Virus

Virus

1. Vài nét lịch sử nghiên cứu của virus học

Ngay từ năm 1883 nhà khoa học người Đức Adolf Mayer khi nghiên cứu bệnh

khảm cây thuốc lá đã nhận thấy bệnh này có thể lây nếu phun dịch ép lá cây bị

bệnh sang cây lành, tuy nhiên ông không phát hiện được tác nhân gây bệnh.

Năm 1884 Charles Chamberland đã sáng chế ra màng lọc

bằng sứ để tách các vi khuẩn nhỏ nhất và

vào năm 1892 nhà thực vật học người Nga Dimitri

Ivanovski đã dùng màng lọc này để nghiên cứu bệnh khảm

thuốc lá. Ông nhận thấy dịch ép lá cây bị bệnh đã cho qua

màng lọc vẫn có khả năng nhiễm bệnh cho cây lành và cho

rằng tác nhân gây bệnh có lẽ là vi khuẩn có kích thước nhỏ

bé đến mức có thể đi qua màng lọc, hoặc có thể là độc tố

do vi khuẩn tiết ra. Giả thuyết về độc tố qua màng lọc đã bị

bác bỏ

vào năm 1898 khi nhà khoa học người Hà Lan Martinus Beijerinck chứng minh

được rằng tác nhân lây nhiễm là chất độc sống (Contagium vivum fluidum) và có

thể nhân lên được. Ông tiến hành phun dịch ép lá cây bệnh cho qua lọc rồi phun

lên cây và khi cây bị bệnh lại lấy dịch ép cho qua lọc để phun vào các cây khác.

Qua nhiều lần phun đều gây được bệnh cho cây. Điều đó chứng tỏ tác nhân gây

bệnh phải nhân lên được vì nếu là độc tố thì năng lực gây bệnh sẽ phải dần mất đi.

Năm 1901 Walter Reed và cộng sự ở Cuba đã phát hiện tác nhân gây bệnh sốt

vàng, cũng qua lọc. Tiếp sau đó các nhà khoa học khác phát hiện ra tác nhân gây

bệnh dại và đậu mùa. Tác nhân gây bênh đậu mùa có kích thước lớn, không dễ qua

màng lọc, do đó các tác nhân gây bệnh chỉ đơn giản gọi là virus.

Năm 1915 nhà vi khuẩn học người Anh Frederick Twort và năm 1917 nhà khoa

học người Pháp Felix d'Hérelle đã phát hiện ra virus của vi khuẩn và đặt tên là

Bacteriophage gọi tắt là phage.

Năm 1935 nhà khoa học người Mỹ Wendell Stanley đã kết tinh được các hạt virus

gây bệnh đốm thuốc lá (TMV). Rồi sau đó TMV và nhiều loại virus khác đều có

thể quan sát được dưới kính hiển vi điện tử.