Vốn đầu tư phát triển kinh tế tỉnh Tây Ninh, 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

ĐÀO VĂN CÔNG

VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TỈNH

TÂY NINH

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

TP. HỒ CHÍ MINH - 2023

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Kết quả nghiên

cứu của luận án là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào.

Tác giả luận án

Đào Văn Công

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

ĐÀO VĂN CÔNG

VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TỈNH

TÂY NINH

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Chuyên ngành: Tài chính – ngân hàng

Mã số ngành: 9. 34. 02. 01

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS LÊ THỊ MẬN

TP. HỒ CHÍ MINH - 2023

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành được bản luận án tiến sĩ kinh tế với đề tài: “Vốn đầu tư phát

triển kinh tế tỉnh Tây Ninh”, tôi xin chân thành cảm ơn:

PGS. TS Lê Thị Mận, người trực tiếp hướng dẫn, đóng góp các ý kiến quý báu

cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án.

Các GS, TS, nhà khoa học, cán bộ, công chức, viên chức đang công tác tại

Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp tôi trong quá trình học

tập và hoàn thành các thủ tục của khóa đào tạo nghiên cứu sinh và đã tận tình giúp

đỡ về mặt chuyên môn, các tư liệu nghiên cứu, tạo điều kiện về thời gian để tôi hoàn

thành chương trình đào tạo nghiên cứu sinh và hoàn thành bản luận án này.

Tôi cũng xin cảm ơn đến Ban Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh

Tây Ninh đã tạo điều kiện thuận lợi trong công tác để tôi có thời gian nghiên cứu đề

tài luận án; các Sở, Ngành trên địa bàn tỉnh Tây Ninh đã giúp tôi trong quá trình

nghiên cứu, thu thập thông tin, tư liệu và đóng góp các ý kiến quý báu để tôi có thể

hoàn thành luận án.

Gia đình, bạn bè và người thân đã khích lệ, động viên, hỗ trợ, tạo các điều kiện

tốt nhất cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận án.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả

Đào Văn Công

iii

DANH MỤC VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Tiếng Anh đầy đủ Tiếng Việt đầy đủ

ĐTPTKT Đầu tư phát triển kinh tế

FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài

GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

GNP Gross National Product Tổng sản phẩm quốc dân danh

nghĩa

HĐV Huy động vốn

HĐVĐT Huy động vốn đầu tư

ICOR Incremental Capital Output

Ratio

Hệ số sử dụng vốn

IMF International Monetary Fund Quỹ Tiền tệ Quốc tế

ICT INDEX Information and communication

Technologies Index

Chỉ số phát triển công nghệ

thông tin và truyền thông

KT-XH Kinh tế - xã hội

NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt

Nam

NHTM Ngân hàng thương mại

NSNN Ngân sách Nhà nước

ODA Official Development

Assistance

Hỗ trợ phát triển chính thức

PAPI Public Administration

Performance Index

Chỉ số hiệu quả quản trị và

hành chính công cấp tỉnh

PAR INDEX Public Administration Reform

Index

Chỉ số cải cách hành chính

PCI Provincial Competitiveness

Index

Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp

tỉnh

PTKT Phát triển kinh tế

SIPAS Satisfation index of public

administratratitive Services

Chỉ số hài lòng của người dân,

tổ chức đối với sự phục vụ của

cơ quan hành chính nhà nước

TCTD Tổ chức tín dụng

iv

TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh

UBND Ủy ban nhân dân

USD United States dollar Đô la Mỹ

VĐT Vốn đầu tư

WB World Bank Ngân hàng Thế giới

v

TÓM TẮT LUẬN ÁN

VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TỈNH TÂY NINH

Luận án có mục tiêu tổng quát là nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm tăng

cường vốn cho đầu tư phát triển kinh tế Tây Ninh đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm

2030. Để đạt được mục tiêu, luận án đã hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về vốn đầu tư

cho phát triển kinh tế địa phương từ đó phân tích, đánh giá thực trạng huy động các

nguồn vốn trong xã hội để đầu tư cho phát triển kinh tế tỉnh Tây Ninh. Với đặc thù

riêng có của Tây Ninh là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có

tiềm năng về kinh tế. Tuy nhiên vốn đầu tư của tỉnh vẫn còn rất hạn hẹp, chưa thể đáp

ứng được nhu cầu phát triển kinh tế của địa phương.

Qua phân tích thực trạng vốn đầu tư cho phát triển kinh tế giai đoạn 2016 -

2020, luận án đã tìm ra một số hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế về việc

huy động và sử dụng vốn đầu tư cho phát triển kinh tế tỉnh Tây Ninh. Để làm rõ hơn

những nguyên nhân ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư tại tỉnh Tây Ninh, luận án đã

sử dụng mô hình phân tích khám phá EFA và phân tích hồi quy thông qua số liệu điều

tra từ 230 doanh nghiệp trên địa bàn, thời gian nghiên cứu từ 01/10/ 2020 đến

31/12/2020. Luận án đã phát hiện ra được 7 yếu tố có ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu

tư cho phát triển kinh tế tỉnh Tây Ninh theo thứ tự gồm: Cơ sở hạ tầng, quy định pháp

lý, thủ tục hành chính, chính sách đầu tư, xúc tiến thương mại- marketing của địa

phương, hỗ trợ tín dụng, chất lượng nguồn nhân lực.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu luận án đã đề xuất một số nhóm giải pháp nhằm

tăng cường huy động vốn, từ (i) Nguồn vốn ngân sách nhà nước địa phương cần phải:

Thực hiện tốt công tác quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của địa phương, tăng cường

khai thác nguồn thu, tranh thủ sự hỗ trợ từ ngân sách tỉnh và của trung ương. Cải thiện

các yếu tố có ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào địa phương như cơ sở hạ tầng,

tăng cường chính sách đầu tư hiệu quả, tăng cường xúc tiến thương mại và marketing

địa phương, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thực hiện tốt việc cải cách thủ tục

hành chính và cuối cùng là tăng cường hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp, nhất là tín

vi

dụng ưu đãi đầu tư. (ii) Nguồn vốn doanh nghiệp trong nước (doanh nghiệp, ngân

hàng thương mại) cần phải sử dụng có hiệu quả, vừa đảm bảo khả năng hoàn trả vừa

đảm bảo cho kinh tế của tỉnh Tây Ninh phát triển bền vững.

Từ khóa: Vốn đầu tư, phát triển kinh tế, huy động vốn đầu tư phát triển kinh

tế.

vii

SUMMARY

INVESTMENT CAPITAL FOR ECONOMIC DEVELOPMENT TAY

NINH PROVINCE

The thesis has the general objective of researching and proposing solutions to

increase capital for investment in economic development of Tay Ninh until 2025 and

vision to 2030. To achieve the goal, the thesis has systematized theoretical basis of

investment capital for local economic development from which to analyze and

evaluate the situation of mobilizing capital sources in the society to invest in

economic development in Tay Ninh province. With its own unique characteristics,

Tay Ninh is a province located in the southern key economic region with economic

potential. However, the province's investment capital is still very limited, unable to

meet the needs of local economic development.

Through analyzing the current situation of investment capital for economic

development in the period 2016 - 2020, the thesis has found some limitations and

causes of limitations in mobilizing and using investment capital for economic

development in Tay Ninh province. To better clarify the causes affecting investment

capital attraction in Tay Ninh province, the thesis has used exploratory analysis model

EFA and regression analysis through survey data from 230 enterprises in the area,

research period from October 1, 2020 to December 31, 2020. The thesis has

discovered 7 factors that affect the attraction of investment capital for economic

development in Tay Ninh province in the following order: Infrastructure, legal

regulations, administrative procedures, investment policies, local trade and marketing

promotion, credit support, quality of human resources.

On the basis of research results, the thesis has proposed a number of solutions

to increase capital mobilization, from (i) Local state budget capital needs to: Perform

well the planning of economic development local society, increase the exploitation

of revenue sources, and take advantage of the support from the provincial and central

budgets. Improve factors that affect local investment attraction such as infrastructure,

viii

strengthen effective investment policies, strengthen local trade and marketing

promotion, and improve the quality of human resources, well implement the reform

of administrative procedures and finally strengthen credit support for businesses,

especially investment preferential credit. (ii) Capital of domestic enterprises

(enterprises, commercial banks) must be used effectively, both to ensure repayment

capacity and to ensure economic development of Tay Ninh province. sustainable

development.

Keywords: Investment capital, economic development, mobilization of

investment capital for economic development.

ix

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1 Sơ đồ quy trình nghiên cứu ..........................................................................7

Hình 3.1. Mô hình sơ đồ nghiên cứu mô hình các nhân tố ảnh hưởng HĐV cho

ĐTPTKT....................................................................................................................54

Hình 3.2. Phương pháp nghiên cứu về HĐV cho đầu tư PTKT của Tỉnh ................60

Hình 3.3. Quy trình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến HĐV cho ĐTPT.........62

Hình 4.1. Vốn đầu tư khu vực nhà nước (2016 – 2020) ...........................................83

Hình 4.2. Vốn đầu tư khu vực dân doanh (2016 – 2020)..........................................85

Hình 4.3. Vốn đầu tư FDI (2016 – 2020)..................................................................86

Hình 4.4. Tỷ trọng nguồn vốn đầu tư – phân theo ngành (2016 – 2020)..................87

x

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1 Tổng hợp các biến có liên quan các nghiên cứu trước và dấu kỳ vọng.....55

Bảng 3.2. Kết quả Cronbach’s Alpha các biến .........................................................68

Bảng 3.3. Kết quả KMO and Bartlett's Test EFA.....................................................70

Bảng 3.4. Ma trận xoay EFA ....................................................................................71

Bảng 3.5. Kết quả hệ số Eigenvalues........................................................................73

Bảng 3.6. Kiểm định KMO và Bartlett’s test biến phụ thuộc...................................74

Bảng 3.7. Kiểm định Eigenvalues biến phụ thuộc....................................................75

Bảng 3.8. Ma trận nhân tố biến phụ thuộc ................................................................75

Bảng 3.9. Ma trận hệ số tương quan .........................................................................76

Bảng 4.1. Tăng trưởng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội của Tây Ninh giai đoạn 2016-

2020 so với giai đoạn 2011-2015..............................................................................80

Bảng 4.2. Nguồn vốn đầu tư - phân theo nguồn (2016 – 2020)................................82

Bảng 4.3. Đầu tư phát triển từ ngân sách địa phương (2016 – 2020).......................84

Bảng 4.4. Tổng nguồn vốn đầu tư – phân theo ngành (2016 – 2020) ......................87

Bảng 4.5. Hệ số ICOR của tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2016 – 2020............................89

Bảng 4.6. Các biến trong mô hình hồi quy tuyến tính ..............................................96

Bảng 4.7. Kết quả R bình phương và Durbin-Watson..............................................97

Bảng 4.8. Kết quả hệ số VIF.....................................................................................98

Bảng 4.9. Kết quả kiểm định Kolmogorov phần dư .................................................98

Bảng 4.10. Kết quả hồi quy.......................................................................................99

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

DANH MỤC VIẾT TẮT .......................................................................................... iii

TÓM TẮT ...................................................................................................................v

SUMMARY ............................................................................................................. vii

DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. ix

DANH MỤC BẢNG...................................................................................................x

Chương 1.....................................................................................................................1

GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU.............................................................1

1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .......................................................................1

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU.................................................................................2

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ...................................................................................3

1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.....................................................3

1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................................3

1.6. KẾT QUẢ VÀ NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN ...........................5

1.7. KẾT CẤU ĐỀ TÀI...............................................................................................6

1.8. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU..............................................................................6

Chương 2.....................................................................................................................8

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN.................................8

2.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT...........................................................................................8

2.1.1 Vốn đầu tư phát triển kinh tế..............................................................................8

2.1.2. Huy động vốn đầu tư cho phát triển kinh tế....................................................22

2.2. CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI............................................33

2.2.1. Các nghiên cứu nước ngoài.............................................................................33

2.2.2. Các nghiên cứu trong nước .............................................................................36

2.3. KINH NGHIỆM VỀ THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ CỦA MỘT SỐ ĐỊA

PHƯƠNG TRONG NƯỚC VÀ BÀI HỌC CHO TỈNH TÂY NINH ......................39

2.3.1. Kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư cho phát triển kinh tế của một số địa phương

trong nước .................................................................................................................39

2.3.2. Bài học cho tỉnh Tây Ninh về thu hút vốn cho đầu tư PTKT địa phương ......44

Kết luận chương 2 .....................................................................................................47

Chương 3...................................................................................................................48

MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................48

3.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT TRONG LỰA CHỌN MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU........49

3.2. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ................................................................................52

3.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................60

3.3.1. Phương pháp định tính ....................................................................................63

3.3.2. Phương pháp định lượng.................................................................................63

3.3.3. Thang đo và bảng hỏi......................................................................................65

3.3.4. Biến phụ thuộc (HDV)....................................................................................74

Kết luận chương 3 .....................................................................................................78

Chương 4...................................................................................................................79

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................................................79

4.1. THỰC TRẠNG VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TỈNH TÂY NINH79

4.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Tây Ninh ..................................79

4.1.2. Đánh giá thực trạng huy động vốn cho đầu tư phát triển kinh tế tỉnh Tây Ninh

giai đoạn 2016 - 2020................................................................................................90

4.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .................................................95

4.2.1. Tổng hợp các biến ...........................................................................................95

4.2.2. Kiểm định mô hình..........................................................................................96

4.2.3. Kết quả hồi quy ...............................................................................................99

4.2.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu .......................................................................100

Kết luận chương 4 ...................................................................................................107

Chương 5 KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH .............................................108

5.1 KẾT LUẬN.......................................................................................................108

5.2. HÀM Ý CHÍNH SÁCH ...................................................................................110

5.2.1 Định hướng huy động các nguồn vốn đầu tư cho đầu tư phát triển kinh tế tỉnh

Tây Ninh đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 ..............................................110

5.2.2 Giải pháp huy động vốn đầu tư cho đầu tư phát triển kinh tế tỉnh Tây Ninh đến

năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 .....................................................................113

5.2.3. Các kiến nghị.................................................................................................136

5.3. HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO ..................................137

Kết luận chương 5 ...................................................................................................139

KẾT LUẬN.............................................................................................................140

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

Chương 1

GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Trong xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập tài chính và tự do hóa tài chính là xu

hướng tất yếu nhằm thu hút dòng vốn trong nước và quốc tế thúc đẩy tăng trưởng

kinh tế, đặc biệt đối với các quốc gia đang phát triển. Ngoài lợi ích mang lại về gia

tăng vốn đầu tư cho nền kinh tế, dòng vốn quốc tế còn mang lại cơ hội phát triển thị

trường tài chính, thu hút các nhà đầu tư, khai thác tiềm năng của quốc gia, địa phương.

Tây Ninh là một tỉnh biên giới thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nằm

ở vị trí cửa ngõ Tây Bắc TP. Hồ Chí Minh là cầu nối gần nhất giữa TP. Hồ Chí Minh

và Thủ đô Phnôm Pênh – Vương quốc Campuchia, có tiềm năng đặc biệt về phát triển

kinh tế cửa khẩu với 240 km đường biên giới quốc gia tiếp giáp với 03 tỉnh của Vương

quốc Campuchia: Svây Riêng, Prây Veng, T’bong Kh’mun; có 03 cửa khẩu quốc tế

là Mộc Bài, Xa Mát và Tân Nam. Địa hình khu vực biên giới tương đối bằng

phẳng, nhiều đường mòn, lối mở; có Quốc lộ 22 đường Xuyên Á và 22B là cửa ngõ

giao thông, giao thương, kết nối với các nước tiểu vùng sông Mê Công. Mộc Bài là

cửa khẩu quốc tế đường bộ lớn nhất phía Nam trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam

- Campuchia. So với các cửa khẩu khác trên tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia,

cửa khẩu Mộc Bài có lợi thế đặc biệt vì nằm trên đường Xuyên Á. Theo con đường

này, Mộc Bài chỉ cách TP. Hồ Chí Minh, 70 km và Thủ đô Phnôm Pênh - Vương

quốc Campuchia khoảng 170 km. Ngoài ra, Tây Ninh còn có nhiều thuận lợi để phát

triển du lịch, dịch vụ, như: Khu bảo tồn rừng quốc gia Lò Gò - Xa Mát, núi Bà Đen,

Hồ Dầu Tiếng, di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Căn cứ Trung ương Cục miền Nam,

Tòa Thánh Cao Đài.

Tuy có rất nhiều lợi thế nhưng kinh tế của tỉnh Tây Ninh chưa phát triển đúng

với tiềm năng, quy mô và mức độ PTKT của Tỉnh đi sau khá xa so với một số tỉnh,

thành phố trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, vốn đầu tư phát triển kinh tế của