ quan träng nhÊt cña ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn lµ

gióp nh÷ng ngêi ra quyÕt ®Þnh cã thÓ lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh tèi u vµ ®¸nh gi¸

chÝnh x¸c thùc tr¹ng tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp .

1.3. Ph©n lo¹i vèn kinh doanh .

5

§Ó nhËn thøc ®óng ®¾n vµ ®Çy ®ñ vÒ h×nh thøc tån t¹i cña vèn kinh doanh , ngêi ta

®øng trªn c¸c gãc ®é kh¸c nhau ®Ó xem xÐt vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng

m¹i . Mçi gãc ®é l¹i cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau vÒ vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp

nhng chóng cã mét môc ®Ých chung ®ã lµ gióp cho doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông

cã hiÖu qu¶ h¬n nguån vèn cña m×nh .

1.3.1. Trªn gãc ®é ph¸p luËt .

Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm :

- Vèn ph¸p ®Þnh : lµ møc vèn tèt thiÓu ph¶i cã ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp do ph¸p

luËt quy ®Þnh víi tõng ngµnh nghÒ , tõng lo¹i h×nh së h÷u doanh nghiÖp .

- Vèn ®iÒu lÖ : lµ sè vèn do c¸c thµnh viªn ®ãng gãp vµ ®îc ghi vµo ®iÒu lÖ cña doanh

nghiÖp . Tuú theo tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp , tõng nghµnh nghÒ , vèn ®iÒu lÖ kh«ng

®îc thÊp h¬n vèn ph¸p ®Þnh .

1.3.2. Trªn gãc ®é nguån h×nh thµnh vèn .

Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp gåm cã :

+ Nguån vèn chñ së h÷u .

+ Nguån vèn bæ sung .

+ C¸c nguån vèn kh¸c .

Nguån vèn chñ së h÷u lµ nguån vèn do c¸ nh©n chñ doanh nghiÖp bá ra ®Ó ®Çu t kinh

doanh . §©y lµ vèn b¾t buéc ph¶i cã khi thµnh lËp doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp cã

quyÒn sö dông l©u dµi trong suèt thêi gian ho¹t ®éng . Tuy nhiªn mçi lo¹i h×nh doanh

nghiÖp còng chØ cã thÓ khai th¸c , huy ®éng vèn trªn mét sè nguån x¸c ®Þnh , v× thÕ

ngêi ta c¨n cø vµo nguån vèn chñ së h÷u ®Ó nhËn biÕt doanh nghiÖp ®ã thuéc lo¹i nµo .

VÝ dô :

- Doanh nghiÖp cã vèn kinh doanh chñ yÕu thuéc nguån ng©n s¸ch Nhµ Níc

6